liet Land van Heosden en Ulena, de Langstraat en de liomnielervvaard.
FEUILLETON.
De moord in den sneltrein.
M 2046.
1901.
Uitgever: L.. J. YEEHMAN, Heusden.
De Zuiderzee-visscherij.
ZATERDAG 28 SEPT.
LAUD VAM Atf^
VOOB
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementaprga: per S maanden f 1.00.
Franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Bjj de afsluiting en gedeeltelijke droog
legging der Zuiderzee is de visscherjj op
dien zeebodem grootendeels ten doode ge
doemd, omdat eenige vischsoorten, die nu
die zee bevolken, niet kannen leven in bet
zoete water van het IJaelmeer. Ouder die
viscbsoorteB zjjn er enkele die alleen in de
Zuiderzee en niet in de Noordzee worden
gevangen, andere die slechts in de Zuiderzee
komen om te paaien, weer andere die slechts
tgdelgk in de Zuiderzee voorkomen, doch
het gebied van dit water juist verlaten in
den paaitjjd.
Tot de visclwoorten die in de Zuiderzee
doch niet in de Noordzee worden gevangen
behooren spiering en aal. Een gedeelte van
de in de Zuiderzee levende spiering zwemt
io het voorjaar den IJsel op, waarschijnlijk
om zich daar te vermenigvuldigen. Een
ander deel bljjft in de Zuiderzee en ver
menigvuldigt zich danr. Naar het oordeel
van professor Hoek bekend Nederland's
specialiteit op het gebied der vischteelt
zal de afsluiting niet zoo noodlottig werken
voor de spiering- als voor de haringteelt.
Bunschoten, Harderwjjk en Elburg be
staan voor een vierde of vjjfde vau de aal
vangst, een groot gedeelte van dit gebied
scbjjnt geschikte grond voor den groei van
de aal te zjjn, en bljjft als zoodanig ge
spaard bg bet door de regeering ingediende
wetsontwerp tot gedeeltelijke droogmaking
van de Zuiderzee.
Indien men later er toe mocht overgaan
ook de Zuid- en Noordoostelijke polders in
te djjken en bloot te leggen, dan zal het
geen twijfel lijden, of een aanzienljjke ver
mindering van voor den groei van de aal
geschikt tQrrein, zal de voortbrenging aan
merkelijk doen afnemen.
Men vergete echter niet, dat later de
zoetwaterpaling uitstekend in het IJ-seinteer
kan aang^fokt worden.
De totale vangst van spi ring en aal op
de Zuiderzee in geldswaarde van de jaren
1892 tot 1899 heeft bedraden ongeveer
f70.000 in de minste oh t 175.000 in de
beste jaren.
Deze vangsten gaan bg het groote plan
van inpoldering in de toekomst grooten
deels teloor.
Onder de vischsoorten van minder be-
6)
Op den drempel bleef hg nog even staan.
Waarom heeft men uw neef gevangen
genomen?* vroeg hg.
>Och, wegens eene oude geschiedenis,*
hernam Martha ontwjjkend.
Dat is geen antwoord,* hernam de pro
fessor zjjn voorhoofd fronsende.
>Nu, omdat hjj valsch geld heeft uitge
geven,* erkende zg tegen haar zin. »Maar
hg was bepaald onschuldig. Hg heeft vgf
jaren achtereen gezeten, toen gelakte het
hem te ontsnappen.*
»Zoo, zoo knikte de man. »Nu, ik denk
niet, dat zjj hem daar lang zullen houden.
Den moed maar niet verliezen, lieve vrouw
Skarlet. De Voorzienigheid zal er wel voor
zorgen dat de arme jongen weer vrjj komt.
Vertrouw daar maar opl* En zjjn vilten
hoed diep over zjjn voorhoofd drukkende,
verwijderde zich de professor Staart Rocky.
>Een zonderling mensch prevelde Mar
tha in zichzelf, zoodra hg vertrokken was.
Hjj is bepaald een raadsel voor me, want
dikwgls denk ik, dat hg niet is, waarvoor
hg zich uitgeeft. Zon hg misschien ook een
spion van de politie zgn? Men kan tegen
woordig werkeljjk op niemand meer ver
trouwen 1*
Imnsschen had Stuart den weg ingesla
gen naar de haven en in een kleine, slecht
ter naam staande herberg daar in de buurt
teek°nis in de Zuiderzee behooren de sprot,
bot, schol, tong, tarbot en schar, schelvisch
en kabeljauw, rog en geep. Enkele dezer
vischsoorten komen slechts sporadisch en
dan nog in onvolwassen toestand in de
Zuiderzee voor, andere in grooten getale.
