Het Land van Heusden en iltena, de Langstraat en de Bommelerwaard. Brieven uit Amsterdam. M 2077. FEUILLETON. DE WARE JOZEF. UNB,vah.alten^ Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. WOENSDAG 15 JAN. 1902. VCX)B Dit blad verschat WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprjjs: per S maanden l.OO. Franco par post zonder prjfaverhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiën ran 16 regale 50 et. Elke regel mear 71/, ct. Groote lettere naar plaatsruimte. Advertentien worden tot Dinadag- en Vrjjdagavond ingewacht. Waarmee dezen brief aantevangen? De onderwerpen dringen zich bij getalen aan mij op. Laat me met de kunst beginnen. De afd. Amsterdam van de Maatschappij van Toonkunst heeft gis teren en heden aan leden en belang stellenden laten hooren dat ook het tegen woordige Nederland nog muzikale zonen telt. Ze heeft de goede gedachte gehad eens een uitvoering op touw te zetten van werken uitsluitend van landgenooten. Toonkunst heeft in haar afdeelingen veel gedaan voor buitenlandsche kunst, maar van de onze heeft ze zich niet bijster veel aangetrokken. Yroeger heette het dat we niet veel zaaks bezaten, maar tegenwoordig is dat niet vol te houden, nu een Zweers symphonien schrijft en een Diepenbroeck Te Deums toonzet, zoo schoon als er wellicht nog nimmer gecomponeerd zijn; nu we althans twee orkesten bezitten (Amster dam en Utrecht) in staat schoone mu ziekwerken ook schoon te vertolken. Een toonkunstenaar is tegenover andere artisten in slechte conditie. Wanneer hij zijn schepping voltooid heeft, is dat wel een groote, doch nog maar een eerste stap. Een schilder zendt in dit geval zijn werk naar de expositie, een dichter leest zijn werk voor; de toon kunstenaar echter is afhankelijk van een orkest, dat zich over zijn werk ontfermen wil. En hoe lastig dat is, heb ik eens door een componist hooren vertellen. Hij had een stuk voor orkest geschreven en zocht daarvoor een gezel schap, dat hem de eer wilde gunnen het uit te voeren. Na hier en daar te vergeefs aangeklopt te hebben, nam de directeur van een militaire kapel het ter inzage aan. Weken gingen voorbij Hij waagde eens aan te kloppen en ja, daar gewerd hem de uitnoodiging op de repetitie te komen. Hij mocht zelf diri- geeren. Maar nu geschiedde in erge mate, wat altijd geschiedt als een orkest onder een vreemden directeur speelt: de leden steken den gek met hem, niet in woorden, maar in een massa valsche noten en opzettelijk aangebrachte ver minkingen. 'tWas zoo verschrikkelijk, dat hij zijn eigen werk niet herkende, en eindelijk de stok neerlei en zich wegmaakte. PAUL LINDAU. 1) Iu de tuinkamer van een klein met vrien delijk groen omrankt huigje van eene noord- duitiche Universiteitsstad zaten op een Au- gustus-achtermiddag twee heeren voor het sehaakbord. De oudste der twee, wiens stramme hou ding en bjjzonder nette kleeding den vroe- geren militair kenmerkten, scheen een goede vjjfiiger te zjjn. Zjjn bruinachtig rood, van eene uitstekende gezondheid getuigend ge laat, werd omlijst door zilvergrijze haren en baard. Zjjn krachtig geteekende trekken spraken van e«n open en vast karakter, terwjjl de uitdrukking der onder de boisteli» ge wenkbrauwen t« voorschjjn komende schitterende oogen, de breede bjj de geringste opwinding dikker wordende aderen op zjjn voorhoofd, alsook zjjne haastige bewegingen, welke de stijfheid van zgn rechterarm nog meer deden uitkomen, van eene gaa' rdheid bljjk gaven, die wel geschikt kon zgn, weer spannige soldaten onder tucht te houden, doch in den huiseljjken kring dikwjjls vrjj lastig kon zjjn. De tegenover hem zittende persoon bood eene opvallende tegenstelling met hem aan. Bjjna twintig jaren