Het Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
Brieven uit Amsterdam.
FEUILLETON.
Het Vonnis
UitgevarL. J. VEERMAN, Heusden.
M 2023.
WOENSDAG 10 JULI
1901.
UND VAN aliens
TOOK
Dit blad verschat WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprjj»: per S maanden f 1.00.
Franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 50 et. Elke regel
meer 77i ct. Groote lcttera naar plaatsruimte.
Advertentiên worden tot Dinadag- en VrjjdagavoBd
ingewacht.
Van tjjd tot tjjd drjjft de liefde voor onze
schoone stad ons tot beronw over 't geen
de vaderen op 9 April 1808 misdreven
hebben. Men weet dat toen Lod. Napoleon
(in naam) over ons land als Koning regeerde
en ofschoon kreupel, een zeer beweegljjfe
vorst was. Achtereenvolgens koos hg den
Haag, Arasterdam en Utrecht tot residentie.
Toen hg de hoofdstad de eer zgner tegen
woordigheid gunde, wist de Raad niet waar
hem te huisvesten en bood hem het stad
huis tot woning aan, zelf verhuizende naar
het voormalige Prinsenhof op den O. Z.
Voorburgwal.
En dat is alzoo gebleven tot op den hni-
digen dag; Amsterdam een stadhuis rjjk,
dat alle aanzien misthet Koninklijk Huis
een paleis rgk, dat alle gerieflijkheden van
een geschikte woning mist. Koning Willem
I, aan wien ook 't Stadhuis tot woning
werd geoffreerd, nam het aan op conditie,
dat in beter tjjden hem een geschikter wo
ning zou worden aangeboden. Die betere
tijden hebben zich tot heden laten wachten.
Achtereenvolgens hebben Willem I, II, III
en Koningin Wilhelmina op den Dam ge
woond. Het Damplein heeft er een histo
rische beteekenis door gekregen, maar het
Paleis is er niet op vooruitgegaan; dat is
noch door oude, noch door moderne bouw
kunst in een bewoonbaar huis te veranderen.
Het Paleis-Stadhuis dateert van 1655.
In 1639 had de Vroedschap besloten tot
den bouw van een nieuw Stadhuis, de rjjke
en bloeiende koopstad waardig. Verschil
lende omstandigheden vertraagden echter
de uitvoering, eerst ir. 1648 werd de eerste
steen gelegd. De gebeurtenissen van 50 en
vooral de oorlog met Engeland waren de
kas der stad niet voordeelig en men besloot
het plan der bouwmeesters Jacob van Kam
pen en Daniel Stalpert te wjjzigen en het
gebouw bjj ééa verdieping te laten. Doch
na de vrede van '52 nam de welvaart zoo
toe dat men tot het oorspronkelijke ontwerp
terugkeerde en reeds in 1655 had de plech
tige inbezitneming door de Stadsregeering
plaats.
Het Stadhuis is een groot langwerpig
vierkant gebouw, lang 80 M., breed 63 M.,
met den toren 51 M. boog, zonder dien
L. T. MEADE m ROBERT EUSTAGE.
4)
De koningin der Zigeuners was zoer ge
heimzinnig, zei het meisje.
Hoe ongeveer zag zjj er uit, vroeg ik.
Dat zou ik u niet kunnen zeggen, mjjn-
heer Head, ik zag al heel weinig van haar.
Zjj bevond zich in een donker gedeelte van
de hut en zjj zat geheel in de schaduw. Zjj
nam mjjn baud en bekeek die, en zei toen,
wat ik niet mag herhalen.
Het spijt mjj dat gjj haar gesproken hebt,
maar gjj gelooft toch zeker niet aan het
geen zjj u gezegd heeft? Gjj zjjt toch te
zeer een meisje nit den tegenwoordigen tjjd,
om niet langer vertrouwen te stellen in
waarzeggerjj en allerhande soort van bjj-
geloof.
Maar dat is het nn juist, hernam zjj, ik
ben volstrekt geen meisje van den tegen
woordigen tjjd en ik geloof vast aan waar-
zeggerjj. En de dingen die ik gehoord heb
hinderen mjj gedacht, meer dan ik zeggen
kan. Ach, waren wjj er toch maar niet
heengegaan
Wjj waren na bjjna onder aan den berg,
maar onder het voortgaan keek mejuffrouw
Sherwood telkens achter zich, alsof ze be
vreesd was, dat iemand ons volgde. Plotse
ling bleef zjj staan, keek om zich heen en
hield zich stjjf vast aan mjjn arm.
