He! Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bommelenvaard.
M 2084.
FEUILLETON.
DE WARE JOZEF.
Uitgever: Li. J. VEERMAN, Heusden.
ZATERDAG 8 FEBR.
1902.
LAWS VAN ALIENS
TOOK
Dit blad rerschtfiit WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden l.OO.
Franco per post zonder prgsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën ran 16 regels 50 et. Elke regel
meer T1/* ot. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrjjdagavond
ingewacht.
Het is de nakomelingschap, die te
oordeelen heeft over de daden van het
voorgeslacht en zij velt inzonderheid
het oordeel over de grooten en macht
hebbenden, over de leidslieden en be
stuurders der volken.
Opmerkelijk is het daarbij dat, over
verweg de meerderheid dier machtheb
benden, hoe ook in hun tijd geëerd,
gevleid en gevreesd, door de historie
schrijvers het „schuldig" wordt uitge
sproken.
Voor de geschiedschrijvers der toe
komst zal intusschen het vormen van
een oordeel zeker wel heil wat gemak
kelijker zijn, dan het geweest is voor
die van het verledene. In onzen tijd
toch, waarin feiten en omstandigheden
meer algemeene bekendheid hebben en
oorzaken en gevolgen slechts eenigen
tijd in het duister, zelden voor altijd
verborgen kunnen blijven, behoeft men
zelfs het oordeel der nakomelingschap
niet af te wachten; maar licht den
historieschrijver voor en geeft hem een
leiddraad in de hand.
Dit mag eenigszins schaden aan de
zelfstandigheid van het historisch onder
zoek, het heeft toch ook zijn voordeelen.
De historieschrijver, die het verledene
niet met eigen oog zag, oordeelt over
de oorzaak allicht gestrenger dan hij
het over den tijdgenoot zou gedaan
hebben. Hij toch kan nooit weten, wat
ons van nabij bekend is. Hij keurt een
daad af ter wille van hare gevolgen,
maar kan dikwijls niet beslissen, of die
daad niet geweest is een gevolg van
onkunde, van verkeerden raad, van een
drijven op den stroom der volksover
tuiging.
Het is een ontzaglijk verschil: van
achteren een plaats gehad hebbend feit
te moeten beoordeelen of, er zelf vóór
te staan.
't Is geen wonder dat deze vrij alge
meen erkende waarheid, in deze veel
bewogen tijden ons voor den geest kwam.
Maar wij herinneren er toch niet aan,
ter wille van de hooge staatkunde en
van de feiten, die de wereld in den
laatsten tijd in rep en roer brengen.
Wij passen haar liever toe op de
gewone, dagelijksche ervaring.
Ook daarin blijkt het vaak, hoe nood
zakelijk het is, gematigd te zijn in zijn
oordeel en voorzichtig bij het vellen
van een vonnis.
Niets is moeilijker, dan de beweeg-
PAUL LINDA U.
8)
De Majoor bleef een oogenblik «taan, om
zich met zgn grooten roodzgden zakdoek (hg
hield zich met die kleine dameslapjes, zooals
hg de nieuwmodische heerenxakdoeken noem
de, nist op) het zweet ran het voorhoofd
te regen en begon daarna blazende en hg-
gende, den heuvel te beklimmen.
Te vergeefs hoopte hg de door hem ge«
zocht wordende personen op eene der banken
aan den kant van den weg te vinden; zg
waren er niet, en hg moest, hoe zuur het
hem ook viel, besluiten ze tot boven op den
heuvel te volgen. Plotseling bleef hg staan
hg had het volle gezicht op het kleine, hoog
gelegen prieel en alles in orde Her
mine en de dokter bevonden zich daar.
Hst is waar, de Majoor kon van zgne
dochter niet meer zien, dan de omtrekken
harer gestalte en haar licht zomerjaponnetje.
