Het Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bonimelerwaard. Een stiefkind. M 197t. FEUILLETON. De Avonturier. Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. WOENSDAG 9 JAN. 1901. und van altena- yoob Dit blad verschat WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per S maanden f l.OO. Franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentien ran 16 regels 50 et. Elke regel meer 7l/t ct. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentien worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond ingewacht. Dat ons land, hoewel klein, eenmaal groot geweest is door den handel en dat onze inkomsten voor 't grootste deel daar van nog afhankelijk zjjn, is een waarheid die van tjjl tot tjjd wel ems tnv; herhaald worden. De visscherjj, de handel en de kust vaart hebben in de 16de en 17de eeuw rijkdommen opgeleverd, waarvaa nog in onze dagen de paleizen op de Heeren- en Keizersgracht en de vele hofjes van lief dadigheid getuigenis afleggen. De zee was van oudsher ons element. Iu da dagen van De Rujjter hebben we zelfs niet ge3chrooml den strjjd met Zweden aan te binden om de vrjje vaart op de Oostzee te behouden, in welker havens we een voordeeligen handel dreven. De groote visscherjj, d.i. de haring vangst, leverde in de 16de eeuw aan 26000 huisgezinnen broed op. Na een heftiger* strjjd met de Engelschen en P<>rtu«reez-n werd In ië onderworpen en reeds in 1640 telde Holland 10000 koopvfiardjjschepun, die behalve op Indië, handel dreven in da Middellandscha Zee op Italië en Turkjj en op de Oostzeehavens. Deze korte aanduiding is genoeg om te doen zien hoe ons land in de geschiedenis der handeldrijvende volken een voorname plaats beslaat. Een gevolg daarvan is dat het eveneens mag genoemd worden, waar sprake is van de beoefening der wetenschap, dia met zeevaart en handel in 't nauwste verband staat, t. w. de aardrijkskunde. In dat vak van wetenschap hebben ge leerden als Snellius, Lulofs, Vossius e.a., groeten naam gemaakt; vele banner werken werden in andere talen overgebracht en door hen werd onze naam in den vreemde hoog gehouden. En is 't nu niet beschamend dat in een Duitsch aardrijkskundig jaarboek van eer, paar jaar geleden te lezen staatde Neder- landsche Staatshoogescholen onthouden zich tot hiertoe geheel van de studie der aard kunde, prof. Kan van de Amsterdamsche Universiteit is de eenige academische ver tegenwoordiger dezer wetenschap. Dat is de volle waarheid. Aardrijkskunde is in ons land het stiefkind onder de stu dievakken. Op de scholen voor middelbaar onderwjjs beslaat het een eervolle plaats, maar de personen, die zich bekwamen willen tot onderwijs in dit vak, moeten zelf hun (18 «Ik wist wel, dat ge den kleinen John riet zondt vergetenJa, ik ben het in le venden ljjvel* Vervolgens werd het gesprek in het Amerikaar sch-Engelech gevoerd, waar mr. Archer nog wel eens een brok gebroken Dnitsch tusschen door liet loopen, zooals dit veel voorkomt in het noordwesten van van Amerika bjj lieden van gemengd ras, die noch de taal van den vader, noch die van de moeder volkomen zuiver hebben leeren spreken. «Seiert wanneer is uw naam kapitein Murle?< Sedertja, dat is al lang sedert ik met den impressario naar Europa kwam alskunstenaar. Snoward toonde geen verbazing, geen wantrouwen, zelfs geen glimlach. Zjjn ge laat was als van steen. «Kunstenaar Hm, dat kan ik denken In een tingeltangel?