Lnisterl Wat is dat? fluisterde zjj, met
haar hand naar een donkere schaduw achter
43 M. Toen we school gingen leerden we
alzet voor 't getal dagen van 't jaar een
1 en er achter een 9 en ge krjjgt 13659,
het getal palen waarop het gebouwd is.
Wat me verwondert, niet dat aantal, maar
dit: hoe het 2y2 eeuw geleden mogeljjk
was zóóveel en zulke dikke palen in te
heien, om een gebouw geljjk dit op te
trekken. En kom maar zien, 't is nog geen
mM. verzakt. Het is opgetrokken uit Benthei-
mer en Bremer steen en heeft 7 ingangen,
't Grappigste is dat dit Koninkljjk paleis
geen enkelen ingang heeft, waard zoodanig
genoemd te worden. Komt de Koningin
hier, dan moet met behulp van stokken en
doek een ingang geschapen worden.
Het inwendige herinnert sterk aan de
Stadhuisperiode. Men heeft b.v. corridors
moeten vertimmeren om genoeg woonkamers
te verkrijgen, zelfs de groote eetzaal is oor
spronkelijk zulk een corridor. De versiering
der zalon, hoe schoon ook, past in geenen
deele voor een koninkljjk woonhuis.
Ik wil u niet alle zalen en zaaltjes rond
leiden, maar wil toch aanstippen dat men
er een in vindt, de Groote Zaal geheeten,
lang 34, breed 15, hoog 18 M., naar men
zegt de eenige in Europa van die afmetin
gen, welker zoldering door geen pilaren
wordt gestut. Behalve deze is vermeldens
waard de voormalige vierschaar, met beel
den van Qnelljjn, wit marmeren wanden en
koperen deuren.
Behalve de bouwmeesters Van Kampen
en Stalpert en de beeldhouwer Qaelijjn, heb
ben aan dit >achtste Wereldwonder* nog
gearbeidHemony, Bosboom, Jordaens, Go-
vert Flink, Ferdinand Bol en meer anderen.
De kosten moeten 8millioen bedragen hebben.
Zooals ik in den aanvang opmerkte dfiikt
van tjjd tot tjjd de wensch der Amster
dammers op, dit praebtgebouw weer tot stad
huis terug te krjjgen. Dat die wensch juist
in deze dagen uitgesproken wordt, heeft een
goeden grond.
Ons tegenwoordig stadhuis, het vroegere
Prinsenhof, nog vroeger het St. Caeilia-
klooster, heeft aan het binnenplein een schoo-
nen, met beeldhouwwerk versierden gevel.
Overigens bestaat het uit een rjj burger
woonhuizen, successieveljjk aangekocht, al
naarmate de administratie zich met de stad
uitbreidde. Toch kan het niet alles bevatten.
De oude archieven zjjn op de Nieuwmarkt
de boomen wjjzendn. Er komt iemand achter
ons aan, daar ben ik zeker van. Ziet u niet
een gestalte, daar, achter dat rotsblok? Wie
zou het kannen zjjn? Luister!
Wjj stonden stil en wachtten een oogen-
blik, naar de plek kjjkende, waarheen het
meisje gewezen had. Het scherpe knappen
van een dooden tak, gevolgd door het aan
houdend gernisch van haastig teruggaande
voetstappen klonk door de stilte van de
omgeving.
Ik voelde hoezeer de hand van mejaflronw
Sherwood op mjjn arm beefde.
Daar was stellig iemand, zeide Dnfrayer,
maar waarom ook niet?
Ja, daar behoeft n toch waarljjk niet van
te schrikken, mejuffrouw Sherwood, 't Is
zeker een van de geheime patiënten van
moeder Heriot.
Op dit late nor durven zjj nooit meer
naar haar toe gaaD, hernam zjj. Zjj geluoven
in haar, maar zjj zjjn tegeljjkertjjd toch
altjjd «enigszins bang.
Ik zag duideljjk, dat zjj angstig was en
oordeelde het 't beste om haar zooveel mo
geljjk tegemoet te komen. Wjj liepen daarom
ving voort. Juist bg den ingang van het
dennenbosch keek ik nog eens achterom.
