Het Land van Ilensden en Allena, de Langstraat en de Bomnielerwaard.
j
M 1962.
President Kruger in den Haag.
FEUILLETON.
De Avonturier.
Uitgever: L. J. YEERMAK, Heusden.
ZATERDAG 8 DEC.
|L^t land van alten**
1900.
VOOB
Dit blad verschat WOENSDAG en ZATEBDAG.
Abonnementiprjjs: per S maanden f l.OO.
franco per poat zonder prgarerhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën ran 10 regels 50 ct. Elke regel
meer 7*/i ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Adyertentiën worden tot Dinsdag- en Vrpdagayond
ingewacht.
Een belangrijk moment in de historie van
de stad 's Gravenhage was 't Donderdag
middag, omstreeks half Tier, toen haar grond
andermaal betreden werd door het gryz«
Staatshoofd, naar wien zich thans de blikken
wnden van gsnsch Eornpa; toen 's Gra
yenbage's burgervader, uit naam der bevol
king van de verblijfplaats van Koningin
Wilhelmina, bet welkom toeriep aan den
Staatsman, die, op het gebied der diplomatie
thans navolgt, hetgeen het Hoofd der zuster
republiek do«t, op dit oogenblik, op het
oorlogsterrein, nl. zich weren in hst belang
yan twee staten, die bedreigd worden met
verlies van onafhankelijkheid.
De eerste indrak, dien Oom Paal moet
gekregen hebben, toen de extra-trein
hem hoffelijk door de Staatsspoorweg-maat
schappij van de grens tot hier aangeboden
bet station langzaam binnen stoomde en
stilhield voor de Koninklijke wachtzaal, moet
hem welgevallig zjjn geweest.
Geen schetterende tonen van muziek, maar
geheel in overeenstemming, in aansluiting
als 't ware met de ernstige gedachten van
den President, werd gewjjde zang ingezet
door een reazenkoor van 600 zangers, een
haag vormende van twaalf dubbele rjjen,
van den uitersten rand van het plankier af,
tot aan deuren van het vorstelijke vracht
salon.
Ten einde den President dien indruk te
schenken, was afgesproken dat Richard Hol,
de leider van al die zangers, getooid met
de kleuren der Republiek en behoorenda tot
christelijke en andere vereenigingen, het sein
zon geven tot het aanheffen van de tot drie
uitgebreide verzen van Psalm 72, op het
oogenblik dat de trein nog niet ten volle
stilhield, opdat mogeljjke juichkreten niet
den voorrang zouden krjjgen boven het
godsdienstige lied. Zoo gebeurde het ook.
En onder 't plechtig rnischen van den
indrukwekkend klinkenden voorzang»Ja,
elk der Vorsten zal zich buigen en vallen
voor Hem neerc, verlaat Kroger het salon-
rjjtnig en verwjjlt met de hesren die in zijn
gevolg reizen: dr. Leyds, zjjn gezant op het
vasteland; het driemanschap Fisscher-Wes-
«els-Wolmarans, zjjn kleinzoon en secretaris
Friche Eloff en alle andere meermalen ge
noemde S'aataambtenaren, op het plankier.
(1°
Ook bemerkte by, dat er tngschen de
leden van h^t gezin geen eigenlijke band
bestond. De oudste zoon des huizes, baron
Gnido, die als lnitenant bjj de huzaren
is diende en volgens enkele uitingen van den
jongen baron Robert een z*er lnstig leven
leidde, was eerst sedert korten tjjd weer in
huishjj was uit een verafgelegen garnizoen
naar hier overgeplaatst. Doch met verbazing
nam Schwerdtner waar, dat barones Elvira
voor haar jongste hroeder bijna een vreemde
was. Zjj werd dus inderdaad zeer bezigge
honden door hare >pliohten.« Sedert de
eerste begroetisg had Schwerdtner haar niet
meer te zien gekregen.
Op zekeren dag, in het begin der tweede
week, zeide de baron bjj zjjn bezoek in de
leerkamer zoo terloops: »Wat ik zeggen
wil! Hedenavond ontvang ik gasten. Kom
dan ook eens, mjjn waarde Schwerdtner
Misschien kant ge daar wel kennissen ma
ken, die voer n nuttig of interessant zjjn.*
Op het bepaalde nar trad Schwerdtner
dien avond in gespannen verwachting de
ontvangzalen binnen. De wereld, waar bjj
kennis mee zon maken, was hem werkeljjk
geheel vreemd; bjj was overtuigd, dat
hjj door deze kennismaking zjjn gezichts
kring aanmerkelyk zon vergrooten.
