Het Land van lleusden en Altena, de Langstraat en de Bommelervvaard.
Munt-zaken.
"feuilleton.
De Avonturier.
s;tófe
M 1955.
liH!
iK
te
Uitgever: L. J. YEEEMAH, Heusden.
WOENSDAG 14 NOV.
1900.
i |r.'.'. -.
fsffc
LAND VAN AU^
VOOB
O
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per S maanden f 1.00.
Franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Adyertentiën yan 16 regels 50 et. Elke regel
meer 71/, ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Adyertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
Wg vertrouwen dat door onze vooraf
gaande opstellen veel is opgehelderd voor
hen die zich van ons belangrijk onderwerp
geen bf paalde studie konden maken.
Thans wilden wjj ten slotte nog eens de
asndscht vestigen op een bijzonder punt:
da zoogenaamde zilv*rq>*aestie.
In den prjjs van het zilver is altijd veel
schommeling. Nadat b.v. in hat voorjaar
van 1897 een zeer belangrijke daling bad
plaats gehad, was er een jaar later weder
e»n verhooging van prjjs ingetreden. Die
daling ven 1897 had een zeer gewone oor
zaak. Men had het product zoo lang mogs-
lpk opgehouden om de vroegere prijzen te
handhaven manr bjj de steeds ruime pro
ductie der zilvermijnen was dit op den door
niet houdbaar en toen trad eensklaps een
snelle daling in.
Uit de omstandigheden dat de voort
brenging van zilver niet vermindert, men
steeds voortgaat groote hoeveelheden van
dit metaal aan de mijnen te onttrekken en
de wereldvoorraad onophoudelijk vermeer
dert, leidt men niet zonder grond af, dat
verhooging van den zilverprjjs tot de vroe
gere waarde niet te verwachten is. Schom
melingen bleven echter altjjd mogelijk en
zullen zich vermoedelijk van tjjd tot tjjd
steeds voordoen.
Staat nu stijging of daling van de waarde
van het zilver in verband met stjjging of
daling van de waarde van andera belang
rijke handelsartikelen?
Die vraag ziet in da eerste en voor
naamste plaats op het graanomdat er geen
belangrijker handelsartikel is en dit product
over de geheele wereld wordt uit- en in
gevoerd.
Dat verb? nd kan bestaan, nameljjk onder
zekere omstandigheden.
Gesteld b.v. dat in de Vereenigde Staten
van Amerika vrjje aanmunting van zilver
was toegestaandat men daar koren kocht
met geld dat men zelf had laten aanmunten
en waarvan elk stuk f 2 kost, terwijl het
voor f 2,50 gangbaar is, en dat men daarna
in Nederland dat koren verkocht teg«n be
taling, in goud geld van een prijs, berekend
tegen een waarde der bedoelde zilverstukken
van f 2,50. Is het nu niet duidelijk, dat
men op die wijze voor lagen prjjs zou
(3
In het halfdonker tastte hg naar rechts,
zen hand greep een stuk geweven stof
het was het. gordijntje voor het portierraam.
Na kwam hij weer geheel tot bewustzijn.
Hp herinnerde zich, dat hg bet gordijntje
zelf had oichtyeechoven, vóór hg op zijn
gemak ging zitten om in te Bluioieren. En
aan het licht, dat door de ruiten viel be
merkte hg, dat de dug aannek «Q hg
weldra a»n het einde der reis zoa zgn.
Hg sprong op om geheel wakker te wor
den en de verdooving af te schulden, die
hem nog altjjd drukte. Dat kwam zeker
van de akelige stiklucht, die in de be
nauwde, kleine ruimte heerschte.
Hg greep het touw dicht bjj hem, om
het gori jjn van het raampje te openen en
friseche lucht te laten binrenstroomen. Doch
het touw was zoo met knoopen vastge
maakt, dut hjj het ongeduldig losliet, om
aan de andere zjjde van de conjA licht en
lucht in te laten. Voor het raam was het
gordjjntje ook dichtgeschoven zoodat het
in de coupé bjjna geheel donker was, daar
de lamp aan de zoldering niet meer brandde.
Daar de trein in volle vaart voortreed,
ging Sthweidtner voorzichtig voorwuarts;
doch plots-ling gleed hg uit op iets voch
tigs, hjj viel voorover, en terwjjl hjj al rond
tastende «te linkerhand uitstak, raakte die
hand een gelaat, een jjskond gelaat. Zjjn
hand gleed over een baard, raakte de kin
kunnen verkoopen en de concurrentie veel
beter zon kunnen uithouden?
