Het Land van Hensden en Alleiia, de LaiMraal en de Bommelerwaard. mm Mannes Pais Kruger. Ce Officier van Justitie. FEUILLETON. O Uitgever: L. J. YEEEMAK, Heusden. M 1945. WOENSDAG 10 OCT. 1900. land van alten*- VOOB Advertentiën ran 16 regels 50 et. Elke regel meer T1/* ct. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrjjdagavord ingewacht. 25. 10 October. 1900. 8e kent de geschiedenis van Saul, den .soon van Kis? Hjj hoedde 't vee, werd ge zocht door den profjet, verschool zich te vergeefs; Samuel ontdekte hen en zalfde hen tot koning van Israël. Aldus luidt ook de aanvang van Krugers presidentschap. Van achter den ploeg werd deze eenvoudige boer naar de hoogste plaats in de republiek geleid. Met schroom besteeg hg den boogen zetel, doch eenmaal daarop geplaatst, overtrof hg in staatinansbaleid aller verwachtingen, bestuurde met eere zjjn volk, totdat een sterkere kwam dan bjj, die met roofgierige hand hem den grond voet voor voet ontnauf en hem noodzaakte als balÜDg te gaan zwerven. En nn viert deze man zjjn 75sten ge boortedag. Het grootste deel zjjns lnvens heeft hg ten nutte zgn lands gearbeid; hjj zag Transvaal groeien en bloeien en koes terde de gegronde hoop in den avond zjjns levens op een gelukkig volk te kunnen neerzien, en 't hoofd te kunnen neerleggen in de overtuiging dat Transvaal het verder wè1 maken zou en ziedaar een heil- looze krjjg vernietigt al zgn arbeid, maakt zgn volk tot slaven, zgn land tot een win gewest, vernietigt den veestapel en ontrooft den grond van zgn arbeiders, dcodt tal zjjner medeburgers, zendt anderen in ge vangenschap en jaagt over de vroeger vrucht bare landouwen een schaar verdorven en verdierljjkte krjjgera, die kinderen en grijs aards aan den hongersnood ten prooi geven, vrouwen onteeren en de hoeven in brand steken. Kan er van vieren sprak» zgn? Neen immers. Er zgn te veel tranen gestort, er heeft te veel bloed gestroomd, de jammer en ellende is te groot, dan dut we op dezen, toch altjjd nog gedenkwaardigen dag, tot Krnger kunnen gaan met de banale woorden we wenschen n gelnk Geluk is er voor dezen uitverkorene niet meer in dit leven te vinden. Eéi geluk zou er nog voor hem te veroveren zjjn, indien bg wat jonger was: met het zwaard in de hand de laatste lap gronds tegen zjjn be lagers verdedigen en een eerljjken krjjgs- mansdood sterven. Maar dit geluk is niet voor hem weggelegd. Hg zal den beker der IN OVELLE HANS WACHENHUSEN. 19) Een rilling schudde haar, en nog altgd rustte baar bik op hem. »Gjj nog hier!* riep zjj huiverend. »Ik geloofde gisteren dat ge goed en edel waartmaar ge foltert, vervolgt mg Ik wilde niet gelooven wat de meisjes gisteren van u zeidengg zondt liefdeloos zgn en het was voor u een helsche vreugd uw naasten wegens mensche- Ijjke zwakheden tot schande en smaad, tot ellende en vertwijfeling te brengen. Wat heb ik u gedaan, dat ge mg vervolgt, reg met gerechtsdienaars en rechters dreigt? Ik heb nooit eenige slechtheid bedreven, en kan ik verhinderen wat anderen nsjj doen, wat zg zich zeiven doenRaakt het u, wat mg gedaan wordt, als ik het dulden wil raakt het u wat menschen zich zeiven en anderen doen, wanneer zg zelf geen aan klagers zjjn?