Hel Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
FEUILLETON.
De moord in den sneltrein.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
M 2044.
ZATERDAG 21 SEPT.
1901.
Koning van den Bltif,
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonaementiprgi: per 3 maanden f l.OO.
Franco per poet zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 10 regels 50 et. Elke regel
meer 71/, et. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
Nu Barnums schepping onze streken na
dert, zal het onzen lezers wellicht aangenaam
zjjn nader kennis te mak^n met dezen
Koning van den Bluf, geljjk hp zich zeiven
betitelt in zjjn levensbeschrijving.
Barnum is geboren te Bethel, in den
staat Conmcticut, in 1810. Zjjn vader was
herbergier en kleermaker en had het niet
breed. In den jongen Phineas was al vroeg
de zncht wakker om geld te slaan. In de
vacantietjjd van zjjn schooljaren maakte hp
zakjes, vulde die met ulevellen, die hp met
200 winst verkochttevens dreef hjj
handel in koekjes en rietsuiker. Veel voor
deel had hp er echter niet van, daar zjjn
vader beslag legde op zpn verdiensten. Niet
temin had hp op 12-jarigen leeftjjd zooveel
bespaard, dat hg een schaap en een kalf
kon koopen, die zpn eigendom bleven.
Zpn grootvader richtte nu een zaakje op
onder een afdak: drie vaten suiker, een
met pruimen, een met wiskey en Phineas
werd bediende. Op 15-jarigen leeftijd ver
loor hip zpn vader en werd hjj bediende bjj
een kruidenier. Hier ontwikkelde zich zgn
talent. De aanwezigheid in den winkel van
eenige leege flesschen bracht hem op 't
idee van wat waardeloos glaswerk een
loterp op te zetten: een hoofdprps van 25
dollar, 100 prjjzen van I d., 100 van een
halven, 300 van 25 ct. Ze behielden 't recht
aan zich de prfjzen zelf aan te wjjzen. De
patroon vond 't een mooi plan en dus
stuurde Barnnm zpn eerste reclamebiljet in
de wereld«prachtige loterp, bestaande uit
500 pjjjzen.* De zaak ging gesmeerd, het
publiek bad er schik in, niettegenstaande
de minste prjjzen slechts leege flesschen
waren.
Met behnlp van zpn grootvader zette hjj
daarna een eigen kruidenierszaak op, waar
aan een loterp verbonden werd. Daarna
huwde hp met een naaister, en spoedig daarna
trof hem de ramp dat de regeering alle
loterjjen verbood, wat hem broodeloos maakte.
De reddingsboei lag echter al klaar.
Te Philadelphia, waarheen hg verhuisd
was, ziet hg boven een tent staanMuseum
der zwarte 100-jarige. Hp nasr binnen. Daar
vindt bjj op een sofa een oude gerimpelde
negerin, tandeloos en met nagels van 6 c.M.
aan de kromme vingers, Hoe ond ze precies
was, kon de baas niet zeggen, maar ze kon
best de min van Washington geweest zpn,
voegde hjj er lachend bjj.
•Ze is de min van Washington*: zegt
Barnum bjj zich zelf. Hjj koopt het zwarte
monster voor 500 d., die hij leende en op
een goeden dag werd New-York overstroomd
van biljetten met portret en levensbeschrij
ving van »Tante J oice, min van Generaal
Washington, honderd een en zestig jaar
oud.c De bladen gaven verhalen in hnn
kolommen en er ontstond een strjjd over 't
oude schepsel, die den loop zeer bevorderde.
Vier jaar leefde ze nog en stierf toen. Hg
had aan tante Joice 11000 dollars.
Tusschen '39 en '41 had Barnum een
slechte tjjd. Hjj richtte een tooneelgezel-
schap op, maar 't ging zoo slecht dat hp ten
slotte zjjn horloge moest verkoopen om
weer thuis te komen. Even daarna kocht
hij »een natuurkundig museumc, waarvoor
de eigenaar van den grond hem geld voor
schoot. Hjj verbond er al spoedig aan een
beestenspel, geleerde honden, een vlooien
theater, engageerde reuzen, dwergen en
buiksprekers en kon binnen 't jaar de koop
som f 37500 afbetalen. Tegeljjk richtte hjj
weer een tooneelgezelschap op en door
reclame te maken verdiend» hp duizenden.