Maar die vrjje aanmunting bestaat nn
e°nraaal niet en daarom bestaat het bedoelde
verband ook niet. Toen in 1897 de zilver-
prjjzen tot den laagsten stand daalden dien
zjj ooit bereikt hadden, was de Ameri-
kaansch* korenmarkt in zeer goeden toe
stand. Terwjjl in Europa de oogsten zeer
ontoereikend waren, was dit in Amerika
juist andersom.
De verhooging der Amerikaanscbe graan
prijzen, die volgde, was dan ook alleen een
gevolg van de oogstverhouding tusschen
Europa en Amerika en geenszins van de
snelle daling van den zilverprjjs, die in
Maart 1897 begon en veroorzaakt werd door
de omstandigheid dat men in den groot
handel het zilver niet langer kon ophouden.
De mindere waarde der Amerikaansche
granen, een jaar te voren, was dan ook
volstrekt niet een gevolg van de lagere
prjjzen van het zilver.
Men heeft menigmaal getracht eene tegen
overgestelde meening ingang te doen vinden.
Dit geschiedde in Amerika door de zilver
agitatoren, men8chen wier doel het is, te
geraken tot vrjje aanmunting van zilver,
om daardoor buitensporige winsten te kun
nen behalen.
Na is het toch wel mogeljjk, dat velen
te goeder trouw iu de meening hebben ver
keerd, dat er tusscben zilver- en graan
prijzen werkeljjk een nauw verband bestond,
maar zoo zg nog in die meening verkeeren,
hebben zg toch hoegenaamd geen kans dat
hunne theoriën ingang zullen vinden.
De laatste der zoogenaamde Latjjnsche
muntconventie of Latgnsche Unit, hebben
zich onderling verbonden, om, teaeinde sto
ringen in den buitenlandschen bandel te
voorkomen, de vrjje aanmunting van zilver
te staken. In de Vereenigde S'aten en in
Engelsch-Indië bad hetzelfde plaats. Een
aantal regeoriogen gingen over tot het aan
nemen van dr.n enkelen gouden standaard.
Toch neemt de zilverproductie toe en be
draagt ongeveer z»s millioen kilogram per
jaar. Nu is het wel te begrjjpen dat, in
zulk een toestand, een toenemende daling,
zjj het dan ook met schommelingen, als een
zetr natuurljjk verschgasel moet worden
beschouwd.
Doch wat de prjjzen van het graan be
treft, het ljjdt geen twjjfel, dat deze zich
voortdurend zullen regelen naar den uitslag
en een vest. Maar wat was dat? Zjjn hand
werd kleverig en d n die vreemde geur,
juist dezelfde van straks, die weer in den neus
kwam en hem onpasselijk maakte 1
Ha, nu wist hg het dat was bloed
Op datzelfde oogenblik werd het portier
geopend. Een frissche luchtstroom drong
binnen met het zwakke morgenlicht, ter
wjjl de conducteur riep: «Kaartjes, heerenl
Wjj zgn zoo dafelgk
De woorden bleven den man in de keel
steken. Hij en Schwerdtner keken elkander
met ontzetting aangeen van beiden kon
een woord over de lippen brengen.
Berend over het geheele lichaam stond
Schwerdtner op en overzag den toestand.
De man die daar in den hoek gedrukt zat
was de dikke, kaalhoofdige heer. Zjja stjjf
uitgestrekte beenen versperden den door
gang tusschen de banken. Zgn armen hin
gen slap, zgn hoofd rustte op de borst, de
kleederen waren in wanorde. En van de
borst naar beneden was bjjna het geheele
lichaam met bloed bedekt.
Het stroomde nog altjjd langzaam onder
de kin uit en druppelde op den vloer, waar
het reeds een grooten plas had gevormd.
«Mjjn hemel !c stamelde Schwerdtner,
bjjna het bewustzjjn verliezende. «Dat
dat is
«Een moord!* riep de conducteur nit,
terwjjl hg in de coupé sprong en de vuist
ireigend tegen den jonkman ophief.
Deze tnimelde achteruit en beschouwde
vol ontzetting zgn met bloed bevlekte haaf.
