Hel Land van Heusden en Allena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
Brieyen uit Amsterdam.
"feuilleton.
De Avonturier.
Uitgever: L. J. YEERMAH, Heusden.
m 1985.
WOENSDAG 27 FEBR.
1901.
n
Dit blad rerscb^at WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementaprjja: per S maanden f l.OO.
Franco psr post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën ran 16 regels 50 et. Elke regel
meer 71/» et. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en VrgdagavoBd
ingewacht
k' Gevoel dat 't tjjd wordt een inleiding
te schrijven tot de beschrijving van onze
feestweek. Iets feestelijks echter gevoel ik
nog niet over me komen, 't Zal wel aan
't weer liggen. Is me dat ook e«n tjjd om
feest te vieren en versieringen aan te bren
gen Sneeuw, hagel, regen, wind en vorst
voeren om heart en soms allen tegelijk het
woord, verkleumen de werklni, die ijverig
aan den arbeid zjjn met 't oplichten van
masten en eerepoorten en doen met zorg
denken aan den tosstand der versieringen,
wanneer 5 Maart in 't land zal gekomen
zjjn. Waarom men zoo'n haast maakt is
me een raadsel, maar nu reeds wapperen
in de Heeren- en Keizersgrachten wimpels
en doek van allerlei kleuren in een bonte
en toch niet onooglijke massa en ook in
de Leidsche straat heeft men reeds een heel
mooie doekversiering aangebracht. Wat van
al dat teere schoon worden moet, wanneer
de natuur het dag en nacht invocht met
regen en sneeuw en opstijft met een paar
graden vorst, is wel te raden. Ik vermoed
dat de luidjes van de Bocht als Maart in
't land is, nog eens zullen aangesproken
worden om een extrabjjdrage, daar 't zóó
toch niet voor de oo^en der hooge perso
nages kan vertoond worden. Nu, in die Bocht
kan men er wel tegen
In de kroningsweek heeft men de grach
ten versierd door aan weerzijden palen schuin
in de straat te steken, zoodat ze over 't
water helden. Nu volgt men een andere
methode. Men heeft namdjjk van afstand
tot afstand midden in de gracht 4 palen,
twee aan twee ingeheid en die door balkjes
verbonden. Midden tusschen deze is een
hooge mast opgericht, die versierd wordt
met rood, wit, blauw en oranjewimpels,
met leeuwen en adelaars, met H's en W's.
In de Keizersgracht zjjn die masten met
schepen gekroond, 't Is een geheel nieuwe
versiering, zonder het gebrnikeljjke dennen
groen. In 't jjzerdraad tusschen de hoornen
gespannen, hangen na reeds de bekende
vetglaasjes. 't Geheel zal 't wel doen, als
n.l. de hemel met ons is, sneeuw en regen
van ons afhoudt en een klein beetje vorst
geeft, met het zonnetje in top, zooals op
den trouwdag in den Haag. We zullen
(33
Nog dezen ochtend was hjj verheugd over
het vooruitzicht, dat hg morgen dit huis
zou verlaten, waar hg zich nooit recht thuis
had gevoeld. En nu lag de toekomst zoo
grauw en troosteloos voor hem 1 Aanhou
dend moest hg aan dat paar oogen denken,
waarin hg zulk een hardroerenda bede had
gelezen.
In die helder verlichte vertrekken, waar
het zoo verstikkend warm was, kon hg het
niet langer uithouden. Hij sloop naar zjjn
studeerkamer, waar hg met zooveel gver en
met znlk een goeden nitslag had gearbeid.
Hier wilde hg zjjn gedachten weer bezig
houden met de geliefde wetenschap, waar
san hg zjjn geheele leven dacht te wjjden.
Hg nam een eenvoudig leerboek nit de bi
bliotheek van zjjn leerling en zocht ver
strooiing in het herdenken van alles, wat
er zoo al was voorgevallen in de waarne
ming van zjjn ambt bjj den knaap, dien
bjj hartelgk lief had gekregen. Robert had
verlof bekomen om tot middernacht aan ket
feest ceel te nemen. Schwerdtner wist, dat
bjj nog zoo lang mogelgk wilde genieten
van het kjjzjjn van zjjn zuster, die hg nu
beklaagde.
Toen het klokje op de «chrgftafel twaalf
nur sloeg, legde hg het boek neer en stond
op om zjjn leerling te gaan opzoeken en
hem te vermanen om naar bed te gaan,
met het oog op de reis, die zjj 'g morgens
in de vroegte zonden ondernemen. Dit zou
dns zjjn laatste plichtsvervulling in dit huis
maar moed honden en gelooven in de
Oranjezon.
