Het Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Hommelerwaard.
De moord in den sneltrein.
M 2056.
^FEUILLETON.
Uitgever: L. J. YEERMAN, Heusden.
ZATERDAG 2 NOV.
1901.
Beleefde Menschen.
UMÖ VAM ALIENS
TOOK
Dit blad verschat WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per S maanden l.OO.
Franco per poat zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën ran 16 regels 50 et. Elke regel
meer 71/» ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
Men kent het vermakelijk, doch na
tuurlijk eenigszins overdreven verhaal
van den wellevenden Turk, die den even
wellevenden postdirecteur komt bidden
en smeeken, eenige postzegels te mogen
koopen. Zij putten zich onderling uit
in betuigingen van slaafsche beleefdheid
en worden het, na lang schipperen,
vleien en kruipen over de zaak eens;
een echt beeld van oppervlakkige, oos-
tersche beschaving.
Oostersche, geen ware beschaving,
omdat zij de levensvormen in dit
geval op in ons oog zeer onverstandige
wijze wel verzacht en veraangenaamt,
maar niet tot het leven zelf door
dringt.
Men behoeft nu juist niet naar Kon-
stantinopel te reizen om overdreven be
leefde menschen te vinden; maar men
kan, zoowel in het oosten als in het
westen, tot de ervaring komen, dat
lieden, die kruipen voor hun meerderen
en bespottelijk hoog optreden tegen
hunne minderen, niet precies gezocht
behoeven te worden met de lantaarn van
Diógenes.
Een vorm, die aan de oppervlakte
blijft hangen, die, wat heel wat erger
is, uit onzuivere bron voorkomt, heeft
voor het leven geen wezenlijk nut.
Moeten wij dan maar met alle uit
wendige teekenen van beschaving breken
en alle vormen eenvoudig ter zijde
stellen? Dat zou ten minste bijzonder
gemakkelijk zijn.
Gemakkelijk ongetwijfeld. Doch, daar
bij blijft het ook. Het mag eens lastig
wezen, zoo onbarmhartig met den rand
van den hoed om te gaan en de straten
door te wandelen, groetende rechts en
links, met hand en hoofd en stem,
het mag eens lastig wezen, aldus op
tal van manieren in tal van omstandig
heden te handelen, te zamen genomen
hebben die dingen toch hun nut.
Zeker, het zijn maar onbeduidende
bewegingen, even onbeduidend zijn op
zich zelf de woorden en klanken, die
deze bewegingen vergezellen.
Maar toch door aan die uitwendige
vormen der beschaving te voldoen, lee-
ren wij elkander al dadelijk oppervlakkig
kennen, omdat wij genoodzaakt zijn,
op elkander te letten. Is de wezenlijke
15)
»Wat zegt gjj nu wel?* vroeg Darrel
scherp.
»Dat is al bjjzonder geljjkend,* antwoord
de EllistoD zeer kalm en afgemeten. »Van
wie hebt gij dat?c
»Van Sybilla Osborne,
»8ybilla Osborne?*
Dezelfde, die hier ligt. Als dat portret
niet van u afkomstig ig en als gjj niet de
man zjjt, die kapitein Osborne vermoorddet
en zpne dochter te gronde richttet, zou ik
wel mijn verstand Terloren hebben.*
Met die woorden richtte Darrel een ge
laden revolver op de borst van den schurk,
die bedaard lachend alles aanhoorde. Maar
bp die dreigende houding van den jongen
detective verschoot Elliston toch van kleur
en verdween die glimlach uit zjjn gezicht.