* Zg stond op, sterk door de gedachte, dat zg recht had. Met weder drooge oogen en schier uitdagend gelaat stond zg voor hem. Gevoelde hjj beschaamd dat hjj te ver was gegaan, dat zjjne aanraking haar ge krenkt had? In zgn verwachting bedrogen, sloeg hg de oogen neder. >Het zou mjj te ver bren gen u uit te leggen, waar de macht van den Staat begint, als wiens orgaan ik hier, smarte tot den laatsten droppel moeten ledigerf, tot de dood zich over hem erbarmt. Wat een geestkracht in dien manBe denk eens wat die gel iden moet hebb m gedurende dezen oorlog 1 Z'df krjjgsman in 't hart, scherpschutter als er weinigen zjjn, volleerd in de taktiek van de guerilla, moet bjj wegens zgn hoogen leef tg d 't opperbevel in handen van anderen stellen en zelf toe schouwer big ven. Ziet na een poos van voorspoef, langzamerhand den onspoei na deren en een heirleger vjjanden op zijn grond neerstrijken, 't Eenige wat hem rest is zoo nu en dan zgn mannen moed te gaan in spreken en voor hen te bidden. O ja, dat gebed troost, troost hem 't meest, maar bg en de zgnen kennen de spreuk: ora et labora, bid en werk, en ziet ge, werktn kan hg niet, werkeloos moet hjj daar neerzitten en wachtenDenk ook aan de harde proef waarop bet geloof van dezen christen ge steld wordt. Heilig was bjj overtuigd dat de Heer 't met hem en de zgnen goed maken zou en hem verlossen van de Filis- tjjnen. Ea na moet 't den 75-jarige niet schjjnen alsof de Heer hem verlaten heeft Zeker, die minder vast staat dan Kruger, zou aldus spreken, maar niet hjj nog even vast als voor den oorlog gelooft hjj dat alles wat God doet, toch welgedaan is en eenmaal Ja, eenmaal zal 't recht zegevi-ren, maar of de oude man dien bljjden dag beleven zal, staat te betwjjfelen. Onrecht is taai en er kan wel een menschenleeftjjd mee heen gaan eer we weer hooren vap woelingen in Zuid-Afrika. Niet gfdukwenschen dus op dezen lOien October. In den geest drnkken we dezen grooten, eenvoudigen man de hand en ge behoeft u de traan niet te schamen, die tegeljjk in uw oog opwelt, bjj 't aanschou wen van den geknakten reus, die jaren lang geworsteld heeft tegen Engeland» gluipende streken en eindeljjk voor de overmacht 't hoofd heeft moeten buigen. Kinger is geboren te Colesberg bjj de Oranjerivier. Onderwjjs heeft hjj bijna wiet genoten. In zjjn prille jeugd reeds hoedde hjj als Saul de kudden zgns vaders, met het schietgeweer in de hand. Reeds op zgn 10de jaar bond hjj den strjj 1 met leeuwen en ander roovend gedierte aan, dat loerde op zijn vaders vee. Eu intnsschen leerde helaas, mjjn plicht verzaakt, ja geschonden heb,* zeide bg ernstig en kalm. »Dat ere mjj nog hier vindt moge voor u het bewjjs zjjn, hoe innig 't inga persooalgk verlan gen was de grenzen van deze macht te be perken en als vriend goel te stichten, waar het in den geest der wet bljjkbaar iets kwaads betreft.... Vergeving zoo ik in dringend werd, u een hulp opdrong welke ik zoo weinig begeerd ziel* Amefeld boog sehjjnbaar kalm, doch met troosteloos bewustzjjn. Zgn liefde was te vergeefs. Hilda's toornige blik had hem hiervan overtuigd, zjjne hulp was afgewezen. Op den drempel hielJ hij nog eens stand; geen stem riep hem terug. Hjj girg door den gang, maar ontstelde plotseling. Een luide jammerkreet doorvljjmde hem en rEp hem in de kamer E-rug. Hilda lag iueengezonken, bewusteloos op den vloer, het doodsbleek gelaat op den uitgestrekten arm. Het zware blonde haar lag uitgespreid op den grond, hare lippen waren open, haar oogleden slechts half ge sloten. Amsfeld was een seconde radeloos. Hg wilde om hulp roepm, maar zgn stem wei gerde hg durfde de dienstboden geen ge tuigen van bet resultaat zgner aanwez gheid maken, het huis in een opschudding bren gen, die tot bedenkelijke gissingen aanlei ding kon geven en de buitenwereld er mede bekend zou maken. >'t Is het einde van een worsteling om de overmacht der ziel op het lichaam,* dacht hjj. Hg knielde naast haar neder. Maar on handig en niet gewoon aan een toestand als deze, en zich haar verstoordheid over de vorige zoo eerbiedige aanraking herin- hjj een