Het Land van flensden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard. Brieven uit Amsterdam. De Officier van Justitie. M 1937. "FEUILLETON. Uitgever: L. J. YEERMAK, Heu3den. WOENSDAG 12 SEPT. 1900. UND VAM ALT ER voor Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO. Franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiën van 16 regels 50 et. Elke regel meer 71/, ct. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en YrjjdagavoEd ingewacht. We zjjn te midden der maand, die aan uitgaan gevrjjd i». Dat September die maand is, bomt doordat vroeger de kermis er in viel. Ofschoon die nu al een kwarteeuw tot het verleden behoort, ban geen echt Amsterdammer haar dertig dagen doorko men, zonder althans ééns te zjjn uitgeweest. De werklui nemen daartoe een dag vrgaf en krjjgen dien ook gewillig, de meesten zelfs met een extra toelage tot bestrjjdinsr der onkosten. Onze dienstboden verharen zich onder de stilzwijgende conditie ééa ge- htelen dag te mogen uitgaan. Ze noemen dien hun Artisdag. Regel is dan ook dat ze hem tot den avond in Artis gaan door- brengen, de ongetrouwden gepaard, de ge huwden met vrouw en kinderen, Is even eens een stilzwijgende conditie dat de on derwijzers den leerlingen een dag permissie geven als vader en moeder hun Artisdag nemen. In optocht gaat het dan 's morgens 9 uur naar de Plantage, de zuigelingen op den arm. Al wat op eigen beenen binnen komt, offV-rt een kwartje, zoodat er nog al eens een binnengedragen wordt, die verder den heelen dag op de voetjes meetrippelt. Doch dat schaalt de kas van Arti3 niet. De loop, vooral wanneer September mooie dagen geeft, is zoo enorm, dat 't op een kwartje meer of minder niet aankomt, 't Is voor de kas een aardig buitenkansje, niet onwelkom ook. 0?er onze scboone dier gaarde schrjjf nn niet, daar 'k niet lang geleden er een heelen blief aan gewjjjd heb. We laten de bezoekers bg de nopies en volgen hen als ze daar uit komen. L>«n gaat 't dadeljjk naar huis. Onderweg naiunrljjk een wippertje genomen, gauw wat gegeten en dan naar de komedie, of naar een der specialiteitengezelsehappen, die boe langer zoo meer in de mode komen. Flora in de Amstelstraat, dicht bjj 't Panopticum is tegenwoordig een zeer gewild lokaal. Pro viand wordt in overvloed meegenomen, ook een flesch met zeker vocht gevuld, benevens een glaasje zonder voet en met een en ander wordt de avond beel gezellig doorgebracht, ondt-r 't aanhooren van een draak waarin 't schuine moppen regent. Dat de kinderen daarbij zitten en ook ooren aan »derlui hoofd* hebben, schijnt de ouders niet te geneeren. »We ga$.n ze toch in alles goed voor* zeggen ze een dag of wat later tegen hun onderwijzer, als die klaagt over laeljjke NOVELLE VAN HANS WACHENHUSEN. 11) »Ik verheel niet,* voer hjj op geheel andtrm toou voort, »dat de kennismaking met dit even zoo bökoorljjk als geestig m«i-je mjj ia verrukking bracht, dat mgn hart reeds de koenste plannen ontwierp en ik de gelukkigste sterveling znu zjjn geweest zoo het mij ha 1 kunnen en mogen gelukken, haar dit mjjn verlangen voor te stellen.* De presidentsvrouw zag hem met ver stoord geLat aan. >Zoo 't had kunnen en mogen riep zjj, de hand op den arm van haar stoel leggend. Ge gelooft dan werkeljjk dat mjjn nicht in staat zoa geweest zjjn Mijn heer von AmsLld, beleedig niet een vronw, die reeds met het eene been in het graf staat, beleedig niet een familie, welke ook gjj hoogachting schuldig zgt.