By het binnenkomen werd hy verblind
door ue menigte lichten, die een reeks prach
tig gemeubileerde zalen en kamers als in
een zee van licht deden baden. Aan van ke-
om, met ontbloot hoofd #n stichtelijke hou
ding te luisteren naar den gezongen Psalm.
Vooraf is de Staatspresident aan het por
tier onvangon door den burgemeester, baron
van Harinxma thoe Slooten en de wethouders
en door dr. H. Blink, voorzitter van de
Haagsche afdeeling der Ned. Znid-Afri-
kaansche Vereeniging, aan het hoofd van
bestuursleden dier afdeeling, nadat dr. Leyds
de heeren aan President Kruger had voor-
gestald. Ook was aanwezig de vice-consul
der Z.-Afr. Republiek, de heer Caneel.
Alle andere genoodigden tot deze ont
vangst aan het station van aankomst be
vonden zich, niet de leden van den gemeente
raad in de wachtsalon, waarbinnen de Staats
president na het einde van het gezang, aan
hetwelk ook nog was toegevoegd vers 11,
geleid werd, begroet met teekenen van leven
dige sympathie door hen die zich daar be
vonden.
De wachtzaal was niet versierd. Van het
stationsgebouw is alleen voor deze gelegen
heid de vierkleur van Transvaal geheschen
naast de Nederlandsche driekleur.
Nadat de President en alle hem verge
zellende heeren zjjn binnengetreden, richtte
de burgemeester, aan het hoofd staande van
den Raad, zich tot Paul Kruger en hield
een toespraak,-die door den President be
antwoord werd.
Daarop trad dr. Blink, de voorzitter der
Haagsche afdeeling van de N. Z. Afr. Ver
eeniging, welk de leiding op zich nam van
de ontvangst van Kruger in deze stad, naar
voren en verwelkomde den President met
de volgende toespraak
Hoog Edele Heer
Namens het Bestunr der Afdeeling 's Gra-
venhage van de Nederlandsch Zuid-Afri-
kaansche Vereeniging, heb ik de eer U
Hoogedele een harteljjk welkom toe te roepen
bjj Uwe komst in deze stad en ia Neder
land, een Welkom, dat eveneens de ge
voelens vertolkt van al de leden OEzer ver
eeniging en van de vele vereenigingen en
eorporatien, welke zich bjj ons aansloten,
dat de uiting is van al de bewoners dezer
stad, wat zeg ik dat het gevoelen is
van het geheele Nederlandsche volk
Hoezeer hadden wjj gehoopt, Mynheer de
President, dat de omstandigheden van uw
land en volk ons veroorloofden, n met feest-
g-jubel te ontvangen; hoe hadden onze in
nigste wenschen de verwachting gekoesterd,
ljjk waren er slechts weinig gasten. In het
eerste salon kwam de baron hem tegemoet,
de borst versierd met al zjjn ridderorden,
en stelde hem onmiddellijk voor aan een
paar heeren, met wie hjj in gesprek was
onder dezen was ook zjjn zoon Gnido, de
huzaren-luitenant, wiens gelaat door een
trek van afgeleefdheid een onprettigen in
druk maakte. Frederik onthield slechts één
van de hem genoemde vreemde namen, dien
van zekeren heer Von Rümmel.
Het gesprak kwam dadeljjk op den moord,
gepleegd op den heer Von Döbel, dien allen
gekend hadden. Nog dagelyks werd die zaak
besproken, ofschoon het gerechtelijk onder
zoek niets nieuws aan het licht had gebracht,
en men begon te gelooven, dat de misdadi
ger wel nooit gevonden zon worden. Boven
dien wekten de verdeeling der erfenis en de
liquidatie der zaken van den heer Von Döbel
▼eel belangstelling. De vermoorde bankier
had namelyk geen kinderen nagelaten, zoo
dat zjjn groot vermogen moest verdeeld
worden onder een groot aantal verre bloed
verwanten, die over geheel Duitschland ver
spreid waren. Men verwachtte daaruit een
menigte langdurige prnc-ssen.
De baron wilde Schwerdtner ook naar
zjjn dochter geleiden^ die als plaatsvervang
ster der huisvrouw in de aangrenzende zaal
de gasten begroette; doch voordat de jonk
man zich kon losmaken van de heeren, die
hem naar den moord vroegen, werd de huis
heer weggeroepen om Lieuwe gasten te gaan
begroeten.