Zjj hebben echter geen van alle hunne paai-
plaatsen in de Zuiderzee, zjj verlaten die
juist in dien tjjd.
Tot de trekvisschen behooren de haring
en de ansjovis; in hnn natuurlijken aan
drang tot trekken vaD de Noordzee naar
de Zuiderzee en omgekeerd worden
zij tegengegaan door den grooten afslnit-
djjk van Noord-Holland naar Friesland
dit nn kan wel niet anders dan een slech
ten invloed op de teelt uitoefenen.
De Zniderzee-haring is een afzonderlijk
ras. Professor Hoek zegt daarvan
•Nemen wjj aan, dat door de droogma
king de meeste en de beste paaiplaatsen
van de Zniderzee-haring znllen verloren gaan,
dan moet ik verklaren, dat ik het niet
onmogelijk acht, ofschoon ik mjj hier niet
gaarne beslist over zon nitlaten, dat het
ras der Zaiderz >e-haring geheel tot de tg-
"cbieieuis zal gaan behooren. Voor de Zui-
d^rzee-haringvangst, en voor de gewichtige
industrie der bokkingrookerjj, zou ik dus
de vrees niet durven onderdrukken dat de
uitvoering van het bedoelde plan een zeer
nadeeligen invloed uitoefenen zal.*
Voor Noord-Europa is het een fait, dat
de ansjovis zich geregeld ieder jiar in d-<
Zuiderzee vertoont en zich daar vermenig
vuldigt, een bjjna geheel op zichzelf staand
geval; geen andere binnenzee met zwak
zoutgehalte is bekend, waar elk jaar vangst
van dit viscbje gedurende den paaitgd plaats
vindt. Wjj weten, dat aan onze kust be
halve de Zuiderzee ook de Ooster-Schelde
door de ansjovis bevoorrecht wordt. Zonder
overdrijving kan gezegd worden, dat Ne
derland den wereldhandel in ansjovis in
handen heeft.
Ondanks de bjjna onoverkomelijke bo-
zwaren, verhonden aan een juiste schatting
van de opbrengst der vise h vaagst in de
Zuiderzee, zgn alle geloofwaardige organen
het er over eens, dat de ansjovisvangst de
voornaamste bron van inkomsten wordt
geacht en de bruto geldelijke winst der ge-
heele vangst slcehts op eenige millioenen
per jaar is te stellen; de hoogste ramers
noemen een bedrag van Bl/t a 4 millioen
dan Nick Brown, de vriend van moeder
Skarlet.
•Gjj hebt mg lang laten wachten,* bromde
Nick.
•Ik kon niet eerder wegkomen,* zei de
professor verontschuldigend. »Hoe ljjkt n
de toestand?*
Vrjj slecht!*
Daar was ik al bang voor. De jongen,
dien Darrel zooeven naar St. Lonis heeft
geëxoedieerd, weet genoeg om n aan de
galg te brengen.*
•En n ook, kameraad zei Nick grjjn-
zende. »Wil dat vooral niet vergeten.*
•Ik vergeet nooit iets,* was het koele
antwoord.
Maar het is in elk geval niet zeer aan
genaam, dat de zaken zoo staan. Die Darrel
geeft ons handen vol werk. Wjj moeten over
hem ook maar eens een woordje met elkan
der spreken.*
•Spreek dan maar op!«
•Is bedoel, dat Darrel Chicago nooit
moet weerzien,* fluisterde hg.
N ek trok zjjn wenkbrauwen naar de
hoogte.
•Zoo, zoo!*
En gjj moet daarvoor zorgen, beste
vriend,* vervolgde Stuart Rocky fluisterend.
•Zoek daar nu maar eens een ander voor,*
zeide zgn makker brommend en afwerend.
Ik heb al genoeg bloed vergoten.*
»'t Is immers alleen ter wille van uw
eigun veiligheid, dat ik ht-t u raad,* zei
Stuart aandringende. >Mg dreigt geene ont
dekking.*
Poeh daar maar niet te hard op, kame
raad!* waarschuwde Nick. »Als die Darrel
er op uit is om te speuren, weet men nooit
»-IJL -11 nni in,- fit- O-J- J-
Advertentiën van 16 regels
meer 77i ot. Groote letters naar
50 ct. Elke regel
plaateruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrjjdagavosd
ingewacht.
galden, in ongunstige ansjovisj iren wordt
dit cijfer z^ker niet bereikt.
