Het Land van Heusden en Allena, de Lanvslraat en de Bommelerwaard.
Brieven uit Amsterdam.
M 2011.
FEUILLETON.
Tot zwijgen gebracht
o
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
WOENSDAG 29 MEI
1901.
LANö VAM ALTENA
VOOB
Dit blad verschat WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per S maanden f l.OO.
Franco par poat zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën ran 16 regela 50 ct. Elke regel
meer 7% ct. Groote letter» naar plaatsruimte.
Advertentien worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
Ongeveer alle vereenigingen op kunstge
bied sluiten hun boeken met een tekort.
Om er maar één te noemen, de Kon. Vereen.
»het Nederlandsch Tooneel*, met een sub
sidie van ik meen 20 mille heefc zich ge
noodzaakt gezien de zeer hooge traktemen
ten van haar eerste snjetten te verlagen,
zal ze de volgende campagne aandurven. Bjj
andere, o. a. bp Van Lier, komt het meer
malen voor dat op de betaaldagen geen geld
in kas is en de artisten zich met een deel
van hun salaris vergenoegen moeten. De
Ned. Opera stond eveneens v< een tekort,
waarom de Hepr Van der Linden zich nog
maals tot den Raad gewend heeft om stenn
voor zjjne inrichting.
Eén vereeniging is er echter, die nooit
te klagen heeft, die dingen doet, waartegen
geen zusterinstelling kan concurreeren. Ik
bedoel de Wagnervereeniging, onder directie
van haar directeur Dr. Henri Viotta, thans
ook dir. der Kon. Haagsche Muziekschool.
Viotta is een vurig bewonderaar van dezen
grooten Wagner en het is hem gelukt de
kunstminnaars te dezer stede tot zoo groote
liefde voor den Duitschen meester op te
wekken, dat voor hem tegenwoordig niets
meer onbereikbaar is.
Zoo heeft hjj deze week tweemaal een
opvoering gegeven van Lohengrin, die in
geen enkel opzicht achterstaat bjj de model
uitvoeringen te Bajreuth. Daartoe had bjj
geëngageerd een twaalftal der eerste zan
geressen en zangers der Duitsche opera's. Ik
behoef u niet te zeggen, dat deze met goud
moeten betaald worden. Ofschoon de Nad.
Opera in het bezit is van het volledig de
corum, schermem, wapens, kleeren enz., ge
bruikte Viotta daar geen draad van. Het
moest splinternieuw zijn en om alles in den
goeden stjjl te hebben, werd de voorlichting
ingeroepen van den kunstenaar Molkenboer,
zoodat er een geheel verkregen werd, zooals
nooit in onzen schouwburg te zien is. Bjj
sommige opera's is een orgel noodig, zoo
ook in de Lohengrin. Wat voorhanden was,
bleek niet te voldoen aan de hooge eischen
der kunst. Geen nood, een der heeren be
stuurders kocht een splinternieuw voor f 2000
om in de behoefte te voorzien. Zoo is er
voor deze uitvoeringen niets te duural wat
ROBERT EUSTACE.
(3
»Zeker, mjjnbeer,* gaf ik ten antwoord.
»Ik zal heel big zjjn alles te doen wat ik
maar kan.*
>Wees zoo goed en neem plaats. Heeft
dokter Hertsiet u eenigszics op de hoogte
gebracht van den aard der operatie, die hp
gaat beproeven?*
»Ja,« antwoordde ik. »Hjj zegt dat zjj
beel ernstig is.<
»Dat is ook zoo. Het zal er op of er
onder wezen. A s ik er onder bezwjjk, welnu,
dan zjj het zoo, en verliest de werdd al
hitter weinig aan een altjjd ljjderid mensch.