»Hoe?« riep hp gekrenkt uit. »Gp richt
uw revolver op nap, Darrel? Dat bevreemd
mjj zeker, want ik had niet gedacht, dat
gij nip ooit zoudt wantrouwen. Staat on se
vriendschap den op zulke zwakke schragen?*
»Wie mp bedriegt is mpn vriend niet.*
>Gp houdt mp dus voor een schurk, een
verdorven en diepgezonken misdadiger? 't Is
te hopen, dat men eerst naar mp zal luiste
ren om te hooren wat ik tot mjjne verde
diging kan aanbrengen. Zoudt gp mp maar
niet dadeljjk de handboeien aandoen en mp
achter slot en grendel brengen? Werkelpk,
Darrel, dat had ik nu toch nooit van u ver
kennismaking later noodig, dan is de
brug alreeds gelegd en zal het heel wat
gemakkelijker gaan. Gaan wij sprakeloos
voorbij of letten in het geheel niet op
elkaar, dan zal de ontmoeting later
minder van een leien dakje gaan. Is het
niet waar, dat wij altijd een weinig
antipathie gevoelen voor een man, ja
zelfs voor een vrouw, die den weg ver
volgt, zonder naar links of rechts te
zien Maar, als we dan van aangezicht
tot aangezicht tegenover dien man staan,
dan zullen we menschen die wij zijn
hem waarschijnlijk minder juist be
schouwen en zijn karakter en bedoelin
gen minder billijk beoordeelen. Was die
man ook beleefd geweest, het zou anders
zijn geloopen.
Beleefdheid doet, wat alle beschaving
doetzij bouwt bruggen, waardoor men
komt van het uitwendige tot het in
wendige.
„Yormen zijn dood, wanneer zij niet
door een edelen geest worden bezield."
Dat woord van een bekend schrijver
is zeker zeer juist. Doch wanneer wij
ook van de beleefdheid een deugd
maken en dus voor hare aankweeking
de noodige zorg dragen, dan zal het
aan dien bezielenden geest niet ont
breken.
Beleefdheid bestaat toch niet alleen
in het afnemen van den hoed of het
bezigen van zekere uitgezochte termen,
maar in de geheele houding die wij
tegenover onze medemenschen aanne
men, onzen geheelen toon van spreken,
ons gansche optreden. Zij eischt veel,
zeer veel oefening.
Denk eens aan de onaangename ge
vallen, dat wij ons in de noodzakelijk
heid zien gebracht, om iemand te her
inneren aan zijn plichten, hem ons
ongenoegen te kennen te geven, hem
tot een bekentenis van onrecht te bren
gen. Denk hier eens speciaal aan den
man van gezag, aan den rechter en
zoovele anderen. Zal het niet bijna altijd
afhangen aan onzen toon, van onze
woorden en gebaren, zelfs van de uit
drukkingen van het gelaat, of ons ver
wijt zal treffen, onze woorden worden
gehoord, onze vermaningen baten?
Hoe komt dat Omdat wij door dien
uiterlijken vorm in acht te nemen, den
indruk geven, dat wij handelen in den
geest van verdraagzaamheid en liefde,
van vergevensgezindheid, in één woord,
van ware menschelijkheid. Doen wij dat,
dan stuiten onze vormen niet af, maar
wacht! Welnu, gp zult nog wel eens berouw
hebben over uwe handelwjjze tegenover mp,
maar onze vriendschap kan nooit weer wor
den, wat zjj vroeger geweest is. Welaan,
neem mp dan maar gevangen!*
Misschien is hier toch nog een misver
stand,* zei Darrel aarzelend.
»Het doet mp genoegen, dat gp dat ten
minste nog inziet.*
»Is dit uw portret?*
>Neen.«
Durft gp dat bezweren?*
»Ik bezweer het.*
>En waart gp vannacht niet in Black
Hallow
»Neen.«
»Wilt gp daar ook op zweren?*
»Ik bezweer het.*
Elliston legde de hand op zpn hart en
zpn gelaat zag er zoo eerljjk uit, dat Darrel
zpn heschuldiging voor dat oogenblik introk,
hoewel zpne twpfelingen toch no™ niet ge
heel waren opgeheven. Hp zorgde evenwel,
dat hp het Elliston niet liet merken.
>Ik wilde u slechts op de proef stellen,
Harper,* zeide hp vergelpkend, zpn vriend
de hand reikende. >Gp zpt als goud zoo
trouw en ik ben bljj dat ik het weet.*
>Dus bezit ik toch nog uw volle ver
trouwen
>Dat spreekt vanzelf.*
Harte! jjk dank! En vertel mp nu eens,
wat gp van dat arme meisje vernomen hebt
Darrel voldeed aan zpn verzoek, maar
deelde hem toch niet meer mede dan hp
noodig oordeelde.
»Hebt gp dan dien Hubert Vander ook
gezien?* vroeg Elliston.
>Zeer duidelpk.*
»Nu, dat is ook wat moois om een dub-
openen juist de deuren van het hart.