Op den top van de kleine rjj heuvelen,
waartnsschen de woning van moeder Heriot
stönd, zag ik onduideljjk door de mistige
atmosfeer heen een slanke gedaante. Op her
oogenblik, dat ik er naar keek, verdween
ze. Er was iets in de lengte en de honding
van die gedaante, dat mjjn hart deed stil
staan. Zjj geleek op de slanke Zigeunerin,
die ik gisteren had opgemerkt en zjj had
ook bg den hemel, het was onloochen
baar een treffende, zelfs zeer treffende
gelgkenis met mevrouw Koluchy, Mevrouw
Koluchy hierOnmogeljjkMjjn opgewon-
in de Waag ondergebracht, heel de burger-
ljjke stand huist op het Singel, de water
leidingzaken worden bekandeli in het voor
malige raadhuis van N.-Amstel en trots deze
ontlasting is het stadhnis weer te klein en
heeft behoefte aan uitbreiding. B. en W.
hebben daarvoor 2 ton aangevraagd. Na-
tnurljjk bljjft dat Ispwark; de stad wordt
elk jaar grooter en over enkele jaren staan
B. en W. weer voor 't zelfde geval.
Derhalve heeft burgemeester Van Leeuwen,
oordeelt een groot en niet het minste deel
der burger jj, een uitstekende gelegenheid
zjjn naam te vereeuwigen door een poging
aan te wenden bet Paleis terug te vragen,
dit tot stadhuis te doen inrichten en met
behulp van het Rjjk het Koninkljjk Gezin
een nieuw paleis aan te bieden. Zaterdag
avond is met het oog hierop een drnk be
zochte vergadering gehouden waar niemand
minder dan Berlage, Cuypars en prof. Jitta
het woord voerden en ten gunste van dit
plan spraken. De vergadering giug uiteen na
in een motie den Raad op het hart gedrukt
te hebben eerst eon onderzoek in te stellen
bjj de regeering tot teruggave van 't Paleis
aan de stad, aleer zjj besluit 2 ton aan
verbouwing te besteden.
Naar mijn oordeel zal er nog wel wat
water door den Amst«I in het IJ vloeien
eer Koningin Wilhelmina gehuisvest wordt
in een nieuw paleis en het Paleis in een
stadhuis herschapen is.
De zaak is. dat als alles met de regeeriag
en 't Kon. Huis geregeld is, er in en om
Amsterdam geen plek te vinden is waar
met kans op goel succes naar een terrein
gezocht kan woiden voor een Kon. paleis.
Amsterdam is helaas arm aan natuurschoon.
Achter 't Museum ligt een kale vlakte, waar
in geen kwarteeuw eenig plantsoen is te
teelen. En wat is nu een paleis zonder plant
soen Ik vermoed dus dat de heele beweging
met een sisser afloopt, al kon ik er, nn er
eenmaal beweging gemaakt wordt, niet van
zwjjgen.
A., 8 Juli 1901. J. L.
HiTitenl&Tï d.
Men meldt nit Marseille, d.d. 8 Juli:
De paketboot »Lhos,« komende van
Chen Tonkin, zette te Port Snïd een Ara
bisch stoker aan wal, die door de pest was
aangetast. Van Port Saïl tot Marseille deden
den toestand moest mjj een peets spelen.
Ik lachte om mjjn eigen zenuwachtige ver
beeldingskracht. Hier zouden wjj toch zeker
wel veilig zjjn voor de handelingen van die
vronw.
Wjj kwamen thuis, en ik sprak over mjjn
vaag vermoeden tot Dufrayer.
Een zonderling denkbeeld is bg mg op
gekomen, zei ik.
En wat is dat? vroeg bjj.
De gedachte dat het niet geheel onmo
gelgk zou zjjn, dat de Zigeuner-waarzegster
in de hut van moeder Heriot mevrouw Ko
luchy zou kunnen zjjn.
Dufrayer keek een oogenblik peinzend
voor zich.
Niemand zou ooit kannen zeggen, waar
en hoe mevrouw Koluchy weer voor den
dag zal komen, zei hjj, maar in dit geval
zou ik toch zeggen, Head, dat gjj die ge
dachte van u af moet zetten. Mg dunkt,
dat het wel zoo goed als zeker is, dat die
vrouw al sedert lang Engeland heeft ver
laten.
De Kerstdag ging rustig voorbjj. 's Mor
gens woonden wjj allen de godsdienstoefe
ning bjj in de kleine kerk, en 's avonds
kwamen er enkele gasten voor de gewone
plechtigheden en festiviteiten.