« >Ik ban haar aie niet alleen schuldig, maar betuig haar die oprecht, mevrouw! liep Amsfeld de handen aan zgn hart drakkend. Ik zoa het als bet grootste ge luk, de hoogste onderscheiding beschouwd heboen baar te mogen toebehooreuge bögrjjpt dus wat in mgn gemoed plaats had, toen mgn geweten mg dwong hei- afreken van 't kroost. Soms eindigt zoo'n avond met oneenigheid, als onder 't naar huis gaan de man en vader, nu de bewuste flesch leeg weggesmetc-n is, nog een afzak kertje nemen wil en moeder de vronw meent dat men 'fc er bjj laten kan. Dit daargelaten is zoo'n dag ontspanning voor menscben, die een heel jaar werkeljjk tobben, onontbeerlijk. Dat ze hun kostelijk geld dan wel eens uitgeven aan onnutte, soms schadelijke dingen 't is waar, maar zoo'n vrgen Artisdag mogen ze wel hebben, dnnkt me. Ik, die ook snak naar mgn vrge weken in den zomer, kan begrgpen hdb een werkman verlangt naar den da?, waarvoor hjj spaart en nog een belooning krjjgt bovendien. 't Is duideljjk dat onze theaters en ook de Opera met September oude, goede be kenden voor 't voetlicht brengen. De Opera wilde d» ze maal met een nienw werk aan vangen, met »de Profeet* een geschiedenis uit den tjjd der wederdoopers, maar, hoe ook de raklame vooruit da loftrompet heeft gestoken, 'fc heeft niet willen pakken. Er komt in dat werk een wintertooneel voor en daarvoor had v. d. Linden rol- schaatsenrgders opgeroepen. Er zjjn echter geen ri lschaatsenrjjders meer en dus kon hg 't niet, verder brengen dan een erbar melijk zoodje krabbelaars, wat een potsier- Ijjk gezicht opleverde. Hjj heeft nn de Pro feet opgeborgen en geeft het paradepaard van verleden jaar Herodes, die 'fc beter doet. Een groot verlies heeft de Opera geleden door 't vertrek van Urles, die voor een jaar of zts nog aan den draaibank in een ma chinefabriek te Utrecht stond en op 't oogen- blik 8en gevierd operaianger te Leipzig is. Gelukkig dat Pauwels weer tot zgn oude liefde teruggekeerd is. Messcbaert is ook heen. Kort geleden nog heeft deze eeo eigen woning laten bouwen ia de Vondelstraat en verleden week heeft hij die verlaten om zich metderwoon te Wiesbaden te vestigen. Dat is. voor onze kunst e9n groot verlies. Er is over dit heengaan geschreven alsof 't te wjjten zou zgn aan gebrek aan sym pathie van zgn landgenooten. Daarover heeft M. echter nooit te klagen gehad. De zaak is, dat M., van hoe kolossalen lichaamsbouw ook, zeer vatbaar is aan de keel en gedurig aan keelaandoening Ijjdt, zoodat zgn me dicus hem in ernst aangeraden heeft een m'er droog klimaat op te zoeken. Dat daar mee Dnitschland gehaat is, spreekt van zelf. Hjj is ook daar, zoowel als in Weenen en meljjk een waarneming van anderen te bevestigen, die alles verni-tigde, wat mjj gisteren verrukt had en mjj van een zalige toekomst deel droomen! Ja, ik bemin uwe nicht sinds gisteren, sinds het eerste oogen- blik mijner ontmoeting met haar; oordeel dus wat ik verloor, mevrouw, toen ik het tuei»je dat ik aanbid, met geheel mjjn ziel vereer, in een zaak gewikkeld moest zien, waarin zjj zeker onschuldig is o, dat w et ik, maar welke zaak 't mjj on mogelijk is uit de handen d^r justitie te houden, daar zjj zulk een bloedig karakter draagt.* De presidentsvrouw scheen gereed op hem persoonlij te niet meer veratoord te zgn, maar wat hg haar toevertrouwd had, ver scheurde haar bet hart. Het hoofd gebo gen, den zakdoek voor da oogen, durfde zjj niet meer opzien en ademde zwaar en bedrukt. Reeds in de eerste dagen van haar ver- bigt bg haar, was Hilda in een krimineele zaak gewikkeld. Hilda was gekompromit- teerd. Hoe was het mogeljjk, denkbaar, dat Hilda Waar zon zjj een bewjjs zoeken, zelfs een aanleiding vinden, welke het meisje m een bloedige gruweldaad als deze mtêge- aleept had! Hilda was gaarne gekomen, had m«t woorden van dankbaarheid geantwoord, toen hare tante haar genoodigd had tsn harent haar intrek te neuien, daar zg sedert bet vroeg afsterven har^r. ouders ia het huis van een onvriendelgken oom