Wij nemen een beschavingsvorm in acht,
die tot het leven zelf doordringt, om
dat zij waar en innemend is.
Inachtneming der vormen is bovenal
gewenscht in het openbare leven. Aller
oogen zijn gericht op den man die in
het publiek zijn meening verkondigt,
zijn zaak verdedigt of die geroepen is,
steeds voor de menigte op te treden.
Yan de vormen die hij bezigt zal het
voor een groot deel afhangen, of het
gesproken woord van hart tot hart gaat,
of het verdedigde gevoelen een geopend
oor vindt. Het gesproken woord zeggen
wij, maar is het met het geschreven
woord niet even zoo?
Alle ruwheid en ongemanierdheid
schaadt de goede zaak, en het is er
verre van verwijderd, dat beleefdheids
vormen gevaarlijk zouden zijn voor
waarheidzin en oprechtheid. Het tegen
deel is waar. Het leven is een strijd
van meeningen en belangen, en hij is
noodzakelijk voor het gezond maat
schappelijk bestaanmaar, hij zal meer
veredelend werken, naar mate de wape
nen die wij gebruiken, zachter en meer
pijnloos zijn.
ESuitenland.
Wanneer men de Times* mag gelooven,
houdt men zich in diplomatieke kringen druk
met den toestand in Turkjje bezig.
Tusschen de verschillende regeeringen zou
den besprekingen zpn gehouden en men zou
't hierover eens zpn: dat het dringend noo
dig is pressie op de Porte uit te oefenen,
ten einde een staat van zaken te doen ein
digen, die, volgens Engelsche inlichtingen
althans, buitengewoon treurig is.
Onder de ambtenaren in Turkpe heerscht
algemeen de uiterste ontevredenheid, terwjjl
de bevolking, die gebukt gaat onder den
zwaren druk der belastingen, dreigend mur
mureert.
De soldaten nemen hier en daar met ge
weld de publieke fondsen in bezit, om de
achterstallige soldjj meester te worden.
De schatkist is ledig en de regeering ziet
geen kans haar te vullen, zp 't ook maar
gedeeltelpk.
De Balkanstaten zpn een voortdurende
bedreiging voor de buitenlandsche rust.
Het drjjven van het Bulgaarsche comité
maakt den toestand in Madonië bjjna on
houdbaar. In Oud-Servië twisten Muzelman-
belganger te hebben, die een spitsboef moet
zpn. 't Is te hopen, dat mpne beminde mede
burgers het niet den een of anderen dag in
hun hoofd halen om mp in zpne plaats op
te hangen. Maar gp hebt dan toch in elk
geval eene belangrpke ontdekking gedaan,
beste vriend.*
»Hoe dan?*
»Wel, die Yander is dan toch zeker de
moordenaar van kapitein Osborne.*
»Dat heb ik ook al gedacht,* zei Darrel.
>Hp heeft dan niet allleen de dochter
ontvoerd, maar hp is dan ook zeker de dader
van den jongsten diefstal met moord. Een
mensch, die zulk een engelachtig wezen kan
bedriegen, is tot de grootste misdaad in
staat.*
»Dat is zeker.*
>En dan zou ik denken, dat hp of zpne
vrienden de hut op slot hebben gedaan en
in brand gestoken om den man, die het
hun met al zpne vervolgingen wel wat al
te lastig maakte, uit den weg te ruimen.*
Precies hetzelfde, als ik gedacht heb.*
>En luister nu eens, naar hetgeen mp
nu juist in de gedachte komt. Die Vander
en zpne vrienden zullen waarschjjnljjk den
ken, dat gp in de vlammen zpt omgeko
men. Zou het nu niet goed zpn, als gp
die schurken in die meening liet, door u van
nu af op eene andere wjjze te kleeden en
eeaigszins te vermommen?*
>Neen, dat gaat niet.*
»Waarom niet?*
>Omdat mpne vpanden die plek stellig
zullen doorzoeken. Als zp dan geene over-
blpfselen vinden, komt de zaak toch van
zelf uit.*
>Dat behoeft nog lang niet het geval te
zjjn,* hernam Ellison.
nen en Slaven om 't hardst.
Albanië is feitelpk in openlpken opstand
tegen den Sultan.
