Het Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
9e Talisman.
Paa ^hmorgen.
FEUILLETON.
M 1996.
ZATERDAG 6 APRIL
UitgeverL. J. VEERMAN, Heusden.
1901
Unq VAN ALIENS
VOOB
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 8 maanden f l.OO.
Franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën ran 16 regels 50 et. Elke regel
meer 77, ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrjjdagavoiad
ingewacht.
Onze hooge feesten hebben de jaarge
tij len tot onontbeerlijke symbolen. Ieder
dezer feesten vereiscbt ook een zeker nur
van den da -, om de beteekenis recht duideljjk
te doen uitkomen. Kerstmis b.v. verlangt
den avond, met zjjn geheimzinnig duister,
zjjn lichteffecten, zijn sprookjesstemming,
zjjn kindergejciich. Pinkster vereischt den
hellen, vollen dag, wanneer de zonnestralen
de velden koesteren en stedelingen en land
lieden in de bloeiende bosschen omzwerven.
Voor het Paaschfesst is de morgenstond
de meeskgeëigende tjjd. De schemering wjjkt,
de nevel verstrooit, zich, groote en kleine
chepselen wrijven zich de ooren uit en zien
erwonderd de wereld in, die in den ver-
loopen nacht zoo veranderd is, van de kerk
torens in den omtrek klinkt het klok 'eklep
in nienwe kliederen gehuld schrijdt de
Christenschaar 'empelwaarts, van da bloemen
gegroet, die taaschen het jonge gras het
boofd opheffen.
De Schrift is 't hiermee zoover eens, dat
ze de geboorte van Jezus in den nacht stelt
wanneer de heldere hemel 't sterkst uitkomt
tegenover de duistere aarde en de Engel
koren het feesteljjkst klinken, terwjjl de uit
storting des geestei over dag plaats vindt,
te midden een r saaragestroomde menigte.
De Paaschboodschap daarentegen is voor 't
eerst in de schemering van dan dag gebracht,
toen de Engel aan 't open graf de ver
baasde vrouwen toeriep: De Gekraste is
verrezen
Met fijn gevoel heeft Goethe zich van deze
omstandigheid meester gemaakt, door in
oogenblik, waarin Pwust den giftbeker aan
de lippen brengt, de klokken te laten luiden
en 't gezang te laten aanheffen
Hij is verrezeel
Juich nu, o sterveling,
Die het verderf ontving,
En wier beangstiging
Kwelde voor dezen!
Faust laat der beker zakken en spraekt:
Welke diepe tonen treffan daar mjjn ooren,
En rukken met geweld de schaal mjj van
den mond?
Laat plechtig klokgelni op dezen stond
Reeds d' aanvang van bet Paaschfeest hooren
Ook de schilders hebben hun voordeel met
deze omstandigheid en hun Paaschgestalten
door morgenlicht doen beschenen en morgen-
frischheid gegeveD.
Inderdaad wie den afkeer voor den dood
wil leeren overwinnen, moet de graven zijner
l liefden ia den morgen bezoeken. Niet in
avond, wanneer de dalende zon, de
(3
Onze gastheer hield «ven op en ging toen
oort. »De Fraiigch-Duitsche oorlog brak
it. Ik trok mede ten strijde en werd tot
apitein bevorderd. Op zekeren avond sloe
en wjj ons kwartier op in een armzalig
orpje nabjj de Loire. Mjj en mijn oppasser
erd een hot aangewezen om er den nacht
oor te brengen.
Ik zond mijn oppasser uit om een kom
ater te halen, om mjjn uniform schoon te
aken en maakte het mjj tjjdens zjjne af-
ezigheid zoo gemakkeljjk mogeljjk. Mijn
vol'er, mjjn portefeuille en het spiegeltje
,n Hania legde ik voor mjj op tafel neder
ging op den eenigen stoel rustig zitten.
Was wel geen prachtexemplaar, maar vol
gende om mjjne van den dagmarsch ver-
oeide leden wat ontspanning te bezorgen,
j gebrek aan bezigheid nam ik het spie-
ltjfc in de hand om mjjn door het krait
vart geworden gezicht eens te bekjjk<-n.
et den rsg zat ik naar de d ur der hut
zag lu opeens dat deze langzaam en
orzichtig werd opengedaan en dat een
rel in bcerenkleeding met een terugstoo-
id uiterlgk zachtjes naar mjj toesloop,
i A
lan/e schaduwen, de rits «lende twjjgen, de
droosnende vojela zelf weer zooveel zinne
beelden des doods zjjn, maar in de morgen -
nre, wanneer de opgaande zon, de bedauwde
kruiden, de zich openende knoppen, de ont
wakende vogelschaar als teekenen van nieuw
ontwakend leven zich aan den toeschouwer
opdiingen.