Mag ik daarentegen herstellen en in leven
bljjven, o! ziet gjj, dan belooft het bestaan
rujj zóóveelmisschien zult gjj mg be-
grgpen.*
Terwjjl bjj dit zeide glimlachte hjj. Hg
had het gelaat thans zoo gekeerd dat het
lamplicht het bescheen, en zjjn glimlach
verraste mg op geheel onverwachte wjjze.
Hg herschiep als het ware zjjn trekken, die
er als door begonnen te stralen en er een
onbeschrjjfeljjke betoovering door verkregen.
Ik kon mg maar niet verklaren hoe het
kwam dat het mg toescheen als had ik dien
glimlach reeds vroeger gezienhet was mg
immers geheel onmogelgk mg te herinneren
waar of wanneer dit het geval was geweest;
maar de zieke boezemde mg sympathie in
ik gevoelde mg van stonde af aan bereid
het uiterste voor hem te beproeven en was
MBHmnnnB
er wezen moet om Viotta's ideaal te ver-
wezenljjken, komt er, hoeveel het ook kost.
Ofschoon de prijzen der plaatsen ontzettend
hoog zjjn, (f 7.50 de minste) behoeft men
nooit te adverteeren om ze aan den man te
brengen. Desniettemin bedragen de kogten
der opvoeringen de kapitale som van f80.000,
die door de bewonderaars van Wagner met
liefde wordt geofferd. Zoek in ons vaderland
eens een tweede instelling die op dit punt
even scheutig is
Over de opvoering zelf schrjjf ik maar
niet. Men moet die gehoord en gezien heb
ben om te weten hoeveel hooger ze staat
dan de gewone opera-opvoeringen, waarbjj,
omdat het stuk z°er uitgebreid en vooral
voor de koren bjjzonder zwaar is, veel ge
schrapt wordt. De drie bedrjjven vingen nu
aan te 6, 8 en 10 uur, met, c. een halfuur
pauze er tusseben.
Bjj deze uitvoeringen komt men in gala,
de heeren in rok, de dames gedecolteerd
en in hun schoonste gewaden, zoodat er
ook in de zaal nog al 't een en ander de
moeite van 't aanschouwen waard is. Na
tuurlijk rijdt alles en is tegen 't eind de
heele buurt bezet met rjjtuigen. Zoo'n paar
avonden zjjn een gebeurtenis in het muzikale
leven der hoofdstad, en doen te m^er be
treuren dat onze bezittende klasse ook niet
iets gevoelt voor onze eigen kunstinstelling,
die ook wel, als ze maar over de noodige
fondsen beschikken kon, een volledige op
voering van Wagnarsche opera's, geven kan.
Een tweede gebeurtenis is de a.s. uitvoe
ring van Faust van Berlioz die naar 't geen
ik er reeds van gehoord heb, eveneens
schitterend beloofd te worden. Ze wordt
gegeven door de Oratorium-vereen., die hier
mee, niet minder dan de vorige maal met
Brahms Requiem, toont reeds op een schoone
hoogte te zjjn gekomen onder haar ener
gieken leider Anton Tierie.
De Faust van Barlioz wijkt in dau tekst
zeer af van dien van GouDod en komt,,
hoewel als opera geschreven, nooit op 't too-
neel, daar B. eischen stelt, waaraan geen
tooneel voldoen kan. Men geeft het daarom
in concert vorm en wel deze maal, op een
klein onbeteekenend koortje na, geheel on
verkort. Er is duchtig op gestudeerd, want
ook in de muziek stelt B. eischen, waar
aan slechts een goed geschoold koor voldoen
kan. Met Nederlandsche solisten als mevr.
overtuigd dat bjj een goed mensch moest
zjjn.
»Ik zal alles voor u doen wat ik slechts
kan,* zeide ik vol barteljjkheid, »daar kunt
gjj op rekenen. Ik bezit heel wat ondervin
ding van gevallen als het uwe. Gjj ljjdt
immers aan een ziekte 7an het brein?
Juist. Omstreeks anderhalf jaar geleden
ontving ik een zwaren slag op het hoofd.