Waar Engeland het meest over klaagt,
zpn de onrustbarende geruchten, welke om
trent Armenië de ronde doen.
Zonder nu juist het pessimisme zóó ver
te drpven, kan men toch wel zeggen, dat
de toestand in het Oosten een oplossing
meer dan wenscheljjk maakt.
De gouverneur van Louisiana, kreeg
Woensdag telegrafisch bericht uit Ballstown,
bp Washington, in dien staat, dat daar een
hevig gevecht plaats had gevonden tusschen
blanken en negers, waarbjj 30 dooden ge
vallen waren. Er werden toebereidselen ge
maakt om troepen af te zenden, maar een
later bericht meldde, dat alles weer rustig
was. Het opstootje moet bp een godsdien
stige samenkomst in de open lucht ont
staan zpn. Politieagenten hadden een inval
gedaan in een lokaal voor ververschingen,
dat geen vergunning had, raaar de eige
naar van het lokaal, een neger, schoot op
de agenten en doodde er twee. Hjj werd
dadeljjk daarop zelf doodgeschoten, en toen
een neger-evangelist nu met een geladen
geweer aankwam, maar met kogels door
boord werd, was het gevecht weldra alge
meen. Men zegt dat de blanken zich wa
penen, en dat de opgewondenheid onrust
barend toeneemt.
In den laatsten tjjd is in Engelsche bladen
veel over een plan van den directeur van
de »Cork and South Coast of Ireland Rail
way,* den heer O'Brien Croker, gesproken,
waarvan de uitvoering 'n geheelen omme
keer in de scheepvaart zon brengen. Het
doel is, de snelheid van de stoombooten
zoodanig te verhoogen, dat de overtocht
over den Atlantischen Oceaan in minder
dan vier dagen kan geschieden. De beer
O'Brien Croker heeft nu uit New-York
naar Cork bericht gezonden, dat het plan
verwezenlpkt is.
De nieuwe maatschappjj draagt den naam
Ocean Rapid Transit Company* en zal het
transatlantisch verkeer met stoombooten van
de grootste vaarsnelheid onderhonden. De
eerste ljjn, die in gebruik wordt genomen',
gaat van Narragansett Bay over den Atlan
tischen Oceaan naar Berehaven, waarvoor
een tpd van 90 uur noodig is; de booten
varen voorloopig twee keer in de week. De
»Maar volgens mpne meening toch wel,*
zei Darrel. Doch, wat doet het er ook toe
Ik zou uw raad misschien toch nog wel
eens kunnen opvolgens.*
»Ja, doet dat!* zei Elliston hem goed
keurend toeknikkende. Welke verkleeding
wilt gjj dan kiezen?*
Darrel lachte.
»Niet zoo nieuwsgierig, beste vriend!
Wat voor nut zou ik van die vermomming
en verkleeding hebben, als al mpne ken
nissen er alles van wisten?*
»Nu geloof ik toch werkalpk, dat gp
mp nog niet ten volle vertrouwt, Dick
>0, zeker wel, maar in dit geval wil ik
mpn geheim nu eens geheel voor mp zelf
houden.*
»Gp hebt eigenlpk geljjk,* hernam El
liston.
Nog dienzelfden avond bracht Darrel het
ljjk van Sybilla Osborne naar Burlington.
Hp beschouwde het als zpn plicht om dat
zelf te doen. Elliston reisde een paar uren
met hem mee, daarop stapte hp uit, omdat
hp, zooals hp zei, naar Waldburg terug
wilde; daar hoopte hp over eenige dagen
Darrel weer te ontmoeten.
Toen de jonge detective in Burlington
aankwam, wachtte hem eene hoogst onaan
gename verrassing.
Een ambtenaar van de politie legde zpn
hand op Darrel's schouder:
>Gjj zpt mpn gevangene!*
>Ho, ho! wat moet dat beteekenon?
Waarvoor?* vroeg Darrel verontwaardigd.
Wegens den moord op kapitein Osborn
en zpne dochter!*
XIH.
Harper Elliston had tenminste emmaal
nieuwe booten worden door turbines gedre
ven en gebruiken bp het stoken olie, die ia
tanks aan den bodem van de boot meege
voerd wordt.