Is niet ia den groad genomen, iedere
morgen een opstanding in 't klein? Niet
ieder is 't gegeven dit nit te drukken met
de woorden des psalmdichters, die het ont
waken van den dag met de woorden schil-
d rt: Gjj maakt duisternis, dat het nacht
wordt, dan maken zich alle wilde dieren
op, de jong® leeuwen, die brullen naar den
roof en spijze vragen van hun schepper.
Wanneer echter de zon opgaat, sluipen zjj
weg en kruipen in hunne holen. Zoo gaat
dan de mensch nit aan zjjn arbeid en aan
zijn akkerwerk tot den avondMaar
wjj allen weten, dat in dan morgen de
zwgen lichter scbjjnen en alle angst an
kwalen voor het licht van den dag in hun
holen terugtrekken.
Zoo is dan als iedere morgen, bovenal
de Paaschraorgen een troost voor den ster-
feljjken mensch, een vredegroet van het
graf, uitstortende Jbljjde Vïrwachting en
nieuwe hoop.
Hier denken we onwillekeurig aan onze
naar menscbeljjke berekening ten ondergang
gedoemde broeders in Afrika. Ook voor hen
licht de Paaschmorgen, die opstanding uit
den dood profiteert. Hoe zullen ze de Paasch-
zon begroeten? Zal die voor hen ook het
zinnebeeld van vernieuwd leven, van over
winning zjjn? Wjj twjjfelen niet of hun
geloof, dat tot heden zooveel bergen ver
zet heeft, zal hen ook dit Paaschfeest nog
schragen in den heiligen kamp om den ge
boortegrond en overwinnende of overwon
nen, een geruster geweten schenken dan
zij met zich omdragen, die dezen kamp heb
ben in 't leven geroepen.
Het kan niet anders, of wjj, die ons
Paschen in vrele vieren, kunnen op dien
feestdag niet nalaten ook onze strjjdende
broeders te gedenken. En hoe benard de
toestand ook schjjne, ze toewenschen dat
voor den EngelschmaD dit Paaschfeest worde
wat Paschen voor velen onzer landgenooten
is een uittocht* en voor Transvaal een
>opstanding« tot nieuw leven!
Buitenland.
De werkstaking te Marseille loopt nu
totaal op haar eind. Donderdag hebben zich
5000 havenarbeiders voor werk aangemeld.
Er konden er 4000 worden aangenomen.
terwjjl zjjne hand een scherp werktuig, mes
of dolk, omvatte.
Onmiddelljjk sprong ik op, liet het spie
geltje vallen, greep mjjn revolver en richtte
dien op den kerel. Doodeljjk ontsteld bleef
bjj stokstjjf staan. Juist kwam mjjn oppas
ser binnen. Hjj greep den vont beet en bin
nen e?n paar uur boette bjj zjjn opzet met
den kogel. Wjj hadden in die dagen veel
last van zulke sluipmoordenaars, maar als
men ze machtig werd, maakte men eenvou
dig korte wetten. En zoo was het voor de
tweede maal dat ik aan mjjn talisman het
behond van leven had te danken.*
zlnderdaad merkwaardig riepen wjj
eenparig uit.
»Ja,« hervatte onze gastheer, zen na
moet gjj ook nog hooren hoe ik door dat
spiegeltje het liefste gekregen heb wat ik
bezit. Nadat de oorlog geëindigd was, kreeg
ik een laHgdurig verlof en maakte daarvan
gebruik om een groote reis door Zwitserland
en Tyrol te maken en over Hongarge naar
het ouder!jjk buis te ga&n. Aan het station
van een Hongaarsch stadje bleek de loco
motief van mjjn trein defect te zjjn gewor
den. Dat zou «en oponthoud geven van wel
vgf of zes uren. Een vervelende geschiede
nis, zoo'n langen tijd in dat nesterig sta
tion midden op de heide te moeten wachten.