De Dr. gekleed in grgzen overjas en met
een breedgeranden hoed op, stond, in iede-
deren trek van zgn gelaat duidelgk herken
baar, voor den ingang van ket prieel. De
Majoor sloeg hem vol belangstelling gade,
want al kon hg de woorden ook niet ver
staan, zoo verrieden zoowel houding als be
wegingen een gekeele geschiedenis. Men zag
hoe de dokter aan het tegenover hem staand
redenen te doorgronden die iemand tot
zekere daad hebben geleid, en wanneer
die „iemand" een persoon van beteekenis
is, wiens handelingen door allen worden
besproken en die door allen wordt aan
gegaapt, maar die juist daarom verschijnt
in een licht, waaronder het moeilijk
valt om precies te zien hoe het met
zijn zedelijk karakter gesteld is, dat ons
niet overkomt wat ons in het dagelijksch
leven telkens gebeurt: wij zien de ge
volgen van een misgreep, en dan ligt
het voor de hand om, met dien mis
greep, ook den persoon te veroordeelen
die hem beging en de overwegingen,
waardoor hij zich liet leiden.
Hoe dikwijls komt het niet in ons
op, dat een daad, goed bedoeld en goed
uitgevoerd, toch het doel missen kan
en, waar we niet tot schuld kunnen
besluiten, daar komen we toch minstens
tot de uitspraak, dat er een domheid
is begaan.
Anders zou het wezen wanneer we
ook op dit punt meer zelfkennis bezaten
dan gewoonlijk wordt aangetroffen.
Waarlijk, het is een zeer voor de hand
liggend onderwerp van studie en een
dankbaar onderwerp ook, wanneer we
er wat werk van makenmaar tevens
een, dat maar al te veel wordt ver
waarloosd.
Doch laat ons voor een oogenblik
aannemen dat het bij ons anders is;
dat we er ons aardig in hebben ge
oefend om, waar we een feit, een daad
te beoordeelen hebben, altijd de beweeg
redenen aan den eenen kant, met de
gevolgen aan den anderen kant te ver
gelijken, om zoo tot een eerlijke con
clusie te komen. Blijkt het ons dan in
lateren tijd niet vaak, dat we in die
conclusie ons toch hebben vergist
En nu waren we verre van oneerlijk
en meenden met volkomen kennis van
zaken te zijn opgetreden!
En, zulke vergissingen blijven wij
begaan, al worden wij met de jaren
wijzer en bedachtzamer, we doen ons
best aan de wereld te toonen dat we
geen ezels zijn, en juist daarbij stooten
we ons dikwijls aan denzelfden steen.
De ervaring is zulk een goede leer-
meesteresse en toch gaan hare lessen
nog al te vaak voor ons verloren.
Wij, die ons zoo warm kunnen maken,
over de schijnbare, voor de hand lig
gende fouten der staatslieden, of over
een gerechtelijke dwaling, waar wij
steeds onzen weg vervolgen, oordeelende
en veroordeelende, daar doen wij vaak
niet anders, dan onophoudelijk gerech-
persoontje beide handen toestak en ze smee-
kend een poosje in dezelfde houding moest
laten, eer ze aarzelend gevat werden, hoe
hg een schrede het prieel inging, blgkbaar
met het voornemen de gestalte, waarnaar
de handen opgeheven werden, aan zgn hart
te drukken, maar hoe deze, al naar mate
hg dringender werd, meer en meer achter
uit week. Nu deed de dokter weer een stap
achteruit en nu de majoor moest zich
geweld aandoen, niet hardop te lachen
nu viel hg plotseling op de knieën.
Dat drommelsche ding drgft het te ver,
prevelde de majoor; die arme dokter op
beide knieën! Nu als dat haar niet vertee-
dertEn het scheen haar werkelgk te ver
teederen. Men zag, hoe het den dokter, die
het al dien tgd niet aan smeeken en be
toogingen had laten ontbreken, gelukte,
eene der handen der voor hem staande te
vatten, hoe hg deze met kussen overdekte
en dan opspringende de na nog zeer weinig
tegenstrevende gestalte onstuimig in zgne
armen sloot.
Eindelgkzuchtte de majoor, die het
recht warm gekregen had; eindelgk lnistert
het meisje naar rede; 't was nu echter ook
hoog tgd.
Plotseling verschrikte hg zoo, dat hg
bgna omgevallen was. Het paartje daarbo
ven was, teeder tegen elkander aanleunend,
den ingang van het prieel genaderd. Een
zonnestraal verlichtte hen, en de majoor kon
thans zgne dochter dnideljjk herkennen, dat
wil zeggen, hg had haar kunnen herkennen,
als zg er maar geweest was. Hoezeer hg
echter ook zgn gezicht inspande en aan
eene misleiding wilde gelooven, was het
telijke dwalingen begaan; want, wij
werpen ons op tot rechters en scheids
lieden, ook waar we het niet kunnen
of mogen zijn.