weinig lezen en schrjjven, juist ge noeg om in den Bjjbel den weg te laeren vinden. Op 16-jarigen leeftjjd werd hjj tot adsis- tent-veldkornet en twee jaar later tot veld- kornet benoemd en was hjj om zjjn moed en tronw aan 't vaandel algemeen geacht. Ongeveer 1850 vinden we hem als kom- mandant, strjjd voerende en onderhande lende met de kaffers, de lastige buren van zjjn district. In dien strjjd gebeurde het dat een kogel het benedenlid van zgn daim trof. Bpoedig vertoonden zich verschijnselen van ontsteking. Niemand bjj zich hebbende, die hem opereeren kon, nam hjj zjjn jachtmes en sneed het ondersts lid af, welke operatie hjj met het tweede lid herhaalde, toen ook dit verschijnselen van koud vuur vertoonde. Uit zgn staat van dienst teekenen we nog aan: 1852 benoemd tot luitenant generaal; 18621874 kommandant-gene- raal; 1874 lid van den Volksraad; 1877 Vice-president van den Uitvoerenden Raad. Burgers was toen prc3si lent, en kon 't niet vinden, hjj, de vrjjzinnig? oudprelikant met de orthodoxe boeren. Krugar beboerde tot de ultra's de z.g. doppers, hield zelf predi katiën en viel veel meer in den smaak der boeren dan Burgers, de president. Aan diens bewind kwam een einde bjj de annexatie door Engelaud den 121en April 1877. (Slot volgt). Baitenland. Prins Albert van België en zjjne jonge gemalin hebben Zaterdag hun bljjde in- komste gehouden in Brussel. De feestelijk heid werd door geen enkel incident van eenig belang gestoord. Een heer, die in het gedrang een agent met zjjn wandelstok zou hebben geslagen, werd gevangengenomen. Overal werd het jonge echtpaar mfft over weldigende geestdrift begroet. De socialisten hebben op aandringen van burgemeester De Mot de voor Zondag be raamde betooging ten gnnste van het alge meen stemrecht afgezegd. De burgemeester moet den aanlaggers der beweging hebben beloofd, dat hjj hun petitie voor algemeen stemrecht aan prins Albert zal aanbieden. Gisteren Zondag is het alles weer uiterst feesteljjk verloopan in de Belgische hoofd stad, zonder incidentsn van beteekenis, ter- wjjl de Zaterdag in den namiddag ver- nerend, nam bjj haar schuchter bij de hand. Deze was warmhjj voelde er beweging in. Het was als omklemde zjj de zjjne, als wilde zjj d e vasthouden. Hg boog zich lager op haar, voelde haar adem, en meende haar oogleden te zien bewegen. Eu nu was 't alsof hjj haar hoorde fluisteren; hjj schrikte toen hg haar oogen langzaam en vermoeid zich openen zag. Sterker werd nu de drukking harer hand zjj zag een weinig opvermoeid, gebroken zocht zjj zich op te richten. Zjj liet zgn hand weder los, streek met de hare h»t op het voorhoof! hangende haar terug, steunde met de andere op den grond en staarde voor zich. Morgen!* zeide zjj nauwljjks hoorbaar. Heden kan ik niet. Ik dank u.« Zjj wenkte hem alleen te willen zgn. En hg gehoorzaamde. XI »0«f de zaak word imm^r verwar der. Ik zeg n, collega Maar wat is er toch? Ge ziet er uit alsof g» u aan beide polsen hadt doen aderlaten Hellwach die buiten adem Amsfelds wo ning was binnengetreden, had zieh op een stoel geworpen, droogde het zweet van zgn voorhoofd en aanscnouwde ontsteld zgns collega's zonderlinge houdiag. Amsfeld zat in de avondschemering aan het venster, de ellebogen op de venster bank, de wangeD op de hand geleuud, met slap, bloe ieloos gezicht naar buiten starend en nauweljjks Hellwach's komst bemerkend. »Gevoelt ge u niet wel, lieve collega?