Hel Land van Heusden en Altena, de Lanmlraal en de Bommelervvaard.
Prieven uit Amsterdam.
De Avonturier.
M 1969.
FEUILLETON.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
DONDERDAG 3 JAN.
1901.
:y v
UND VAN ALTENA
yoob
O
L)it blad verschat WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00.
Franco per post zonder prgsveihooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën ran 16 regels 50 et. Elke regel
meer 7% ot. Groote letters naar plaateruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en VrjjdagavoBd
ingewacht.
We h*bhen nu weer e^n schoolkwestie!
Drie of vier wekeD geleden heeft de wet
houder de bewuste circulaires uitgevaardigd
en er bestond een kleine hoop, dat 't daarbjj
blijven zou, maar jawel, daar begint het
>Nieuwe Schoolblad* met het publiceereo,
en in minder dan eeen tjjd heeft het ge
wichtige stnk de wandeling door de heel
Nederlaa Isehe pers volbracht. Voor zoover
ge mocht vergeten hebben wat de zakeljjke
inhoud is, derl ik er u uit mee dat daarin
herinnerd wordt aan 't verbod om licha
melijke straf toe te dienen met de waar
schuwing dat B. en W. niet zullen aarzelen
tot ontslag voor te dragen, wie tegen dat
verbod handelt.
Eu dat B. en W. het heasch meenen is
gebleken. Een gymnastiek onderwjjzer heeft
met een der stokken, waarmee hjj bjj 't.
marcheeren de maat slaat, een jongen een
klap gegeven, die een blauwe plek moet
nagelaten hebben. De vader met opgestoven
zeil naar den heer Van Hall. Onderzoek.
Voordracht tot ontslag. Dat ging echter
niet glad. In den Raad wvs de oppositie
sterk. Men wilde den weth. geen klap in
't aangezicht geven en toch ook den jongen
man niet broodelooa maken. Hjj werd nu
ontslagen aan één schoolaau de andere
bleef hjj gehandhaafd. Later zal hjj wel
weer aan e^-n 2 de school benoemd worden.
Ik mag wel zeggen dat de circulaire van
d»n heer Van Hall eigenlijk van B. en
W. sensatie gemaakt heeft in den lande.
Algemeen meent m«n er het besluit uit te
mogen trekken dat op de Amsterdamsche
scholen danig te keer gegaan wordt, met
handen en stokken.
Ik ben ter voorlichting op dit stuk ge
gaan n8ar een onderwjjzer, die 35 dienst
jaren henft, waarvan 20 alhier. Deze deelde
me 't volgende mede:
'c Is een bepaalde onwaarheid dat op de
Amsterd. scholen in 't algemeen geslagen
wordt. Integendeel naar de regelen der
pedagogie tracht men zelfs de ontembaarste
exemplaren van 't menscheljjk geslacht bruik
baar te maken. Nu houde men echter in 't
oog dat hier sprake is van een bevolking
van meer dan 100 z. g. armenscholen, met
een personeel van circa 1200 personen, de
betalende scholen daargelaten. Men begrijpt
lichteljjk dat onder zeo'n massa menschen
lichteljjk kan voorbomen dat een zich in
drift vergeet en zjjn handen vuil maakt, in
aanmerking onk genomen dat onder een
(17
»Dat begrjjp ik,« lispelde zjjen alsof
aii haar onbedwiugb iren tros tot uitdruk
king wilde brengen, kneep zjj haar servet
tot een bal.
Daarin zou n en ook de verklaring kun
nen vinden, waaro u het Amerikaansche
volk op verschillend gebied de meerdere is
van het dwepende Duitsche volk.*
»Op welk gebied?*
»Nu, vooral in de waardeering en he-
handeli g van geld. Wij zpn meer practisch,
naeer nuchter en vrjj ons geld rolt
meer. Wjj winnen of verliezen een vermo
gen met meer kalmte.
In tegenstelling met uw vaderland zal
men in Amerika nauwelijks iemand vinden,
die het geld werkelgk veracht, en ook nau
welijks iemand, bjj wien de liefde tot het
geld zoo fanatiek is geworden, dat men van
gierigheid, vrekkigheid kan spreken.*
>lk begrjjp n; de Amerikaan schat het
geld moer als een middel om macht uit te
oefei en, wilt ge zeggen.*
Ged gezegd 1 Ge hebt het juiste woord
gevoi.i en
Elvira verheugde zich er over, dat de
verstanoige millionair haar oordeel juist
vond, en terwjjl zjj de tafel overzag en de
welgefriseerde hoofden der andere heeren
bevolking van ruim 40.000 kindereu allicht
enkele lastige gevonden worden. Ik zeg nu
maar »lastige«, maar mocht wel een spre
kender woord gebruiken, en ge glimlacht
om dat »enfeele«, maar ik verzeker u
dat 't aantal lastige kinderen te Amsterdam
naar verhouding niet grooter is dan in mijn
vroegere betrekkingen te Alblasserdam en
Vlsardingen.
