Hel Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
"feuilleton.
Het oude en liet nieuwe recht.
De moord in den sneltrein.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden,
M 2053.
WOENSDAG 23 OCT.
1901.
LANB VAN ALT^
VOOB
Dit blad versch^nt WOENSDAG en ZATEBDAG.
Abonnementsprjjs: per S maanden f l.OO.
Franco per poet zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën ran 16 regsls 50 et. Elke regel
meer T1/* ct. Groote lettere naar plaatsruimte.
Adrertentien worden tot Dinsdag- en Vrjjdagarond
ingewacht.
Het lijdt geen twijfel, dat, in de
kindsheid van het menschdom, het door
den mensch bedreven kwaad niet anders
gestraft werd dan door de benadeelde
of beleedigde party, door zijne bloed
verwanten of door dengene, die daartoe
door hem of door het gebruik was aan
gewezen.
Hiervoor waren twee redenen: het
ontbreken van een Staatsinstelling, die
het recht handhaafde, en het persoonlijk
gevoel van wraakzucht, dat den mensch
bezielt.
In de wetgeving der Staten van de
oude wereld is de leer der wederver
gelding als een bepaald voorschrift op
genomen. Het kwaad moest op den
boosdoener worden gewroken, het moest
met kwaad worden vergolden en een
bepaald persoon was daartoe aangewezen
of gerechtigd. Eerst in lateren tijd begon
de Staat zelf het recht uit te oefenen,
maar de persoonlijke wraakzucht had
toch meestal vrij spel. In den oorlog
werd noch genade gevraagd noch ver
kregen en de overwonnen volken werden
in slavernij weggevoerd, zij hielden op
mensch te zijn.
Zelfs in de wetgeving, die Mozes gaf
aan de uitgetogenen uit Egypte, vinden
wij nog de wet der wedervergelding
gehuldigd. Ook daar komt nog het
voorschrift voor, dat hij die bloed vergiet
op dezelfde wijze moet gestraft worden.
De maatschappij wreekte zich op den
boosdoener, door hem wederkeerig kwaad
te doen.
Eerst onder den invloed der Christe
lijke leer, die van verdraagzaamheid,
van liefde en van vergeving spreekt, en
onder de van haar uitgegane beschaving,
zijn de wetgevingen en de gebruiken
allengs gewijzigd, heeft de Staat aan
de persoonlijke wraak zooveel mogelijk
een einde gemaakt en het geheele recht
aan zich zelf voorbehoudenis men er
toe gekomen strijd te voeren tegen het
kwaad, niet zoo zeer tegen den kwaad
doener, die gevallen is, maar toch mensch
blijft, voor behoud vatbaar en wellicht
tot het goede terug te brengen is.
Eerst onder dien invloed is er een
wezenlijk recht ontstaan, dat het be
lang der maatschappij beoogt, de orde,
de veiligheid, de zekerheid; niets minder
dan dat, maar ook niets meer. Al vinden
12)
Het scheen niet ver verwijderd te zjjn en
met nieuwen moed wendde bjj zich naar
d e plek. Eenige minnten later was hij bjj
een bonten hut gekomen, waarvan hjj door
bet smalle venster het licht nit de verte had
gezv n.
I ai rel ging er zo-"» z cht en omzichtig
mogelijk naar toe, daar hjj riacbt dat die
plek misschien wel de schuilplaats kon zjjn
van eene rooversbende, die hier haar buit
verborg. Van nit eene kleine verhooging
van den grond, gelokte het hem een blik
te slaan in het inwendige van de hot. Het
was eene kleine armzalig gemeubelde ruimte.
Naast de gloeiende asch van een hout
vuur zat een menschelpk wezen ineenge
doken, naar het scheen was dat de eenige
bewojcster van dat eenzame huis. De vlam
men wierpen bun schijnsel op een ovurvloed
van goudblond haar on eene zwarte japon
omeh.ot de gestalte van eene joage, mooie
vroow.
Darrel was een en al verbazing bjj dat
onverwachte «ezicht en besloot, na een kort
beraad met zich zelf, naar de hut toe te
gaan.
Op zjjn herhaald kloppen werd de deur
eindelijk voorzichtig open gedaan en een
tleek gezicht kwam te voorschjjn.
