Het Land van Heusden en Allena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
Opium in de Oost.
FEUILLETON.
Kaleb en Kohra
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
M 2037.
WOENSDAG 28 AUG.
1901.
yoos
LA WD VAN ALTEN&-
Dit blad verschjjnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00.
Franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën ran 16 regels 50 et. Elke regel
meer 71/, ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
In ome Oost drijft de Staat een handel,
die in woord en geschrift honderde malen
gesignaleerd is als een hoogst onzedeljjke,
doch die, om den wille van den smeer, d.
w. z. van de schatkist, tot op den huidigen
dag gehandhaafd bleef.
We bedoelen den handel in opinm, dien
vloek van het Oosten.
Opium is het verharde sap van de pa
paver of maankop, verkregen door insnij
dingen te maken in de zaaddoozen der plant.
Door zuivering verkrijgt men hieruit de
morphine, een pijnstillend, slaapverwekkend
geneesmiddel. Van 't laatste wordt ook in
Earopa misbruik gemaakt, zelfs ten onzent.
Hoorden we verleden week niet een dief
verontschuldigen op grond dat aan zjjn
lichaam tal van bewjjzen te vinden waren
van zjjn verslaafdheid aan morphine-inspni-
tingen? In Indië echter is 't gebruik van
opinm algemeen. Deze heet daar arafioen,
en die hiervan gebraik maken amfioenschni-
vers. Onder dit schniven versta men rooken.
Een kleine hoeveelheid van den taaien, brui
nen amfioen, wordt met fijne tabak ver
mengd, tot een pilletje gedraaid en dit in
den kop eener pijp gelegd. De pjjp wordt
even in de vlam gehouden en de rook niet
uitgeblazen, maar ingeslikt en door den
neus uitgeblazen. Voor de rooker begon heeft
tij zich op een matras of althans op een
plaats neergezet, waar bjj zich ook te slapen
kan leggen. Na enkele trekken is de pjjp
uitgerookt en wordt opnieuw gestopt. Na
een paar pjjpen gerookt te hebben komt er
over den patient een aangenaam gevoel van
tevredenheid en welbehagen. Hg denkt aan
niets, herinnert zich evenmin iets en valt
langzamerhand in een diepen slaap, waarin
hjj door aangename droomen bezocht wordt.
Na zjja ontwaken loopt bjj nog langen tjjd
suffend rond en is niet tevreden voor hg
zooveel centen verdiend hoeft, dat hg weer
»schuivenc kan. Aldoende verwoest hg zgn
gezondheid, de werkzaamheid der hersenen
neemt af en hg gaat een vroegen dood te
gemoet.
Alle deskundigen zgn 't er over eens dat
de opium een ramp is voor Indië en ook
de regeering is van dezelfde opinie, daar ze
op haar manier maatregelen genomen heeft
om 't gebruik te beperken.
De opium wordt niet in Indië gewonnen,
maar er zgn bewjjzen dat ze reeds in 1600
aldaar bekend was. Onze Oostindische Com-
ANDRÉ THFURIET.
11)
Hg wilde heengaan, toen de Zigeunerin
diep zuchtte en hare oogen opsloeg, waarna
ze hem met een uitdrukking van onuit
sprekelijke onrust aanzag en mompelde
>Zjj, die ons ongelukkig gemaakt heb
ben, Kaleb, zgn niet meer van deze wereld.*
Zjj wees naar een donkeren hoek van
den stal en vervolgde:
>Kind, ziet ge daar dat doorstoken mon
ster? Hjj vraagt mjj om vergeving! Maar
de Groote Rechter houdt hem ia Zgn hand
eu moet hem oordeelen Ziehg is
het, die Zuchetto in onze ellende kwam
verzoeken Ik hoop dat de Eeuwige hun
beiden vergeeft!
Dit vreeseljjke visioen deed ons allen ijzen,
vooral na het voorval dat Perlot, Timo-
thens en ik zoo juist hadden bijgewoond.
Het scheen ons alsof de Graaf de Ribean-
pierre daar als smeekeling geknield lag, en
toeh zagen we niets dan de beweging die
de arme vrouw met bare hand maakte en
hare wjjd opengesperde oogen.
Het was een aangrjjpend oogenblik.