De tot de stand visschen behoorende Zui-
derzee-bot wordt op allerhande plaatsen door
de geheele Zuiderzee verspreid aangetroffen
en gevangen. Zjj schgnt zich weinig te ver
plaatsen en zich bg voorkeur op te houden
op een min of meer zandigen bodem. Ver
moedelijk zjjn dat tevens de plaatsen op
welke zjj zich vermenigvuldigt. De meeste
dier paaiplaatseD vallen binnen den afsluit
dijk en ongetwijfeld zal daarom de botpro-
dnctie afnemen minstens in dezelfde reden
als bet oppervlak, dat thans voor de bot,teelt
geschikt is, zal verminderen. Hoornsche-
Hopbot zal geheel verdwijnen, Karaper-
Zandbot bljjven bestaan.
Daar nu bjj het ingediende wetsontwerp
slechts ongeveer 50.000 H.A. van den pl.m.
850.000 H.A. grooten waterplas zullen wor
den ingedjjkt, terwjjl de geliefkoosde ver
blijfplaats vin de bot zjjnde de zandige
bodem der Zuiderzee bniten de indijkin
gen valt, zoo is het vermoeden gewettigd,
dat töoh de botteelt, nöoh de botvangst
gewichtige nadeelen van de droogmaking
zullen ondervinden.
Na een nauwgezet onderzoek omtrent de
vischsoorten der Zuiderzee komt professor
Hoek, Rijksadviseur voor zeezaken, tot de
conclusie
dat door de droogmaking van de Zui
derzee geen paaigebisd van eenige be tee ka
nis aan de Noordzeev^chsoorten ontnomen
wordt.*
Buitenland.
De werkstaking in de Luiksche kolen
mijnen en in het bjjzonder in de werken
van Cockerill du art onverminderd voort. In
het bekken van Charleroi hebben nog 400
man den arbeid neergelegd, maar toch acht
men het gevaar voor een algemeene werk
staking der Belgische mjjnwerkars geweken.
De opgevisebte Ijjken der opvarenden van
den bg Grimsby verganen torpedojager Co
bra* zgn daar Maandag ter aarde besteld.
De gezagvoerder en de bemanning van het
Fransche adviesjacht »Ibis« namen aan die
plechtigheid deel.
Bljjkens de gedane peilingen ligt het wrsk
in 7 vademen diep water gezonken en zjjn
er geen rotsen of klippen in de buurt aan
getroffen, zoodat de ramp een andere oor-
m^est verborgen geschiedenissen aan het
licht gebracht. Ik moet ook eerljjk beken
nen, dat het mjj ook wel zoo aangenaam
te moede zou zjjn als ik wist, dat hjj goed
en wel zes voet onder den grond lag.*
•Zoo denken anderen er ook over,* zei
de professor.
•Gjj bijvoorbeeld!* zei Nick, hem loerend
aanziende.
•ZekerWaarom zou ik het ontkennen
dat die Darrel mg in den weg zit. Wi-et
je wat, het hangt slechts van ons af om
hem onschadelijk te maken. Duizend dollars
geef ik aan dengene, die hemHjj
maakte een gebaar met zjjne hand. »Nn,
wat zegt ge Nick, is het niet de moeite
waard
De oogen van den schavuit schoten vlam
men. »Dat is afgesproken!* zeide hjj, zgn
stevige vuist in de smalle witte hand van
den professor leggende. >Die duizend dollars
zullen mjjn bnit worden.*
•Ik wist immers wel, dat gjj de rechte
man waart,* zei Rocky tevreden knikkende.
Het sou zeker het beste zjjn, als gjj den
eersten trein naar het Zniden naamt. Ik
volg u dan spoedig.*
De twee mannen v*r ietea gemeenschap-
peljjk de herberg en gingen daarna naar
tegenovergestelde richtingen van elkander.
Staart liep nadenkend lang* de haven, vau
tjjd tot tjjd een vluchtigen blik werpende
op de zich hoog in de lucht verheffende
n.asten van de voor anker liggende schepen.
Die rivier heeft reeds menige duistere daad
gezien,* prevelde bjj.