* vroeg Hellwach, van toon veranderende en achterdochtig, hem zjjdelings gadeslaande. spreidde geruchten van een samenzwering die ontdekt zou wezen, formeel zjjn tegen gesproken wel zjjn er zes aanhoudingen uitgevoerd, doch slechts twee daarvan zjjn gehandhaafd en dat moeten dan nog grap penmakers zgn! De vereeniging van Parjjsche hotelhou ders heeft een actie tot schadeloosstelling ingesteld tegen den staat, wjjl de regee ring een aantal openbare gebouwen heeft gehuurd om gebezigd te worden voor ver- bljjf der congresbezoekers van allen aard, tijdens de tentoonstelling in de hoofdstad georganiseerd. Het schjjnt dat de staat den lofcéa veel te weinig in rekening bracht voor nachtverbljjf en ontbjjt, zoodat de hee- ren höteliers zich beklagen over oneer lijke concurrentie 1 Men zal zich herinneren dat Egen Prin ses Louise van Coburg, die voor f 260,000 schulden had gemaakt voor juweelen en on derkleederen, door de leveranciers daarvan in rechten is opgetreden. Het bleek dat de prinses, die de oudste dochter vau den Ko ning van België is, onder curateele was gesteld en daarop is volgens de »Stan- dard* een actie tegen haar gemaal Prins Philip van Coburg ingesteld. De raadsman van den prins deed uitkomen dat prins Philip zgn levensgezellin altgd alles, waarop zjj door haar positie aanspraak had, ver schaft had, maar dat haar verkwisting a'le perken te buiten ging. Hjj maakte een over eenkomst m*t de scbuldeisch rs, waarbjj zjj genoegen namen met een betaliog van 180,000 florjjnen. De Prinses moet nu nog andere schulden hebben ten bedrage van 200,000 ponden starling, maar haar credi teuren hopen, later als de Prinses erft van haar tante, de krankzinnige keizerin Char lotte, nog 50 pet. van het verschuldigde te krjjgen. De prjjzen der krenten stjjgen met on rustbarende snelheid tengevolge van de mislukking van den oogst in het zuiden van Griekenland, waardoor de opbrengst zeer gering is en groote armoede wordt veroorzaakt onder landbouwers. De normale oogst bedraagt gewoonljjk 200.000 ton, terwjjl de maximum-oogst nu slechts 40.000 ton is, wat nog onvoldoende is voor het binnenlandsch verbruik in Grie kenland, waar tusschen dezen tjjd en Kerst- >Inderdaadf ik bevind mjj niet zeer wel Een overspanning der zenuwen, die mg misschien in de volgende dagen onbekwaam zal maken >0! ik ben er immers!* Hellwach stond op. »Maar hoor, wat ik u heb mede te deelen en daarom hierheen gesneld ben Zooals ik zeide, wordt de zaak steeds verwarder. We zullen ongeluk kig gedwongen zgn ons deerljjk de vingers te branden.* Hellwach had zjjn stoel opgenomen en zich tegenover Amsfeld geplaatst. Deze luisterde zenuwachtigdoch ver toonde uiterljjk de grootste kalmte. Mjj dunkt, daar de verwondene op klaar lichten dag ontsnapt is, kan znlks onmo gelijk zonder zichtbare sporen achter te laten geschied zjjn.* Amsfeld sloot de oogen; luisterend beefde hg inwendig. »Deze sporen zgn dan ook gevonden. De straat waarin het bewuste ziekenhuis ligt is zeer stil, daar zg» slechts boeren hofsteden, wier muren verhinderen op de straat te zien; maar aan den hoek der straat bevond zich een lamme kerel, die op het bewuste ©ogenblik een zwarte dame had gezien en een jongen man, met wien zjj, hem met moeite ondersteunende, voor bijging- >De door den lamme aangeduiden weg liep over eenige kronkelende zjjpaden in de zuideljjke villawjjk. Zg konden geen ande ren weg genomen heoben en daar die wei nig bezocht wordt, vond men op een plek waar veel zind lag de indruksels van een kleinen dames voet eigenljjk twee ver schillende indruksels van voeten naast el kaar. mis meestal ruim 50.000 ton noodig is. In de laatste dagen zjjn de prjjzen geste gen van 45 tot 60 gullen per centner en reeds is 66 gulden betaald. Men verwacht, dat de verkoopsprjjzen in dea kleinhandel spoedig zullen stggen tot 90 cents het pond. Een op verzoek van