Op de scholen heeft men zich bejjverd het
lied van Hol en Lanrillard in te studeeran
en zelfs dat van »de Telegraaf* »in Mecklen
burg daar woond' een Vorste waarop ik
in mg» vorigen brief ven parodie geschreven
heb. »De Telegraaf* zelf heeft niet stil ge
zeten, het heeft zjjn lied op een orgel laten'
zetteD, wat een uitstekend middel is om
propaganda te maken, nog veel te weinig
in zjjn hooge waarde erkend. Er loopt een
jongen bjj met een handvol liederen, die
k 1 et. verkocht worden en grooten aftrek
vinden. Ik zei, op de scholen zingt men
druk, maar B. en W. zjjn niet geneigd
meer vacantie te geven dan den ééaen in
tochtsdag en op dien dag moet 't volkje
nog 's morgens komen om de geschenken
in ontvangst te nemen. B. en W. weten
nog niet hoe de schooljeugd een feest
stoffeert
Natuurlijk zal der K.K. H.H. ook eenig
kunstgenot geboden worden. In den Schouw
burg zal een galavoorstelling gegeven wor-
deD, waar' jj de Nederlandsche kunst door
afwezigheid zal schitteren en 't hoofddeel
te beurt valt aan de Wagnerrereeniging
metDnitsche solisten. Een greintje
beter zal 't op het Feestconcert nitzien in
't Concertgebouw, waar behalve door het
koor van Too kunst, gezongen zal worden
door onze primazangers Messchaert en Mevr.
Noordewier. Dat die echter uitkomen uit
sluitend met muziek uit de Schöpfung,
Rosamunde en Elias, kan mjjn goedkeuring
niet wegdragen.
Toonkunst heeft de attentie gehad me tot
de feestuitvoering uit te noodigen en zoo
heb ik op de repetitie kennis gemaakt met
Mengelbergs compositie op Schaepmans ge
dicht »Ode aan de Liefde*.
Looft de Liefde, die geboren
Uit Gods liefde, 't al vermeert,
Koningin der zonnekoren,
Die der zonnengang regeert.
Koningin der menschenharten,
Die het mensehenhart geleidt
Tot de zaligste der smarten
Tot der vreugde zaligheid.
Koninginne met drie kronen,
Reinheid, eere en trouw gesierd,
Hoor het lied van Neerlauds zoneD,
Nu hun Landsvrouw hoogtjj viert.
Nu d' Oranjedochter bigde
zjjn!
In de gang, die naar de feestzaal voerde,
kon hij het gedruisch van het vrooljjke ge
zelschap reeds hooren. Op de maat der
muziek bewogen zich honderden voeten.
Men danste juist den cotillon, die door Von
Rümmel op zjjn bekende verdiensteljjke wjjze
geleid werd.
Schwerdtner trad nit de voorzaal in de
aangrenzende kleine kamer, die nu diende
om er de kleedingstukken te bergen. Het
licht was hier getemperd, zoodat men hem
niet kon zien. Hier wilde bjj het einde van
den cotillon afwachten, om Robert uit de
danszaal te roepen.
Op dit oogenblik werd er aan het eind
van de gang een kleine deur geopend en
hoorde hg zware voetstappen naderen. Hg
trok zich verder in de kamer terugmen
zou er om gelachen hebben, als men gezien
had, hoe hjj zich verborg voor het vrooljjke
gezelschap.
Doch juist voor de deur van de kamer
bleef die persoon staan; Schwerdtner kon
hem niet barkannen, want hjj keerde hem
den rng toe. Nu hief hjj dan arm op om
een sigaar aan te steken aan een gasvlam
van de lichtkroon.
Het was of Schwerdtner een schok door
de leden voer. Was het rnoglgk? Was het
denkbaar? Dat schaduwbeeld, die breede
schouders, dat hoofd dit alles had hg
reeds vroeger in een zeer noodlottige ure
gezien. Lieve hemel dat was dezelfde ge
stalte, die toen in den spoorweg-coupé voor
hem stondhet was althans «en sprekende
gelpkenis. Kwam dat, doordien de lichtstra
len op dezelfde manier op hem vielen? Of
werd zjjn geest voor een oogenblik helder
ziend, zoofals door onderzoekers van het
boverzinnelgke beweerd wordt? Schwerdt-
In haar vlekkelooze jeugd,
Met den Bruigom aan haar zijd»,
Heel haar volk het hart verheugt.