jonger dan Majoor Ehrenberg, vertoonde Dr. Bolsten zich in zjjne geheele verschijning als een man, die aan uiterljjke vormen slechts zeer weinig waarde hecht. Uit zjjn met zomersproeten Wanneer echter een orkestdirecteur als Willem Mengelberg zijn schouders onder de zaak zet, is voor zoo'n mis lukking geen gevaar en zoo hebben de Amsterdammers nu voor de zooveelste maal kunnen hooren wat een uitnemend kunstenaar er steekt in den componist van Vondels reien uit de Gijsbrecht van Amstel, onzen stadgenoot Bernard Zweers en boe we heusch niet naar den vreemde behoeven te gaan om een programma saam te stellen, waard te worden aangehoord. Dat 't tegenwoordig haast ondenk baar is, dat iemand begaafd met een schoone stem onbekend zou blijven, bewijst alweer 't geval met Johan Schmier, den geliefden basch van het z.g. Lyrisch tooneel, een tweede Ned. Opera, die haar tenten in 't Paleis heeft opgeslagen. Gelijk Rogmans uit de kazerne in den Bosch, Urlus uit een smederij te Utrecht, Orelio van voor de klasse in een school te Dordt, gehaald is binnen het gebied der Toonkunst, zoo is Schmier, de leuke componist van de versjes van Van Alphen, om zoo te zeggen, van de straat opgenomen, waar hij als reiziger in Cats-elixer flaneerde. Schmier viert deze week zijn 25-jarig jubileum. Opmerking verdient dat al deze zangers tot de R. K. kerk behooren en voor 't meerendeel nog in de koren meezingen. Schmier zingt in de St. Nicolaaskerk, Rogmans in de „Mozes." Er gaat door 't gehucht een won derlijk gerucht, het heeft in de krant gestaan, dus zal 't wel waar zijn: de Beurs nl. nog niet voltooid, vertoont aan de zijde van de Warmoesstraat scheuren, een gevolg waarschijnlijk van verzak king. Als dat waar is, dan is de ellende niet te overzien. In de onderwijswereld waren ook geruchten rond, nl. van hoofden, die eigenmachtig met de gelden der gemeente rondspringen. Een hunner is door B. en W. op de vingers getikt en ofschoon men hem in 't openbaar slechts groote slordigheid in de administratie wil ten laste leggen, heeft hij toch een zeer zware straf ontvangen, daar voorgesteld is hem te verplaatsen van een mooie, nieuwe, dubbele school, naar een enkele in een zeer miserable buurt. In enkele bladen wordt gewoonweg gesproken alsof hij diefstal bedreven heeft. Wat bezaaid, weinig schoon gelaat, spraken kalmte en goedhartige opgeruimdheid, eene levensopvatting, die onwillekeurig een ieder voor hem innam. Dat deze zachtheid en meegaandheid der uiterljjke verschgning echter volstrekt geen teekeuen van zwakheid van karakter waren, dit wisten niemand beter dan de schooljon gens, wien hg als leeraar aan het stedelgk gymnasium onderwjjs gaf. Zjj wisten heel goed binnen de grenzen zjjner oogluikende toelating te big ven, en, zonder dat bjj ge bruik maakte van de ingewikkelde wjjze van strafoefening, welke menigeen onder zjjne collega's voor onontbeerlijk hield, wist niemand zoo goed als hjj zjjne klasse onder appèl te houden. De wilde wingerdranken, die zich rjjke- ljjk om deur en ramen slingerden, lieten het daglicht slechts hier en daar in de tuin kamer dringen, de beide heeren hadden het schaakbord, dat tot nog toe hunne oplet tendheid in beslag genomen had, achteruit geschoven en keken vanuit het schemerige vertrek in den zich in den zonneschgn ba denden, voor hen uitgestrekten tuin. Op het breede, met twee rjjen stamrozen beplantte grintpad, dat midden door den tuin liep, vertoonde zich eene in 't licht gekleede meisjesgestalte. Dan naar het eene, dan naar het andere rjjkbloeiende boompje gaande, knipte zjj de volste en geurigs te rozen af, om ze in baar mandje naar de tuintafel te brengen, waarop eene groote kristallen schaal tot hunne ontvangst