Wie is daar?c
Een reiziger, die verdwaald is.<
•Gjj moogt hier niet binnen komenSy
billa is wel niet bang, tsaar zjj wil alleen
wij in het nieuwe recht nog wel sporen
van het oude terug, langzaam, maar
zeker verdwijnen zij.
Het strafrecht zou een gemakkelijke
taak hebben, wanneer niet nog altijd
de verworpen wet der wedervergelding,
in '8 menschen gemoed voortleefde. Daar
aan zijn stellig de meeste misdaden toe
te schrijven, aan de zucht om een wer
kelijk of vermeend kwaad met kwaad
te vergelden, om de zoogenaamde ge-
schondene eer te wreken.
Het laatste is eigenlijk belachelijk,
want wanneer iemand ons van iets be
ticht en zijn beweren is een leugen,
dan kan onze eer niet aangerand zijn,
en wanneer hij de waarheid spreekt, dan
heeft hij ons ook niet beleedigd.
Maar toch gevoelt de mensch, die nog
niet volkomen van den geest der liefde
doordrongen is, altijd een zekeren aan-
dreng om elke onaangename ervaring
te wreken, om al wat iemand hem on
aangenaams aandoet, dezen met woeker
betaald te zetten. En dikwijls geeft hij
toe aan de inblazingen van toorn of
hartstocht en laat zich verleiden tot de
daad, die hij in kalme oogenblikken
zelf zou afkeuren.
Wanneer wij hierbij bedenken, hoe-
vele duizenden er zijn, die niet slaagden
in hun levensdoel en zich daardoor mis
kend gevoelen en met jaloezie op meer
gelukkigen neerzien; hoe velen daar rond
dwalen, slachtoffers van de zonden der
ouders, slachtoffers van een verwaar
loosde en verlaten jeugd, die allen een
zekeren aandrang gevoelen en soms ook
wel een streven aan den dag leggen
om dat treurig lot op de maatschappij,
op het geld en goed van anderen te
wreken, dan is het duidelijk genoeg,
dat het maatschappelijk kwaad, door
de overheid te vervolgen en te straffen,
voor een aanzienlijk deel aan de voort
levende wet der wedervergelding, aan
den geest van het oude recht moet
worden toegeschreven.
Tot de bestrijding van den invloed
daarvan is dus elk mensch in het bij
zonder geroepen. Wij zijn het er sinds
lang over eens, dat de wet zelf, door
krachtig in te grijpen, maar toch ook
weer met liefde te handelen, tot zede
lijke verbetering moet medewerken
maar grooter uitkomst ten goede zal
verkregen worden, wanneer wij allen
metterdaad toonen, dat wij kinderen
ziin van de nieuwe bedoeling.
zgn.«
Ondanks die woorden ging de vrouw toch
op zjj en hield de deur wjjd open. Dat ge
leek op eene uitnoodiging en de detective
aarzelde niet er gevolg aan te geven. Toen
bti de hut binnen kwam, week de gedaante
tot in den versten hoek achteruit, strekte
hare armen afwerend uit en riep Darrel toe
•Kom niet dichter bjj mg, mgnheeran
ders zou Sybilla u zien. Zoo, bljjf daar 3taan
en beweeg u nietl Misschien is n dengene,
naar wien ik al zooveel jaren heb uitge
zien.*
Darrel was nu in de gelegenheid om de
spreekster wat nauwkeuriger op te nemen.
Het was een jong meisje van hetoover<mde
schoonheid, met groote, donkere oogen,
waarin eene uitdrukking van dieps neer
slachtigheid lag. Tegen den muur leunende,
baalde zjj een medaillon voor den dag,
waarin bljjkbaar een portret zat, want zjj
deed het open en keek bg af wisseling naar
het voorwerp in hare hand en naar Darrel,
alsof zg eene vergeljjking wilde maken.
Neen, gjj zjjt mjjn Hubert niet,* zei zg
plotseling met een bedroefde uitdrukking op
haar gelaat.
Hg zag er veel voornamer uit.*
Mag ik dat portret ook eens zien
vroeg Darrel beleefd.
•Neen, neen, ik ge.-f het niet nit mjjne
baud. U moet weten, dat ik hem dat be
loofd heb en mgne belofte moet ik honden.
Luister!*
Zg verstopte vlug haar schat en vol ver
wachting bief zg de hand op.