Waardoor houdt nu een onderwjjzer der
gelijke hengels in toom Met zijn woord,
gebaar en Mik. De blik vooral doet won
deren en legt in het weerbarstig hart der
deugnieten de overtuiging neer, dat de onder
wijzer aanpakken durft, zoo dat Doodz tke-
ljjk wordt. En dat kan noodzakelijk wordsn.
Alleen een wethouder, die van schoolprek-
tjjk niets afweet, kan dat ontkennen. Bljjf
ze van 't ljjf af, raak ze niet aan, zegt hjj
en de faam verbreidt dit bevel, zoodat het
ook ter oore komt van hen, die bjj be
schermen wil. Dat vooral acht ik een groote
ramp. Ze weten nu, de bengels, welken
weg in te slaan als ze zich van een lastig
onderwijzer willen ontdoen. Hjj heeft me
dit en dat, klagen ze, al heeft hjj ze maar
bjj den arm gevat. Zie maar, meneer Van
Hall, blauwe plekken. En zoo waar, blauwe
plekken. Nu moet ge weten, dat zulk volk
rondom blauw is, van 't ravotten op straat,
van de stokken der winkeliers, van de pook,
waarmee ze thuis bewerkt worden, van de
st'aatsteenen, waarover ze rollen. De be
schuldiging wordt dus bewezen, daar er
steeds blsnw voorbanden is. Voordracht tot
ontslag da laan uit.
Men zal nu dwaze dingen zien gebeuren,
't, Is geschied dat eeu onderwjjzer, die een
jongen gelast had uit de bank te komen,
waaraan niet voldaan werd, genoodzaakt
was den jongen met bank en al bniten de
deur te zetten. Ook dat een hoofd de politie
beeft moeten roepen om een kwaadwillige
buiten de deur te krjjgen. Dergeljjke ge-
villen zullen zich meer voordoen. Men klaagt
over de kwajongens, B. en W. strekken nu
beschermend de handen over hun dolle hoof
den uit en we zullen daar nog grappen
van beleven.
Aldus mjjn z*gsman. 'k Wil gelooven dat
't voor de onderwijzers moeiljjk wordt, niet
dewjjl se niet slaan mogen, dat mochten
ze al lang niet, maar wijl dit nu ter ken
nis gebracht is van de schooljeugd. En 't
allergekste is "nog dat B. en W. dexs cir
culaire onmogeljjk kunnen herroepen, daar
ze dan meteen zeggen, sla er voortaan miar
op, we zullen een oog toedoen. J. L.
vergeleek met dat van haar tafelbuurman,
dacht ze: »Die Amerikaan is jelui allen te
slim at,« en ze kwam tot het besluit:
»Dit is nn een origineel man.*
HOOFDSTUK V.
Het prachtige vR^staurant Excplsior*
was gelegen in een der schoonste en druk
ste straten der residentie. De zaak was in
dertijd met de grootste weelde ingericht,
maar reeds na verloop van een jaar als mis
lukt gesloten. vGebrek aau bedrijfskapitaal,*
luidde de formule, waarmee de dagbladen
dit einde aankondigden van deze, aanvan
kelijk zoo veelbelovende onderneming.*
De hypotheekhouders namen gezamenlijk
het gebouw over, de leveranciers trachtten
van hnn leverancie zooveel mogeljjk terug
te krjjgen en alleen wat spjjkervast was
bleef over om getuigenis te geven van de
pracht, die vroeger in >Excelsior« te bewon
deren was. Een deel der sousterreins werd
als bierkelder verhuurd, een ander deel werd
in kleinere werkplaatsen verdeeld, en de
»Niet, dat iemand van hen wantrouwen
koesterde o neen, de dageljjks glashelder
aangetoonde reden voor de zeker te ver
wachten winst op de Argentjjnsche leening,
op den ontworpen spoorweg dwars door
Znid- Amerika, op de nieuw ontdekte goud
mijnen bjj Cordova, gaven iedereen voldoen
de inzicht in de ziak, maar ied<-r vaa
hen voelde behoefte om den Amerikaanscnen
cmllionnair van aangezicht tot aangezicht
te zieB, om toch te weten, hoe soo'n ge
niaal man er uitzag, die str omen goud uit
de naakte rotsen te voorschjjn riep en het
Buitenland.