>Ach, ge zult toeh niet gelooven, dat
ik
De condacteur liet den arm zakken;
werkeljjk deze jonkman zag er niet uit als
van den oogst in de verschillende landen
die op groote schaal koren produceeren.
Overvloed aan den eenen bant en be
hoefte aan de andere zjjde zullen hier van
den m«e8ten invloed zjjn, en verder ook
het meer of minder gemabkeljjke verkeer
en het al of niet heffen van hooge inko
mende rechten.
Met die verschijnselen hebben de veran
deringen in den prgs van het zilver niets
te maken. Deze zullen in de toekomst ge
heel afhangen van de vraag of het goud
zich zal handhaven op zjjne tegenwoordige
waarde en of de zilverproductie even over
vloedig zal big ven als tegenwoordig het
geval is.
Buitenland.
In Engeland doet zich sedert eenige dagen
het vreemde verschijnsel voor, dat twee
partjjen, die elkaar niet kunnen lachten of
zien, eenstemmig jjveren tegen de verlen
ging van de oorlog in Zuid-Afrika en tegen
de wgz", waarop maarschalk Roberts, de
Encelsche opperbevelhebber, hem denkt te
beëindigen. Die twee partijen zgn de kapi
talisten en de socialisten. De Engelsche
financiers, en lang niet de minst invloed
rijken onder hen, moetsn der regeeriug reeds
verzocht hebben, den Znid-Afrikaanschen
Republieken billgke voorwaarden voor te
le/gen, om het mogeljjk te maken, dat een
«inde gemaakt wordt aan dezen kostbaren
oorlog, die, wanneer hg nog langer wordt
voortgezet, de Britsche belastingplichtigen
met ondergang dreigt.
En in de Labour Leader publiceert de
nieawgf^ozen afgevaardigde voor het La
gerhuis, de socialist Keir Hardie, een heftig
artikel tegen de regeering en voornl. tegen
lord Roberts. »Als mensch en als soldaat
zegt Keir Hardie besft lord Roberts
zich wel den mindere getoond van generaal
Botha. Wat moeten de Engelschen, die
zichzelf respecteeren, denktn van hun be
roemden generaal, die in hoofdzaak oorlog
to rt tegen vrouwen en kinderen? Maar
het schjjnt dat wjj nog dieper zullen zinken.
Lord Roberts heeft er genoeg van en bg
staat zgn plaats af aan lord Kitchener.
Want, wat nog te doen overbljjft, is het
werk van den roover en den beul. De sol
daat, die te Omdnrman de gewonde Soe-
daneezen heeft laten afmaken is, van nu
af, de gezochte man. En dat noemt men
Eageland's grootheid
een moordenaar.
>J«, ja, er waren drie heeren in de
coupé
Eerst nu dacht Schwerdtner aan den
beer, die schuins tegenover hem had gezeten
en getracht had een gesprek met hem aan
te knoopen.
Die man was verdwenen doch daar,
op de plaats, waar hjj had gezeten, lagen
zjjn grjjze, slapps hoed en zgn lange, grjjze
mantel.
De conducteur richtte den blik naar de
pLk, die Schwerdtner hem aanwees, en be
keek den hoed en den mantel. Vervolgens
sloeg hg het oog weder op het met bloed
bevlekte slachtoffer.
«Is hjj werkeljjk dood?c vroeg Schwerdt
ner bevende.
«Zoo dood als een pier,* zei de conduc
teur; »zgn handen zgn kond en verstjjfd.
Maar we zullen hem niet aanraken, alles
moet zoo blgven, totdat er proces-ver baal
is opgemaakt door de ambtenaren.*
O, wat een ongeluk 1*
»Maar, mgnheer, gg zgt er toch bg ge
weest. Ga moet toch tenminste iets gehoord
hebben
«Ik ik weet niet ik heb zoo bij
zonder vast geslapen op het oogenblik is
het mg nog, of ik gekweld word door een
zwaren droom Hoe is het mogeljjk
een moord een sluipmoord De
trein reed het reusachtig station der resi
dentie binnen en intusschen overwoog de
conduct-ur, wat zjju plicht nu iu de aller
eerste plaats van hem eischte.