Hoort u zgn stap?* fluisterde zg. >Dat
is Hubert, mgn lieve, goede Hubert! Hg
komt om zjjne arme Sybilla te troosten.*
Een zacht, half onderdrukt gelach klonk
▼an hare lippen en iu het volgende oogen-
Het is niet gemakkelijk om de hand
te reiken aan die ze ons weigeren, om
den norschen blik met een vriendelijk
woord te beantwoordenveel minder
dan om het werkelijk kwaad met wezen
lijk goed te vergelden, te vergeven en,
zoo mogelijk, te vergeten.
Maar wanneer wij die kleine over
winningen op ons zeiven niet kunnen
behalen, dan hebben wij ook geen recht,
om ons te beklagen, wanneer het tel
kens weer blijkt, dat de wet der weder
vergelding nog altijd in de wereld van
kracht is. Wat wij niet willen, dat ons
geschieden zal, moeten wij niet aan
anderen doen, maar, het omgekeerde
moeten wij ook betrachten.
Naast de doode letter der wet staat
het levende recht en het is de hoogste
eeretitel van den mensch, van dat le
vende recht de drager te zijn; zelf in
toepassing te brengen wat men leest en
waarvan men diep overtuigd is.
Het Christelijk recht, één met de
liefde, moet de wereld beheerschen. Wij
allen kunnen daartoe iets bijdragen. En
wanneer wij overtuigd zijn, dat er ver
gelding is, maar niet door ons te doen,
vergelding in dien zin, dat het kwaad
gestraft wordt, gestraft, maar ook al
weer niet door onze hand, gestraft, als
in strijd met de zedelijke wereldorde,
dan gelooven wij ook aan de zegepraal
van dat recht.
Buitenland.
Santos-Dumont, de Braziliaansche lucht
vaarder, is er Zaterdag eindeljjk in geslaagd,
binnen bet half uur den afstand van het
park van Saint-Cloud te Parjjs naar den
Eiffeltoren en terug af te leggen.
Ot hg nu echter den prgs-Deutsch van
de Aéro-club heeft gewonnen, is nog niet
zeker.
Henry Deutsch loofde indertijd een prjjs
van 100,000 francs uit voor den luchtrei
ziger, die er in slaagde met zgn bestuur
baren ballon van het park der Aéro-clnb
om den Eiffeltoren te stevenen en op de
plaats van vertrek neder te dalen, alles
binnen het half uur.
Santos-Dumont vertrok Zaterdag precies
te 2 u. 44 min., stavende met den wind
mede recht op den Eiffeltoren aan, zwenkte
daaromheen met een straal van 75 meter
en keerde bjj kraebtigen tegenwind (41/,
blik vloog zg naar de deur, om in de duis
ternis te gaan verspieden.
Een diepe stilte volgde, daarop werd de
deur gesloten en het zonderlinge meisje stond
weer voor Darrel. Zg zag er zeldzaam mooi
uit met dat prachtige gouden haar, dat over
hare schouders hing, en toen nu het schjjn-
sel van de vlammen juist op heur haar en
haar gelaat viel, schoot Darrel opeens iets
in de gedachte.
•Groote Godriep hg in ontsteltenis uit.
•Is dat niet Sybilla Osborne, de dochter van
den kapitein?*
Het meiRje bezon weer zacht te lachen,
neuriede een vrooljjk wgsja en danste met
uitstrekte armen iu het vertrek rond.
Toen eerst begreep Darrel, dat dat arme
wezen, daar voor hem, krankzinnig was
Haar vader, een rjjk grondeigenaar in
Barlington, verdween eenige maanden ge
leden op eene geheimzinnige wjjze en ieder
dacht aan eene misdaad. Ondanks alle be
moeiingen van Darrel en andera detectives
had men tot nu toe geen spoor van den
vermiste gevonden.
Darrel had Sybilla her. aaide malen in
bet huis van haar vader gezien en even
zeer hare buitengewone schoonheid als hare
groote ontwikkeling bewonderd. Bestond er
wel eene grootere tegenstelling? Wie zou
ooit gedacht hebben, dat mooie gevierde
meisje bier terng te zuilen vinden en dan
nog wel in uie omgeving en in dien toe
stand
Sprakeloos keek de jonge man het on
gelukkige meisje aan, zich iu stilte afvragen
de, door welke vreeselgke oorzaak deze diep-
treurige verandering zou ontstaan zgn.