Kohra had deze woorden ternauwernood
Iron on ar KnfMJwnorMjjU™,--
pagnie heeft zich van den alleenhandel
meester gemaakt en binnen een eeuw steeg
de invoer, die in 1640 187 K.G. bedroeg
tot 150.000 E.G. per jaar. De activiteit
heeft van de meeste Indiërs amfioanschuivers
gemaakt. Later is, na een vergeefsche poging
van den Engelschman Raffles om het debiet
te beperkeD, het pachtstelsel ingevoerd onder
allerlei vorm, daar onder den eenen al even
veel frande gepleegd werd als onder den
anderen.
Op Java wor It sedert eenige jaren geen
opium geschoven, dan welke door den Staat
verschaft wordt. Deze wjjst verkoopers aan
en deelt ze een bepaalde hoeveelheid toe,
welke tegen een bepaalden prjjs mag ver
kocht worden. Zoo wordt het schuiven niet
afgeschaft wat niet aan te raden is
maar zooveel mogelijk beperkt.
Iu de buitenbezittingen echter, op Su
matra b.v. heerscht nog de oude bedeeling,
die der verpachting. Het is te verwachten
dat onze nieuwe regeering daaraan een einde
zal maken. Intusschen wordt nu weer voor
15 maanden de verkoop van opium ver
pacht in Padang en Tapanoeli, onder zeer
curieuse voorwaarden. Onder een bevolking,
die nog weinig aan »schuiven« doet, ver
pacht de Staat resp. voor 280000 en 340000
gld. ruwe opium.
Bieden dus de pachters deze sommen, dan
kan het Rjjk tevreden zgn, maar het wil
er een duitje aan verdienen en heeft daarom
een art. aan de pachtvoorwaarden toege
voegd, dat een nasleep van ongerechtig
heden kan en zal hebben.
Art. 5 toch zegt: Als hoogste bieder
wordt beschouwd hjj, die boven den maan
delijks hem verstrekten opinm tegen den
prijs van f 30 het kati, den hoog sten pacht
som betaald.
Daarmee wordt de deur opengezet voor
tal van kwade prakt jjken, den smokkel
handel in de eerste plaats. Deze pachters
toch, in den regel Chineezen, stellen zich
schadeloos door bniten den Staat om opium
in te slaan en dien tegen gouvernements-
prjjs van de hand te zetten.
Deze pachtvoorwaarden hebben het licht
gezien op 11 J uli, op den dag af juist een
maand nadat door het opperbestuur een
circulaire aan de residentie was rondgezon
den, waarin dezen heeren op het hart ge-
drnk werd toch welwillend samen te werken
met de evangeliepredikers en zendelingen!
In Juni een woord van opwekking ten
bate van den christeljjken godsdienst, in
Juli een verpachting van opium, die de deur
»Kaleb, ik geef je mjjn zegen
toen zjj opnieuw bewusteloos werd en op
haar strooleger nederzonk.
Er heerschte eene diepe stilte in den
stalzjj verstjjfde langzamerhand, opende
nog eenmaal hare oogen en was over
leden.
Deze herinnering behoort tot dezulken,
die mg na eene halve eeuw nog doen hui
veren.
Ik herinner mjj ook, dat Perlot beval,
dat men der ongelukkige eeD wit kleed
aandoen en haar op Charlotte's bed zou
leggen.
O^er da uitingen van Ladislas' groote
droefheid zal ik niet uitwijden. Wie onzer
die geliefde betrekkingen beeft verloren,
weet niet hoe zwaar bet afscheid valt, wie
heeft niet uitgeroepen: »Ik zal u dus op
aarde nimmer wederzien!*
Van de bruiloft, die Charlotte met Ti-
mothens Boestel vierde, zal ik u niets ver
tellen. Zjj werd rjjkeljjk door Ladislas be
giftigd, nit erkentelijkheid voor de zorg,
die haar ouders voor zjjne moeder hadden
gedragen. Ook hnn vertrek naar Zuid-
Amerika, waar mg - beste kameraad zich
in Buenos-Ayres vestigde en eigenaar van
groote plantages werd, zal ik stilzwijgend
voorbijgaan.
Ik heb verscheidene brieven voor mjj
liggen, waarin hjj mjj aanspoort om hein
te komen bezoeken, maar ik kan er nooit
t09 komenik kan mga oude Verzenden
nen niet verlateDvoor mjj heeft geene
muziek ter wereld ooit kunnen halen bjj
bot rwOwnUob dar... Mfen-xrf KrLbet *a<M»lan«-
openlaat voor den grofsten willekeur en uit
pomping van den inlander, van opiuna,
waarvan op een Zendingsconferentie te Am
sterdam in 1887 reeds gezegd werd dat hg
afgeschaft diende te worden, omdat hjj een
vjjand is van het rjjk Gods.