•Ik zon wel willen, dat die vervloekte
Darrel ook op den bodem van dit water
lag. Hg heeft bet zich nu eenmaal in zgn
j- -*i
zaak moet hebben gehad.
De krjjosiaad te Nantes ving Woensdag
aan met de behandeling van een proces tegen
een artillerist, die beschuldigd wordt, in een
schunr, waarin een 40-tal zijner kameraden
te slapen lagen, den brand te hebben ge
stoken. Onder de pogingen tot redding van
geweren en munitie, die op den zolder la
gen, was bet dak ingestort, waardoor 9
man in den brand omkwamen. Een artil
lerist, die gewond was en in bet ziekenhuis
was opgenomen, heeft zich in zjjn jjlende
koorls uitgelaten, den brand te hebben ver
oorzaakt om zich op eea zjjner makkers te
wr 'ken. Later, hersteld, ontkende hjj, maar
de instruktie heeft verscheidene bezwarende
aanwijzingen tegen hem opgeleverd, en men
verwacht, dat hjj ter dood zal worden ver
oordeeld.
In het dorp Mazntkehru°n, op de Russi
sche grens nabjj Wyszfylen, heeft de politie
twee jongelieden gearresteerd, die zich daar
reeds enkele weken ophielden en geen vol
doende ophelderingen konden geven aan
gaande het doel van huH verblijf, zoodat
men vermoedt dat zjj iets kwaads in het
schild voerden tegen keizer Wilhelm, die
daar in de bnnrt op de heide vaa Rominten
jaagt. In hunne woning werden een aantal
Russische geschriften gevondea, terwjjl ver
der gebleken moet zjjn dat de personen bjj
wie zg inwoonden, brieven en geldzendingen
uit Zwitserland voor hen in ontvangst heb
ben genompn. Het gevolg was, dat vier
dezer helpers eveneens zgn gevangen ge
nomen.
Uit Napels wordt bericht dat in de laatste
twee dagen te Pantofranco 12 op pest
gelijkende ziektegevallen zgn waargenomen
bjj sjouwerlieden in de vrjjbaven, die in
aanraking zjjn gekomen met goederen nit
besmette plaatsen. Er zijn krachtige maat
regelen genomen om verdere besmetting
tegen te gaan; o. a. zijn alle 500 werk
lieden, die in de vrjjhavén gewerkt heb
ben afgezonderd.
Een altjjd durend visschers-konflikt in
Galicië beeft te VilEjuan tot een bloedige
botsing aanleiding gegeven. De partgen hee-
ten »de Jesteros* en »de Traineros* naar
de netten, die zjj gebrniken. Traina is een
soort sleepnet. De Jesteros haten dit zoo,
dat zjj een lading sardines, door de traina
op te speuren, en als dat ooit aan iemand
kan gelukken, dan is hjj het. Maar dezen
keer znllen wjj hem toch eens een sfeentje
in den weg leggen. Hg mag dan nog zoo
slim en zoo geslepen zjjn, in mjj zal bjj
toch zijn meester vinden. Ik denk hola,
wat is dat?* met die woorden maakte hjj
plotseling een einde aan zgn alleenspraak.
NauwpJjjks twintig schreden van hem ver-
wjjderd was eene donkere gestalte opge
doken, wiens oogen met een doordringenden
blik op hem gevestigd waren.
Wat wilt gjj riep de professor luid.
Weten, wie gjj zjjt,* luidde het korte
antwoord.
Dat gaat u niet aan,* hernam Stuart
barscb.
Denkt ge dat? Na, dat zullen wjj dan
eens zien.*
Er werd een arm naar hem uitgestoken
in een ommezien vloog de hoed van den
professor op den grond en triomfeerend
zwaaide de vreemdeling de roode pruik van
den overvallens in zjjne handen.
Een woeste vloek ontglipte aan de lippen
van Suurt toen hg zoo onverwacht van
zgn haard' S beroofd was.
Ha, dat dacht ik all* riep de onbe
kende hem toe, de prnik wegslingerend.
•Gg zgt de man, di n ik zoek.* Voordat
hg er evenwel no r een enkel woord bjj kou
voegeD, had de professor een mes g trokken
en wierp zich nn op hem onder den uit
roep: «Roovers, moordenaars!*
Maar de vreemdeling was vlugger dan
hg, bliksemsnel verdween hjj ia de duister
nis, uien boorde het opspatten van een
lichaam in het water, doch toen Stuart over
den oeverrand keek, kon hg niet het ge-
bijeengebracht, in z»e wierpen. Toen begon
nen woedende geveobt«n. De gendarmerie
gaf vnur, waardoor 17 zwaar ea zeer velen
licht gewond werden. Het dorpje zag er
vreeseljjk nit. De straten waren met bloed
bevlekt en met jammerende vrouwen ea
kinderen gevuld.