Zjj scheen zgne verbazing in 't geheel
niet op te merken, want zg ging plotseling
Toor hem staan en zei op smeekenden toon
meter windsnelheid met stooton van 6 tot
7 meter) naar het park van Saint-Cloud
terng. Hg was 29 min. en 15 sec. onder
weg geweest, toen hjj boven het park terug
was en het talrjjk wachtende publiek be
groette hem reeds als den winner van den
prgs. Maar in stede van dadeljjk te dalen,
maakte de luchtreiziger nog een wjjde zwen
king, tengevolge waarvan hg eerst na 30
min. 40 sec. den bodem bereikte. De com
missie voor den prgs, oordeelende, dat de
gestelde tjjd was overschreden, meende dien
niet te mogen toewgzen. Maar toen Deutscb
zelf verscheen en als zgn meening te ken
nen gaf, dat Santos-Dumont wel degeljjk
recht heeft op de uitgeloofde 100,000 frs.,
besloot de commissie de zaak nog eens te
overwegen.
Algemeen is men van meening, dat San
tos-Dumont den prgs gewonnen heeft. Het
reglement geeft aan, dat de ballon binnen
een half uur moet terug zgn op het punt
van vertrek en niet, dat hg binnen dien
tjjd moet zgn gedaald. Gisteren zou de com
missie in deze beslissing nemen.
Santos-Dumont heeft den prgs, indien hg
hem wordt toegekend, beloofd aan de armen
van Pargs.
De proefnemingen en zgn verschillende
ballons hebben meer dan een millioen ge
kost.
Santos-Dumont is nu voornemens te
trachten eerst van Nice naar Corsica de
Middellandscbe Zee over te steken en, als
hg daarin slaagt, van Nice naar Algiers.
Prof. Koch is op 't oogenblik te Gelsen-
kirchen, waar een der hevigste typhus-epi-
demieën heerscht, die Duitschland heeft ge
kend. Met den eersten president en ver
scheiden doktoren heeft hg de inrichting
der waterwerken bezichtigd. Er werd ge
constateerd, dat van een bron bg de Ruhr
sedert lang een pjjp direct in de rivier liep
en eerst in September werd verwjjderd. In
een voordracht, die Koch over de middelen
ter bestrjjding der epidemie hield, zag hjj
daarin niet rechtstreeks de oorzaak van de
epidemie. Veel aannemeljjker scheen hem de
theorie van den medicinaalraad Springveld,
te Arensberg, volgens welke nit een besmet
huis, bjj gelegenheid van een lek in een pjjp,
bacillen in de waterleiding waren geraakt.
Dr. Koch raadde voorts aan, de kanali
Als u mg de verzekering wilt geven,
dat Hubert zal komen, dan zal ik niet lan
ger gelooven, dat hg dien wreeden brief
heeft geschreven.*
•Ik kan u niets zeggen, wanneer ik dien
brief niet gelezen heb,* hernam Darrel zacht.
Zjj haalde vlug een velletje papier voor den
dag en reikte het over aan den jongen man,
die het volgende las:
Mejuffrouw Sybilla Osborne!
Tot mgn leedwezen moet ik u mee-
deelen, dat ik niet weer bjj u kan komen.
Morgen treed ik in het huwelgk en ga
ik mjjne huweljjksreis ondernemen naar
Europa. Vergeet mg zoo spoedig moge-
lgk.
H. Vandkk.*
•Kant n nu gelooven, dat mgne Hubert
mjj zoo iets vreeseljjks zon sehrjjven?*
vroeg zjj mg aandachtig aanziende.
•Neen, dat komt me onmogeljjk voor,*
hernam ik, haar den brief teruggevende.
Het werd hem nu duidelgk, dat zjj haar
verstand had verloren door het verlies van
haar vader en de trouweloosheid van haar
aanstaandedaardoor gevoelde bg diep me-
delgden met het arme, bedrogen meisje.
Tevens beschoawde hjj het als zgn plicht
om Sybilla terag te brengen naar Burling
ton, voordat hjj de vervolging van de moor
denaars van Arnold verder voortzette. Een
van die schurken had zjjn straf na toch al
ontvaugen, maar ook de overige medeschul
digen zonden de rechtvaardige straf niet
ontgaan.
Terwjjl hg nog aan het overleggen was,
wat hem nu het eerst te doen stond, hoorde
hg Sybilla plotseling een luiden gil uitstoo-
ten.