Uit Antwerpen wordt gemeld
De vereenigde federatie der bootwerkers
hield Maandagmiddag eene manifestatie,
waarbjj de s'oet doordrong tot in de boven-
aErgen van de Beurs, die de burgerwacht
daarop deed ontruimen. De bootwerkers
lieten een manifest verschijnen, waarin de
verantwoordeljj iheid vaa den tegenwoor-
digen toestand wordt toegeschreven aan de
weigering van de readers om toe te geven.
Zjj verklaren tot in het uiterste te zullen
volharden. Eene vergadering wordt aange
vraagd van alle readers, groothandelaars,
enz., waarbjj dan tegenwoordig zonden
moeten zjjn de minister van arbeid, de gou
verneur, de senateurea, afgevaardigden en
de provinciale raden. Na afloop van deze
manifestatie gingen de bootwerkers kalm
uiteen.
Voor eenige dagen hadden twee kerels
het kuis no. 13 der Drinkstraat te Borger-
hout (België) gehuurd. Aan dit adres werd
denzelfden dag een wissel van 30 000 frs.
getrokken en op de nationale bank neer
gelegd.
Maandag namiddag, ten 2 ure, kwam een
ontvanger der Nationale Bank met den wis
sel aan het huis. Er werd door een werk
man geopend die den inkasseerder verzocht
binnen te komen. Nauweljjks in de kamer,
werd hjj van achteren vastgegrepen en op
't zelfde oogenblik kwam een tweede karei
toegesneld, die den inkasseerder aan handen
en voeten bond, vervolgens sneden zjj d«
riemen van de geldtasch, die 40.000 frs.
bevatte, los en namen er mede de vlucht.
Gelukkig bevond zich een ander inkasseer
der der bank buiten om zjjn makker af te
wachten en ziende dat twee kerels naar
buiten kwamen vluchten, kreeg hjj vermoe
dens en liep hen achterna. Hjj slaagde er
in de Kerkstraat, met behulp van een po
litieagent, in hen beiden aan te honden zjj
waren nog in bezit van de geldtasch en de
40.000 frs. De schelmen spreken Vlaamsch
en Fransch met een vreemden tongval, maar
weigeren uitlegging te geven. Men veron
derstelt dat een dezer te Meehelen woont.
De ontvanger der bank werd door deze
stoutmoedige aanranding zoodanig door den
suhrik bevangen, dat hjj tot hiertoe aan da
politie geen uitleggingen heeft kunnen ge
ven en slechts onsamenhangende woorden
spreekt.
In de mjjn van Pacotnbelle (Frankrjjk)
vermogen van geheele volken wist te be
vestigen en te vergrooten, naar hg beweerde.
In den regel hoorde men in de wachtka
mer niets dan bet openen en sluiten der
deuren en de voetstappen over den looper
in de gang want ofschoon Lder vervuld
was met gedachten aan de grootsche onder
nemingen van den milliounair, zaten allen
daar stilswjjgend neder, met den blik op
den vloer gevestigd of op de deur naar de
kamer, waar allen hoopten binnengelaten
te wor len. Het was, of ieder voor zich in
de amlere aanwezigen concurrenten zag.
En niemand wilde den schjjn dragen van
te zjjn, wat hjj werkeljjk waseen meuscb,
brandende van ongeduld om zijn geld in
den heksenketel voor de Argentjjnsche spe
cnlatie te werpen. Ieder was big, dat hg den
talloozen anderen die na hem kwamen, vóór
geweest was. Want elke dag, elk nur van
deelheelhebberschap aan de zaak was winst;
bovenverdiepingen werden ingericht tot wo
ningen. De bel étalage echter, het fraaiste
gedeelte van het vroegere restaurant Ex
celsior* was in gebruik genomen door den
Amerikaanschen millionnair, mr. Ralph Sno-
ward, toea hg eenige weken geleden zich
in de residentie kwam vestigen, zoo onver
wacht alsot hg nit den hemel kwam vallen.
In de haast had hg geen passende lokalen
voor zjjn kantoren gevonden, en wat kwam
het bg hem aan op die paar duizend mark,
die hg hier meer moest betalen aan huur
penningen.