Liefde, zegen met Gods zegen
Onz»r Vrouwe heilgan bond,
Met den Vorst, dien op haar wegen
Godes hooge wjjsbeid zond.
Laat d' Oranjeboom weer bloeien
Aan der Noordzee vrjje strand,
En zjjn breede krone groeien
Luwte en schots voor Nederland.
De muziek op dezen tekst is eenvoudig
en denkbaar.
Dan wordt er nog een zanguitvoering
voorbereid door leerlingen van de muziek
school en een 200-tal van Volkszang in 't
Rjjksmasaum, terwjjl daar eenige duizenden
werklieden het vorstelijk paar voorbij trek
ken en begroeten. De heer Tierie zal deze
leiden evenals de aubade, op den Dam te
geven door een 1000-tal dames en heeren
van verschillende zangcolleges.
Zoo werkt alleg mede om 't H. en W.
zoo aangenaam mogeljjk te maken. Ik hoop
u in de feestweek te kunnen melden dat
dit ons ook gelukken mocht.
Am*t°rdam, 24 Febr. 1901. J. L.
Buitenland.
Zaterdag was het in sommige streken van
Frankrjjk nog geweldig kond. Talrjjke ac
cidenten hadden plaats en tusschen enkele
plaatsen is de verbinding geheel gestremd.
Te Lons le Saunier vreest men dat er veel
kans hpstaat op een vernietiging der wijn
stokken, daar de sneeuw «r een hoogte van
meer dan een meter bereikt heeft. Te Bois
d'Amont daalde de thermometer tot 27 gr.
osder het vriespunt en viel de sneeuw in
dichte vlokken. Tengevolge van een con
gestie, veroorzaakt door de koude, is een
grjjsaard, de heer Bosson de la Cbaumnsse,
overleden. Door dezelfde oorzaak overleed
plotseling te Nimes de bisschop van Gua
deloupe, mgr. Avon, die eenigen tjjd in zjjn
geboorteland had doorgebracht en op het
punt stond naar zjjn post te vertrekken. In
Spanj# heeft een zware sneeuwst®rm gewoed,
die de wegen onbegaanbaar gemaakt, of
juister volstrekt aan het oog onttrokken
heeft. Op verschillende plaatsen zjjn de
spoorwegdiensten gestaakt en tusschen Val-
ladolid en Soria is een trein ingesneeuwd.
Ook in Duitschland was Zaterdag de
ner was plotseling vast overttiigd, dat da
persoon, die daar stond, de onbekende was,
wiens spoor de politie tevergeefs zocht. Daar
stond de moordenaar 7an den bankier Otto
van Döbel!
De man liet den arm zakken en deed een
paar stevige trekken aan de sigaar. Nu
herkende Schwerdtner hem; het was Sno-
ward. En nu begreep hij den geheelen sa
menhang van de zaak en tevens waarom
hg altjjd van dian naam afkeerig was ge
weest.
Terwjjl Snoward verder wilde gaan, kwam
er een andere heer uit het gezelschap bjj
hem en richtte een paar woorden tot hem.
Snow«rd antwoordde, terwjjl hg met den
heer toetrad op den ingang der groot» zaal.
Die manier van gezellig praten, die toon,
gewijzigd door de sigaar, die hjj in den
mond hield dat was de stem van Döbel's
reisgenoot, zooals die geklonken had onder
de vermomming met dien doek over de
wangen.
Al had Schwerdtner nog getwjjfeld, of
de Amerikaan dezelfde persoon was als die
misdadiger, dan zon door het herkennen der
stem zeker alle twjjfel zjjn opgeheven.
Snoward en de andere heer waren reeds
een poos geleden de groote zaal binnenge
gaan en nog stond Schwerdtner in zjjn
schuilhoek, Diet in staat om aan da ontdek
king van den moordenaar een besluit vast
te knoopen. Wat zou hg doen? Zwggen?
Zich zelf wjjsmaken, dat hg zich had ver
gist? O neen, hg wist, dat het waar
was. En nu was hg niet meer verbaasd,
dat hg in een oogenblik tot de kennis van de
waarheid w s gekomen; maar wel verwon
derde hbt hem, dat hg Snoward niet dad -
lgk had herkend, toen hg hem hier in hnis
roor de eerste maal ontmoette. Dat was op
koude toegenomen. De thermometer wees
te Munchen 6 gr. aan en te Berljjn 10 gr.,
terwijl de temperatuur te Parjjs 14 en te
Nizza 27 graden (Fahr.) was.