De stationchef wist goeden raad. zEen half
uur hier vandaan,z.-i hg, ligt het land
goed van baron Von Paezal, een vriendelgk
De socialistische gemeenteraad van Marseille
bljjft overigens zjjn best doen, de verbit
tering tussehen de beide partjjan nog zoo
lang mogeljjk te laten voortduren. Dinsdag-
avon 1 heeft hjj in beginsel aangenomen, als
•en bewjjs van sympathie voor de haven
en dok-werkers, die nog in de staking vol
houden, 50.000 frcs. te schenken tot Imlp
H«t voorstel is naar eene commissie ver
wezen, maar men verwacht dat het zal
worden aangenomen. Dat de werkgevers,
die toch zeker in de belastingen wel niet
het geringste gedeelte bijdragen, met dit
partjjdige besluit van den raai erg inge
nomen zullen zjjn, kan moeiljjk worden
verwacht. Het is te hopen, dat de prefect
het raadsbesluit niet zal bekrachtigen.
De Fransche minister van Marine haeft
opdracht gegeven tot hnt op stapel zetten
van 20 onderzeesche torpedobooten.
De aardbeving, welke de vorige week door
bjjna geheel Enropa waargenomen werd,
was ook merkbaar te Turkjje en in het
paleis van den Sultan, juist gedurende de
ceremonie van den handkus ter gelegenheid
van het Bairamfeest, toen de hoogwaardig
heidsbekleders langs den Grootsn Heer de
fileerden. Een paniek ontstond, vooral onder
de personen op de galerjj, waar meest di
plomaten zateneenige dames, waaronder
de vronw van den Italiaanscben gezant
Pansa, vielen flanw, terwjjl verscheidenen
dadeljjk de galerjj verlieten. De muziek hield
onmiddelljjk op en de muzikanten snelden
naar de deuren. Stukken pleister vielen van
het plafond en eenige luchters braken, zoo
dat men in het eerst dacht, dat er een aanval
op bet paleis plaats had. Verscheidene offi
cieren sloegen met hun sabel de ruiten in
en vluchtten naar den tuin.
De president van den Staatsraad, Said
Pacha, en maarschalk Fuad naderden den
Saltan en trachtten hem te bewegen, naar
den paleistuin te vluchten.
De Sultan stond van sjjn troon op, deed
een paar stappen naar voren, alsof hjj van
plan was de zaal te verlaten, maar hjj be
hield zjjn kalmte, wat een goeie uitwerking
had op de andere aanwezigenhierna nam
hg onmiddelljjk weer op den troon plaats.
Toen Said den Sultan nogmaals op het
gevaar wees, maakte deze een afwijzende
beweging en beval Said barsch, weer naar
zjjn plaats terng te keeren. Het muziekcorps
liet hg het onderbroken spel voortzetten,
waarna de Sultan verlangde, dat de Scheik-
al-Islam een kort gebed uitsprak.
Aan de tegenwoordigheid van geest van
den Saltan is het dan ook hoofdsakeljjk te
danken, dat geen ernstige ongelukken heb-
en beleefd mrn. Ga daar maar naar toe.
Ge zult het er zeker gezelliger hebben dan
hier.
Mjjn besluit was onmiddelljjk genomen.
Liever op het landgoed die vgf, zes uren
vertoefd dan in dit primitieve station. Ik
begaf mjj op we?, maar had het al spoedig,
laar de zon hevig brandde, vrjj warm, zoo
dat ik dankbaar was toen de weg door een
bosch begon te loopen.
Wat was dat? Ik stond «en oogenblik
stil. Hulpgeschrei klonk mg in de vert® te
gen. Zonder mg te bedenken, snelde ik voort
in de richting vanwaar het geluid kwam,
en ontdekte al spoedig een zigeunerbende,
die zich in het bosch had gelegerd. Zgwaarts
van de bende stond «en troep vrouwen en
uit dien kring klonk het hulpgeschrei mg
tegen.
Onmiddelljjk liep ik naar dien troep sn
bemerkte dat twee jonge meisjes door de
zigeunervrouwen omsingeld waren en vruch
teloos poogden aan den nauwsluitenden kring
te ontkomen, terwjjl zjj voortdurend een luid
angstgegil aanhieven.
»Wat gebeurt hier?c riep ik uit.
>0, mjjnheer red ons; ze hebben ons onze
kleinodiëa ontnomen en na willen zjj ook
onze beurzen rooven!*
De zigeanerwgven krjjschten van genoe
gen en een hunner, een afschnwelgk leeljjk
schepsel, schreeuwde in ha«.r koeterwaalsch
>isse zoo niet; mooie dames hebben Htefl
ben plaats gehad. Op de receptie waren 3000
personeD, zoodat ongetwjjfeld honderden hun
leven in het gedrang zouden verloren hebben,
als de Sultan den raad van eenigen zjjner
hovelingen gevolgd had en in den paleistuin
gevlucht was.