Niets gaat boven adverteeren,* zegt Bar
nnm. »De couranten zjjn de beste helpers
om iemand schatrjjk te maken.c
Toen kwam Blondin naar Amerika. Hem
had Barnnm noolig voor reclame. Op de
koord loopende over den waterval van de
Niagara, ontplooide hjj een vlag, waarop
met reuzenletters stond: »Aan het vrjje
Amerikaansche Volk wordt een groet ge
bracht door Phineas Barnum*.
In 1842 bracht zjjn broer een kind bjj
hem van 5 jaar, 2 voet hoog, 15 pond
zwaar. Hjj trof een contract met de ouders
voor 3 d. per week. Niet weinig keken
deze op toen ze hun peuzel vermeld zagen
als Generaal Tom Ponce, 11 jaar oud. Hjj
gaf zpn museum in handen van een ver
trouwde over en reisde in 1844 met den
dwerg naar Europa, waar hem 7 pond per
week aangeboden werd, wat hp natuurljjk
afsloeg. Met Tom Ponche bezocht hp ge
kroonde hoofden en wat het voornaamste
was, inde hp meer dan f 1000 per dag.
De dwerg bezorgde hem een fortuin.
Op 9 Jan. 1850 engageerde B. op goed
geluk Jenny Lind, de Zweedsche nachtegaal,
voor een 100 concerten, tegen 12.500 gl. per
avond. Door tal van snorkende advertenties
introduceerde hjj de zangeres bjj de Ameri
kanen en dit had zoo'n uitwerking dat de
plaatsen bp opbod den eersten avond f 565
opbrachten. Zjjn reis door Amerika met
Jenny Lind was een ware triomftocht en
toen deze in Jnli '51 vertrok hadden ze
1.777 500 gl. verdiend.
Barnum heeft ook furore gemaakt als
redenaar. In '58 heeft hij te Londen en
elders gesproken over »de kunst om geld
te verdienen.* 103 spreekbeurten brachten
hem in 4 maanden tjjds 645.000 gl. op.
Op een van deze, te Cambridge, gebeurde
't, juist toen hg begonnen was, dat <ran
stem nit de zaal klonk: »Barnum, waar is
tante Joice gebleven?* waarop de spreker
zeer ter snede terugriep: maneer, een
oogenblik geduld. Ik zal u straks vertellen
wat er met uw overleden bloedverwant ge
beurd is.«
De brand van zpn Amerikaansch mu
seum bracht Barnnm op 't idee een reus
achtige zaak op te zetten, die museum,
menagerie en circus te geljjk zon zjjn. Hij
begon daarmee in 1870. Hjj kocht in Europa
voor f 250.000 wonderen en begon een
groote rondreis. Overal waar hjj kwam
sloten fabrieken en scholen, 't was dan de
Barnuradag. 't Museum werd zoo groot dat
hjj 't splitste en 't eene deel on Ier toezicht
van zjjn schoonzoon steldo. Dit laatste
brandde in '72 af, maar denzelfden avond
behelsden de bladen een telegram Barnum
stelt 1250000 gl. beschikbaar voor een
binnenkort te openen nieuw museum.* In
1873 ging B. er op uit, kocht in Hamburg
een heel schip vol wilde dieren en 't mu
seum herrees in volle glorie.
In '75 werd B. te Bridgeport tot burge
meester gekozen, welk baantje, naar hjj
meldt, hem f 125000 gekost heeft. Onder-
wjjl vergat hij echter zpn instelling niet,
maar breidde ze uit door er een hippodröme
aan toe te voegen. Ter inwpding daarvan
hield hjj een renzenoptocht, nit 25000 man
en 12000 paarden bestaande, gekleed in
alle uniformen der geheele wereld. Dit was
het leger van den Koning van den Bluf.
Terzelfder tjjd werd New-York bezocht
door Kalakoua, koning der Sandwicbsei-
landen. Hjj bracht ook Baruntns museum
een bezoek. 12000 republikeinen vulden het
circus, die nit één mond schreeuwden »leve
boef, die op zoo iets volstrekt niet verdacht
was geweest, geboeid en gevangen genomen.
III.
Zelden was iemand zoozeer teleurgesteld
als William Watson, die er zich reeds op
verheugd had d'm gehaten detective in zijn
macht te zullen krijgen. On tanks zjjne jeugd
bezat hij evenw-1 een groote mate van zelf-
beheersching en reeds eenige minuten later
had hg zich geheel van zjjn schrik hersteld.