Het kapitaal der maatscbappjj bedraagt
30 millioen dollar en is reeds bpeen.
Een inzender in de fReichsboten* schat
dat de Boeren, die ten tjjde van hun grootste
sterkte 54.800 man telden, in het geheel
40.000 man aan dooden, gewonden, gevan
genen, overgaven en vluchtelingen hebben
verloren, zoodat er nog ongeveer 14.000 maa
in het veld zouden staan. In dit cpfer zpn
echter niet begrepen de Afrikaanders, die
zich in de Kaapkolonie hebben aangesloten.
Terwjjl de Engelschen zegt de schrjj-
ver aan dooden 5 pet., aan gevangenen
2.8 pet., aan invaliden 14 pet., aan gewon
den 6 pet. hebben verloren, dus een totale
verzwakking van hun legermacht met meer
dan een vierde, hebben de Boeren aan doo
den 8 pet., aan gevangenen bjjna 50 pot.
en in het geheel omstreeks 77 pet. verloren.
Procentsgewjjs berekend zjjn de verliezen
van de Boeren hooger dan die van de En
gelschen. Men bedenke echter dat er aan
Engelsche soldaten omstreeks 350.000 man
naar Zuid-Afrika zjjn gezonden, terwjjl de
Boeren maar 54.800 man hadden. Elk ver
lies moet voor de Boeren due bpna de ze
venvoudige waarde van de Engelsche ver
liezen hebben. Als wjj dit bedenken, krpgt
de zaak dadeljjk een heel ander aanzien.
Bovendien krpgt men uit de verliezen van
beide partpen over het laatste jaar reeds de
zekerheid dat het voor de Boeren niet slecht
staat, want sedert den 31sten December
verloren zp maar ongeveer 800 dooden en
3800 gevangenen, terwpl de Engelschen aan
dooden alleen meer dan 10.000 en aan ge
vangenen ook nog meer dan 2000 man
verloren, dus een verzwakking ondergingen
die bjjna driemaal zoo groot was als die
van de Boeren.*
De »Neue Freie Presse* zegt, dat ver
scheidene honderden paarden, uit Rusland
te Weenen aangekomen, naar Zuid-Afrika
voor het Engelsche leger zullen worden ver
zonden.
Potgieter, de gewezen burgemeester van
Pretoria, heeft, gisteren te Weenen zjjnde,
in een interview verklaard, dat het eind
van den oorlog nog onmogeljjk wai te
voorzien, daar er nog tusschen de twintig-
in zpn leven woord gehouden, daar hp in
derdaad naar Waldburg ging en aldaar zjjn
gewone kamers in het kleine logement we
der opzocht. Tegen den middag richtte hjj
zpne schreden naar de woning van Dick
Darrel.
>Ik denk, dat Nelly verrukt zal zpn mjj
te zien,* zp hjj glimlachend tot zich zelf,
toen hjj aan de deur belde. Eene oude
negerin deed open.
>Mpnheer is niet thuis,* zei zp.
»Maar juffrouw Nelly?*
>Die is wel thuis, maar zjj heeft iemand
bjj zich en zjj wil niemand anders ontvan
gen.*
»Zoo, zoo gezelschap Zeker een paar
vriendinnen
»Neen, een jonge beer grjjnsde de oude
vrouw.
»Een heer?*
Elliston trok zpn wenkbrauwen samen;
hjj was er volstrekt niet mee ingenomen,
dat Nelly behalve hem nog andere heeren
ontving.
>Maar de juffrouw zal mjj toch zeker ook
wel willen ontvangen, als zjj hoort, dat ik
het ben,* zei hjj kortaf, schoof de negerin
dood eenvoudig op zjj, ging een kamer bin
nen, nam plaats op een gemakkelpken stoel
en wachtte geduldig op de komst van het
jonge meisje.
Een oogenblik later kwam Nelly reeds
binnen. Hare oogen straalden en op het
lieve mooie gezicht lag eene vroolpke, ge
lukkige uitdrukking.
Elliston, di« zich verbeeldde, dat bjj de
oorzaak was van haar opgewekt voorkomen,
begroette haar met groote vriendelijkheid.
NIEUWmUS
1 H'——n—aw—Mil ■■IWIWMH—MMBWBWB—i
Wordt vorvolyd).