Schwerdtner moest aan de heeren, meest
cliënten of collega's van den bankier, tot
de kleinste byzonderheden van den moord
verhalen, en dit was voor hem zeker even
pjjnljjk als de menigvuldige verhoeren, die
dat de groote Mogendheden, welke zich voor
kort in deze stad vereenigden om den Vrede
der Volken te organiseeren op den grond
slag van recht en vrjjheid, niet langer zonden
kunnen toezien, dat in Znid-Afrika volken
recht, oorlogsrecht en burgerrecht met voe
ten worden getreden, dat daar een klein
volk in den ODgeljjken strjjd goed en bloed
moet ten offer brengen, om de boven alles
dierbare vrjjheid, welke aan han le7en is
verknocht, te redden van baatzuchtige aan
slagen eener overmacht.
Helass, het heeft niet zoo mogen zijn
Daardoor is den volken een schoone illusie
ontrukt, welke ook wjj gekoesterd hadden,
maar daardoor waren de Presidenten der
Znid-Afrikaansehe Republieken en hun na
tiën genoodzaakt een der roemrijkste blad
zijden in het geschiedboek dezer eeuw te
schrjjven, die van een heldendrama zonder
voorbeeld.
Wjj achten ons gelukkig, Hoogedele Heer,
de betuiging onzer nederige hulde en der
diepe bewondering voor den heldenmoed en
standvastigheid, waarmede Gjj en Uw volken
den rechtvaardigen, doch ongel jj ken strjjd
volhondt, aan Uwe voeten te kunnen jseder-
leggen.
Wil die betuiging van ons aanvaarden,
Hoogedele Heer, en eveneens de uiting van
het N-derlandsche volk overbrengen aan
den Hoogedelen hser M. T. Stayn, den Pre
sident der Zuster-republiek, die zoo trouw
pal staat aan Uwe zjjde.
Wees welkom, Hoogedele heer, hier in
Nederland, in dat gastvrije moederland Uwer
natie, waar wjj, als om den ouderhaard ons
gaarne samenscharen, zoowel in tjjden van
tegenspoed als van voorspoed.
En, al is het een grauwe hemel, die zich
wolft over onze vlakten, al vermogen wjj
niet de heeiljjk stralende zon van Uw schoon
hoogland hier te doen schjjnen moge onze
deelneming voor U den levenshemel ver
helderen, onze hartelijkheid voor U het
verbljjf ten onzent verwarmen 1
Veel kannen wjj U niet aanbieden, maar
laat ik het zeggen dat er algemeene in-
stemming heerschte in den lande, toen zich
het bericht verspreidde, dat Hare Majesteit,
onze gf irbiedigde Koningin, een Harer
oorlogschepen beschikbaar stelde voor Uw
tocht naar Europa, en dat dit aanbod door
UHoogEdele werd aanvaard.
Wjj beschouwen het als een eer, mjjn-
hjj den laatsten tyd had ondergaan. En was
het dan nog maar afgeloopen met de zaak
een enkele maal te verhalenDoch zoodra
een paar heeren hem loslieten, kwamen er
weer anderen hem in beslag nemen. Dat
dnurde zoo wel langer dan een nnr en
Schwerdtner begon in eigen oogen veel te
geljjken op den gids in een kabinet van
zeldzaamheden, die aan het voortdurend
afwisselend publiek telkens hetzelfde moet
opdreunen. Eindeljjk bracht een nieuw aan
gekomen gast hem verlossing, doordien
dadeljjk de algemeene aandacht op hem
gevestigd werd.
»Snoward is er! Daar is Snowardflui
sterde men elkander toe.
Schwerdtner keek in de richting waar
heen alle aanwezigen den blik wendden,
doch in den stroom van menschen kon hjj
den man niet onderscheiden, die zoozeer de
aandacht trok.
Van de personen, die hem zooeven om
ringden, zag hy niemand meer dan dien
heer Vod Rummel met zjjn geel, altjjd be
weeglijk gelaat, dat hem bjj den eersten
aanblik steeds stempelde tot een hoogst
origineele persoonlijkheid. Hy kon zoo wat
midden in de dertig zjjn, maar zjjn schedel
was reeds zoo kaal als een biljartbal. Overi
gens vielen aan hem op te merken: zyn
magerheid, zyn fraaie handen en scherpe
haviksneus, benevens zyn roode snor, waar
van de stjjve pnnten hoog waren opgedraaid.
>Z^g eens, wie is de heer, wiens naam
ik hier overal hoor noemen vroeg
Schwerdtner hem.