gereed stond. Het blonde haar viel in tallooze krullende lokjes van onder den breedgeranden stroo- hoed op het voorhoofd, terwjjl het van ach teren in een dikke vlecht afhing. Blauwe oogen van ongemeen zachte eu schuchtere uitdrukking behoorden tot een liefelgk ge er eigenlijk voorgevallen is weet nie mand, ook de raadsleden niet en daarom is het slot in den raa'd geweest dat al vorens een besluit zou genomen worden, alle stukken op de zaak betrekking hebbende, ter lezing zouden gelegd wor den. Dit muisje zal een staartje hebben. Nu nog een onderwerp, waarover nog heel niet geschreven, doch dat niettemin druk besproken is en nog wordt. Er schijnt onder de onderwijzers en voor namelijk onder de hoofden van scholen een epidemische ziekte te zijn uitge broken. Deze ziekte openbaart zich in toenei ging tot een der onderwijzeressen aan de school verbonden, het drukken van een handje bij uit- en aangaan en 't geven van een oogje. Daarmee gepaard gaat meer of minder afkeer van de eigen, wettige echtgenoot en het door brekende inzicht dat men zich in zijn keuze vergist heeft. Men heeft die ge vestigd als jong broekje, er niet aan gedacht dat men nog eenmaal de ge wichtige betrekking van schoolhoofd of onderwijzer in de hoofdstad zou ver vullen en nu men zoo hoog gestegen is, ziet men eerst recht dat zij toch niet de rechte vrouw op de rechte plaats is. Dat is 't tweede stadium van de ziekte, 't Volgende is ongenoegen tusschen man en vrouw en stijgende afkeer, 't Eind is dat bij onderling goedvinden 't^paar van elkaar gaat en er een foef wordt uitgedacht om wettelijk te scheiden. Dat geschiedt, meneer trouwt de geliefde onderwijzeres en nu gaan ze samen naar school, hij om den kost voor hun beiden, zij om dien voor de gescheiden vrouw te verdienen, die natuurlijk levenslang onderhoud bedongen heeft. Ik zou vaD deze geschiedenis voor den voet op eenige voorbeelden kunnen noemen, vandaar dat ik spr?k van een epidemie. Dit en 't voorgaande is aller minst geschikt om 't respect voor den onderwijzersstand op te houden. A., 12,1,1902. J. L. Buitenland» Eindeljjk dan is toch het ljjk van den vermisten zeekaptein en het rjjtaig te Ant werpen in een der havens gevonden. De duiker was voor de zevende maal naar beneden gegaan, toen hg het r jjtnig ontdekte. laat, welks eigenaardige schitterende blank heid aan versch gevallen sneeuwvlokken deed denken. Doch hoewel zelfs in oogen- blikken van opwinding het jonge bloed zich slechts zoo flauw op de wangen vertoonde, als het teedere rood, dat het hart der witte roos kleurt, zoo gaf het gelaat toch niet de indruk van ziekelijkheid, daarvoor had het een te rein en verblindend teint en was het te zeer onbloot van scherpe of lijdende trekken. Het jonge meisje scheen er niet san te denken, dat men haar van uit het huis kon gadeslaan. Zonder er veel op te letten, had zjj de rozen op de tafel neergelegd en, met de eene hand licht daarop leunende, staarde zg droomerig over de velden en weiden heen, die zich aan den anderen kant der lage tuinschutting, in een blauwen nevel gehulde bergen uitstrekte. »Wat zou men wel te hooren krjjgen, als de gedaehten daar achter dat blanke meisjesvoorhoofd eens plotseling geuit wer den, zeide Dr. Holsten, de stilte afbre kende. Niet veel verstandigs zeker! spotte de majoor. Waar denkt zoo'n ding aan? Aan een nieuw japonnetje, eene andere manier om het haar te dragen, aan het bezoek van eene vriendin, of, als ze al heel verheven zgn, die gedachten, hoogstens aan den held van den laatsten door haar gelezen roman. Soms heeft zoo'n held reeds vleesch en bloed aangenomen I Juffrouw Hermine zou niemand weten, wien zg de roos, die zg zoo in gedachten verzonken aan