* Archer knikte en maakte gebaren alsof hg op de tamboerjjn sloeg of op de man doline speelde. «Ik ben onovertrefbaar in het bespelen van de echellentrommel en de gitaar en ook als goochelaar. Op de aanplakbiljetten werd ik vermeld als de laatste leerling van Bosco, het sehjjnt e*-n beroemde meester te zjjn geweest, die Bosco. Bjjoa geheel Europa heb ik bereisd, moet ge weten, en voor dien schofterigen kerel, omen impres- weg zoeken. Ja een dwaze bepaling in de wet verleent aan ban, die studeerden in Ned. letteren of Geschiedenis de bevoegdheid ook op te treden aan de H. Burgerscholen nis leeraren ia de aardrjjkskunde, zonder dat ze daarvoor eenige speciale opleiding genoten hebben. Te verwonderen is het niet dat de directeuren der H. B. scholen dan ook de voorkeur geven aan hen, die een acte M. O. aardrijkskunde overleggen, boven een docter in de Letteren 1 Toch ontbreekt het hier te lande niet aan beoefenaren van dit vak. Maar de Staat is tot voor kort doof geweest voor de aan zoeken van vereenigingen en van studenten om aan de universiteit gelegenheid te geven onderwjjs in aardrijkskunde te ontvangen. Thans treedt na de Kerstvacantie aan de hoogeschool te Leiden als privaatdocent de heer H. Blink op om los te geven in het vak, waaraan hij zich geheel wijdt, de aardrijkskunde. In dit vak heeft Blink zijn sporen verdiend. Zijn omvangrjjk werk over Nederland heeft hem doen kennen als de man aan wien dit onderwijs bjj uitnemend heid toevertrouwd is. Dat is een uitkomst voor de studenten in de letteren. Tot hiertoe behaalden ze hun doctoraat zonder zich ooit met de ken nis der aarde te bemoeien, tenzij ze daar door bgzonder aangetrokken werden. Dr. Blink kan zo nu na 't bijwonen zjjuer les sen een testimonium uitreikeu waarmee g wapend ze met geruster hart kunnen sol- liciteeren naar de betrekking van loeraar bjj 't M. O. Aardrijkskunde. Zoo koait deze wetenschap langzaam in tel. Ze is nog niet waar ze wezen moet. Ze heeft recht op een professoraat, maar de belanghebbenden kunnen voorhands te vreden zjjn. De volledige erkenning volgt wel. Als er een wetenschap is, die een vol ledige herschepping ondergaan heeft in de laatste halve eeuw, dan is het deze. Men behoeft niet verder te gaan dan ons vader land. Het driemanschap Beekman, Bos, Blink heeft ons een heel anderen kjjk ge geven op ons eigen land dan we vroeger hadden. De aardrijkskunde, vroeger een ge heugenoefening, heeft tegenwoordig alle dor heid afgelegd. Ze is een scboone wetenschap en onontbeerlijk bjj andere studie aan de hoogescholen maar ook, wat voor een han deldrijvend volk misschien het zwaarst weegt, onontbeerlijk voor ieder, die in njjverheid sario, mooie sommen geld verdiend.* «Met één woord: ge hebt het belachelijk ambacht ter hand genomen, waarmee zoo veel kleurlingen hier hun brood verdienen 1 Ge werd negerkomiek De «kunstenaar* was belaedigd en zette een hooge borst. «Oho, ik ben geen kleurling «Wat? De zoon van em negerin dus een mulat. Maar dat beduidt niets. Waarom praten we zoolang? Ge komt om mg iets af te bedelen?* Nu gevoelde kapitein Mnrle zich nog meer gekrenkt doch de koele woorden van mr. Snoward hadden ook al niet kwet- sender kannen wezen. «Ahwaait de wind nit dien hoek? Wilt ge mjj eenvoudig als landlooper ter zjjde zetten?* «Goed geraden, mjjn waarde John, juist zoo,* luidde het bedaarde antwoord. «Je verbeeldt je toch niet, dat het anders is?< «Kjjk, nu kom je pas in den rechten toon «Als jjj nog eenmaal «je* tegen mjj durft zeggen, sla ik je "*et deze liniaal om de ooren,* zeide mr. Snoward zoo kalm mogeljjk. «Ja boe dan? Ik dacht dat ge u onze oude verhouding zondt willen herinneren, dien goeden tjjd, toen wjj in Californië samen in dezelfde tent sliepen. Toen hebt ge mjj altjjd «uw goeden vriend* genoemd l En heb ik u niet veel goede diensten be wezen «Waarvoor ik je vroeger of later altjjd goed heb beloond!