Dat is eene geweldenarjj zonder weer
ga!* riep hjj toornig nit. »Ik zal de politie
te hulp roepen, als ge wjj niet onmiddelpk
mjjne vrjjheid teruggeeft.*
»Ga je gang maarhernam Darrel koel
bloedig. »Maar als ik je een raad zal geven,
dan geloof ik dat je niet beter kunt doen
dan me gewillig te volgen.*
Dat begreep Willism zelf zeker ook, want
hjj zei verder niets meereerst toen Darrel
met hem in een rjjtuig stapte en den koet
sier beval naar het station te rpden, vroeg
hjj schjjnbaar ontsteld, wat men toch eigen -
Ijjk met hem voor had.
•Gjj gaat een reisje doen naar het Zui-
Jen,« z»i Dairel.
•Naar St. Lonisl*
•Goed geraden, Skidway!* zei Darrel
glimlachend.
Een onrustige uitdrukking vloog over het
gezicht van den jongen schavuit.
Waarom noemt u me bp dien naam?*
zei hp knorrig.
Omdat het je naam is. Je moet nog
twee jaar in het verbeterhuis doorbrengen
en ik beschouw het als mpn plicht er voor
te zorgen, dat je je straftjjd uitdient.*
•Ik ben er nooit bpzonder op gesteld
firewaaat den Staat te dianan daarom znn
de koning!* Barnum noodigde den vorst
uit bjj hem in zpn rjjtuig plaa's te nennn
daarmee, zei hjj, zou Z. M. het Ameri
kaansche volk gelukkig maken. Kalakoua
glimlachte en stapte in. Onder daverende
toejuichingen reed het paar driemaal het
renperk rond. Koningen en volkeD*, zei
de beheerscher der Sandwichs, »we zpn
allen tonneelspelers.*
Koning Barnum sloeg uit alles reclame,
maar hjj ving ook wel eens slip. Zoo b.v.
toen de stoff djjke overbljjfselea van Colum
bus gevonden waren en hjj aanbood die met
allen eerbied ten toon te stellen; zoo toep
het ljjk van den Pharao, Koning van Egypte
tjjdens Jozefs dagen, gevonden was en hjj
te vergeefs 1 millioen d. bood om het ééo
janr te exposeeren. Zoo ook toen hp gene
raal Grant voorstelde zjjn trofeeën en mi
litaire herinneringen ten toon te stellen.
Hp wist dat Grant, door speculatie zijn ge
heele vermogen verloren had, maar deze,
door Vanderbilt geholpen, kon de verzoe
king van Barnum het hoofd bieden.
Mooi is de historie van Jumbo, dea reu
zen'olifant uit de Londensche diergaarden,
waarop de kinderen door den tuin rond
reden eD die bjj jong en oud geliefd was.
Barnum had op Jumbo zjjn zinnen gezet,
ging aan 't onderhandelen en kocht h»m
voor f 25.000. Nu moest de reclame aan 't
werk. Hg plaatste in de Londensche bladen
tal van ophitsende artikelen om de Ame
rikanen belang in te boezemen voor zjjn
koop, b.v.: »Jndas verkoopt voor dertig
zilverlingen den geliefden speelmakker onzer
kinderen.* »Zal John Buil deze bloedige
beleediging, hem door Undo Sam aange
daan. ongewroken laten?* Zoo bracht hjj
heel Engeland in rep en roer en men vroeg
hem wat hjj hebben moest om den koop
ongedaan te maken. Antwoordde groeten
van Barnnm aan de Rri'sche natie51
miljoen Amerikanen wacht n met ongeduld
op de komst van Jumbo. Ik mo^t, Jimho
hebben. Een lang leven en veel voorspoed
wenscht aan de Britsche natie en aan Jumbo
Phineas Barnum, de vermakar der volken.
Het vervoer van den reus ging echter
niet glad, maar men kreeg hem toch scheep
en te New-York, waar B. in twee weken
de f 150.090 vrjj kreeg, die het dier hem
gekost had. In 176 dagen bracht Jumbo
zjjn nieuwen eigenaar meer dan 6 milli
oen op.
ik er voor zjjn, ora liever niet terng te
keereri naar St. Louis.*
Dat is wel mogeljjk; over dat punt zul
len we evenwel maar niet langer spreken.*
Bovendien ben ik pas bjj het spoor aan
gesteld, en op deze wijze zal ik mjjne aan
stelling kwjjt raken.*
Gjj krjjgt er een andere aanstelling voc
in de plaats, dat komt das op hetzelfde
neer. Je straf moet je toch hebben, daar
moet j je dus maar in schikken. Als ja
mjj soms nog iets te bekennen hebt, het
een of ander omtrent den diefstal met
moord
Van mjj hoort u geen enkel woord
meer,* viil de jongen hem verontwaardigd
in de rede.