Te Drachten hield op 14 Sept. 1888 dr.
A. Knyper een rede, waarin hjj het een
der eerste eischen zjjner partjj noemde, dat
er recht gedaan werd aan de bevolking
van Indië, die vergiftigd wordt door opium,
wier ellendige baten in onze schatkist
vloeien.
Deze spreker is thans hoofd van het kabi
net, het mag dus met grond verwacht wor
den dat binnenkort althans de onzedeljjke
opiumpacht uit de wereld geholpen wordt.
Buitenland*
Ofschoon België zjjne grenzen zorgvuldig
gesloten houdt voor het Nederlandsche vee,
bljjven het mond- en klauwzeer en andere
veeziekten er heerschen, waardoor de Vla
mingen tot de overtuiging komen, dat niet
het Nederlandsche vee, zooals men hen wilde
wjjsmaken, de oorzaak der besmetting is,
maar dat er andere oorzaken voor gezocht
moeten worden.
Het mond- en klauwzeer kwam in de
eerste helft van Augustus voor in 69 ge
meenten van België en er waren 296 erven
besmet. Hoeveel dieren ljjdende waren, meldt
het officiëel verslag niet.
Bovendien werden er 48 gavullen van be
smettelijke kolziekten geconstateerd, meest
niet doodeljjken afloop.
Tuberculose werd gedurende de maand
Juli vastgesteld in 1231 gevallen; 451 run
deren werden uithoofde van tuberculose voor
de voeding afgekeurd; 780 werden bjj slach
ting erkend als tuberculeus zjjnde, maar
werden tot 's menschen gebruik toegelaten.
Graaf Henri de la Vaulx, dia de Middel-
landsche zee wil oversteken in een lucht
ballon, is druk bezig met zgn toebereidselen,
en hoopt bjj de eerste gunstige gelegenheid
tusschen 30 Augustus en 15 September op
te stjjgen.
De proef wordt genomen onder de be
scherming van het Fransche marinebestuur,
en admiraal Bienaimé heeft tot de verschil
lende Europeesche regeeringen het verzoek
gericht, een rondschrjjven te verspreiden
onder de gezagvoerders van schepen die den
ballon zonden kunnen ontmoeten. Ook in
hun eigen belang, want ora de stabiliteit
en de bestuurbaarheid van het gevaarte te
gekweel in de maanden April en Mei. Het
bo8cb is dan éêae uitgestrekte volière, en
het concert, dat die'diertjes aanheffen als
zjj hunne nesjes gaan betrekken, doet mjj
aan het algemeene leven deelnemen, zooals
de stem van den Oceaan de zeeman doet
herleven.
Ik vind de verheven rust van den winter
even aantrekkelijk als het voortdurend sui
zen, dat men op de schoonste zomerdagen
in de natuur hoort; het gebergte is dan
met jjs bedekt en de sneeuw ligt overal
zeer hoog.
Ik herinner mjj, dat ik tegen den aan
vang van het jaar 1884, toen ik nog vol
energie was, mg na 12 jarige afwezigheid
weder in mjjn pude verbljjf in de Kapu-
cjjnerateeg had gevestigd. De herinnering
aan die lang vervlogen tjjd on greep mjj op
een ochtend, toen ik naar de ijsbloemen op
de kleine vensterruitjes keek, zoodanig aan,
dat ik dadeljjk het bealoit nam om den
tocht door de hooge sneeuw te wagen, ten
einde de Ablettebeek en de »Holle Rots*
weder te zien.
Dat was zoo'n invallende gedachte, waar
aan men geen weerstand kan bieden.
Ik legde drie groote houtblokken op het
vuur, ora mjjne kamer bjj mjjne terugkomst
verwarmd te vinden, daarna deed ik mjjne
jachtlaarzen aan, z.tte mjjre pelsmuts op,
wierp mjjn geweer over den schonder en
zoo toegerust begaf ik mjj op weg naar de
Elzesserpoort.
Toen ik buiten de stad was gekomen,
waar de sneenw tot mjjne heupen reikte,
verzekeren, wordt een zwaar toestel onder
aan opgehangen, bestemd om in zee te
drjjven.