Een Russisch student, die disciplinair in
gedeeld was bjj het leger, daar hjj aan de
onlusten had deelgenomen, is tot den kogel
veroordeeld, omdat hjj een officier een slag
in het gezicht had gegeven.
Aan verschillende buitenlaudscbe bladen
wordt bericht, dat in St. Petersburg thans
weer een aanslag gedaan zou zjjn op het
leven van Sipjagin, minister van binnen-
landsche zaken.
Karpowitji, de moordenaar van den Ras
sischen minister van onderwijs, moet in den
loop van het proces, dat met gesloten deu
ren plaats vond en op zjjn veroordaeling
tot 20 jaar dwangarbeid uitliep, verklaard
hebben, dat hg den minister heeft willen
treffen, daar hjj z. i. oorzaak van al de on
lusten en de voornaamste vertegenwoordi
ger van de reactionaire beweging is. Hjj wei
gerde eenig uiteluitsel te geven over de
plaatsen waar hjj zich de dagen voor den
aanslag opgehouden heeft.
Volgens bericht uit Weenen, heeft de
Keizer van Rusland het tegen Karpowitji,
den moordenaar van den minister van onder-
wjjs, uitgesproken vonnis vernietigd en eene
nieuwe behandeling van diena proces in
openbare terechtzitting gelast.
Aguinaldo is bezig aan een manifest om
de Filippino's aan te manen, de wapens
neer te leggen. Hg is bijjkbaar geheel onder
Amerikaanschen »invload« gekomen.
In het Schotsche kolendistrict Lanarkshire
hebben 30 a 40,000 mijnwerkers gestaakt
om de invoering van dan achtunrs werkdag
te verkrjjgen. Enkele staal- en ijzerfabrie
ken, die nu niet van steenkool worden
voorzien, zullen waarschjjnljjk dientenge
volge moeten sluiten.
Voor zooveel de Derichten uit Amerikaan-
sche bron te vertrouwen zjjn, zou men
moeten aannemen dat het verzet der Filip
pino's tegen de Amerikaansche overheer»
aching sterk vermindert. OnlaDgs kwam het
bericht, dat de voornaamste hoofden op
Mindanao zich aan Amerika onderworpen
hadden, reeds werd geseind dat Aguinaldo
den eed van trouw had afgelegd aan de re
geering der Vereenigde Staten, en thans
seint men uit Manilla dat generaal Gonzalez,
de Filippjjnsche gouverneur van Manila zich
heeft overgegeven met elf andere officieren.
waarze/gen, daarvoor ons moois gegeven.*
»Geeft dien dames onmiddellgk haar eigen
dom terug,* luidde mjjn kort bevel.
De zigeanerwg ven beantwoordden dat be
vel met een algemeen gegrinnik.
»Waar is jullie opperhoofd?* vroeg ik,
gevolg gevend aan een gelukkigen inval.
Een lange kerel kwant naar mjj toe met
een gezicht alsof hjj zeggen wilde van jou
konden we ook wel iats inpakken
Ik vroeg hem of moeder Hania ook bjj
hen was.
Moeder Hania?* antwoordde hjj, mg
verbaasd aanziende, >isse niet hier, isse een
heel eind weg, isse in Galicië.*
»Zjj en ik zjjn goede vrienden,* zeide ik,
>en in haar naam beveel ik n te zorgen, dat
deze dames haar eigendom terugkrggen en
ongemoeid kunnen vertrekken.*
»Kunne wel zeggen moeder Hania kenne,
geloof ik niet
Nu haalde ik mjjn spiegeltje voor den
dag en toonde het den kerel. Hg nam het
in de hand, bekeek het van alle kanten, mot
bgzondere aandacht aan de achterzgde,
waarin eenige vreemde letterteekens waren
gebraveerd, en gaf het mjj terug, terwjjl hg
zich diep boog en zjjn smerige muts voor
mij afnam.
Goede heer, brave heer!* riep hëÉuid-
keels; »arme Zigeuner trouwe j van
heer, zal alles doen wat heer ze
D#aiop sprak* hn on «tw».»*»,
Omtrent hetgeen de Transraalsche uit
gewekenen te Lissabon wacht werd onder
datum 31 Januari door den gouverneur van
Lonren^o Marqués de onderstaande kennis
geving openbaar gemaakt.