»Wg moeten eerst de uitstappende passa
giers laten heengaan,* zeide hjj. «Kout hier,
mgnheer, wjj verlaten in elk geval deze
Keir Hardie is overigens overtuigd, dat
de Boeren op den daar zullen overwinnen
en hjj gaat voort:
«De Boeren kannen niet uitgeroeid wor
den. Men kan Botha en De Wet gevaageB
nemen, rten kan hun aanhangers uiteen
jagen hun traditie zal bljjven en zal zich
eenmaal sterker toonen dan de geheele
militaire macht van het Britsche rjjk.«
Iedereen heeft wel eens hooren spreken
over het indertjjd zoo opzienbarende waag
stuk van den wereldberoemden Franschen
equilibrist Blondin, die veertig jaar geleden,
met een collega op zijn mg gezeten, op een
strak gespannen touw over de Niagara ging.
Die collega, dien men eerst na veel smeeken
en de toezegging van 1000 dollars tot het
waagstuk bewogen had om zich over den
rensaebtigen waterval te laten dragen, woont
thans te Chicago en onlangs is het bekend
geworden, dat hjj nog boet voor het koene
bravonrstukje van den behendigen Fransch-
man. Mr. Henry Mc. Colcord schrikt bjjua
iederen Bacht, badend in angstzweet, op uit
zjju door booze droomen benauwden slaap
en ro pt dan luid om hulp. Deze nacht
merrie vertoonde zich lang na de gelukkig
geslaagde onderneming en hoe ouder Mc.
Colcord wordt, des te meer heeft hg te
lgden van dien nach'elpken kwelgeest.
Geen kalmeerend raiddel, geen verdoo-
vings poeder helptMc. Colcord is over
tuigd, dat alleen de dood hem verlossen kan
van de kwaal, die zgn zenuwgestel ver
stoort. Een interviewer schetste de onge
lukkig e onlangs de koordwandeling over de
Niagara iu zoo levendige kleuren, alg ware
het eenige dag an in plaats van 40 jaar
geleden.
«Ik begrjjp er nti nog minder van dan
toen,* begon hjj, »hoe het mogeljjk was,
dat zulk een vreeseljjke tocht uitgevoerd
kon worden. Hoewel het enorm lange touw
zoowel op den Amerikaauschen als op den
Canadeeschen oever door 20 voet van elkaar
verwjjderde zgtouwen zoo strak mogeljjk
aangetrokken was, hing het 'toch in het
midden over een lengte van 60 voet maar
even boven den bruisenden Rapids en slin
gerde het door den tocht hevig heen en
weer.
Nauwelijks had Blondin dat gevaarlijke
gedeelte bereikt, of hij struikelde en verloor
zgn evenwicht; zgn tegenwoordigheid van
geest verliet hem intusschen niet. Tarwjjl
coupé dit is geen aangenaam verhljjf.
Wjj zullen het portier sluiten en er voor
blgven staan. Allereerst moeten wjj den
toevloed van nieuwsgierigen voorkomen.
Als de hoofdconductenr hier langs komt,
zal ik hem de zaak vertellen. Dan moet
d:e de noodige stappen maar doen.*
De man verliet haastig door de half ge
opende deur de coupé, zoodra de trein stil
stond, en wenkte Schwerdtner hem te vol
gen. Werktuigelijk deed de jonkman dit,
doch zjjn beweirinyen waren zoo onvast,
dat hjj bjj het uitstappen moest geholpen
worden. Toen veegfe hjj met zgn zakdoek
het bloed van zgn haaden; doch hierbjj
keerde hjj den voorbjjstroomenden reizigers
den mg toe, om zjjn vaal gelaat aan hnnne
blikken te onttrekken.
Daar kwam de hoofdconductenr aan en
nu wenkte de conducteur dezen, nader te
treden, waarna hg hem in weinige woorden
het gebeurde mededeelde.
«Wat? Daar?* vroeg hg ontsteld.
«Zgt ge daar wel zeker van?*
De hoofd-conducteur trok de deur van
de conpé een weinig open en op hetzelfde
oogenblik trad hg met een kreet van ont
zetting weer terag. Hjj bednidde de beide
anderen met een handgebaar dat zg daar
moesten blgven wacht honden, en snelde
heen.
Schwerdtner hield zich aan den waggon
vastbg had een steun noodig, want hg
werd duizelig. De grond scueen onder zjjn
voeten te bewegen, verschillende g-dachteu
vlogen hem in verwarring door het hoofd
de koele morgenlucht greep hem sterk aan.