Voor anderen zou het lot van de onder
neming, die vroeger in dit gebouw gevestigd
hesft een droevig ongeluk plaats gehad.
Twee wprklieden moesten mat bnskrnit
een stnb rots doen springen, de lont was
aaDgelegd, doch daar de ontploffing niet
volgde, kwamen beiden naderbjj om de oor
zaak der vertraging te onderzoeken.
Dit W8S hun ongeluk, want nauwelijks
bjj de lont genaderd, had de ontploffing
plaats, waardoor beide ongelukkigen op slag
gedood werden.
In de Parjjsche studentenwijk big ft de
internationale bond der studenten voor het
scheidsgerecht niet werkeloos. Tengevolge
eener aanhoudende propaganda wint men
in de Europeesche Universiteiten partijgan
gers voor de edele zaak der Boeren. In den
vreemde, te Kopenhagen, Amsterdam, Chris
tiana, alom werd het denkbeeld der Parjjzer-
kameraden met geestdrift onthaald.
Te St.-Pierre Qiilbignon nabjj Brest had
den de echtgenooten Carels Zondagmorgen
hunne kinderen Frans en Marie, 4 en 3
jaar ond, te huis gelaten om naar de mis
te gaan. Een half uur later zagen de buren
een dikken rook uit buis komen en snel
den ter hulp. Men stootte de deur in en
drong binnen tot in de kamer waar de kin
deren verbleven. Het was echter reeds te
laat. De kleine Maria was gansch verkoold;
het jongetje dat had willen vluchten, lag
Daast de deur half verstikt en gaf weldra
deh geest.
De moeder die intusschen van de kerk
kwam, was om zinneloos te worden toen zjj
de ljjken har^r kinderen zag. Men denkt
dat een der kinderen met te willen opstaan,
eeffe brandende lamp die op de nachttafel
stond, zal omgeworpen hebben.
Een jong paar nit Berljjn heeft zich in
de nabjjheid van het restaurant Wilbelms-
höhe, bg Warnemünde, aan zelfmoord schul
dig gemaakt. Het meisje dat tot een wel
varende familie behoorde, had heimelijk 't
ouderlijk huis verlaten en was met een jon
gen man op reis gegaan. Beiden heeft men
dood in het bosch bg Warnemüade gevon
den, terwjjl de revolver aan hunne zjjde
lag. Als beweeggrond van dien dubbelen
zelfmoord wordt opgegeven, dat zjj hun hu-
weljjksverbiatenis niet voltrekken konden.
Het heet alweer, dat de Portugeescbe
regeering aan de Kamers eerlang zal voor
leggen een wetsontwerp tot verkoop van
Delagoa-baai aan Engeland.
De jongste berichten aangaande de Phi-
was, misschien als een waarschuwing of als
een ongelukkig voorteeken gegolden hebben,
doch de Amerikaan was niet bjjgeloovig.
Nu zagen de fraai beschilderde plafonds
in hun vergnlle ljjsten neder op een paar
dozijn schrijftafels, waaraan bedrjjvige kan
toorklerken hnn pennen lieten krassen op
dikke kantoorboeken; de kostbare behang
sels, die korten tgd het gerinkel van glazen,
het knallen van ehampagnekurken en d«
vrooljjke gesprekken der bezo-kers hadden
weerkaatst, hoorden nn dpn ganschea dag
niets dan ernstige woorden, die bg de koorts
achtige bedrijvigheid der zaak pasten. De
talrjjka amor-beelden, die vroeger de prach
tige spiegels hadden gesierd of vastgehonden,
stonden er nu met leege handen bjj en
dienden het barbaarsche schrgversvolk tot
hoeden- en kleerhanger, want in de haast,
waarmee de Amerikaansche bankier zich hier
had gevestigd, was er geen tjjd over ge
weest om alles doelmatig in te richten. De
schrijftafels, die nog versch naar de verf
roken, stonden daar nog, zooals de schrijn
werker ze scheen neergezet te hebben. Kaar
ten, tabellen, met de uren van vertrek en
aankomst der treinen en de dageljjksche
koerslgsten hingen aan spjjkers, die moord
dadig het fraaie behangsel doorboorden. Aan
de gelakte paneelen in hun vergalde ljjsten
zag men menige leeijjke inktvlek.