hare lippen drukt, zenden wil? De majoor sprong op: Vergeet niet, dat gjj spreekt van mjjne dochter, die ik niet laat beleedigen. Acht h dan de onderstelling, dat uwe dochter haar hart kan verloren hebben, eene Onmiddelljjk werden maatregelen genomen om het boven te halen. Het rjjtuig was geheel verbrijzeld, het voorste bovengedeelte, en de voorwielen lagen eenige meters van het rgtuig af. Dit laatste was in slechten staat; sommige planken kon men afbrokke len als een stuk droog brood. De koetsier moet zich van poort hebben vergist en in het water gereden zgn. Het rgtuig lag op een viertal meters van den kaaimnnr op eene plaats waar de bo dem met ruim een meter sljjk is bedekt. Om 2 uren werd het lgk van kapitein Rossander ontdekt. Het uurwerk van het slachtoffer was stil bljjven staan op 5 uur 17. Het lgk was afzichtelijk blauw. Da on gelukkige lag met de armen krampachtig verwrongen en een nagel afgerukt. Ook de hoed van den koetsier is reeds bovengehaald. Het lgk van den kapitein lag op 20 me ters afstand vau de plaats waar het rgtuig werd gevonden. De dokter, die de eerste lijkschouwing deed, verklaarde niet de minste sporen van geweld te hebben ontdekt. In de 'orieventasch van den kapitein was eene som van 160 frank in bankbriefjes, en in een zjjner zakken vond men 17 frank en eenige centiemen in verschillende munt. Nadat het ljjk van den kapitein was bo ven gehaald is de duiker nog eemaal naar beneden gegaan; ditmaal haalde hg den haverzak van het paard op. Het is een wonder, dat de duiker er nog is geslaagd is, het lgk van den kapitein te vinden. Het lag onder de modder bsgraven, en slechts een der voeten kwam er nog uit. Zoodra het lgk van den kapflein werd bovengehaald, heeft de firma Sasse bevel gegeven, op al de Zweedsche schepen de vlag half top te hangen. Verscheidene andere schepen hebben dit voorbeeld gevolgd. Meer dan waarschjjnlgk zal men de onderzoekingen naar den koetsier niet voortzetten, daar het parket de over tuiging heeft dat er geene misdaad is ge pleegd. Op aanvraag der familie en van de reederjj zal het lgk van kapitein Rossander naar zjjne geboorteplaats Kalmus worden over gebracht. Voisin, een soldaat te Rennes, werd in 1892 doos den krjjgsraad ter dood veroor- beleediging? Haar hart verloren! Laat mjj toch met rust met zulken onzin, bromde de Majoor. Helene is nog op en top een kind Op achttieejarigen leeftjjd? Op acbttienjarigen leeftgd, ja zeker! Mjjne dochter heeft geen enkele gedachte, die ik niet zou mogen weten Nu, dat is kras gezegd. Anders maken de jonge meisjes nu juist niet hunne vaders tot de vertrouwden hunner hartsaangelegen heden. Legt gjj het er op toe mg boos te maken, Mjjnheer de dokter? Dat schuchtere ding, dat als ik er bg ben, den mond nauwelgks durft open doen, zou het wagen zonder mjjne toestemming verliefd te worden Jnist, omdat ze zoo schuchter is wilde de Dr. antwoorden, maar de Majoor viel hem in de rede met; Nu heb ik er genoeg van, Dr.; we zullen eens dadeljjk onderzoeken wat er van uwe praatjes waar is Hermine! riep hjj, met harde en doordringende stem den tuin in. Het jonge meisje schrikte op uit haar gepeins. Haastig schikte zg de rozen in de schaal en kwam, het zware voorwerp met beide handen voorzichtig vasthoudende, den tnin door en den gang in. Bljjf daar staan! granwde de vader haar toe, toen zg juist over den drempel wilde stappen. Kgk mg eens goed aan! De Dr. daar beweert dat je in staat zoudt wezen, mg te bedriegen en achter mjjn rag een minnarjjtje aan te knoopen. Plotseling schrikte zg, wendde de blauwe oogen ontsteld van den rader naar den Dr., even wankelde de schaal in hare handen en viel daarna met laid gekletter op den grond. De Majoor