De gendarmerie kreeg versterking met
kanonneerbooten, daar de Jesteros en Trai
neros van plan zjjn op zee den strjjd voort
te zetten en elkaar in den groad te boren.
De bekende kapitein Bauendabl he«ft met
zjjn eenigen metgezel den 23en Juli op eea
vlot, dat 23 voet lang en 9 roet breed is
en ongeveer 6 ton draagvermogen heeft, da
neordzjjde van Spitsbergen verlaten. Het
vlot is van hoot van AadrëN ballonbuis
gemaakt.
Het plan bestaat door het westeljjk jjs
Groenland te bereiken waar een zeebonden-
vanger nit Hammerfest bnn bet volgends
jnar eenige rendieren en rendiersleden bren
gen zal. Bauendabl heeft slechts twee paar
sneenwschoenen en de aoodige instromentsa
medegenomen.
Alle benoodigdheden voor hst vervoer,
sleden enz. last hjj op Spitsbergen achter.
Hjj gelooft de Noordpool zeker te zullen
bereiken.
De streek, bekend als bet Eldorado in
den staat Colorado, wordt door een vreese-
ljjken brand geteisterd. Zeven met bosschon
begroeide bergen staan in vlammen. Het
kamp der mjjnwerkers te Grand Island als
mede de gebouwen en machines der mijnen
zjjn door het vuur vernield, evenals de stad
Battle. Ook Rollensville wordt met onder
gang bedreigd.
Een rentenier in den staat Massachnsets,
in de Vereenigde Staten, heeft ia zgn testa
ment 25 dollars vermaakt aan zjjn con gier ge
voor de begrafeniskosten van zjjn »geliefd
konjjn*. De dierenvriend wil, dat dit knaag
dier aan zjjne zjjds zal rasten in zgn eigen
grafruimte.
Een te San Louis verschjjnend blad meldt
dat zekere Edward Saftig, die daar Maan
dag ter zake van diefstal werd gearresteerd,
heeft verklaard dat bjj en nog twee andere
personen hadden samengezworen om presi
dent Mac Kinley te vermoorden. Hg zelf
zou Czolgosz den zakdoek om depolsh-b-
ben gebonden.
Met een zacht nitgesprokei^verwensching
zette hg zjjn pruik en zjjn hoed weer terecht.
Op mjjn woord!* prevelde hjj, lat had
daar niet weinig gescheeld!* En daar hjj
in de verte op nienw eene g heimzinsige
gedaante meende te zien, wendde hjj zich
met haastige schreden naar de meer bevolkte
en helder verlichte straten van de stad.
IV.
Ongeveer twaalf uur werd er den volgen
den dag gebeld aan de huisdeur van de
woning van Richard Darrel. Die woning
stond in Waldbnrg, een klein plaatsje aau
de spoorlijn tns^chen Chicago en St. Louis.
Toen Nelly de deur opende, zag zg Har
per Elliston voor zich staan. Hem vrien
delijk begroetende, geleidde zg hem naar de
huiskamer, waar de tafel reeds gedekt was.
Waar is uw broeder?* vroeg Elliston
om zich heen ziende.
Ik heb hem sedert zgn vertrek naar
Chicago niet weer gezien,* hernam het
meisje. »Is u hem nergens tegengekomen?*
•Neen, het verwondert mjj, dat hg ni*t
een paar woorden geschreven heeft, als hjj
van plan was langer uit te Lljj ven. Welüu,
hg zal denkeljjk wel tegen den avond ko
men denkt gg ook niet?*
Ik hoop het ten minste,* Zii het jonge
meisje.
Wilt n mjj aan tafel gezelschap houden
in plaats van mjjn broer?*
•Met het meeste genoegen 1* En zicht
baar verheugd 07tr üit oageetoorde samen
zijn nam hg tegenover haar plaats. Hg *af
zich onder den maaltgd vrjj wat moeite
om met haar in gesprek te big ven, hoewel
men het hem aanzag, dut zjjne gedachten
IIMIWÜBLID
aldai*a tnavan U/.-wmsV*