Wij brachten den avond vrooljjk door,
maar nn en dan keek ik toch met een ze
keren angst naar Rosalie. Zjj was in het
wit gekleed en zag er allerliefst uit. Zjj
was eigenljjk een mooi meisje, maar die
zennwachtigheil en ongednrigheid, die baar
zoo daideljjk waren a>ra te zien, namen veel
van haar schoonheid w sg. Zg had iets ang
stigs over zich, dat zich onwillekeurig ook
aan mg meedeelde. Plotseling besloot ik
haar te verzoeken, dat zjj mg haar vertrou
wen schonk. Wat had die geheimzinnige
zich onder de Arabische stokers 15 geval
len van pest voor. Een der aangetasten
stierf gisterochtend, een ander vanmorgen.
Passagifrs en manschappen van de equipage
zjjn niet aangetast, doch sanitaire maatre
gelen zjjn genomen om te Trioul alle pas
sagiers, ten getale van 317, 10 dagen in
quarantaine te houden.
Nn Andries de Wet aan het Transvaal-
Comité te Antwerpen gemeld heeft, dat hjj
zich nn niet naar die stad kon begeven,
hebben de organisateurs van de manifesta
tie, die aldaar ten gunste der Boeren zou
gebonden worden, besloten, te onderzoeken
of de weigering van Andries de Wet ver
oorzaakt is door de handelwjjze der Belgi
sche regeering.
Als dat het geval i«, zullen de Neder-
duitsche Bond en de Liberale Vlaamsche
Bond een protest tot de Belgische regeering
richten, wegens dezen aanslag tegen de vrjj-
heid van spreken.
Het heet, dat de Duitsche keizer formeel
geweigerd heeft zjjn goedkeuring te hechten
aan de benoeming van den heer Kauflfmann
tot tweede-burgemeester van Berljjn en men
schrijft deze houding toe aan de beslist li
berale beginselen van don benoemde, wien
in 1883 de rang van reserve-officier ontno
men is, omdat bjj de liberale candidaten
handhaafde tegenover de politiek van vorst
Bismarck.
De gemeenteraad is beslist voornemens de
candidatnur van Kauffmann te handhaven.
De agrarische Deutsche Tageszeitungc
verspreidt, zonder eenige aanduiding van
bron welke een onderzoek naar de waarde
der mededeeling mogelijk zon kunnen maken,
het bericht dat er nit Nederland voor de
gezondheid schadeljjk ingemaakt vleesch in
Dnitschland wordt ingevoerd. Er zon ziek
vee in Dnitschland geslacht worden; dat
vleesch zou in Nederland worden ingevoerd
en daar ingemaakt (gezouten), om zóó naar
Dnitschland terug te worden gebracht.
De «Freisinnige Zeitung* merkt naar
aanleiding daarvan op: Er komt wel zeer
veel gezond, levend vee, en versch vleesch
nit Nederland in Dnitschland en de dichte
bevolking van de Duitsche grensdistricten
waar de industrie de overhand heeft, be
hoeft zulk een invoer ook terdege. Daaren-
Zigeunerin haar gezegd? Dit was de nacht
waarin volgens de oude traditie da geest
van de overleden waarzegster verscheen.
Als Rosalie dns misschien voor den nacht
wat kalmer werd, zou dat zeer weldadig
zjjn voor haar gestel.
Wjj stonden naast elkander, en toon zjj
zich bukte om een paar bloemen op te ra
pen, die zjj uit haar hand had laten vallen,
bukte ik ook om haar daarmee te helpen.
Ik geloof, dat gjj ongerust zjjt over het
een of ander, zei ik.
Och, ik ben een dwaas schepseltje, her
nam zjj.
Zoudt ge rag niet willen vertellen, wat
het is? zei ik verder. Ik zal het aan nie
mand anders vertellen, als ge dat liever niet
wilt; misschien doet het u goed, als ge er
eens over spreekt.
Het is verkeerd van mjj toe te geven
aan die kinderachtigheden, hernam zjj. Maar
nu wjj toch over die soort van dingen
spreken, zou ik gaarne van n vernemen of
vader n de legende verteld heeft, die aan
dit huis verbonden is?
Ja.
't Is van avond de tjjd, dat die waarzeg
ster verschjjnt.
Maar, Rosalie, gelooft gjj nu werkeljjk,
dat een geest uit de andere wereld hier
weer terug zal koenen en dan nog wel op
die wjjze? Zet die gedachte van n af, want
het is een bepaalde onmogelijkheid.
Dat zegt n wel, hernam zjj, maar u hebt
nooit gezien, zjj begon te beven, eD haar
hand opheffende, streek zjj die over baar
oogen. Ik heb een gewaarwording alsof de
geneele lucht vervnld is met geesten, zei zjj
ik weet, dat er van avond of van nacht iets
vreeselgks zal gebeuren.