* «Gelooft ge dat? Na, in ieder geval denk ik dat onza oude vriendschap u nog wel zooveel waard zal zjjn, dat ge mg, na of handel iemand van beteekenis worden wil. Buitenland. Zaterdag in den namiddag is overlelen groothertog Karei Alexander August Jo- hann van Saksen-Weimar en Eisenach, landgraaf van Thuringen enz. Hg wa* ge boren op 24 Juni 1818 en heeft du9 den leeftjjd van ruim 82 jaren bereikt. Op 8 April 1842 trad hjj te 's Gravenhage in het huwelijk met prinses Sophie der Neder landen, eenige dochter van koning Willem II en de Russische grootvorstin Anna Pau- lowna, een zuster van keizer Alexander I. Zgn gemalin, de kunstlievende groothertogin Sophie, verloor hjj in 1897; hun oudste zood, de erf-groothertog Karl August was hun reeds in 1894 in het graf voorgegaan, twee zoons nalatende, van welke de oudste, Wilhelm Ernst, geboren 1876, thans zgn grootvader opvolgt. Een tweede kleinzoon, prins Bernhard Heinrich, is in 1878 ge boren en stierf den len October 1901 te Eisenach. De groothertog Karei had nog twee doch ters, van welke de oudste, prinses Marie, gehuwd is met prins Hendrik VII van Reuss-Schleizköstritz, de jongste, prinses Elisabeth, met hertog Johan Albert van Mecklenburg, die thans regent is van dit groothertogdom en de halve broeder is van Prins Hendrik, den aanstaanden Gemaal van Koningin Wilhelmina. De familie'betrekkiugen der Duitsche soldaten die in China het leven hebben verloren, zgn bedacht met een gedenkblad, dat de Keizer zelf heeft ontworpen, en prof. Knackfuss waarschgnlgk, zooals ge woonlijk, voor reproductie geschikt heeft gemaakt. Het gedenkblad zit achter glas in een prachtige lijst, en de naam van den doode is met inkt ingevuld achter de woor den: «Ter herinnering aan.* De teekening stelt de in het purper gekleede Germania voor, die in haar linkerhand een lauwer krans in de lucht houdt en met haar rech ter steunt op het schild met den rijksade laar. Onderaan ziet men de oorlogsvlag van het rjjk met het jjzeren kruis en een Chris- tuskop, in een medaillon, waarnaast op een vergulden grond de woorden staan«Nie mand heeft m ier liefde dan deze, dat iemand zjja leven zette voor zjjne vrienden. Johan nes XV 13.* ik in nood verkeer, weer op de been zult willen helpen.* Bjj het herinneren aan de «oude vriend schap* knipoogde de mulat hem to?, doch op Snoward scheen die vertrouwelijke wenk volstrekt geen indruk te maken. «Zoo? en daareven heb je het lateD voorkomen, alsof het je daar niet om te doen was. Ik begreep het wel, je wilt geld hebben.* «Ja, maar geen kleine aalmoes, zooals men aan den eersten bedelaar den besten toewerpt.* «Zoo zoo? Kan ik u soms dienen met een cbèque op Rothschild, heer kapitein?* De kalmte van den bankier scheen den mulat aan te moedigen. Qjj nam plaats in een leuningstoel en keek eens rond in de kamer, die prachtig gemeubileerd was. «Naar men vertelde, zjjt ge een zeer rjjk man geworden. Het ziet er hier uit als bjj een prins. Ja, zoo iets heb ik aljjd wel van u gedacht. Ge badt altjjd verstandige inzich ten en dolveel geluk! Het lot is mjj niet zoo gunstig geweest. Nu, ik zal u het verhaal van mjjn wisselvallig leven bespa ren «Ik dank je voor die oplettendheid!