de Italiaansche regeeriHg ingesteld onderzoek heeft thans aangetoond dat de moord op koning Hum- bert niet mogeljjk zon zgn geweest, als de Amerikaan8che politie te Patterson baar plicht had gedaan, door den Italiaunschen gezant te Washington te waarschuwen, naar aanleiding van den brief, die op het ljjk van Sperandro aldaar gevonden werd. De 28-jarige hertog van Manchester wiens grootmoeder 10 jaar geleden is her trouwd met markies Hartington, thaus her tog van Devonshire is in staat van fail lissement verklaard. Zgn grootvader heeft hem groote landgoederen nagelaten die met zware hypotheken belast zjjn, zoodat de kleinzoon met een gering inkomen moest toekomen. Hjj maakte echter vele schulden en beproefde te vergeefs als tooneelspfler in Amerika vooruit te komen. Het passiet bedraagt 42.000 p. st. of l/3 millioen gld. In het Nikander klooster, in het district Porchow, bg Pskow, Rusland, waren bjj gelegenheid van een kerkfeest 5000 pelgrims bjjeen, die overnachtten in een uit twee verdiepingen bestaand gebouw, bg het kloos ter behoorend. 's Nachts zakte door de zwaarte der opeengepakte pelgrims de vloer in van de tweede verdieping en stortte met zgn last op de slapen den op de eerste ver dieping. In de paniek werd er brand* ge roepen. Daarop snelden allen naar de eenige deur. Een ontzettend gedrang ontstond, waarin vier mannen en zes en dertig vrou wen doodgedrnkt werden. Twintig pelgrims werden gewond, waaronder vier ernstig. Een rjjk grondeigenaar te Tula, de heer J. O. Voznesenski, heeft aan Tolstoï, wiens vriend bg was, een som van 300,000 roe bels nagelaten, m^t het verzoek daarmede naar zgn goedvinden te handelen. Tolstoï heeft nu besloten om te Sint Petersburg een maatschappjj op te richten, die bjjzondere uitgaven van de b*ste Russi sche schrjjvers in het licht zal geven. Deze boeken zullen gratis aan de arme lieden worden uitgedeeld. Toevalligerwgs was meu op het rechte spoor. Het scheen evenwel onbegrjjpeljjk, dat een verwondene, wiens toestand de ge neesheer als niet zonder gevaar verklaard had, zoo ver had kannen gaan. Ge lui stert immers, collega?* Hellwach meende opgemerkt te hebben, dat zjjne mededeelingen door Amsfald zon der eenig teeken van belangstelling aange hoord werden. Amsfeld knikte zwjjarend. »Ga voort, als 't u blieft 1* Welnu!.... Aan het einde van het tuinpad in die villastraat vond men een arbeider, die bezig was de heurgen te snoejen. Men verzocht hem eenige inlichtingen, en de man vertelde: hjj had werkeljjke eene dame gezien in het zwart gekleed, die haar zieken man leidde en de villastraat insloeg. Belangstellend had hjj beiden nageoogd, en toen de zieke tegen den heg van den tuin leunde, was hjj hem genaderd en had Inm zgn hnlp aangeboden, maar de dame had ze afgewezen en den zieke voortgesleept. De arbeider had hen weder nageoogd, over tuigd dat de zieke op de straat zou bljjveu liggen en zgn krachtige arm dus toch nog noodig zou zgn. Voorts had hg gezien dat zjj recht naar een der schuin tegenover ge legen buitenplaatsen gingen, de kranke zichtbaar zgn laatste kracht inspann end, en dat beiden den hoofdingang vau den tuin van een der schoonste villa's binnengetre den en daarachter verdwenen waren.* En raad nu eens wien die villa behoort 1 Ik zeg u, cfllega, de zaak neemt een ge heel nieuw, voor ons zelfs een kritiek voor komen aan! Raai! raad eens!* Wordt vervolgd NIEUWSBLAD 11 L)it blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per S maanden f 1.00. f mco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderljjke rnmmers 5 cent. VAN

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1900 | | pagina 1