De ballon, die te Toulon opgelaten wordt,
krjjgt een snelvarenden kruiser mede. Over
dag voert de ballon een Fransche vlag,
'g nachts een electrisch licht. De circulaire
bevat aanwjjzingen voor het vermjjden van
aanvaring en brandgevaar, voor het ver-
leenen van hnlp enz.
Graaf Zeppelin heeft naar men nit Stutt
gart meldt voorloopig zjjn plannen voor
het bouwen van een bestuurbaren lucht
ballon opgegeven.
De constructieplaats is geheel opgeruimd.
Iu de kolenmgnen van Wales dreigt een
groote werkstaking. De mjjnbesturen willen
nl. de loonen verlagen, om zich schadeloos
te stellen voor het uitvoerrecht dat van de
kolen wordt geheven tot dekking der oor
logskosten; de mjjnwerkera verzetten zich
echter daartegen en eischen een minimum
loon, onder bedreiging met staking.
Op het oogenblik wordt te New-Yonk
aan den hoek van Broadway en de 33er
straat dicht bjj de »New-York Herald* een
monstergebouw opgetrokken. Het zal 30
verdiepingen hebben, de totale hoogte be
draagt 139 M., de helft van den Eiffel-
toren
Tot dusver was het hoogste huis het
»Park Row Building* njr-t 29 verdiepingen,
slechts 116 M. hoog. Het nieuwe gebouw
Aetna Building* is gebouwd voor rekening
van een Verzekering Maatschappij. De kos
ten bedragen globaal 61/, millioen galden,
den grond medegerekend.
Uit Peking wordt aan de »Times« ge
meld
In weerwil van de drie gepubliceerde
keizerljjke edicten, waaronder er een is be
treffende het verbod van invoer van wapenen
gedurende twee jaren, gaan de Chineesche
tuighuizen voort met den aanmaak van een
reusachtigen schietvoorraad en massa's wa
penen ook wordt er veel oor logs materieel
ingevoerd.
De buitengewone Chineesche gezant, prins
Tsjoen, die naar Berljjn komt om den Kei
zer verontschuldiging aan te bieden voor
den moord op zjjn gezant baron von Ket-
teler te Peking, is te Bazel aangekomen,
waar hjj eenige dagen zal moeten vertoeven
wegens ongesteldheid.
Over Honger en de oorzaken daarvan
ming. Er was geen levende ziel op den
Savernerweg te bekennen, en »de bloeiende
Mand* en »de Wagen* schenen verlaten;
het landschap dat daar in statige plechtige
rast voor mg lag, maakte mg eenigszins
zwaarmoedig.
Daar ik in gedaehten verzonken den weg
naar bet Fjqtietravgn had ingeslagen, volgde
ik den loop der Ablettebeek, die ééne jjs-
schots was.
Zoo kwam ik bjj Perlots huisde goede
houtvester lag reeds jaren met zjjne vrouw
Marie-Anne achter den kerkhofsmuur te
slapen.
Verscheidene houtvesters waren hem reeds
in zjjne betrekking opgevolgd en Dagobert
deed het dal niet meer door zgn vrooljjk
geblaf weerklinken.
De herianering aan die brave lieden en
alles wat geweest was, stamde mg droevig;
daarom hield ik mg niet bjj bnnne woning
op, doch beklom den tegenover liggenden
Bremheuvel, alsof ik eenig menscheljjk we
zen daarboven ging bezoeken. Mjjn gang
werd zeer door de met jjzel bedekte heide
en bremstruiken bemoeiljjkt en hierdoor
bereikte ik, door den wind opgezweept het
plateau eerst na een nar.
Op driehonderd pas afatanda van de Holle
Rots stond ik even stil om op adem te
komen en mjjn pjjp weer op te steken.
In de spelonk hingen vele dier blauw
achtige naalden, waar het water langzaam
afdrupt. Een machtige indruk van den on-
Verstoorbaren loop der tjjden, en zjj ie wer
king in de eenzaamheid greep mjj aan. Het
bad ür irana baran^ver muiufwrnfiewiA- was zon ..volkomen stil. dat ik iedere seconde
in Italië* onthult de heer Edward C. Strutt
in de »Montbly Review* vreeseljjke dingen.