Dat denkt gjj maar, omdat die waarzeg-
tegen doet reeds de statistiek geen enkel
gegeven aan de hand waarop het beweren
nopenR den invoer van ingemaakt vleesch
nit Nederland zon kunnen bernsten. Van
daar toch is aan toebereid vleesch in de vjjf
eerste maanden van het jaar 1901 slechts
eene boeveelheid van 676 doppelcentner
varkensvlee8ch ingevoerd, tegen 707 dc. in
het overeenkomstige tjjdvak van 1900.
Vorst Chlodwig zu HobenloheSchil-
ling8filrst, de derde kanselier van het Duit
sche Rgk, is Zaterdagmorgen te 5 uren te
Ragatz overleden. In alle Duitsche landen
heeft dit bericht den meest oprechten rouw
verwekt, want met Vorst Hohenlohe is een
man heengegaan, die het Rjjk en den Staat
uitstekende diensten heeft bewezen.
De correspondent van de >Times< te
Berljjn geeft eenige persoonlijke herinnerin
gen aan Hohenlohe, en daarbij ook eenige
woorden van Hohenlohe naar aanleiding
der bekende depeehe van den Keizer aan
Kruger na Jameson's inval. Hohenlohe moet
toen aan den correspondent gezegd hebben
Als de Keizer geweten had dat er onder
Jameson's mannen zooveel zoons van fat
soenlijke Engelsche families waren, zou hjj
geen gelukwensch aan Kruger verzonden
hebben. Z. M. dacht dat het altegader vrij
buiters waren.
In de Londensche »Morning Post* werd
deze week een kasteel te huur aangeboden
mpt de volgende omschrijving: »Geboaw
op een rots, die voortdurend door de golven
der Atlantische zee gebeukt wordt, op een
der meest romantische en tevens gevaarlijk
ste plekken onzer woeste kust, juist tegen
over den »Doodsteen«; tallooze schipbreu
ken, vele aanspoelende ljjken: drie salons;
zeven slaapkamers; alle geriefelijkheden van
onzen tjjd; 10 guineas (f 126 per week).*
In de provinciën Malaga en Bajadoz
(Spanje) hebben sprinkhanen ontzagljjke
verwoestingen aangericht. Op da velden is
geen groen plantendeel achtergebleven, da
wjjn- en oljjfgaardea zjjn onherstelbaar
vernield. Over Bajadoz trok een zoo dichte
en groote zwerm, dat de zon urenlang ver
duisterd scheen.
Het optreden der mogendheden in China.
De Fransche troepen, uit China terugge
keerd, zjjn te Marseille door generaal Met
ster u gisteren bang heeft gemaakt. Als gjj
den moed hadt om mjj alles te vertellen,
bon ik misschien uw ongerustheid eenigszins
van u wegnemen.
Maar wat zjj mg gezegd heeft, mag ik
aau niemand vertellen dat moest ik haar
beloven; zou ik nu mjjn woord mogen bre
ken?
Onder deze omstandigheden zeker w d,
antwoordde ik onmiddelljjk.
Gelukkigdan zal ik het u vertellen.
Maar n meet mjj vast beloven, er met nie
mand anders over te zullen spreken.
Dat beloof ik n, zei ik.
Ga dan met mg mee naar de muziekzaal,
zeide zjj. Zjj uam mg bg de hand en ga-
leidde mjj uit het groote salon naar een
groote muziekzaal die daar dichtbjj was.
De zaal was verlicht met vele Chineesche
lantarens, die een schemering, maar toch
vrooljjk effect gaven. Wjj stonden dicht bg
een grooten oranjeboom en Rosalie nam een
mjjner handen in de hare.
Nooit zal ik die scène van gisterenavond
vergeten, zei zjj. Ik kon het gelaat van de
Zigeunerin ternauwernood zien, maar haar
groote, schitterende oogen drongen door de
dnisternis heen, en mjjn handen trildeB als
zjj ze met de hare aanraakte. Zjj verzocht
mjj naast haar te knielsn; haar stem was
bjjzonder mooi en vol en maakte indruk;
ze was zoo geheel anders dan men gewoon
is van een vrouw, die geen beschaafde op
voeding genoten heeft. Zg sprak zeer lang
zaam en bjj elk woord hield zjj op.
Ik beklaag u, want gjj zjjt in de onmid
dellijke na bjj beid van den dood; dat waren
haar eerste woorden.
NIRI1WSKL4B
doob
Wordt veroo'gd.)