En nu spreken we volstrekt niet over
logen en laster; neen we spreken over
menschen, die wenschen eerlijk te gaan
en volkomen te goeder trouw te han
delen. Dat willen wij immers.
Welnu, wanneer we eens op al onze
wegen gevolgd werden door een phono-
graaf, die al onze woorden met juist
heid opnam en bewaarde, en we gingen
dan van tijd tot tijd eens na, wat we
natuurlijk al lang vergeten zijn, name
lijk wat we gesproken en hoe we ge
oordeeld hebben, tot welke verrassende,
maar tevens beschamende ontdekkingen
zouden we dan wel komen?
Nu ja, we komen tot die ontdek
kingen ook wel zonder phonograaf, als
we het ernstig willen en naarmate we
meer of minder in het houden van na
betrachting geoetend zijn. Soms komen
we reeds tot beter inzicht, wanneer de
laatste toon van het gesproken woord
nauwelijks is weggestorvensoms echter
lang naderhand, wanneer we niet eens
meer in staat zijn om een beter oordeel
toe te passen en het reeds gebleken is,
dat de tong ons weer parten heeft ge
speeld.
Immers, blijft het bij ons oordeelen
over personen en toestanden bij gedach
ten en worden die gedachten niet in
woorden of daden omgezet, dan is er
nog niets verlorenmaar het gesproken
woord vindt gewoonlijk zijn weg en is
zelden meer onbesproken te maken.
Daarom maar wel bedacht, dat spreken
wel zilver kan zijn^maar zwijgen meestal
goud is. Wij zullen ons zelden over
ons zwijgen beklagen en zelden ook
gaat er een dag van ons leven voorbij,
aan het einde waarvan we niet moeten
erkennen, dat een gesproken woord niet
over de tong had moeten komen.
En nu willen we niet beweren, dat
die eerlijke erkenning niet ten goede
kan komen, zoowel aan ons zeiven als
aan anderen: maar toch moet er naar
gestreefd, het getal van die dagen te
verminderen, en, het beste gevolg van
die erkenning zal wel wezen, dat we
meer en meer tot verloochening komen
van de natuur van den ezel.
Buitenland.
Schjjnt het weder in ons land tot kalmte
te zgn gekomen, in het bnitenland is dit
nog volstrekt niet het geval. Uit verschil-
toch niet Harmine, maar Antonie, die daar
naast den dokter stond.
De majoor stond als aan den grond ge
nageld hg wilde voornitstormen om ze van
elkander te rukken, doch alle kracht was
hem ontzonken. Zgne armen en knieën
beefden en zgn hoofd duizelde. Was het
dan mogelgk, dat er zooveel slechtheid op
aarde bestond, dat de zuster wie hg zoozeer
genegen was geweest en de dokter op wie
hg bjj hoog en bg laag zou gezworen heb
ben, hem verraden en om den tuin geleid
hadden. Hoe lang hg er echter ook op bleef
staren, de groep daarboven veranderde niet
Met de handen ineen en elkander in de
oogen ziende stond het paartje daar in zalig
vergeten van de wereld rondom hen.
Langzamerhand werd de majoor kalm
genoeg om zichzelf af te vragen Wat zal
Hermin» zeggen? Zal zg dezen slag dragen,
juist nu, nu ze zich van hare liefde bewast
begon te worden en de komst van den ver
loofde tegemoet zag
De liefde tot zgn kind, die door zgn ruwe
natuur weinig uitkwam, kwam na plotse
ling hevig tot zgn recht. Ze heeft mg nog
en zal gewaar worden dat één rader meer
waard is dan duizend minnaars, fluisterde
hg mat half verstikte stem. Nog eens sloeg
hg een blik naar borenGg beiden ont
komt mg niet, znlt de rekening bniten den
waard gemaakt hebben! Na heb ik geen
tgd, doch wacht maar!
Hg richtte zich krachtig op en liep zoo
vlug hg kon den weg, dien hg gekomen
was, weer af, en daar hg, al gesticuleerende,
de oogen op den grond gericht hield, was
het geen wonder, dat hetgeen er in den tuin
lende landen komen berichten van hevige
stormen, soms vergezeld van zware sneeuw
buien. Uit die berichten blgkt, dat de storm
zoowel in de onde als in de nieuwe wereld
gewoed heeft.