Dokter H -rtslet gelooft, dat daardoor een
drukking op een zeker gedeelte der hersenen
is ontstaan. Van het oogenblik af dat dit
ongeluk mij overkwam, heb ik aan ontzet
tende toevall m geleden en indien men er
niet in slaagt rnjj op de een of andere wjjze
te genezen, zal ik mjj spoedig in een krank
zinnigengesticht bevinden. Boven dat voor
uitzicht verkies ik natuurljjk de kans op
behoud, mjj door het scalpeermes van een
chirurgjjn aangeboden. Reeds in Indië ver
nam ik van de groote bekwaamheid van
dokter Hertsiet, en ik besloot daarom mij
rechtstreeks tot hem te begeven, zoodra ik
slechts voet aan wal zette in mjjn geboorie-
land. Ziedaar wat ik gedaan he en hoe ik
hier kom.*
»Zjjt gjj al sedert eenigen tjjd wederge
keerd? vroeg ik, na een oogenblik stilzwg-
gens.
»Pas sedert veertien dagen. Ik heb zon
derlinge avonturen beleefd, die ik u bjj een
andere gelegenheid zal mededealen. Ik be
vond mjj op een kleine expeditie met mjjn
regiment, toen ik den slag op het hoofd
ontving, waarvan ik u daareven heb ge
sproken. Men hield mij algemeen voor dood,
maar ik was eenvoudig gevangen genomen
door den stam hier brak hg den vol
zin af. »lk mag niet al te veel praten,*
zeide bjj, »de minste opwinding beeft een
toeval ten gevolge. Misscoien zoudt gg wel
zoo goed willen zjju, zuster, u naar mjjn
Oldeboom, en de H.H. Orelio, Thjjssen en
Jan Sol (een apotheker hier) en opgevoerd
in de Nederlandsche taal, belooft deze uit
voering, ook tweemaal te geven, eenige
genotvolle uren aan een oubliek, dat anders
nooit in de gelegenheid komt groote zang
stukken te hooren. Ik mag niet nalaten
hierbjj aan te stippen dat ook over de
Oratorium-vereeniging eenige welgestelde
muziekminnaars waken, waardoor 't moge-
I
ljjk is zulke kostbare uitvoeringen te geven.
Sedert mijn laatste schrjjven zjjn we weer
een burgervader rjjk geworden. Na her
haal ie malen aangezocht te zjjn heeft de
heer W. F. van Leeuwen zich beschikbaar
gesteld. De heer Van Leeuwen is betrek-
keljjk jong, c. 40 j., vol ambitie voor de
gemeentezaken en bemiddeld. Als hjj, op
den zetel van mr. Vening Meinesz plaats
nemend, iets van diens zelfbeheersching en
kalmte geerfd heeft, zal hem dat zeker geen
kwaad doen in zjjn burgemeesterljjke loop
baan.
Deze week is ingediend een geheel nieuw
tramplan, met behoud zooveol mogeljjk van
de oude wegen. De beweegkracht wordt
electrisch en deze zal 't eerst worden toe
gepast op de ljjnen Const. Huigenstraat
Dam en HaarlemmerpleinDam. Kosten
van 't geheel f 6,500,000.
De leerplichtcommissien hebben hun zit
tingen geopend en reeds vele ouders ge
kapitteld. Ik heb reeds vroeger geschreven
dat 't schoolverzuim hier niet groot is,
enkele onverbeterljjken uitgezonderd. Van
de gemeenteautoriteit is aan de hooflen
der scholen het verzoek gericht om opgave
van 't getal kindereD, dat uithoofde van
armoe de school verzuimt. Men meent daar
uit 't besluit te mogen trekken dat B. en W.
gezind zjjn in dit geval genezend tusschen-
beide te komen. Eerste stap op een ge-
vaarljjk pad.
BnitAnland.