Iu Sardinië hebben in 121/, jaar niet min
der dan 52.060 gerechteljjke verkoopen van
huizen en land plaats gehad wegens het niet
betalen van belastingen. Dus werd 1 nit
elke 14 inwoners door de regeering van
zjjn eigendom ontzet. Apnlië behoort tot de
zwaarst getroffen provinciën. Het zoo moei-
ljjk vallen zegt de schrjjver een volk
te vinden, spaarzamer of spoediger tevre
den dan de Boeren dier provincie. Ziekte
der oljjfbooraen, opstand en wreede onder
drukking hebben er hongerdood gebracht.
De gevangenis scbjjnt een paradjjs in ver
gelijking met hongerljjden en waar misdaad
eertjjds onbekend was, worden thans tal-
looze misdaden gepleegd om er in te komen.
Het volgende verhaal is welsprekend.
Drie jonge vrouwen van Allisto werden
voor den praetor van Ugento gebracht, be
schuldigd van het stelen van oljjven op
gemeentegrond. De vermagerde en uitge
hongerde trekken der gedaagden, haar ha-
velooze plunje en wanhopige gelaatsuitdruk
king toch met een zweem van hoop
wekten de belangstelling en het medelijden
van den goedhartigen rechter, die, efschoon
niet bevoegd haar te ontslaan, ze tot de
geringste straf veroordeelde, t. w. 3 dagen.
Toen had een treurig schouwspel plaats. De
jonge vrouwen (de oudste was ternauwer
nood 25 jaar) barstte in tranen uit, wierpen
zich aan de voeten van den rechter, smeek
ten hem ten minste haar voor 3 maanden
onderdak te geven in de gevangenis. Zjj
vertelden onnoozel-weg, dat de diefstal een
vooraf opgezet zaakje was geweest, waar
mede zjj trachtten te ontkomen aan de ver
schrikkingen van den winter, die dit jaar
al bjjzonder streng was. Zjj hadden een
advokaat geraadpleegd en deze hul het
heele plan voor haar opgezet, terwjjl hjj
haar had verzekerd, dat zjj volgers het
strafwetboek ten miHste 3 jaar zonden krjj-
gen. En nu zagen de arme kinderen hun
droom van het gevangenisparadjjs möt bed
en dekens, dageljjks soep en brood en twee
maal vleesch in de week een vorsteljjke
spjjsljjst vervliegen als een schaduwbeeld,
op het oogenblik, dat zjj gehoopt hadden
de poort van dat paradjjs binnen te gaan.
Snikkend en schreiend werden de gevange
nen weggeleid.
De honger die thans in dit district heerscht
zegt de schrjjver oefent een zeer de
moraliseerenden invloed nit op de boeren.
Om verbetering te verkrjjgen moet, naar
een droppel op de vlakte hoorde vallen,
waar de Zigeuners voorheen hun vuur
stookten.
Tal van gedachten bestormden mjjHoe-
velen waren gedurende deze halve eauw
heengegaanmjjne oaders, broeders, zusters,
vrienden, onde bekenden, die hunne dage-
ljjksche bezigheid in ons stadje verrichtten,
zooals de trompetter, die het morgen- en
avondsein deed hooren; Timofcheus, Char
lotte, vader Boestel, Ladislas, mjjnheer Poi-
rier, Nicolaas Smitt zjj zgn allen heen
gegaan, ook de kerk, waar onze goede bos-
ren naar de mis en vesper gingen, bestaat
niet meer alles is weg, ik ben alleen
overgebleven.
Eensklaps verhief ik mjjne stem en riep
luid*: Vaarwelvaarwel de klank
stierf door de bergen langzaam, langzaam
weg Geen zuchtje, zelfs geen geritsel
van een dor blad antwoordde er op. Het
is voorbjj ja wel voorbjj
Ik daal den heuvel, met gebogen rug
en 't hoofd omlaag, weder af en 't is reeds
donker als ik om vjjf uur de ladder, die
naar het vertrek voert opklim. Het vuur
is uitgegaan
Doch ik blaas de kleiue vonkjes in de
asch aan en werp er spoedig eenige takj s
bjj. Daarna ga ik aan mjjne oude eiken
houten tafel, die weer tusschea de ramen
staat, zitten en begin te schrgven bg bet
schjjnsel mjjner lamp, want werken is mg*
leven en ik heb nooit grooter genoegen
gekend.
HBH
1EUWIBMD
Naar het FranschJ
DOOR
CSlot\.
II