Er scbgnt een cycloon gegaan te zgn van
de Middellandsche zee, oostwaarts en noord
waarts; de kracht van den wind was op
verschillende plaatsen ontzettend.
In Spanje heeft de groote sneeuwval vpel
vertraging in het verkeer gebracht; rgtui-
gen en trams waren genoodzaakt den dienst
te staken. Verschillende ongelukken zgn
voorgekomen.
Buitengewoon groot was de sneeuwval
in Noord-SpanjePamplona en andere ste
den zgn geheel van het verkeer afgesloten.
In Asturië ligt de sneeuw 10 voet hoog,
verschillende treinen zgn big ven steken. In
Andnlnsië heeft men veel te lgden van de
koude, m°n kan zich niet herinneren zulk
een feilen vorst te hebben eehad.
Te Sevilla i'b de temperatuur tot 24 gr.
Fahrenheit gedaald.
Een hevige sneeuwstorm heeft over Zwit
serland gewoed en veel onheil aangericht.
De mail is ingesaeeuwd en nabg Daros
werd een diligence met den koetsier onder
een sneeuwval belolven.
Verscheidene dorpen zgn van de buiten
wereld geheel afgesloten.
Ook in Italië is de winter weder terug
gekeerd. In het Noorden is zeer veel sneeuw
gevallen de telegrafische gemeenschap met
Genua, Turgn en Milaan is verbroken.
Door het gewicht der sneeuw zgn ver
schillende draden der electrische geleidingen
gebroken, zoodat eenige steden in 't duister
zgn gehuld.
Te Venetië heeft men in geen 25 jaren
zooveel sneeuw gezien. De Tiber is door de
hevige regens gezwollen en men vreest voor
overstrooming.
Gedurenda den storm, die over Frankrgk
gewoed heeft, had een trein van Pargs naar
Rgssel tnsschen Aichiet en Boisleux met
hevige rukwinden te kampenhet dak van
het wachtershuisje van een bagagewagen
werd afgeruktdoor een rnk aan da nood
rem kwam de trein spoedig tot stilstand.
Eerst na een onderzoek, dat een half uur
duurde, bleek, dat er geen ernstige schade
was aangericht en kon de trein de reis
voortzetten.
Uit verschillende Dnitsche steden komen
eveneens berichten over storm en sneeuw.
Te Mainz en omliggende plaatsen heeft de
gebeurde, aan zgne aandacht ontsnapte
Juist had daar eeu licht rgtuig stil ge
houden, waar een jongmensch uitsprong.
De opgerolde reisdeken, die hg bg zich had,
en de juchtlederen reistasch, die vaa zgn
schouder hing, stempelden hem tot een
vreemdeling. Hg had een veerkrachtige ge
stalte, zwart, eenigszins krollend haar en
een donkere knevelbaard gaven iets bijzon
der interessants aan de innemende trekken,
die bedekt waren met eene bleeke kleur,
zooals ingespannen studie ze over een overi
gens jeugdig frisch gelaat werpt. Hg wis
selde eenige woorden met den haastig toe
geschoten knecht, deze wees naar de kamer
der meisjesde jonge man sprong, telkens
een trede overslaande, de kleine voortrap
op en verdween binnen in het huis.
De majoor had dit nu ook bereikt en liep
vlug de trap opboven op het portaal bleef
hg staan, deels om adem te scheppen, deels
om nog eens te overleggen hoe hg die nood
lottige t g ding zoo sparend mogelgk zon
mededeelen. Doch halt! Hoorde hg niet
door hare slechts op eene kier staande denr
hare stem in korte uitroepen van vreugde
volle verrassing? Wie kon bg haar zgn?
Zachtjes deed hjj de dear wgder open
en bleef als versteend op den drempel
staan.
Wat was dat? Zag hg zgne dochter niet
in de armen van een vreemden jongen man
op de teederste wgze de liefkoozingen waar
mede hg haar overstelpte, beantwoordende?
Herminedierbare HermineZgt gg het dan
werkelgk! Karei, mgn Karei, o! wat heb
ik naar n verlangd, hoorde hg telkens, en
opnieuw, HermineKarei 1 KareiHermiue
Noora-Ooster storm, die sedert eenige dagen
met de kracht van een orkaan woedt, ve«l
schade aangericht. Talrjjke telegraaf- en
telefoonpalen werden omgerukt en schoor-
steenen en daken vernield zoodat het gaan
in de straten door de neervallende steenen
soms levensgevaarlijk was.