I. De uitgewekenen zullen op kosten der
Portngeesche Regeering naar Portugal ver»
voerd worden.
II. Zjj znllen gedurende den oorlog in
Portugal gehouden worden en zjj zullen
naar geen andere Portngeesche bezitting
getransporteerd worden tenzjj met hunne
eigene toestemming.
III. Gedurende hu» verblijf in Portugal
zal de Portngeesche Regeering aan allen die
het van noode hebben, huisvesting en eet
waren verstrekken.
IV. Onmiddelljjk sadat de oorlog ge
ëindigd is zullen zjj zooder kosten worden
teruggevoerd naar Lourertgo Marques of
andere haven in Zuid-Afrika.
Uit deze kennisgeving bljjkt dat door de
Portngeesche overheid voldoende voor deze
uitgewekenen zal worden gezorgd.
Van uit Lourer jo Marqués wordt verder
nog gemeld dat een 12 tal families (vrou
wen en kinderen) nit het totaal van 65
gezinnen, die op Portngeesoh gebied waren
gevlucht, op hnn eigen verzoek met de man
nen zjjn medegegaan naar Lissabon. Ook
voor deze gezinnen zal door de Portngeesche
regeering worden gezorgd, omdat door de
Transvaalsche Liefdadigheids-kommissie«an
de Baai in de behoeften voorzien wordt van
de overige AfrikaaDsche families, die anders
ook ten laste zonden komen van de Portu-
geesche autoriteiten te Lourenpo Marqués.
De Portngeesche Regeering heeft vrfien
overtocht verstrekt aan verschillende Trans
vaalsche ambtenaren, die, niet op kommundo
geweest zjjnde, dientengevolge ook niet staan
onder het toezicht der Portngeesche Regea-
ring. De kommissie te Delagoabaai heeft
voor het onderhoud dezer ambtenaren tjjdens
hun verbljjf in Europa gezorgd.
De bgzondere liefdadigheid behoeft zich
dus voorloopig niet in te laten met mid-
delljjke hulpverschaffing aan deze ruim 700
slachtoffers van den oorlog.
In Rusland is onlangs ee» vrouw ver
oordeeld wegens heksarjj. Nog wel een
jonge vrouw, een boerin, die haar man had
verloren en om goed uit te huilen 's avonds
de gezelligheid was ontloopen en in een
koestal haar tranen den vrjjen loop liet.
De koeien stierven en nu werd zjj beschul
digd ze te hffiben behekst. Het baatte niet
of zjj de zooeven vera 11 - r 'e;.
voor haar afzondering; d
haar 10 dagen gevangene
woorden tot de Zigeunerrr- on
middellgk het geroofde uit
haalden en aan de beide meisjes teruggaven.
»Heer altjjd gehoorzaamd worden waar
Zigeuners zjjn als hjj spiegel toont,* zei de
Zigeuner nog, maar ik luisterde niet meer
naar hem en bood de meisjes mg» geleide aan.
>0! mjjnheer, wat zjjn wjj u innig dank
baar,* riepen beiden, terwjjl zjj rnjj de haud
reikten.
Onder het voortwandelen vernam ik, dat
het eene meisje de dochter van baron Von
Paezal was, het andere haar logé Hedwig
von Lonau.
Beiden vergezelde ik naar het landgoed
van den baro», die mg harteljjk dankte voor
den bgstand aan de dames verleend en mjj
nitnoodigde eenige dagen ten zjjuent te ver
toeven. Gaarne gaf ik aan die nitnoodiging
gehoor en in die dagen ontstond een harte-
ljjke en innige genegenheid tussehen H dwig
en mjj, die na een zestal maanden tot een
hu we jjk leidde.
Sedert 15 jaar is Hedwig von Lonau mjjn
'.ieve vro~-v. F:- lu, mjjae heeren, zult gjj
begrjjp i- wi om ik zooveel waarde aau
dat sp j en ook begrjjpen de
welwili. udne?d, «ex aaa de Zigeuners be
toon zoo cgis iich op mjjne bezittiDg
vertoon a. U.*- h-n en mg bestaat,
dauk zjj he geir e van moeder Hania,
dis reei ien is, voortdurend de
.u
vwaswatin—iimnnaii—iixtt<rir.aawwbiiiiummiinwwiiiiiiiiHiin——wsnawaw—
li SU II MIS II Hl IMWil HIH BMW'S HWIIIISMIIIISISWHIMII Wil I IH BSSWIISIIIIIHSIi