»Een Amerikaan, een zeer gewichtig per
soon. Alleen iemand, die de wereld ontvlucht
zoo als gjj kon nog vragen, wie mr. Sno-
waid is. Sedert eenige weken wordt zjjn
heer de President, dat Gjj oader onze drie
kleur, ook de grondklenren nwer banier,
onder de kleuren die op de vloten van
Tromp en De Rajjter wapperden, Uw reis
hebt willen maken tot Europa's kust!
Ia het land, dat Gjj nn betreedt, heerschte
voor ongeveer drie honderd en dertig jaren
een dippe verslagenheid en droefheid, geljjk
er op dit oogenblik in Uw land heerschen.
Zooals thans uit Znid-Afrika waren er bier
vplen uit de Nederlanden uitgeweken naar
den vreemde, vluchtende voor vreemd ge
weld, dat met zware hand op deze gewes
ten drukte.
Aller hoop was in dien tjj 1 gericht op
een man die pal stond voor zyn beginsel
en voor de hulp voor zgn volk gaarne
alles opofferde.
Het is het beeld van den Grooten Prins
van Oranj°, dat op dit oogenblik voor onzen
geest rjjst. Hjj was het, die in dien tjjd
schreef: sik zie wel, dat ik genoodzaakt
zal zyn, mjjn leven in armoede en ellende
door te brengen, doch ik ben tevreden, daar
het den Almachtige das behaagt. Hg geve
my de genade, alles met lijdzaamheid te
verdragen
En toen de Prins den raad ontving een
verbond te sluiten met een machtig vorst,
was het antwoordReeds van het begin
mjjner bscbeljjke onderneming heb ik een
verbond met den Potentaat aller Potentaten
gesloten.*
Moge een soortgelijk verbond. Mijnheer
de President, ook U sterken en steunen in
den moeilijken strjjd voor recht en vrjjheid;
moge het U ea Uw volk kracht geven om
te volharden en moge de dnurzaose vrjjheid
Uw volken de bekroning zjjn Uwer
van
dapperheid. Dan zal Engeland door erva
ring leeren dat het de slechtste staatkunde
is, de zelfstandigheid van een vrijheidlievend
volk te belagen
Ook deze toespraak werd door Oom Paul
berntwoord met een hartaljjke dankbetuiging.
Intusschen verbeidde in de Rjjnstraat een
geestdriftig gestemde menigte van duizenden
het oogenblik, waarop president Krnger aan
die zjjde van het station de koninkljjke
wachtzaal zou verlaten om ia het gereed
staande rjjtuig, waarvan koetsier en paarden
met de kleuren der republieken waren ge
tooid, pla .ts te nemen, om vervolgens naar
zjjne tjjdelyke woniDg, het »Hotel deslndes*
te gaan.
naam bier in de stad vaker genoemd dan
dien van onzen koning
»En waarom dan toch, als ik vragen
mag
>W^1, de man bezit de kleinigheid van
omstreeks vjjftig millioen misschien wel
honderd vijftig millioen, preci-s weet ik dat
niet, want ik heb ze niet geteld.*
»En wnrdt hjj bu zoo door allen omringd,
omdat hjj zooveel geld heef
»Hoor eens, zoo'n groote geldzak is toch
niet alledaagsch 1 En dan als ge zyn
bewonderaars wilt hooren, zult ge hem hoo-
ren roemen om een menigte van de onge-
loofeljjkste verdiensten. Wanneer eenige
couranten goed onderricht zjjn, dan heeft
Hnze stad, ja ons gansche land aan hem te
danken, dat een nieuw tijdperk van bescha
ving aanbreekt. Deze Amerikaan zal spoor
wegen aanleggen, nieuwe maatschappijen
op aandeelen oprichten, nieuwe loteryen in
richtenkortom, hjj zal nieuwe muziek
leveren voor den ouden dans om het gouden
kalf, en in den maalstroom zal hy alles
medevoeren. Wie by dien fraaiea daDS de
beenen zullen breken, is nog niet te seggen,
maar dat Snoward niet onder hen zal be-
booren, durf ik u wel vooruit te verzeke
ren.*
Deze manier van critiseeren, in den pret-
tigsten gezelligen toon, was voor Schwerdt
ner iets nieuws. M-t een verbaasden glimlach
zag hy dsn heer Yon Rammel aan.