De Belgische regeering heeft eene com
missie benoemd, die belast is met een on
derzoek naar de wjjze waarop de Neder
landsche Heidemaatschappjj en de Neder
landsche Staat woeste gronden ontginnen.
Dit onderzoek moet strekken om te weten
te komen, hoe men het best zon overgaan
tot de ontginning van een groot gedeelte
van het Noordeljjk der provincie Antwer-
kamer te begeven en daar enkele mjjner
kleedirigstukken uit te pakken. Hier hebt
gjj de sleutels
Hjj haalde een sleutelbos uit zjjn zak te
voorschjjn en gaf mjj eenige inlichtingen,
waarop ik mjj naar het slaapvertrek begaf,
dat aan de zitkamer grensde. Het was eeu
goed gemeubileerde kamer; op een paar
schragen vlak bjj de deur stond een groote
reiskoffer. Ik maakte hem onmiddellgk open
en begon de kleederen van mjjn patiëut
neljcs weg te bergen in de verschillende
laden, welke gereed waren om ze in ont
vangst te nemen.
Onder in den koffer vond ik een kleine
ledaren schrjjfdoos. Toen ik het voorwerp
opnam om er een plaatsje voor te zoeken,
viel het nit mjjn handen, raakte de lederen
band daardoor los en vloog de doos open.
De inhoud lag in eeu oogwenk over den
▼loer verspreid. Boos over mjjn eigen on
handigheid, bukte ik mjj om alles weer
zorgvuldig bjjeen te rapen. Te midden van
tea stapel enveloppen en velletjes briefpa
pier lag een photographie. Ik nam haar op
om haar weer in de schrjjfdoos te leggen
maar op eens ontstelde ik, slaakte ik een
uitroep van verbazing, en naar het licht
toesnellende staarde ik vol opgewondenheid
op het gelaat dat mg zoo eensklaps van
dat stuk karton tegenblikte. Het was het
mij zoo goed bekende en allerliefste gezicht
mjjner laatste patiënte, Leonore Trefusis.
Ik dacht een oogenblik dat ik het verstand
had verloren. Ik geloof ook waarljjk dat
het eenige minuten daurde aleer ik weder
nadenken kon. En daarop werd, als door
een bliksemstraal verlicht, de gansche wer
kelijkheid mjj duideljjk. De man, dien ik
op het punt stond te verplegen, was pas
sedert heel kort uit Indië wedergekeerd.
Gedurende zjjn verbljjf aldaar had hg de
pen, de Kempen genaamd. De commissie
is voornemers binnenkort naar Lage Kierde
en Hilvarenbeek te vertrekken en zoo ver
der alle ontginningen te bezichtigen, welke
door de Nederlandsche Heidemaatschappij
worden uitgevoerd.
De schouwing van het ljjk van Bresei,
den moordenaar van den koning van Italië,
heeft Zondag plaats gehad. De deskundigen
hebben uitgemaakt, dat de dood veroorzaakt
is door een hevige plotselinge worging, en
dat de gevangene tjjdens zjjn verbljjf in het
bagno het niet slecht heeft gehad. De her
senen zullen mikro8kopisch worden onder
zocht. Er zjjn tien fotografieën genomen.
Het ljjk is hegraven in tegenwoordigheid
van de deskundigen, twee magistraten en
den directeur van de gevangenis. Bresei
had in de rekening van de gevangenis 55
lire te goed staan, die aan zjjn weduwe zul
len worden uitgekeerd. Van het verslag
van den inspecteur van politie, die naar
San Stefano is gegaan, om te onderzoeken
of de dood van Bresei aan nalatigheid zjjner
bewakers te wjjten is, is nog niets bekend.
De Mattino, van Napels, geeft nadere
bijzonderheden over den zelfmoord van
Bresei
's Morgens zag de gevangenbewaarder
Bresei een half uurtje in de cel op en neer
wandelen, en daarna rustig zitten lezen. Een
paar minuten daarna keek de bewaarder
weer door het gat in de deur en zag hem
aan een lange reep doek die aan de traliën
van het venster vastgemaakt was, hangen.
Met behulp van een anderen bewaker, sne
den zjj den strop af en deden nog pogingen
de levensgeesten op te wekken, maar geheel
vergeefs.
Een van de laatste dagen had Bresei een
Fransch woordenboek gevraagd en gekre
gen. De directeur-generaal voor de gevan
genissen heeft nu het boek, bladzjjde voor
bladzjjde, onderzocht en moet daarin korte
opteekeningen van Bresei gevonden hebben
over het anarchisme en den uitroep, dat hjj
den dood verkiest boven het beroofd zjjn
van zjjne vrjjheid.
De Corriere di Napoli zegt, dat de dood-
strjjd van Bresei zeker niet langer dan een
minuut geduurd heeft en dat hjj al dood was
toen de bewaker de deur van de cel opende.
H tzelfde blad beweert dat Bresei nooit op-
zonderlingste avonturen doorleefd, was hjj
in een gevecht gewond geworden en ge
vankelijk medegevoerd. Mjjn ontroering be
nam mjj bjjna alle zelfbeheersching. Was
het mogeljjk dat ik den volgenden dag
Leonore's vroegeren verloofde zou verplegen,
dat ik hem nu reeds gezien en gesproken
had? Zon de heerlijke taak voor mjj weg
gelegd zjjn het meisje, dat mjj zoo dierbaar
geworden was, weder gelukkig te maken
Maar ik moest mjj allereerst verzekeren
of ik mjj niet vergiste; ik mocht niet over
ijld te werk gaan. Derhalve keerde ik naar
de zitkamer terng.
»Ik heb uw kleederen en andere zaken
uitgepakt,* zeide ik tot mjjn patiënt. »Gjj
zult alles iu volmaakte orde gerangschikt
vinden in de verschillende laden. Maar het
is waar ook, hebt gg er iets op tegen mg
uw naam te zeggen?*
Mjjn naam? O! die is kapitein Gifford,*
antwoordde hg kortaf.
Hjj zag er bekommerd nit, en ik durfde
hem Diet met verdere vragen lastig vallen
maar ik wist nu eenmaal de waarheid, en
mjjn hart klopte onstuimig. Ondor het een
of andere voorwendsel verliet ik een oogen
blik later het vertrek.
Het was nu bjjna tien uur, maar daarom
toch nog niat te laat om mg naar Leonore
te begeven en haar mede te dealen wat ik
daareven pas had ontdekt. Ik spoedde mjj
naar mjjn kamer, sloeg mjjn mantel om en
zette mjjn hoed op, en juist kwam ik de
trappen af, toen ik een huissleutel in de
deur hoorde steken en dokter Hertsiet op den
drempel van den hoofdingang verschjjnen
zag.
Wel, zuster,* zeide bjj. »Ik ben bljj dat
gjj hier zjjt. Hebt gjj den patiënt gezien
»Ja,« antwoordde ik. »Ik was een poosje
bjj kapitein Gifford, en pakte zjjn kleederen
roerig is geweest in zjjn gevangenschap en
dat men hem evenmin ooit het dwangbuis
heeft moeten aanleggen. Ljjnrecht tegenover
deze bewering staat het bericht van de, offi
cieus®, Agenzia Stefani, het Italiaansch Reu
ter-bnrean, dat van herhaalde aanvallen van
razernjj en verzet tegen de bewakers spreekt.
Uit New-York wordt geseind dat de
weduwe van Bresei, die nog altjjd in Pat
terson woont, voornemens is, door het
Italiaansch consulaat te laten aanvragen,
dat men het ljjk van haren man naar Ame
rika overbrengt. Zjj zou verder gezegd heb
ben dat haar man niet in samenwerking
met anderen, maar op eigen initiatief, ge
heel alleen zjjn daad uitvoerde.