Opmerkeljjk is het, dat in Engeland een
gunstige verandering in het weder ingetre
den is en dat zelfs op sommige plaatsen de
thermometer gunstiger stond dan tot heden
het geval was. Donderdagnacht daalde d»
temperatuur juist tot het vriespunt en Vrjj-
dag rees zjj tot 45 gr. (Fahr.) wat de ge
middelde temperatuur vrjjwel nabjjkomt. De
sneeuw verdween >als sneeuw voor de zon*
zoodat het er in sommige streken uitziet
alsof er in 't geheel geen winter geweest
ware.
Uit St. Petersburg wordt gemeld, dat
tengevolge van de sneeuw, verschillende
spoorwegen hunne diensten moesten staken.
Een Maandag uitgegeven bulletin meldt,
dat de Dnitsche keizerin weduwe, sedert den
l
in Oktober van verleden jaar waargenomen
akuten ziektetoestand, langzaam vooruitgaat
en ook in krachten toeneemt. De keizerin
is voortdurend vrjj van koortsda voeding
is voldoende, maar de slaap wordt door pjjn
verstoord. De chronische kwaal is de laatste
maanden slechts weinig toegenomen. De
ljjderes brengt dageljjks verscheidene uren
buiten bed door en kan zelfs bjj gunstig
weer dageljjks korten tjjd in de open lucht
vertoeven.
In de Jura, bjj Neuchtütel, dreigt een
groote ramp. Men heeft daar groote kalk-
groeven, en nu is sinds 7 Februari opge
merkt dat er in het gebergte werking is
gekomen. Bergvlakten zinken in, uitgespaar
de pilaren buigen door, men hoort voort
durend dof gekraak en knallen.
De gangen zjjn dadeljjk ontrnimd en er
is een onderzoek ingesteld en nu is geble
ken dat de rotsen boven de groeven bjjna
loodrecht gespleten zjjn. Men ontdekte daar
na op elf plaatsen in den staatsweg ook
spleten en in bet gebergte langs den weg
vond men op 100 m. hoogte een scheur.
Het schjjnt dus, dat een rotsmassa van
500,000 Ms. zich wil losrukken, waarna zp
vallen moet.
Als de dooi invalt zal moeten bljjken of
de massa in het Valde Travers zal afstorten
of zich er toe bepalen de gangen en groeven
in te drukken. Gebenrt het eerste, dan wor-
dien avond, toen hij de stem van den moor
denaar had gehoord in de rookkamer, ter
wjjl hjj half ingedommeld was nog
klonk die stem hem in de ooren.
Doch wat moest bjj do9n Het was zjjn
plicht te spreken en den misdadiger over
te leveren. Hg mocht zjjn vreeseljjke ont
dekking niet geheim houden. Maar hoe
moest hjj zich van zjjn plicht kwjjten? De
politie roepen, het vrooljjke gezelschap ia
de feestzaal doen ontstellen, baron Von El-
lerich het vreeseljjke nienws mededeelea
Zou men hem willen gelooven? Zou men
niet eerder aan zjjn gezond verstand twjjfe-
len? Neen, het zon een groote dwaasheid
wezen om op dit oogenblik zjjn onthullin
gen te doen. Morgen kon hjj bjj de politie
aaugifte doen. Hé, waarom kon hij zich
niet verzoenen met dit denkbeeld Was het,
omdat bjj niet gaarne als verklikker wilde
optreden
Hg kon het maar niet met zich zelf eens
worden. Zijn helder verstand liet hem in
den steek; hg raakte verward in een chaos
van vluchtige gedachten. Hjj wenschte bjjna,
dat hjj de jjseljjke ontdekking niet haf ge
daan ja zdts kwam de gedachte bjj h-m
op, dat de baron sLchts zjjn verdiende
loon kreeg, want hg had zich laten verblin
den door de millioenen van den Amerikaan
eu had niet gevraagd naar de herkomst van
zjjn geld of naar zjjn karakter en zjjn ver
leden.
Was hst zelfs niet mogelgk, dat men
hem, Frederik Schwerdtner, heimelgk ver
vloekte, als hjj met zjjn opzienbarende ont
hulling optrad tegen dien hoog geëerden man?
Deze overwegingen verloraa echter at hare
waarde, ag vond i* zelfs laf hartig, toen ujj
zich het beronwvol s mee ken te gelaat en du
goudgele haar voor dan geest haalde.
den de benedenstaande fabriek en de water
werken verwoest, de Rense opgevuld en de
spoorwegbaan versperd, terwijl door de groo
te wateropstoppiDg in de Reuse twee dorpen
verwoest zullen worden.