woonde, die ook haar voogd was. Hilda, op zich zelve staande, had een vrouwelijke beschermster Petersburg zeer geliefd. Intusscben is 't voor ons een groot verlies, waarin we te be rusten hebben. Tot de vermakelijkheden van deze dagpn behoort ook een ritje met den electrische tram van 't Leidsche- naar 't Haarlemmer plein. Als 't Gemeentebestuur verzekerd kon zjjn dat de liefde voor de electrische tram zoo zon big ven bloeien, zo» 't spoedig be sluiten de 6 millioen beschikbaar te stellen, di« de directeur oordeelt noodig te hebben om al onze trambanen in electrische om te zetten. Avond aan avond werd en wordt nog om een zitplaats gevochten in de prachtig verlichte wagens. Ook de straatjeugd heeft schik in deze voertuigen, die ook uitmunten door gewicht. Het is nl. een vermaak der jeugd sp jjkera op de rails te leggen, die dan door de zware wagens platgeredea worden. En aangezien de snelheid veel grooter is dan bg de paardentram en 't dus niet zonder gevaar is, heeft de weth. v. O. aan alle schoolinrichtingen een circulaire gericht met 't verzoek de jeugd daarop attent te maken. Naar ik verneem heeft dit geholpen ook. Van schoolinrichtingen gesproken tegen woordig rjjzen particuliere avondscholen als paddestoelen uit den grond op. Voor jaren is zoo'n avondschool opgericht door Kete laar en eenige anderen, die in zoo'n blo6i- enden staat verkeert, dat daardoor tal van andere onderwijzers opgewekt werden hnn vrge avonduren op dezelfde wgs produotiaf te maken, zoodat er nu een massa bestaan. En nu heeft zich het treurig geval voor gedaan dat op een dezer de cursushouder met iets anders bezig was dan onderwijzen, met iets heel leelijks, waarvoor hg op 't oogenblik in de cellulaire zit. Voorloopig is hjj voor een maand in zjjn betrekking ge schorst, maar ik vrees dat hjj in genoemde instelling nog wel eenige jaren zal moeten verbljjven. A., 10 Sept. 1900. J. L. Buitenland. De kunstmatige steenkool is uitgevonden. Den werkman Montag, te Hernshof bjj Mannheim, werkzaam in een sodafabriek, is het gelukt, uit turf, met een bijmengsel, tot heden aan hem sDchts bekend, een pre paraat te maken, geheel overeenkomende met onze steenkool. Die uitvinding is niet van de laatste dagen. Reeds eenige jaren geleden was Montag do gelukkige ontdekker; doch het verlangd, en reads in de eerste dagen be loonde zij op deze wjjz9 de haar geschon ken gastvrijheid! Terwgl zij zoo zat, dacht de oude dame na over 'smeisjes handelingen en gedrag, doch vond niets dat berisping verdiende. Sedert Hilda's kindschheid had zij haar niit meer gezien. Zij had indruk op baar gemaakt had, toen zij in vollen blnei haar huis betrad. Aan anderen behaagde zij niet minder, haar blijmoedig, nooit de grenzen der vrouwelijke vrooljjkheid overschrijdend en ter rechtertijd ernstig wezen, baar kun digheden en eindelijk haar uiterljjk, fijne takt en voorname houding dit alles had de goedkeuring harer tante weggedragen. En evenwel, toen de oude dame weinige dagen terug dacht, meende zg zich te herin neren dat zg Hilda, wanneer zij alleau was, dikwerf in diep gepeins gevonden had; dat het meisje verrast opgeschrikt, geglimlacht en beproefd had den schjjn af te wanden, alsof zjj over diBgen nadacht, waarvan haar moederlijke vriendin niets weten mocht. Maar ook die oogenblikken waren niet noemenswaard. Ieder meisje heeft die. Het was natuurlijk dat Hilda somwjjlen, wan neer zjj alleen was, dacht aan die plaatsen, welke zg voor altoos verlaten had, ofschoon aldaar, zooals zg verzekerd had, niets was wat haar bawegen kon daarheen terug te keeren. Na dat alles overwogen te hebben, schud de de presidentsvrouw het hoofd en zag treurig op. >0, ge hebt geljjk, zg is onschuldig, indien werkelijk