De anarchisten in Patterson moeten eene
collecte honden ond-r hunne partjjgenooten
om de weduwe van Bresei en hare kinde
ren naar Italië terug te zenden.
Te Rome is het bericht ontvangen, dat
200 Italiaansche zendelingen, priesters, non
nen en kolonisten zouden vermoord zjjn
door inboorlingen van de Braziliaansche pro
vincie Maranhao in een kerk tjjdens de
Zondagsmis. Allen lagen geknield op het
oogenblik dat de Indianen de kerk binnen
kwamen en in het wilde op de weerloozen
met geweren schoten. De Braziliaansche
regeering zou reeds troepen naar Marahao
hebben gezonden om de inboorlingen ta
tuchtigen.
Te Glasgow werd dezer dagen een
nieuwe ljjn der electrische tram voor het
verkeer opengesteld. In minder dan 24 uren
hadden er 18 ongelukkan plaats, waarvan
één met doodeljjken afloop. Hiernaar doet
de politie thans een nauwkeurig onderzoek.
Een politieagent werd overreden en stierf
in 't hospitaal. Een rjjtuig werd door de
tram aangereden, waardoor de koetsier, die
van den bok viel, eenige ribben brak. Een
heer, die zich wilde vergasten op een be
zoek aan de tentoonstelling werd aangere
den en kreeg een schedelbreuk. Een man
van 71 jaar brak een arm en een dame werd
zwaar gewond, doordat twee trams in bot
sing kwamen.
Het zeevaartkundig congres te Madrid
heeft bjj stemming uitgemaakt, dat het
noodzakeljjk was dat Spanje een oorlogs
eskader zou gaan boawen. Hoogmr nog das
uit. Ik geloof niet dat hg van avond nog
gaarne gestoord zou worden, en
»Zjjt gjj van plan uit te gaan?* vroeg
bjj, de wenkbrauwen met een uitdrukking
van bevreemding optrekkend.
»Ik zou Miss Trefusis nog gaarne ezen
spreken,* gaf ik ten antwoord. »Hetisnog
niet te laat daartoe, en ik moet haar iets
nieuws mededeelen.*
Ik had mjjn uiterste best gedaan om toch
bedaard te spreken. Het leed geen twjjfel
of ik moest heel omzichtig met hem te
werk gaanmaar wat ik ook beproeven
mocht, ik zelve hoorde mjjn stem duideljjk
beven. Ik was vreeseljjk opgewonden en
dit kon den adelaarsblik van den man tegen
over mjj onmogeljjk ontgaan. Hg staarde
mjj een oogenblik strak aan en zeide toen:
»Ik kan u heden avond volstrekt niet
missen,nooit nog had ik zjjn stern zoo
jj 'koud hooren klinken. De operatie moet
morgenochtend vroegtjjdig plaats hebben,
en er bljjft nog voor heel wat te zorgen
over. Ook, wenschte ik het geval nog eens
ernstig en breedvoerig met u te bespreken.
Wees das zoo goeden ga mjjn spreekkamer
binnen. Over een oogenblik ben ik bjj u.«
Al sprekende liep hg het voorhuis door,
wierp de deur zjjner spreekkamer open en
gaf mg een gebiedenden wenk daar binnen
te treden. Ik gehoorzaamde hem en deed
de deur achter mg dicht. Het electrische
licht was ontstoken, het vertrek zag er
vrooljjk en niettemin onheilspellend nit, en
ik werd overmeesterd door het onverklaar
baar voorgevoel van een dreigend gevaar.
Doch ik had niet veel tjjd daaraan toe te
geven, want reeds na verloop van enkele
oogenblikken, trad dokter Hertsiet op zjjn
beurt de kamer binnen.
Wiyrtil ervalgd.
DOOR
*'*mOTMrnc*WMffli»HaMiMP«3MwawwwwB«Mwaiiiiimi—i sawwaAaiBpaMKaaBBatfvJty-^y»