•Zie eens!* riep zjj opgewonden nit, het
seering te bespoedigen.
Er zgn nu 65 nieuwe typhusgevallen
geconstateerd. Te Gelsenkirchen zal tot
waarneming van alle epidemieën een bljjvend
station voor besmetteljjke ziekten opgericht
worden.
Uit Rome wordt bericht dat Z. H. de
Paus, Maandag een slechten nacht heeft
doorgebracht, tengevolge van een storing
in de werking der ingewanden. Hjj nam
evenwel eenig voedsel tot zich, maar tuea
is niet gernst.
Uit Washington wordt d.d. 19 October
gemeldDe Russische jurist, professor Mar
tens, heeft den president der Vereen. Staten,
Roosevelt, een bezoek gebracht. Men gelooft,
dat het doel van dat bezoek was om aan te
dringen op een spoedige bjjeenroeping vaa
den permanenten Raad van het Hof van
Arbitrage te 's-Gravenhage.
Het Russische grensdorp Schlensana bjj
Leloff is de vorige week geheel in vlammen
opgegaan346 woningen zgn verbrand. De
vonken dreven naar een drie kilometer ver
der gelegen dorp Straromyschy, waar 22
huizen afbrandden. De ellende is zeer groot
onder de bevolking en velen zgn zelfs zon
der schuilplaats. Vier personen zgn in de
vlammen omgekomen.
In een gezin te Konstantinopel zgn weer
vier gevallen van pest voorgekomen, waar
van reeds één met doodeljjken afloop. Ook
heeft een Pransche stoomboot uit Smyrna
een aan pest ljjdenden scheepsjongen aaa
land gezet en in het hospitaal doen op
nemen.
Te Tanger gelooft men dat de Marokka
nen, die zjjn nitgezonden om te trachten de
in vrjjheidstelling der Spaansche gevangenen
te bewerken, vermoord zgn, daar men niets
meer van hen gehoord heeft.
Het weer opleven van het verzet der Fi-
lippjjnen, in den laatsten tjjd, hondt de re
geering te Washington bezig. Er is nu geen
sprake meer van het naar hnis zenden van
een deel der bezettingstroepen, maar iedere
maand keeren ongeveer 2000 man wegens
volbrachten diensttjjd van de Filippjjnen
terug, en men overweegt op welke wjjze die
gapingen het best aangevnld zullen worden.
Waarschjjnljjk wordt nu een regiment in
fanterie naar Manila gezonden.
is mgn Hubert, mgn Hubert. Eindeljjk is
hjj er!« Een straal van vreugde schitterde
in de oogen van de krankzinnige, terwjjl
zjj met haar hand naar het venster wees
Darrel volgde haar blik en toen stiet ook
hg onwillekeurig een kreet van verbazing uit.
Dicht tegen de vensterruit gedrukt was
een menscheljjk gelaat, dat men plotseling
akelig bleek zag worden, en dat gezicht
behoorde aan zgn vriend Harper Ellistoul
Hoe kwam die hier in dezen nacht?
X.
Nog voordat Richard Darrel zich hersteld
had van zgne ontzaglgke verbazing, was
Sybilla op het venster toegevlogen en de
glasruiten met hare handen stuk slaaude,
waarbjj zjj zieh geducht bezeerde, riep z$
gillende: »Hubert, Hubert, eindeljjk zgt gjj
daar!* Daarop wankelde zjj en viel bewuste
loos op den grond.
De toestand was bjjzonder kritiek, maar
Darrel verloor geen enkel oogenblik zgne
tegenwoordigheid van geest.
Haastig de deur openend vloog hjj met
den uitroep: >Elliston, waar zgt gjj? Ik
heb u noodig 1* naar buiten.
Nu stond hjj vlak bjj de gebroken ruit,
maar den man, dien hjj hier dacht te vinden,
zag hg niet. De verschgning was verdwe
nen, alsof zjj in de locht was uiteengespat.
Nog eenmaal riep de detsctive den naam
ran zgn vriend, maar hg kreeg geen ant
woord.
Daar moet een geheim achter steken!
Was het gezicht voor het venster slechts
een gezichtsbedrog geweest? Richard Darrel
behoorde niet tot de bjjgeloovige naturen,
maar ia dit geval wist hg toch werkelgk
niet, wat hjj er van denken moest.
fill W HBli AD
Wordt vervolgd).