Uit de groote zaal voerde een ruime
gang achteruit naar het scbrjjf vertrek vaa
hen caef. Deze gang diende als wachtka
mer voor de menigte van menschen, die
mr. Snoward in hoogst eigen persoon
lippjjn8che eilanden zjjn waarlijk niet ge
schikt om Broeder Jonathan verheugd van
zin en bljj van gemoed de nieuwe eeuw te
doen intreden en president Mac KinEy
verkeert in een uiterst moeieljjk parket,
terwjjl er van alle zgden wordt aangedron
gen op e»n beëindiging der ruoeieljjkheden,
welke zooveel geld en menscbenlevens eiscben
terwjjl er geea dollar bjj te vardienen valt l
Men zou wel wat gevoelen voor een zoo
groot mogeljjke onafhankelijkheid, aan de
Philippino's te verleenen onder protectoraat
van Amerika!
Te Napels bad dezer dagen een zelf
moord plaats onder geheimzinnige omstan
digheden.
Een jong Engelsch raei»je, ongeveer 25
jaren oud, was in een der voornaamste
hotels afgestapt, waar ze ingeschreven stond
onder den naam Miss Campbell.
Drie dagen geleden stond zjj 's morgens
vroeg op, en ging in gezelschap van een
hotelbediende een revolver koopen, voorge
vende dat dit een geschenk was voor haar
broeder, die weldra te Napels zon aankomen
op zjjn doorreis naar de Kaap.
In het hotel teruggekeerd sloot Miss
Campbell zich in haar kamer op. Eenige
minuten later weerklonken twee schoten;
hotelbedienden kwamen toegesneld en von
den het ongelukkige meisje dood op den
vloer der kamer liggen, in de rechterhand
den revolver houdende. De doode had twee
wonden aan den rechterslaap.
Men verdiept zich in gissingen omtrent
dezen geheimzinnigen zelfmoord.
De Hongaarsche dagbladen veriaën de
volgende verschrikkelijke gebeurtenis, die
voorviel in een bosch bjj Polnera (Karpa-
tben gebergte). Zekere vrouw Dadoviers had
hout gesprokkeld en huar zuigeling, slechts
enkele maanden oud, op een, zoo zjj me*nde,
veilige plaats in het bosch neergelegd.
Toen ze terugkeerde om het weder met
zich mede te nemen, vond zij niets anders
dan enkele bloedige overblijfselen van bet
kLine wicht. Aanvanke'jjk meende se dat
de wolven haar kind verscheurd hadden;
doch weldra zag zjj twee arenden op de
bebloede overblijfselen nederstrgken en die
medevoeren naar hun nest, te midden der
rotsen. De arme vrouw keerde weeneude ia
haar dorp terug. Verscheidene boeren trok
ken nu gewapend nit, en een hunner kon
naar het nest opklimmen, een der arenden
dooden, en den ander op de vlucht drjjven.
Op de met sneeuw bedekte rotsen vond
weu8chten te spreken. Doch niet iedereen
zag zjjn verlangen bevredigd; niet voor
iedereen opende de in deftige livrei gestoken
deurwachter de zorgvuldig bewaakte vleu
geldeuren van de kamer, waar de million
nair als een machtige afgod troonde.
De financiële wereld was hier vertegen
woordigd in al haar rangen, van den ban
kier tot den beun baas, die speculeert op de
koersverschillen van ééa dag; maar men zag
er ook de uniformen van officieren en daar
nevens de kleeding der vrouwen, van de
ruischende zgden japon der aris ocratische
dame tot den eenvoudigen omslagdoek der
straatventster, die haar spaarpenningen wil
de beleggen. De aanlokkende prospectu sen
van mr. Snoward, die in alle couranten
prjjkten en die ondersteund werden door
geschikte mededeelingen, onder de rubri-k
»Handelsnieuws,« van omgekochte dagbla
den, hadden op alle klassen der bevolking
een tooverachtige aantrekkingskracht. De
hooggeplaatste ambtenaar, die den bruid
schat zjjaer dochter wilde vergrooton; de
gehuwde dame, die trachtte haar spelden
geld te vermeerderende dienstbode, die de
vruchten van haar jarenlaugen arbeid winst
gevend wilde maken, zjj allen kwamen
en mengden zich onder de kooplieden en
beursagenten. Doch zjj allen achten het ook
noodzakelijk, zich tot den gel Iman in eigen
persoon te weuden, en zjj waren onuitput
telijk in het verzinnen vaa voorwendsels,
wanneer de stren je deurwachter hen naar
het loket van den kasbeambte verwees.
V'
WWWHWHMWSBMWBWWSSBMSWWWBK IIWMW aftJPIITIII» ,1'
W ordt vervolgd