lachte schaterend Daar heb ge het antwoord, Dr.; alleen deeld. Gelukkig echter deinsden de autori teiten voor de toepassing van de doodstraf terug en is Voisin's straf in dwangarbeid veranderd. Nu bljjkt toch, dat Voisin on schuldig is geweest aan de misdaad waar voor hjj werd veroordeeld. De procureur van de republiek heeft aan Voisin laten weten, dat bjj het hof van cassatie revisie van het vonnis is aangevraagd. Uit niet volkomen onverdachte bron een telegram uit Weenen aan de Daily Mails komt de voorspelling van een op handen zjjnde érnstige crisis in Servië. Er zoude nameljjk groote ontevredenheid heer- schen onder de geheele ambtenaarswereld en in het gansche leger, behalve het garnizoen van Belgrado. Sedert maanden hebben noch de ambtenaren, noch de militairen betaling gehad. Verscheiden officieren zouden sleebts een klein deel van hun traktement over 1901 ontvangen hebbes. Alleen het garnizoen van Belgrado zoude goed betaald worden omdat het moet dienen tot bescherming van het Hof. En dit alles wordt geweten aan koningin Draga's schuld. In Bosnië, in de nabjjheid van Dolina, is een hoogst belangwekkende opgraving gedaan. Diep in den grond is daar een heele s'ad van paalwoningen ontdekt, die volgens het blad, waaraan we deze mededeeling ont kenen zou dateeren van ongeveer de 12e eeuw vóór Christus Reeds zgn vier gave huizen gevonden, waardoor voor het eerst een duidelgk beeld te krjjgen is van de bouworde dezer soort van woningen. Voorts zjjn er urnen gevonden, aarde werk, huisraad van hertshoorn, wapens van jjzer en brons, die een hoog denkbeeld ge ven van de beschaving, welke de bewoners reeds gehad moeten hebben. Hoogst interessant is ook het overblijfsel van een sehip, van een uitgeholden boom stam gemaakt. Hierop zonden ook sporen van verf gevonden zgn. Dit schip wordt 3 eeuwen ouder geschat dan onze jaartelling. De krjjgsraad te Jena heeft luitenant Thieme, die onlangs den student Held in een tweegevecht heeft doodgeschoten, ver- bet onderstellen van zulk eene mogeljjkheid, maakt haar zoo aan 't schrikken, dat zg, wat zjj in hare handen heeft, laat vallen. Heb maar geen spjjt van die schaal, kind je zult eene andere en veel mooiere hebben. Die scherven daar hebben mg een pak van 't hart genomen. De Dr. was, toen de schaal op den grond viel, opgesprongen en hielp, op de knieën liegende, ijverig om de scherven op te rapen. Er werd geen woord tasschen hen gewis seld, maar hars oogen verloren bjjna hunne angstig vragende uitdrukking, toen zjj zjjn open, geruststellenden blik ontmoette. Hg had een zakdoek nit zjjne zak ge haald om een der scherven van stof te ont doen en daarna gaf hjj deze, haar betee- kenisvol aanziende, aan Hermine over. Zjj aarzelde een oogenblik om er naar te grjj- pen en keek schnw naar haren rader; daar na echter pakte zg scherven en rozen haas tig bg elkaar en verliet, zonder om te kg ken, haastig de kamer. U hebt eene zonderlinge manier om het vertrouwen van uwe dochter te winnen met deze woorden wendde de Dr. zich, nadat zg verdwenen was, tot den Majoor. Zjj is aan mjjne wjjze van doen gewend, Dr. Ik heb haar altjjd goed ontzag weten in te boezemen. En daarom verwacht n waarschjjnlgk, dat nwe dochter nit lonter kinderlgk ont zag ongetrouwd zal blgven? En waarom niet? Ik zal wel tegen den jniaten tjjd een geschikten man veor haar kiezen. Hjj wenkte den Dr., die hem drif tig in de reds wilde vallen toe te iwjjgen en ging opgewonden voortIk heb het ge zien wat er van komt als zoo'n jong ding voor zich zelve wil kiezen. Ik weet niet of ik u wel eens van flersaine's moeder ver telde? Wordt vervolgd). EUW1ILA0 DOOR

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1902 | | pagina 1