Dat spjjt mjj.«
Dat geloof ik graag zei William hoon
lachend. Bovendien zou ik wel eens willen
weten, of u mjj dadel jjk berkend hebt.*
•In het eerst niet,* erkende Darrel, >maar
kort daarna herinnerde ik me je gezicht.*
Er ontstond eene panze, daarop waagde
William nog een laatste poging om zich
nit die moeiljjkheid te redden. »U hebt u
toch in mjj vergist,* zoo begon bp, »ik heet
niet Skidway, maar Watson, dat kaa ik u
bewgzea.*
Des te beter! Doe het maar!* was het
kalme antwoord.
Maar dat kan niet, als u mjj niet weer
in vrpheid stelt.*
•Zoo zoo, mpn jongen, zon je dat wil
len Darrel lachte even, terwpl de jongen
maar wat in zichzelf zat te brommen. Het
was werkelpk onmogelpk om dien Satan,
zooals tnoeder Skarlet hem noemde, te
foppen.
Willüun ook, mnohi heweren. de
In 1885 kocht B. nog een olifant, een
witten, voor de som van f 250.000. 't Was er
een uit Siam, waar hjj als een heilige ver
eerd werd. Nadat B. hem een tjjd tentoon
gesteld had, werd de echtheid in twjjfel ge
trokken en vond men hem niet wit genoeg.
Toevallig kwam ter plaatse een vreemd cir
cus, onder directie van Bowres, dat een
sn^euwwitten olifant meebracht. Die kreeg
nu den loop, maar ongelukkig stierf hjj na
18 dagen reeds. Men had hem met te veel
loodwit behandeld. Hjj was n.l. ook van
Barnnm, die dnbbel geld trok, wint de
Siameesche werd nu heilig verklaard en
kwam in eere.
In 1885 inde Barnum aan entrée's
f 4.500.000, doch verloor in 't zelfde jaar
Jumbo, wiens kop tusschen twee goederen
treinen verpletterd werd.
Bjj alles,* zegt Barnum aan 't eind van
zjjn historie, zorgde ik in de eerste plaats
mjja beurs te spekken. Dat is zoo klaar als
een klontjeMjjn fortuin is gemaakt, hoofd
zakelijk door groote reclame en veel adrer-
teeren, maar ook heb ik hon derde lni doen
rjjk worden, en miljoenen het schoonste
doen zien, wat op de wereld te zien is. En
als mpn tjjd daar is om van deze aar le te
vertrekken, dnn bljjft van alles niets over
dan een zwakke hnrinnering aan het go* e
dat men heeft tot stand gebracht.*
Die tjjd is c. 10 jaar geleden voor hem
gekomen, maar zpn schepping is bljjven be
staan, en al bevat die na niet »het schoonste
dat op de wereld bestaat*, ze is toch wel
waard er kennis mee te maken.
Buitenland.
Graaf de la Vaulx, die het plan opgevat
heeft, de Middellandsche zee over te steken
met een luchtballon, en wien ondersteuning
toegezegd was door de Fmnsche regeling,
heeft nu officieel bericht gekregen, dat de
minister van marine bjj nader inzrari de
ondern ming te gevairljjk viudt. De lucht
reiziger laat echter in de bladen bekend
maken, dat hg dezer dagen niettemin den
tocht ondernemen zal, hoewel de officieren
die met hem mee zouden gaan, daartoe geen
vergunning kunnen krjjgen, en ook geen
oorlogsschip den ballon zal naatoomen.
Woensdag om kwart over een werd te
Inverness (Schotland) een hevige aardschok
waargenomen. De bewoners, hierdoor uit
detective bad zich werkeljjk niet vergist,
toen hjj in den jongen Martin Skidway
meende te herkennen, die drie maanden ge
leden uit de staatsgevangenis was ontsnapt,
en daar de jonge valsche manter reeds een
zeer geslepen spitsboef wa«, vermoedde Dar
rel dat bq misschien ook d el had gehal
aan den diefstal en den moord in den trein.