Nu het duideljjk wordt, dat het hjj de
Turksch Bulgaarsche grenzen spannen gaat,
h^eft de regeering van het vorstendom
Bnlgarjje de Porte verwittigd, dat vfa' «*reng
zal toezien, dat geen vrjjscharen, van Bnl
garjje uit, de Turksche grenzen oversteken.
Zjj verzoekt, dat de Porte een even streng
toezicht za! honden om te beletten, dat
Bnlgarjje overlast ondervindt.
Vorst Ferdinand van Bnlgarjje moet op
zijn schrjjftafel een brief hebben gevonden,
inhoudende dat het Macedonisch komitee
hem ter «ood veroordeeld heeft.
Het stoomschip »City of Rio de Janeiro*
van de >Pacific Steamship Company* te
New-York, dat in de haven van San Fran
cisco verongelukt is, liep in den vroegen
morgen van Vrjjdag bij dikken mist met
een snelheid van 6 knoopen op een klip en
begon onmiddelljjk te zink«n. De loods, die
in de catastrofe gewond werd, doch gered
is, beweert, dot hjj den kapitein, Ward ge-
heeten, kort tevoren had gewaarschuwd, dat
het gevaarljjk was, in den dikken nevel
voort te stoomen, doch de gezagvoerder
gelastte hem, het schip binnen te brengen
an de loods gehoorzaamde. Zoodra het schip
op de klip stootte en begon te zinken, klonk
het geroep: Alles in da booten!* en een
vreeseljjke paniek ontstond. De passagiers
en de manschappen verdrongen zich, om in
de booten te komen en velen sprongen over
boord. Slechts drie booten met geredden zjjn
veilig aan wal gekomen. In het geheel zjjn
122 menschen omgekomen, 79 personen zjjn
gered. Onder de verdronkenen behoort de
consul der Vereenigde Staten te Hongkong
met vrouw en twee kinderen, alsmede ka
pitein Ward. Sommigen beweren, dat Ward,
op de commandobrug staande en tot het
laatste oogenblik bevelen gevend, met zjjn
schip is gezonkenanderen zeggen, dat hjj
zich in zjjn hut gezalfmoord heeft.
De meeste slachtoffers zjjD Italiaansche
arbeiders, die op weg waren naar Atlantic
City.
Over de houding van de officieren en de
bemanning van het schip loopen de lezingen
Neen, wat er ook van komen mocht of
men hem geloofde of hem als een gek be
schouwde, of men hem als leugenaar ver
achtte of hem als een onwelkome rustver
stoorder steenigde hg mocht geen oogen
blik aarzelen om dien helschen schnrir het
masker van fatsoenlijkheid af te rukken,
hjj mocht het niet dulden, dat die schurk
Elvira slechts een enkele minuut als zjjn
vrouw in zijn woning huisvestte.
Schwerdtner wendde zjjn schreden naar
het salon, vast besloten onmiidallgk over
zjjn vreeseljjke ontdekking te spreken, hetzjj
met baron Von Ellericb, mat luitenant Guido,
met Elvira ofmet Snoward zelf.
Bjj het zien van al die gasten, die slechts
aan hun vermaak dachten, voelde Schwerdt
ner zjjn keel dicht gesnoerd. Zgn moed be
gon te zinken en hg besefte, dat hjj slechts
door een plotseling heftig optreden zgn
voornemen zou kunnen volvoeren; wanneer
hjj tegenover een enkel persoon zoo gestaan
hebben, zouden hem zeker de woorden heb
ben ontbroken. Hjj had een gevoel, alsof
een overmoedigen sprong in een rivier
vol drgfg's moest doen. Doch waar was de
vgand nu, dien hg zocht, de moordenaar,
wiens handen met bloed waren bevlekt?
Hg liep de eene kamer door na de andere,
zonder Snoward te vinden. Den beer des hui
zes ea zgn Kinderen zag eg ook niet. Of
was kg ze voorbggegaau en had hg ze in
zgn opgewondenheid niet opgemerkt?
Iatusschen zocht Snoward zgu vrouw.
Hg geloofde, dat zg den cotillon, die juist
geëindigd w»s, had moegedaust, doch ond-r
de zich verstrooiende paren kon hg haar
niet opmerken. Ia net vooroggaaa vroeg ag
oaron Von Elt nica, maar die wist niet,
waar zgn dochter was.
ii 111 wrmmrn
Aordt verwlyd