»Deze Amerikaan is dus een ondernemer
van zaken op groote scuaal, als ik u goed
?6rsta?«
Juist, een man, die voor tydverdryf
tnsschen het ontbjjt en het middagmaal aan
de beurs honderdduizend omzet, die met
een pennestreek geheel laudstrsken verhan-
President Krnger wenschte niet in optocht
daarheen te worden begeleid, maar tag-n
een bescheiden eerewacht, gevormd uit uit
gezette Nederlanders in de Zuil-Afrikaan-
sche Republiek en uit Haagsche jongelui,
bestond geen bezwaar.
Die kleine ruiterstoet twintig personen,
waarvan 12 voor de vrjjheid der Republiek
vochten waren gekleed in het kostunm
van den Transvaalschen volkssoldaat op
commando zjjnde. Dit gaf een eigenaardig
effect aan de algemeene hulde.
Toen Oom Paal buiten kwam, klonk een
welkomstkreet hem tegen, 't Ging in een
twaalftal rjjtuigen, in 't tweede waarvan de
President zat het eerste rjjtuig was bezet
met leden van het komitee naar 't hotel,
op welken tocht zjjn HoogE Iele stormachtig
sympathie werd betuigd.
De vestibule van Ijet hotel was een bloe
mentuin gelgk.
De leiding der ontvangst van president
Kruger in het hotel was op zich genomen
door mevr. de baronesse van Harinxma thoe
Slooten, gade van den burgemeester en eere-
presideDte van de Haagsche afdeeling der
Z.-Afr. Republiek, bjjgestaan door eenige
dames.
Toen de president het hotel binnenging
bood deze hem een bloemruiker aan en hield
daarhjj eene toespraak.
Alle zalen, speciaal bij den president in
gebruik, prjjkten in een weelderige dekoratie
van groen en bloemen. De kinderen Flora's
waren aangebracht langs de spiegels, in alle
hoeken en omljjsten, ook Oom Paul's beelte
nis in een der salons; een symboliek beeld,
een Boer in krygskostnam, de Transvaalsche
vlag voerende en met de vrjje hand een
vjjand tar aarde gebogen houdend, kwam
prachtig uit als middenstuk van een groep
hoogopgaand groen. Zelfs in het slaapver
trek van den president hadden de bloemen
een plaatsje gevraagd, op tafels en als hoek
vulling.
Groot enthousiasme heerschte er voor het
Hotal des Indes, waar Kriiger op het balkon
verscheen, wuivende met den hoed. Geen
incidenten dan eenige flanw gevallen per
sonen.
Buitenland.
Het gerucht loopt, dat de Fransche ra-
geering op het oogenblik haar invloed doet
gelden bjj den Zwitsersehen Bondsraal om
delt en millioenen van den aenen zak in
den anderen doet overgaan met dezelfde
kalmte, waarmee wjj gewone menschen een
boterham oppeuzelen. Elk woord uit zjjn
mond beduidt een onderneming, die rjjke
winsten z*l afwerpen; kortom, hjj is in
levende lijve de voorstelling van het eeuwig
rollende geld. Hjj is altjjd bezig om
het geld van anderen in zyn zik te doen
vloeien.*
»Mjjnheer, ge spreekt toch niet in ernst?
Als men n eens hoorde?*
>Maar, mjjn vriend, wat moet ik nu toch
van u denken? Neen, ge zjjt werkeljjk
alleraardigst! Gelooft ge dan, dat hier in
da zaal iemand te vinden is, «iie niet over
tuigd is, dat deze mr. Ralph Saoward even
min een geweten heeft als een haai?*
>0, dat is toch te Maar neen, ge
houdt mjj wat voor dea gek!*
Volstrekt nietl In het land van de
dollars noemt men dat »ferm,« en hier te
lande weet men die eigenschap ook naar
waarde te schatten. Zie maarl* antwoordde
mjjnheeer Von Rummel kalm.
Hjj wees voor zich uit naar den kring
rondom den Amerikaan, welke juist uit
elkaar ging. Baron Von Ellerich leidde den
gevierden gast met een vriendelyk lachje
bet dames-salon binnen.
In bet voorbjjgaan kon Schwerdtner den
man eindeljjk zien. Hjj was vau middelbare
grootte en krachtig geb.uwd; hy droeg een
eenvoudige, zwarte jas, die z-er afstak bjj
die der andere heeren, welke met ri idurorden
en ordelinteu versierd waren. Zyn geel ge
laat was zorgvuldig gescooren, een weinig
pokdalig, elke trek scheen uit steen ge
beiteld.
(Wordt vtrooljd)
NIEUWSBLAD
F—WIB WIT>JffTTIf* 'T'llin