maar haar gelaat werd plotseling weder levendig o wie zegt u kapitaal ontbrak hem voor fabrikage en reclame. Die jaren hield hg daarom zgn uit vinding zorgvuldig geheim. Men bood hem aan, zgn geheim te openbareD, waarvoor hg dan in rnil directeur van de op te richten knnstmatige-kolenvereeniging zon worden, op een traktement van f 7200 in 't jaar met (2 pCt.) aandeel in de zuivere winst maar Montag ging^hierop niet in. Nu heeft hjj, met een compagnon, 40 morgens turf houdende grond gekocht, en van nog 200 morgens h«eft hg zich 't koop recht verzekerd. Honderden arbeiders znllen worden in. dienst genomen, en men ver wacht dan een productie van 600 centenaars knnstkool per dag. Die kool geeft, zegt men, buitengewone warmtehg brandt met helder licht en laat slechts weinig witte asch na. Als briketten wordt de brandstof in den handel gebracht. De prjjs is iets meer dan 60 cents per centenaar. Vergelijkt men daarbjj de tegen woordige 08r-kol«nprgzen, dan is 't te ver wachten, dat de Montagsche kolen een toe komst te gemoet gaan. Als gevolg van het onderzoek, dat na den moord te Monza is ingesteld, zgn nog 68nige bestraffingen uitgedeeld. De onder prefect van Monza is voor drie maanden geschorstde inspecteur van de veiligheids politie Galeazzi, die belast was met de be waking van Koning Humbert, wordt even eens voor drie maanden geschorst. De vei ligheidsagent Oliari is berispt. De questor van Florence werd geschorst en een inspec teur van politie is voor drie maanden op non-actief gesteld. Aan de Times* wordt 8 dezer nit Tokio geseind, dat Japan op het voorstel om Peking te ontruimen, geantwoord heeft, dat het geen bezwaar maakt tegen het terug roepen van zgn minister en het nemen van andere maatregelen, die door de mogend heden worden aanbevolen. Daar bovendien de geographische ligging van Japan het in staat stelt snelle militaire maatregelen te nemen, zal het er gaarne in toestemmen een gedeelte van zgn troepen, dat overbodig geacht wordt, terug te roepen. De geruchten omtrent het ontdekken eener samenzwering tegen het leven van den Sultan van Turkjje schgnen slechts te. hebben gediend als voorwendsel om weer een aantal Armeniërs in de gevangenis te werpen. toch, dat uwe ontdekking niet de schande lijkste misleiding, ja onwaarheid is? dat gjj u door de gelijkenis van hear haar met het gevondene niet tot de sehreen wendste ongerechti heid jegens een onschuldig, een achtbare familie behoorend meisje, verleiden liet Hebt ge niet overlegd dat gg z«dfs door den schjjn van verdenking, zoo zij rucht baar en door anderen misbruikt werd, het levensgeluk van 8en meisje vernietigt, 't welk ge, zooals ge zegt, acht en vereert, en w lke vereering zg ten volle verdient Weest verzekerd, mgnheer von Amsfeld, haar gelaat bewoog zich van drift, haar hand omklemde heftig de leuniDg van haar stoel, haar oogen fonkel lea waest ver zekerd, dat ik, de presidentsvrouw Eben- hahu, met alle kracht, met alle energie voor mjjue nicht optreden, met al mgn invloed haar tegen eea hemeltergende onrechtvaar digheid beschermen wil; want nimmer zal ik toestaan, dat mm uithoofde van zulke bedriegelgke omstandigheden, wagens znlke misleidende gelgkenis een lid tngner familie in haar naam en eer schende en voor het oog der maatschappij lastereGg, mgnheer von Amsfeld, besloot zg met zachtere stem, hebt inderdaad in het laatste proces van uw scherpzinnigheid bljjk gegeven, maar hoed u, ze weder op het spel te zetten, door u aan de verwerp-lgkstö drogredenen over te geven.