* Snoward maakte zgn nagels schoon als hjj daarmee gereed was, zou hg er een eind aan maken, dat was hem duideljjk aan te zien. Joh. Archer haastte zich dus om nog te zeggen, wat hem op het hart lag. «Tien dagen geleden is onze impressario met de noorderzon vertrokkenik heb nog een volle maand loon van hem te vorderen. Ik heb geen credriet meer kortom, ik ben aan lager wal, want de kastelein heeft mjjn instrumenten en costumes in pacht, waarmee ik nu niets meer verdienen kan. Zooals bekend is heeft de Zionistische beweging ten doel om de uit Rusland en Roemenië verdreven joden een nieuw va derland in Palestina te bezorgen. Nu deelt de Politische Correspondent mede, dat de Turksche regeering een besluit heeft uitge vaardigd, waarbjj de Joden niet langer dan 3 maanden in Palestina mogen big ven. De Porte wil van een vestiging van buiten- lanlsche joden in het Heilige Land niets weten en de protesten der leiders, die zich daarbjj op de bepalingen van den Parjjschen vrede in 1856 beroepen, hebben niets ge holpen. De Turksche regeering, anders zoo verdraagzoam tegenover andersdenkenden, wil van zulk een toevloed van Joodsche elementen niets weten. Men heeft haar ge zegd, dat het doel van het Zionisme is het herstel van het koninkrjjk Judea en dit acht zjj gevaarljjk voor haar heerschappij. Dr. Dillon schrjjft in de Contemporary Review een uitvoerig artikel over de wreed heden, door de verbondenen in China ge pleegd. Zoo zag hjj op een dag 30 Chinee- zen doodschieten omdat zjj zonder opzet een Europeesch soldaat tegeD het lijf waren geloopente Takoe 300 weerlooze koelies door de Russen fusilleeren, op grond dat de aanvoerder van het detachement bevel hal ontvangen ieder die een staart droeg af te maken, elders honderdsn Chineesche meisjes en jonge vrouwen verdrinken, die zich niet aan mishandeling door de Wester lingen wilden blootstellen. De Petersburgsche Wiedomosti verzekert thans, dat een officieel onderzoek zai worden ingesteld naar het verdrinken vaa duizenden Chineezen in de Amoer. Dit alles geschie lde zeker in naam der beschaving. Uit Boedapest wordt gemeld, dat de re geering krachtige maatregelen heeft ge troffen om aan de Engelsche werving voor dienst in Zuid-Afrika onder de Dongaar- sche bevolking een einda te maken. De inzameling in Zwitserland voor de weduwen en weezen van de Boeren heeft in twee weken 75,000 frs. opgebracht; daarvan heeft Bazel 26,000 en Zurich 21,000 frs. bjjgedragen. Naar de «Times* mededeelt, gist het onder de studeerende jongelingschap te St. Gelukkig vond ik uw naam in een courant en hier ben ik nul* Er volgde een poos van stiltje. Snoward vjjlde zgn nagels en keek nu en dan eens uit het venster. «Weet ge wel, mr. Snoward,* fluisterde John Archer zacht, alsof hg slechts noode een geheim kende, «weet ge wel, dat ik aan het hongerlgden ben toegekomen, en dat ik reeds aan zelfmoord gedacht heb?* Suoward geeuwde. «Ge verveelt mjj, ka pitein. Zoudt ge maar niet weggaan?* «Ik heb op het punt gestaan om te stelen,* fluisterde de kleine wanhopig. «Jammer, dat je het niet gedaan hebt, mjjn jongen, en liefst in Amerikadaar had den ze je misschien kort en bondig opge hangen.* De mulat werd woedend. «Ja, ik begrjjp, dat zou u wel naar den zin geweest zgn. Ge weet wel, dat ik dingen kan vertellen «Lompe kerel, je denkt toch niet, dat ik bang voor jou ben?* «Nu, ge hebt in Amerika ook niet altjjd zuiver spel gespeeld 1* riep Archer opge wonden. «Al heeft men u niet mat politie en jastitie op de hielen gezeten, toch zou het u hier, waar ge optreedt als «groote mjjn- heer* en solied koopman, wel kunnen be- nadeelen, als men verneemt, uit welke fraaie zaken ge voordeel hebt getrokken, voordat ge hier als millionnair de maa van eer kondt spelen.