Dit Innsbrück wordt nog gemeld, dat
overal in den omtrek sterke sneeuwval voor
komt. In het Pusterthal is sedert Zondag
het verkeer der goederentreinen gestremd.
Te Triest zgn de draden van de electrische
verlichting onder den last der sneeuv ge
broken.
De nieuwe wereld krjjgt ook ruimschoots
haar deel van storm- en sneeuwvlagen. Te
New-York had de wind een snelheid van
65 mgl in het uur. Aan de kust zgn ver
scheidene schepen gestrand, te Long-Island
2 stoomschepen en 2 zeilschepen.
Hevigs stormen teisterden de Oosteljjke
en Centraal Staten. Het spoorwegverkeer
w>rd op verscheidene plaatsen onmogelijk
tengevolge van de ontzettende sneeuwstor
men. De landwegen zgn onbegaanbaar.
Buffalo, Utica, Watertown en andere
groote steden in het Noorden van New-York
zgn geheel geïsoleerd de telegraaf- en tele
foonlijnen zjjn door den zwaren sneeuwlast
afgebroken. De electrische trams moesten
den dienst staken.
Sinds Zaterdag woedt in de omgeving
van de groote Amerikaansche meren een
hevige storm, vergezeld van sneeuwjachten.
Te Montreal ligt de sneeuw 2 voet hoog
de wind had een snelheid van 40 mgl in
het uur, welke snelheid zelfs tot 60 en in
Quebec tot 80 mglen steeg.
Alle treinen kwamen te laat. De straten
van Montreal zgn onbegaanbaar door den
enormeo sneeuwval, trams loopen slechts op
enkele Ijjnen. Duizenden mannen hebben
werk gevonden bg het opruimen van de
sneeuw.
In vele jaren heeft men niet zulk een
hevigen storm bggewoond.
De storm, die de laatste dagen in het
Kanaal heeft gewoed moet vooral zjjn ge
weld hebben beproefd op de mailbooten, die
op elk nar van den dag de verbinding tus-
schen Engeland en het Enropeesch vaste
land moeten onderhouden. Onze kranige
Zeeuwsche stoomers kampten moedig tegen
storm - en golfgeweld op hun doel aan, en
mochten, schoon een enkele maal met ver
traging, gelukkig haar doel bereiken. Maar
De Majoor kon zich niet bedwingen. Wel
wat heeft dat te beduiden?
Na een dubbelen uitroep van schrik en
een plotseling uit elkander stuiven, vloog
Hermine naar haren vader en sloeg, geheel in
tegenspraak met hare schuchtere wgze van
doen, beide armen om zgD hals.
Yaderl o, Vaderlief! hg is er! eindelgk
is hg er! riep zg, zgn gelaat met kussen
bedekkend.
Hg wilde haar afweren, doch nu werden
zgne handen door den jongen man gegre
pen Ja Majoor! eindelgk ben ik er!
Neg eens, voor den duivel! riep de Ma
joor, terwgl het hem gelukte, zich los te
rakken dat zie ik, dat gg er zgt, maar
ik zou wel eens willen weten, wie ge ech
ter zgt.
De jonge man trad eene schrede achteruit
en keek den Majoor hartelijk aan. Kent n
mg dan werkelgk niet meer, Majoor?
Ik u kennen? 'k Zou niet weten van waar
Ten minste, hg keek den jongen man on
derzoekend aan, en tegen zgnen wil, matigde
zich de uitdrukking zgner oogen. Kan het
mogelgk wezen? Waarachtig ik herinner mg.
Is n niet
Karei Heiden, de zoon van nw onden
vriend, wien n zoo vriendelgk waart het
dagelgksch verkeer in nw huis toe te staan,
toen hg te L. zgn eerste studiejaar in de
medicijnen maakte.
En die naar B. ging, ik herinner het mg
wel.« Voor een oogenblik zgn toorn geheel
vergetende, beschouwde hg met welgevallen
de gestalte vau den jongen man. Nu, hoe
staat bet m6t de studie?
(Slot volgt/.
0
EllWSULAD
DOOK