Tasschen beide moest hg zich er op bezin
nen, waarom hg daar was blgven staan.
de balanceerstok wild heen en weer suisfe,
rende hjj in vliegende vaart tot het eerste
zqtouw aan de tegenovergestelde zjjde. Jaist
wilde hg hier blgven stilstaan, tosn de
rechterhelft van het touw scheurde en wjj
met een vreeselgken rok door de andera
helft naar links werden geslingerd. Als door
een wonder slaagde Blondin er dat vree-
seljjke oogenblik in, zgn evenwicht te her
stellen en snel li°p hg naar de dichtstbg -
zijnde spantouwen. «Er af, gauw,* riep
Blondin mjj toe, en ik gehoorzaam fe.
Ik stond achter hem met mjjn handen
op zjjn schouders. Kond was hg en bleek
als een marmeren beeldiedere spier was
gespannen. Groote zweetdrnupels parelden
op zjjn voorhoofd, maar door woord noch
gebaar gaf bjj te kennen, wat hg zooeven
had opgemerkt, nameljjk, dat gaweteDlooze
schurken, die gewed hadden, dat wjj den
«trick* niet ten uitvoer zouden brengen,
het touw op eenige strengen na hadden
doorgesneden en bjjna onz°n val in den
bulderenden afgrond bewerkstelligd hadden.
Spoedig zat ik weer op den rug van den
grootsten waaghals die ooit bestaan heeft,
en langzaam klom de artist het nu eenigs-
zins hellende touw op. Aan den oever ver
drongen zich duizenden toeschouwers. U:t
vrees, dat de half-gekke Amerikanen ons
in hun Yankee-enthousiasme tegemoet zou
den snellen, waardoor zjj ons en zichzelf in
het grootste gevaar hadden gebracht, nam
Blondin ingevolge mjjnen raad, plotseling
zoo gauw vaart, dat de menigte verschrikt
terugweek. Het schouwspel, dat onze aan
komst op den veiligen oever volgde, laat
zich niet beschrijven. De kreten van bjj ral
overstemden zelfs het gedonder van de Nia
gara.*
Don Carlos heeft in een brief aan den
Carlistischen generaal Moor opnieuw het
optreden afgekeurd van de leiders d«r op
roerige beweging in Catalonië, die hjj zelfs
beschuldigt van verraad aaa zjjne zaak.
«Nooit zegt hg zal ik nijjue rechten
prijsgeven, maar ik wil den ondergang van
Spanje niet, want een oproer z m slechts
de begeerlijkheid opwekken van mogend
heden, die met groote belangstelling den
gang van zaken in Spanje volgen.*
Het bericht dat ook «enige bisschoppen
zgn gevangen genomen, bljjkt odjuist te zgu.
In Oostenrgk-Hongarge is eene nitge-
Op een ander oogenblik kwam de vraag
bjj hem op, of men hem mis-chien voor
den moordenaar zon aanzien. Hq zag zich
reeds voor den rechter staan, hjj hoorde de
onsamenhangende antwoorden, die hij gaf
en die met elkaar in tegenspraak warea eu
daarbjj kwelde hem de vraag: «Welks toe
vallige omstandigheden kunnen er nog
intreden, die mg in verdenking kuanen
brengen
Het perron werd allengs ledig; de laatste
reizigers gingen heen. E-rni/e vrachtkarrea
reden voorbjj; de conducteurs gin/en heen
en sommigen wi-rpen een nieuwsgierigen
blik op den jonkman, die daar bjj de d-ur
van zjjn coupé bleef wachten. Zg geloofden
misschien, dat daar een zieke lag, die voor
zichtig mo*st worden overgebracht.
Er kwam opnieuw leven en beweging.
Een troep mannen in uniform naderde met
vluggen tred; een commissaris van politie,
de stationchef, een dokter en verscheidene
ondergeschikte beambten van politie en van
de spoorwegmaatschappij.
Schwerdtner voelde zich beklemd van
hart. Hg hoorde nauweljjks, wat er in zgn
naogheid gesproken werd. Een paar con
ducteurs kwamen haastig aanloopt, doch
werden weggezonden met last, den aan
drang van de nieuwsgierigen tegen te hou
den. Men vormde een kring om den wag
gon, waar de commissaris van politie en da
dokter nu binnengingen, gevolgd door den
hoofd-conductenr, die met e-n lantaarn
moest bjjlichten, daar het daglicht op dien
herfstmorgen nog te zwak was, dan dat
men alles goed kou zien.
:.t X:
{Slot).
Wordt vervolgd,)