* Nn kwam er een onbeschrjjfeljjke glim lach op de dnone lipp.r van den bankier. «Wat denkt ge wel, o ridder zonder vrees of blaam, dat het zou uitwerken, als John Archer, de smerige negerjongen, die het van knecht in een kosthuis voor werklie* Petersburg en is het tot een ernstige uitbar sting van ontevredenheid gekomen onder de studenten van de universiteit te Kiëf. Met gewone ruwheid hebben politie en ko zakken de «rust* hersteld. Niet minder dan 450 studentso, arme jongens!, zgn gevallen onder de bepalingen van de wet van Mei 1899 en als gemeen soldaat in het leger gestopt. Bljjkens een telegram uit Ottawa zjju de Canadeezen ten zeerste verbolgen op de Engelsche regeering. Zjj hadden aangeboden gratis 50,000 paarden te leveren, terwijl dan voor een verdere 100,000 zonde moeten bstaald worden (waarschjjnljjk zooveel dat de 50,000 er óók uit kwamen). Maar wat deed de nog slimmere Engelsche regeering Zjj nam dankbaar de 50,000 paarden aan en zond ze naar de Kaap. En toen kocht zjj de benoodigde 100,000 in de Ver- eenigde Staten tegen contant geld voor een vroeger overeengekomen prjjs. Dat heet aan de overzjjde van 't Kanaal zaken doen. Aan boord van het oorlogschip «Bar fleur, dat de vlag van admiraal Brac? voert, is bij aankomst te Hongkong mniterg uit gebroken. De matrozen moeten de opzet- stangen der kanonnen overboord geworpen hebben, uit boosheid over de overdreven straffeD, die hun zjjn opgelegd. De lagere officieren zgn boos dat hun bg aankomst te Hongkong geen behoorlijk verlof is ge geven na 8 maanden werkeljjken dienst. Een der onderofficieren moet verwond zjjn. 40 a 50 man zitten thans in de jjzers en de overigen mogen niet aan land gaan. De admiraliteit te Londen beweert ech ter, dat haar van de gansche geschiedenis niets officieel bekend is. Een jong geleerde, Anschiitz-Kaempfe, gesteund door het machtige Aardrijkskun dig genootschap te Weenen, zal binnen kort een expeditie naar de Noordpool onder nemen met eene onderzeesche boot. Hg ge looft dat dit het eenige middel is om het doel te bereiken. Een correspondent van de «Times* stelt voor, ten einde de snelheid van beweging der Engelsche troepen in Zuid-Afrika te verhoogen, lichte wagentjes voor één paard, z.g. ecka's, uit Indië aan te voeren. Deze kannen 3 gewapende manschappen ver- -MSfMSII Willi Hl OBSRaflBHMUMSUOfc UMg«—SCJl—)W». li»,'IW^JIW.WW«BWtaMsa«gS&sar den en goudgravers en gauwdief ia Califor nië, gebracht heeft tot hansworst in een tingeltangel, ik z^g, als die onder de hand a lerlei verdachtmakingen wilde uit strooien tegen Ralph Tobias Jefferson Suo ward?* «O, dat zou ik niet onder de hand doen, aan de kletstafel in een herbarg. Er zjjn nog couranten, waar men berichten in kan scbrjjven.* «Sedert wanneer kan jjj dau schrjjven, pochhans? Je hebt nooit iets anders ge leerd, dan de vingers krom naar ja to® haleD, drinkeH en fooien aannemen. En zou jjj denken, dat de krantenschrjjver van h t minste allooi zoo dwaas zou zjju om nieuws te patten uit zoo'a betrouwbare broa als jon smerige Moorennek? Je denkt zeker, dat ik zoo dom ben en niet weet, dat jjj alle reden hebt om je hier op vreemden bodem heel rustig te houden, als je geen gevaar wilt loopen om als landlooper naar Amerika teruggezonden te worden 1* John Archer veranderde plotseling van houding; deze had niets dreigends meer. «Nq, zie eens, hoe beklagenswaardig ik ben,* jammerde hjj met hangend hoofd. «Loop naar den duivel!* «Eu ge kuut toch zoo gemakkeljjk van mjj ontslagen worden. Een som geld, dat ik ginder in New-York of in Chicago op fatsoenijjke manier iets kon beginnen «Ik zou gek zjjn!* «Of tenminste het gsld om den over tocht te betalen. Ach hemel, op kosten van de politie kan ik toch niet reizen.* Het is belachelijkJe zoudt toch niet vertrekken. J? verdrinkt het geld en over een week kou* je wser hier.* H erdt verv ilgd

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1901 | | pagina 1