* Amsfeld aanschouwde getroffen de opge wondenheid der oude dame. Het gewicht van den indruk eener jobsrgding als deze had haar trotschheil overweldigd. Een ver denking als deze tegen haar nicht scheen haar inderdaad een beleediging harer eigen In zake den moord op den gymnasiast Winter wordt gemeld: Zaterdag is te Konitz het proces tegen Israelski begonnen. De stad verkeerde in greote opgewondenheid, en het gedrang voor de denren van het gerechtsgebouw was ont zettend. De aanklacht luidde dat Israelski den 13en April (Goede Vrijdag) het hoofd van den in Konitz vermoorden gymnasiast Win ter had weggeruimd, met het oogmerk d8 ontdekking van den dader of de daders te beletten, en zich daardoor schuldig had gemaakt aan begunstiging van of hulp bjj den moord. De voornaamste getuige, de hoofdbode van de rechtbank, beweerde dat hg Israelski op den bewnsten dag met een zak op den rug voorbg het gerechtsgebouw had zien komen en naar de schietbaan zien gaan, in wier nabjjheid twee dagen later het hoofd gevonden werd. Toen Israelski terugkwam, zeide de bode verder, was de zak leeg. De beklaagde ontkende op dien dag met een zak geloopen te hebben. De officier van justitie eisebte vjjf ja er gevangenisstraf wegens begunstiging, maar de rechtbank sprak Israelski vrjj. Een schoone Engelsehe jonge dame, miss Thompson, heeft een eind aan haar leven gemaakt, door in Zwitserland in een af grond te springen, omdat zij bericht had gekregen, dat haar verloofde, die officier was in het leger van lord Roberts, in een gevecht met de Boeren gedood was. Men kan niet met recht en reden bewe ren, dat de uitbreidingspolitiek der Ameri- kaanscho regeering tot dusver heel verblij dende en aanmoedigende resultaten heeft opgeleverd! Waarschjjolgk is het geen toe val, dat juist in deze dagen van de kies campagne, waar^jj het ook wel een beetje gaat om de vraag vóór of tegen imperia lisme, telkens opnieuw gegevens worden openbaar gemaakt, aangaande de negatieve resultaten op Cuba en de Philippines en de positieve onkosten aan menschenlevens en aan geld. Zoo heet het nu weer, dat de Ameri- kaansche troepen vermoedeljjk heel veel te Ijjden hebben van de ziekten, welke voort vloeien uit het regenseizoen voor niet-ge- «celimatiseerden, wat men afifidt uit de uitzending van een groot aantal dokters. Dan wordt haarfiju uitgerekend, dat de Philippjjnsche eilanden de Unie komen te staan op 750.000 dollars per dag of wel persoon en van haar huis. Zij wilde in den hoogsten toorn opstaan, maar Amsfeld zocht zulks vriendelijk te verhinderen. Toornig, afwijzend troffen hem haar groote oogen. »'t Is genoeg, mgnheer von Amsfeld,* riep zij. Ook hjj was overeind gesprongen. »Te veel wilt ga zeggen riep hjj. Ach, ik zelf gevoel het, het kan voor u niet erger zijn, dan het voor mjj is. Maar ik bezweer n, mevrouw, laat uwe opgewonden heid u niet overmeesteren! Ik kwam im mers om van u te verzoeken wat ik zelf niet kan. Zeg aan de jongejuffrouw wat haar bedreigt ik zelf ben er niet toe ia staatMjjn God, hoe zal ik het aanvangen Amsfeld hief bezwerend de handen op. Geef mg 't is immers het doel mjjner komst een of ander bewgsgrood, hoe gering ook om door mgu ambtwlgkea invloed deze heillooze verdenking te ontzenuwen. Geef mjj do verzekering dat de jonge dame gistermorgen het huis niet verlaten heeft...* Amsfeld zweeg. Hg zag een plotselinge verandering in het gezicht der oud8 dame. Zg verbleekte, haar hanlen beefden op nieuw, angstig sloeg zg de oogea neder. »Ge kunt niet! Ge.weet het tegen deel!* riep Amsfeld, ontsteld achteruittre dand. De presidentsvrouw antwoordde niet.* »Hebt ge misschien zelve de jonge dame gezien? Zg' droeg een donkere kleeJing Ik bid u, antwoordt mg.« Zonder op te zien knikte de presidents vrouw zacht en treurig. Amsfeld zag baar voorhoofd met klam zweet bedekt. Wordt vervolgd,) UWSBLA»

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1900 | | pagina 1