Daarom had hg hem ontniddelljjk gevangen
genomen, want hjj z i tot zichzelf, dat het
beter was, den gevaarlpken jongen achter
slot en grendel te weten dan in een onge
stoorde vrjjheid. In de hoop, dat hjj den
jeugdigen zondaar nog een en ander zou
kunnen ontlokken, had hjj zelf op zich ge
nomen hem naar St. Lonis terug te bren
gen en reeds met den eersten trein vertrok
bjj in gezelschap van zjjn gevangene, zan
der te vermoeden, dat hg bjj zjj o vertrek
nauwkeurig was nagegaan door twee don
kere, onheilspellend glinsterende oogen.
Een half uur later werd er geklopt aan
de deur van moeder Skarlet en een man
van een zeer twpfelachtig voorkomen stak
zpn hoofd naar binnen.
Hola, moedertje,* riep hjj, zjjn leelijk
gezicht tot een grjj nalach plooiend. >Je
kleine zit weer vast.*
De vrouw keek haastig van haar naai
werk op.
Wat wilt gp daarmede zeggen, Nick
Brown?* vroeg zjj barsch, «spreek duide
lijker.*
•Nu, jou kleine jongen....*
William? Wat is er met hem gebeurd?*
Zjj hebben hem mooie armbanden aan
gedaan en toen zpn ze met hem gaan wan
delen.*
3)
•Och, laat me toch met rust!* bromde
hjj. hare hand ruw van zich afschuddende.
Wilt gjj soms eene vrome zus worden,
dat ge znlk een lang gezicht trekt Ik
weet het natuurljjk niet, maar ik kan u
toch iets nieuws vertellen: Richard Darrel
wil de roovers zien te vinden en vertoeft
op 't oogenblik hier in Chicago.*
•Richard Darrel?* zei Martha ontsteld.
•Hp zelf in eigen persoon,* zei de jongen.
Een leelpke trek kwam op eens om den
mond van de vrouw.
•Richard Darrel!* ritp ze vol afschuw
uit. >0, die Satan! Ik kan het hem nooit
vergeven, wat hg mg berokkend heeft. Denkt
gp nog wel eens aan het treurig lot van
uw armen oom, William?*
Zeker!* zei hg knikkend. >Hjj stierf
ellendig in de gevangenis en daaraan had
niemand anders schuld dan Darrel. Dat gjj
hem haat, geloof ik graag, maar ik baat
hem nog vrjj wat meer. Ik zal het hem
laten boeten, dat bjj mp vpf jaar lang achter
slot en grendel heeft laten zitten.*
•En is hg nu hier in de stad?*
•Nog geen nar geleden heb ik met hem
gesproken.*
•Waarom zou hjj hierheen zpn gekomen
•Wel, natuurljjk wegens den moord en
den diefstal.*
•En gjj hebt hem gezien en gesproken?*
•Heeft hjj je herkend?*
Neen, en wat nog het mooiste is, van
avond znl ik hem weer spreken. Nu moeder
Skarlet, moogt ge u wel in de handen
wrjjven van pleizier,* zei William kwaad
aardig lachende. »Voordat gjj het weet, zal
de man, die u den goeden oom Daniël heeft
afgenomen, vraor u staan en kunt u met
hem doen, wat u maar wilt.*
Wat ik wil?* herhaalde vrouw Martha
met glinsterende oogen.*
>Ja.<
Dan moet hp sterven!*
Dan is het goed, moedertje!* zei Wil
liam goedkeurend. >Dat klinkt nog eens
eerst verstandig. Als Nick en Sam komen,
zeg hun dan dat zjj zich gereed houden ora
een gast te ontvangen.* Daarna stond hjj
op en verliet het vertrek.
Op het bepaalde nar was bjj weer in
de restauratie, waar Darrel hem bevolen had
te komenmaar hoe hg ook zocht en rond
keek, hjj kon den detective maar niet vin
den. »Hjj zou nu toch hier moeten zjjn,*
prevelde William half voor zich heen. «Ri
chard Darrel is gewoonlpk zeer stipt, wan
neer het eene afspraak geld.*
Zeker is hg altgd stipt, Martin Skidway
Als door eene beroerte getroffen, vloog
de jongen achteruit, toen die naam zoo
vlak naast hem werd uitgesproken. Hjj ging
haastig op zjj en keek rtchtnit in het strenge
gelaat van Darrel, die hem bp den arm
greep en met verheffing van stem zei:
•Ik ben altgd stipt, schavuit, en daar ik
je herkend heb, zullen de muren van de
gevangenis, waar je vandaan gekomen bent,
je nu weer opnemen.*
Men hoorde een luid gekletter en gerinkel
en een oogenblik later was de ionare snits
(Wordt vervolgd
.eanaMMMUHMMR-:
