Hel Land van Heusden en Allena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
Leo Nicolajew Tolstoi.
M 1990.
FEUILLETON.
De Avonturier.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
ZATERDAG 16 MAART
1901.
land van alten^
toob
O
Dit blad verschjjnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO.
Franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Adrertentiën ran 16 regels 50 et. Elke regel
meer 71/, ct. Groote letters naar plaateruimte.
Advertontiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
Nu alle volken met weerzin de menschon-
slnchting in Afrika gadeslaan, en protes-
teeren tegen de onrechtvaardigheid die daar
geschiedt, waar een vrjj volk wordt uitge
plunderd en uitgemoord, alleen ter wille der
hebzucht, en waar het recht van dpn sterkste
ook daar nog geldt, is het voor ons een
aangename gewaarwording dat er mannen
gevonden worden die openlijk tegen deze
gruwelen protesteeren, die een afschuw vin
den in den oorlog, en tegen alles wat on
rechtvaardig is. Een dezer mannen is voor
zeker wel graaf Tolstoï, die in zyn geheele
leven toont, met daad en woord, dat hij
een ijverig propagandist is voor de welvaart
der volkeren en vooral voor den vrede.
Hjj werd geboren in 1828 op een land
goed in het hartje van Rusland bjj Moskou.
De ellende van den Krimoorlog in 1856,
door hem persoonlijk bjjgewoond, deed de
vraag bjj hem opkomen Waartoe dient
toch dat nietig menscheljjk bestaan, vaak
in een oogenblik afg«sn»den?
Deze vraag liet hem niet los en zoo kwam
hij er toe zich aan de schrjjfkunst te wijden,
daarin een middel meenende te vinden om
het volk te hegchaven en diens galuk te
bevorderen. Hjj werd hierin teleurgesteld
wel zag hg, dat overal de beschaving zich
in fijne vormm vertoonde, maar dat bjj
allen op den bodem toch de hebzucht lag.
In Moskon, waarheen hjj in 1881 ver
huisde, leerde hjj nog beter de ellende ken
nen die er heerschte in de achterbuurten.
Hjj wilde door geld ge* en daarin tegemoet
komen, doch zag al spoedig dat dit een
bodemlooze put was.
De hoofdgedachte van Tolstoi's leer is
liefde tot den naaste, door zelfarbeid in het
onderhoud voorzien, afschaffing van den
oorlog enz.
Hjj laat 't niet allsen bjj woorden, maar
tracht in zjjn leven na te komen hetgeen
hg leert.
De eenvoadige, haast sobere wjjze waarop
(38
»Ge zult wel geraden hebben, dat het
kostbare uurwerk ook nog iets anders be
vatte. Die brave mjjnheer Von Döbel had,
zooals meer handelslui, de gewoonte om
kleine aanteekeningen te maken betreffende
de zaken, die den volgenden dag moesten
afgedaan worden, die legde hjj ia het ge
heime vak van h* t horloge. En zoo had hg
nu ook daarin geborgen de mededeeling dat
hij den volgenden dag een samenkomst met
u zou hebben.
En daar stond kort en bondig, maar te
vens zoo duidelnk als maar kon:
»De schurk Heinrich Starkborst, zich no >-
mende Snoward, de Amerikaan uit mjjn
geboortestad, zoekt mjjn vriendschap, sedert
hg begrgpt, dat ik hem herkend heb. Hg
noodigt mg morgen tot een samenkomst.
Bljjkbaar wil hjj dus mjjn zwjjgen koopf-n
door mg tot compagnon te nemen. Goed
Ik zal bem laten bloedenzoodra bei mg
belieft, kan ik hem toch altgd ontmaskeren.
Hjj moest eens spartelen om los te komen!*
Woedend wierp Snoward ook dit papier
in het vuur en streek toen met de hand over
het gelaat.
>Heb je het horloge en dat papiertje bjj
j*-?« fluisterde Snoward met heesche stem
den mulat toe.
>0, voor zóó dom moet ge mg niet hou
den 1 Ik mocht vreezen, dat mg hetzelfde
lot trof als den heer Von Döbel. Neen, bet
doosje, waar alles bjj mekaar ingepakt is,
hg leeft, dwingt eerbied af. Hjj werkt in
een vertrtk met kale muren, slechts vsn
het noodigste voorzien en wil niet hebben
dat een ander hem bedient.
Om zjjn groote zachtheid en beminne
lijkheid houden de zjjnen veel van hem.
Zjjn prediking lnidt: wordt niet toornig,
wreek u niet, maar duld, vergeef en heb lief.
De leer van Tolstoï dwingt ons eerbied
af, maar toch kunnen we biermede niet
geheel meegaan.
Om zjjn voornaamste punt te noemen:
Het verdwgnen van den oorlogDat willen
we allen! Maar is het daarom gsraden aan
stonds de legers af te schaffen? Is alle on
recht na ook de wereld uit?
Ook in ons land heeft Tolstoï weerklank
gevonden, we hebben er enkelen van leeren
kennen in de dienstweigeraars Van der Veer,
Wendt en De Bruin.
Wendt en De Bruin zjjn evenwel be
zweken en vervullen hun dienstplicht; een
bewjj* dus dat de theorie iü de werkelijk
heid niet altjjl opgaat.
Hoe wjj evenwel mogen denken over dit
beginsel, wjj kunnen toch niet nalaten onze
waardeerirg daarvoor uit ttf spreken. Want
wjj zjjn er van doordrongen, dat de oorlog
niet alleen een ramp is, maar een schande
voor alle beschaafde natiën. De geschillen
tusschen de volken moeten in de toekomst
voor e*-n onpartijdige rechtbank worden ge
bracht, bjj welker uitspraak men zich neer
legt. LaDgzaam en geleideljjk moeten de
menseben echter tot deze zienswjjze komen.
De verschillende vredebonden, de Haagsche
Vred '«conferentie en niet het mi: st het
▼oorbeeld v.n bovengenoemde mannen, dat
alles dient tot voorbereiding van het ideaal
Vrede, c
Buitenland.
Het loopt te Marseille in velerlei opzicht
mis.
Tengevolge van de werkstaking beeft de
»Compagnie des Messageries maritimis* be
sloten haar kantoren naar Genua over te
brengen. Marseille zal nog altgd het uiteinde
der ljjn bljjven, maar het laden en lossen zal
bevindt zieh in handen van mjjn goeden
vriend, die beneden op straat wachtbjj
zal hier komen, zoodra ge dat verlangt. Met
ons tweeën zjjn we wel tezen u opgewassen,
als ge soms geweld mocht gebruiken.*
»Lomperd, ik begrjjp niet, waar jjj aan
denkt! Maar ik zal niet met je twisten
>Dat hoop ik.c
»En om alle misverstand te voorkomen
ben ik bereid die dingen te koopen. Hoe
veel vraag je er voor?*
Na was het oogenblik gekomen waarop
John Archer met zooveel ongeduld gewacht
had. Den vorigen dag had bjj met zorg de
achtelooze houding bestudeerd, die hjj wilde
aannemen bjj deze ontmoeting met den mil-
lionair.
Doch nu bleek al die moeite op het be
slissende oogeablik toch vergeefs. Met koe
len, voornamen glimlach zou hg den prjjs
noemen, was het voornemen geweest, doch
in - plaats daarvan sprong hg op en riep
luid: >Een millioen!*
Hg verwachtte, dat Snoward hem zou
uitlachen, en zette bjj voorbaat al een som
her en vastberaden gezicht om te bemerken
dat bjj geen penning zon laten afdingen
'och Snoward lachte hem niet uit; hjj
peinsde *en oogenblik en seide toen eenvou
dig op beleefden toon:
»Ik neem het aan. Wees zoo goed uw
vriend met die voorwerpen hier te brengen.
Intnsschen zal ik de noodige kassiersbriefjes
invallen om de gevraagde som aan u te
laten uitbetalen.*
Archer maakte een buiging, zoo beleefd
als een hoveling maar doen kun, en verliet
de kamer.
Zonder veel haast te maken, nam Snoward
een paar boeken uit zjjn sehrjjftafel en
voorloopig althans plaats hebben te Genua.
De >Laos«, die pas is binnengekomen, heeft,
reeds bevel ontvangen in de Italiaansche ha
ven te lossen. Dit is een zware slag voor de
handel van Marseille. En een viertal andere
maatschappijen (twee Fransche en twee
vreemd**) volgen dit voorbeeld.
Verleden jaar Maart werd te Parjjs een
comité van Fransche vrouwen gevormd. Het
deed de volgende oproeping:
>De oorlog van Transvaal, zoo rjjk aan
glorieuse daden, geeft aan de wereld het
zuiverste voorbeeld van de vrouw die ge
trouw aan al haar plichten is, zoowel aan
die van het buisgezin als aan die van het
vaderland.
>VIevronw Cronjé, vrouw van het held
haftig Boerenhoofd, heeft overal haar echt
genoot op het oorlogsveld gevolgd. Zjj heeft
met hem het lot van den oorlog gedeeld
thans is zjj gevangene.
sWjj Fransche vrouwen, wjj willen zulke
booge deugden eeren en mevrouw Cronjé
daarom onze bewondering toonen door het
aanbieden van een hart in een aureool.
»Wjj vragen aan de vrouw van het volk
en aan de edelvrouw, aan elk een halven
stuiver.*
De insehrjjring van Maart 1900 tot Maart
1901 bracht 54,000 halve stuivers op. Het
comité kocht er het kleinood voor en deed
er nevens een volledige ljjst der inteekeuaar-
sters gaan. De graveur Dewambeg maakte
een randschrift
»De halve stuiver der Fransche Vrou
wen. Hulde aan mevrouw Cronjé.
54,000 ondertekeningen a 5 centimes.
1900-1901.
Te Barcelona loopt het gerucht dat on
lusten zjjn uitgebroken te San Qaerito en te
Besora, waar fabrieken moeten zjjn in brand
gestoken. Er zjjn troepen daarheen gezon
den. De regeering heeft besloten, zoo noodig
den staat van beleg weer af te kondigen.
Üit Geestemunde meldt men van 12 dezer
Aan boord van het vischstoomschip »Del-
phin* zag men in den nacht van 3 op 4
Maart in de Noordzee, tijdens zwaren storm
met sneeuwbuien een gooot vnur, welke
beteekenis eerst niet uitgemaakt worden
kon. Naderbjj gekomen vond men den Noor-
schen schoener Louise,* kapt. Nielsen, nit
Skiën, die dit noodsignaal door het verbran
den van een met pretroleum gedrenkte ma-
schreef vjjf orders tot uitbetaling, ieder tot
een bedrag van twee honderd duizend mark
het geld moest op vjjf verschillende kantoren
ia de residentie worden ontvangen. Hjj
schreef zoo langzaam, alsof hjj daarmee den
tjjd wilde besteden tot aan de komst van
Archer en zjjn goeden vriend.
Hjj legde de pen neer en luisterde maar
neen, zjj konden er nog niet zjjn
Zorgvuldig las hjj de eene order na de an
dere nog eens over en leunde toon weer in
zjjn stoel. Wat? Wilden die kerels hem
bovendien nog laten >spartelen«, zooals Vön
Dobel had geschreven; de vensters van dit
vertrek gaven geen uitzicht op de straat, hg
zou in een andere kamer moeten gaan om
naar den mulat uit te zien, en een angstig
gevoel hield hem terug in deze kamer, hg
durfde zich zelf in zjjn stoel niet bewegen.
Als hjj deze kamer verliet, moest deze zaak
voor altjjd uit den weg geruimd zijn.
In gedachte volgde hjj John Archer op
zjjn schreiennn was hg de trap af, nn
had hjj de straat ber.eikt, nu sprak hg zjjn
»goeden vriend,* nu genoten zjj zeker
lachend de vreugde over het gelukken van
bat plan. Nu gingen zjj op weg naar hem,
ijj kwam-m nu de trap op, hu stonden zjj
nog eens af te spreken wat ze zeggen zon
den nu nu Maar verduiveldwaar
bleven de schoften? Ha, eindelijk! Ja,
daar klonk de schelDe kamerdienaar snel
de heen om de dear te openen Wat
whs dat voor een gepraat en gemompel!
Was de >goede vriend* van Archer mis
schien zoo armoedig gekleed, dat de be
diende zwarigheid maakte om hem bjj zjjn
heer toe te laten? Snoward stond op, hjj
hoorde de voetstappen naderen van drie
mannen de kamerdienaar vergezelde hen
tras maakte. Het schip was met kolen van
Newcastle naar Laurvig bestemd, had de
masten gekapt en verkeerde in zinkenden
tosstand, in den voorafgaanden nacht was
de lading overgegaan en waren de booten
alsmade de verschansing weggeslagen. De
takelage dreef nog vastzittend langszijde
van 't schip. Yan de nit vjjf personen be
staande bemanning waren er reeds twee
met een stortzee overboord geslagen en ver
dronken. Kapitein Zeplin van het visch
stoomschip vroeg of de Louise* het tot
't aanbreken van dsn dag (het was twee
uur 's nachts) zon kunnen houden maar
kapt. Nielsen antwoordde dat zjjn schip bin
nen 't half nnr zinken zoudaarop besloot
kapt. Zeplin, trots de hooggaands zee, het
redden der drie nog aan boord zijnde men-
schen te beproeven. Dit was in den donke
ren nacht en bjj de aan 't sehip hangende,
voor het stoomschip zeer gevaarlijke tak-lage
een groot waagstuk. Bjj de eerste nadering
van de »Delphin« sprongen de beide matro
zen van de >Louise< overboord om den
stoomer zweaimend te bereiken, want zjj
vreesden dat hun schip elk oogenblik zin
ken zou. Deze poging kostte den een het
leven, de andere dreef naar zjjn schip terug
en klom weer op 't dek. Spoedig daarop
brak een geweldige stortzee over de »Loui-
se« en de redders geloofden alle personen
verloren; de beide overlevenden echter had
den zich nog juist bjjtjjds in de kajuit kun
nen bergen. Na vele vergeefsche pogingen
slaagden de redders er in een ljjn over te
werpen, waarmede de beide manschen door
't water aan boord van 't stoomschip wer
den getrokkeD. Nauweljjks was dit geschied
of ck? vLonise* zonk in de diepte weg. Ka
pitein Nielsen had ernstige kwetsuren aan
handen en borst, ook de matroos was ge
heel uitgeput, maar een liefdevolle verple
ging aan boord van de »Delphin< bracht
de schipbrenkelingen, die niets dan 't naak
te leven geborgen hadden, weer op de been.
Buitengewone meteorologische verschijn
selen zjjn in het Zuiden van Oostenrjjk
waargenomen. De Italiaansche bloedregen
schjjnt het begin di-r vreemde verschijnse
len te zjjn. In de Alpen-provincies van Zuid-
Oostenrijk viel een gele en roode sneeuw.
De temperatnnr was zeer laag. Na een ge
weldig onweer viel er weder gele sneeuw.
Uit Klagenfurth, Salzburg, Meruu en Bad-
Gastein komen berichten van roode .meeuw.
zeker, omdat hg die niet vertrouwde.
Daar werd op de dear geklopt.
Binnen
He, dat waren de verwachte personen
niet. Een bejaard heer met r.chtoaar voor
komen, in het zwart gekleed, met den hoed
in de hand, trad binnen. De twee andere
personen, met donker ernstig voorkomen,
bleven dicht bjj de deur staan.
»Mr. Ralph Tobias Jefferson Snoward.*
Die ben ik. Waarrnee kan ik u dienen
>In naam der wet moet ik mg van nw
persoon verzekeren.*
Snoward vertrok geen spier. Hjj ver
moedde reeds zoo iets.
»Ik begrjjp u. Ik word in verzekerde
bewaring genomen, totdat is vastgesteld,
dat ik Frederik Schwerdtner slechts uit wet
tige zelfverdediging heb gedood.*
Hierover kan ik u geruststellen,* zei de
commissaris van politie met een fijn lachje,
terwjjl hjj elke beweging van den bankier
scherp in het oog hield. Die zaak laat zich
heter aanzien, dan aanvankeljjk scheen.
Doctor Frederik Schwerdtner leeft.*
Snoward zette groote oogen op, en
zeide zeer bedaard: >Dat doet me genoe
gen.*
>Hoe bedoelt ge dat?*
Later zal ik u dat wel eens ophelderen,
maar nn verzoek ik u deze twee mannen
onmiddellijk te volgen.*
»Ik moet dringend noodig nog eenige
zaken
donder eenig uitstel.*
Snoward wilde naar de sehrjjftafel gaan,
doca de commissaris verhinderde dit, door
hem bjj den arm te grjjpen, en tegelgker-
tjjd schoten de twee mannen toe, die bg de
deur waren bljjven staan.
Een krachtige Zuid Oostenwind blies
Maandag in de haven van Fiume en voerde
met zich een bruinachtige sneenw.
Te Bozen in Tyrol voelde men aard
schokken, die gepaard gingen met een hevig
onweer. Hetzelfde nam men waar te Ibra-
disch in Hongarjje waar tevens een land
verschuiving verscheidene huizen deed in-
stor ten.
Professor Salcher te Weenen heeft »»en
analyse van de sneeuw opgemaakt. Zijn
meening is, dat de kleur h<*t gevolg is van
Saharazand dat zich in de sneeuw bevindt.
Hjj beschouwt het als een zeer ongewoon
verscbjjnsel.
De temperatuur te Weenen is zeer laag.
Maandagavond viel er een meteoor van een
roodachtig-groene kleur. Eveneens zag men
een vuurbal zich door den nacbtelgken he
mel in de richting van Baden, een zuidelgk
van Weenen gelegen plaats, bewegen.
In Dalmatië waait een sirocco. De tem
peratuur is er stggende.
Uit Coburg komt het bericht, dat op het
observatorium te Bamberg regen uit het
Zuid-Oosten komende is onderzocht. Men
vond er stof in, dat dezelfde roode kleuren
had als men op Sicilië had waargenomen.
In Brussel sneeuwde het Woensdag zeer
hevig. Telegraaf- en telephoonverbindingen
waren verstoord.
De meteorologische verschjjnselen uit Si
cilië bericht, zjjn ook in Hamburg en Slees-
wjjk Holstein waargenomen. Er viel regen
en sneenw van een geel-brnine klenr.
Te Valencia heeft de vort de kansen op
een goeden fruitoogst teleurgesteld. Milli-
oenen zjjdewormen sterven van honger.
De anti-Engelsch-gezinde geest der Duit-
sche spoorwegarbeiders te Duisburg, heeft
voor een aantal boogere ambtenaren aldaar
onaangename gevolgen gehad. Toen de ko
ning van Engeland op zjjne reis die plants
passeerde, veroorloofden zich eenige arbeiders
minder vleiende uitdrukkingen tegenover die
vorst te gebruiken. Het gevolg was, dat eeni
ge meer verantwoordelijke ambtenaren met
overplaatsing en degradatie gestraft werden.
Hoe vreeseljjk de hongersnood in EngeLch-
Indië gewoed heeft, bewjjst de jongste volks
telling. Alleen in het distrikt Kopal is de
bevolking met bjjnaeen millioen verminderd.
Als Engeland de voorgestelde hervormin
gen in Zuid-Afrika ingevoerd heeft, wordt 't
>Ah, denkt ge dat ik met een wapen
in de hand weerstand zon bieden of mg
zelf het leven benemen?* Snoward lachte
spottend. >Ik wilde slechts de schrijftafel
afsluiten. Ik ben mij geen schuld bewust.*
>Des te beter! Voor het regelen van uw
zaken hier in huis zal ik zelf zorgen, ter
wjjl ge onder veilig geleide uw nieuwe be
stemming tegemoet gaat.*
De commissaris wenkte de beide mannen,
die den bankier in hun midden namen,
zette zjjn hoed op de sehrjjftafel en begon
dadeljjk de papieren door te snuffelen.
Snoward beet zich op de lippenzoo
gaarne had hjj willen vernemen, of John
Archer en zjjn sgoeden vriend* zich uit de
voeten hadden gemaakt; doch hoe zou hjj
een praatje maken om die vraag terloops
te kannen doen
Men leidde hem de kaïn^r uit In de voor
kamer moent de ontstelde kamerdienaar hem
slechts zjjn hoe-i en zjjn pelsmautel geven,
en toen moest hjj de trap af.
Snoward bleef staan, toen hg voor de
straatdeur een menigte menschen zag. Wat?
Wist men dan reeds
Daar kwam Gartner, de deurwachter, met
triomfantelijk gelaat haastig aanloopeu, en
zonder zich door de politiemannen te laten
verhinderen, riep hij zjjn heer toe: >Ziet
n wel, dat ik geljjk had? De mulat, dia
zich kapitein Murle noemde en een vriend
van nem, hebben destjjds de inbraak ge
pleegd. Zjj zijn zoo jnist gevangen ^euomen,
toen zg hier wil len binnengaanze worden
al weggebracht 1*
Dat was das de reden van den oploop
voor de deur.
(Wordt vervolgd
NIEUWSBLAD
Daarna legde hjj zich geheel toe op de
verbetering van zjjn landgoed en van het
lot sjjner ondergeschikten. Hier leefde hjj
hoogst eenvoudig, werkte zelf mede en stelde
zich geljjk met zjjne arbeiders. Zjjn huis-
genooten gingen met al zjjn begrippen ni*t
mede, doch lieten hem kalm zjjn gang gaaD.
We erkennen gaarne de macht der zacht
heid toegeveD, dulden en ljjden vermogen
veel, maar is foms een harde maatregel
niet juist noodig? Wie niet hooren wil
moet voelen.
1 sn> ■■hiwmmigajn t— uil iii n gwraiegbi*