Het Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
Vromntarepi in ie peie richtini.
FEUILLETON.
DE WARE JOZEF.
Uitgever: L. J. YEEEMM, Heusden.
Jfó 2085.
WOENSDAG 12 FEBR.
1902.
wa
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementiprgi: per S maanden 1.00.
Franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën ran 16 regels 50 et. Elke rsgel
meer 71/, ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
't Is al jaren geleden dat de term
„emancipatie" der vrouw haar intree
hield in de maatschappij en hoofden en
harten warm maakte. In het jaar 1852
verscheen van een werkje „Pligt en
roeping der vrouw" de 20ste druk; wel
een bewijs dat het druk gelezen en ge
raadpleegd werd. Iu dat werkje wordt
Huiselijkheid als de eerste en grootste
plicht der vrouw genoemd. We zijn nu
een halve eeuw verder en wat is er in
dien tijd niet veranderd
Dat begon eerst op godsdienstig en
philantropisch gebied. We zien Engel-
sche en Amerikaansch» dames haar zus
ters opwekken om den zegen van den
godsdienst te brengen in de gevange
nissen. Aanzienlijke protestantsche vrou
wen wijden zich aaa de verpleging der
ziekeneen Duitsche, Mevr. Marenholtz
gaat rond om 't onderwijs aan jonge
kinderen te verbeteren. Enkelen, o.a.
de laatste, bezoeken ook ons land. Toen
verscheen het boek van Stuart Mill
„de slavernij der vrouw" en opende de
oogen voor den toestand der onmondige
vrouw, en van toen af begon het geroep
om gelijkmaking, emancipatie der vrouw,
dat aan zoovelen ergernis gaf. Doch
dat was de schuld der woordvoersters,
die maar dadelijk in alles den man
wilden navolgen en die begonnen te
rooken, vuurwapenen te hanteeren en
ongemakkelijk op haar poot te spelen
tegen de mannen en haar achterlijke
zusters, die van zulk gedoe niet gediend
waren.
Sedert zijn er de harde kanten van
afgesleten en is uit de emancipatie ge
groeid de z.g. vrouwenbeweging, die
ook wel streeft naar meer zelfstandig
heid, maar die in de vrouw de vrouw
blijft zien en in de eerste plaats de
gaven der vrouw ontwikkelen wil, opdat
ze desgevorderd haar brood met eere
verdienen kan.
En wanneer we nu rond ons zien,
dan ontdekken we de vrouw op tal van
plaatsen, vroeger uitsluitend door den
man bezet, op kantoren, bij de post en
de telegrafie, in de school, in de ge
neeskunde, zelfs op den preekstoel. Ieder,
die onbevooroordeeld is, zal moeten er
kennen dat ze die plaatsen met eere
bekleedt. Eer mag het een wonder heeten
dat de vorige eeuw zoolang tevreden
geweest is met mannen als onderwijzers
van jonge kinderen en met mannen,
als doctoren voor vrouwenziekten. Het
feit, dat een groot deel der vrouwen
ongehuwd blijft men heeft wel gegist
dat dit ruim 50 pet. bedraagt nood
zaakt de vrouw naar de gelegenheden
PAUL LINDA U.
9)
Daar ben ik doorheen, lieve, beste Majoor,
was het antwoord, terwjjl de Majoors hand
opnieuw gegrepsn werd, geheel doorheen
De vorige week heb ik mjjn laatste examen
afgelegd. Profsssor Z. heeft mg spoedige
aanstelling aaD zjjne kliniek beloofd en nu
ben ik hier gekomen om n de hand uwer
dochter te vragen. Ge hadt niet op haar
behoeven te wachten, ze is reeds lang ver
loofd 1 wilde de Majoor uitbarsten, toen de
herinnering aan het voorval op den Cycla-
mtnheuvel maakte, dat hjj midden in den
zin bleef steken.
Vader, kunt u ons vergeven, dat wjj u
zoo lang misleidden, smeekte Hermine, haar
eelaat vleiend tegen het ajjne drukkende.
Karei had mg reeds lief, toen hg nog als
student bjj ons aan huis kwam.
Zoo vermetel was hg Stoof de Majoor
op, ern winderig student zonder betrekking
Juikt omdat wg wisten hoe u over zulk
»ene verhouding denktn zoudt, hielden wg
teze vcor u geüeiml
om te zien om zich te bekwamen voor
den strijd des levens. Yandaar dat in
de voornaamste plaatsen van ons land
gelegenheden bestaan, waar ze de noo-
dige wetenschap en handigheid zich kan
eigen maken om met eere een vak uit
te oefenen. De behoefte heeft deze ge
legenheden in 't leven geroepen.
Wat vooral bij deze inrichtingen in
't oog valt, is dat ze in 't aanzijn ge
roepen werden door dames uit de hoogste
standen, die daardoor toonen belang te
stellen in 't lot harer minder bedeelde
zusters. Dit waarborgt ook dat niet het
doel is winst te behalen, maar dat zuiver
philantropie de drijfveer is.
Het plan van een dezer inrichtingen
in onze buurt ligt voor ons. Ze is ver
rezen te Dordrecht, onder het eere
voorzitterschap van Mevr. Joh. van
GijnRoodenburg, met Mevr. de Wed.
A. Blussé van O.-A.Crena de Jongh
tot presidente.
Het is een grootsch plan, dat de dames
ontworpen hebben.
Het doel der inrichting omschrijven
zij als volgt:
a. het aanbrengen van eenige alge-
meene ontwikkeling, van betere begrip
pen over woning, kleeding en voeding
en van eenige vaardigheid in nuttige
handwerken en huishoudelijke bezig
heden.
b. het opleiden van meisjes en vrou
wen voor een vak.
Om dit schoone, veelomvattende doel
te bereiken zal worden verstrekt:
Yoorbereidend Onderwijs aan meisjes,
die vol 13 jaar zijn en aan matige
eischen voldoen. Zij, die van hethootd
der school een bewijs overleggen dat
ze met vrucht de school doorloopen
hebben, zijn van het toelatingsexamen
vrijgesteld.
Deze cursus duurt 2 jaren en omvat
de vakken: Ned. taal, lezen, schrijven,
rekenen, boekhouden, natuurkunde,
plantkunde, teekenen, nuttige handwer
ken, gezondsheidsleer, huishoudkunde en
Fransch.
Het schoolgeld bedraagt f 20 p. j.
Zij, die met gunstigen uitslag het
eindexamen afgelegd hebben, kunnen
opgeleid worden voor een vak.
Daartoe worden opgericht deze cur
sussen
lo. Naaiklasse A en B. Het eind
examen van A geeft diploma als naai
ster, dat van B als kostumière.
2o. Opleidingsklasse voor onderwij
zeres in de N. Handw.
3o. Opleidingsklasse voor onderwij
zeres in de Fr. Handw.
4o. Huishoudklasse A.
Het onderwijs in deze klasse omvat
theoretische en praktische huishoud-
En gjj hebt mg belogen en bedrogen?
Bleef ons iets anders over? Zegt n zelf,
wat zou u ons wel gedaan hebben, als wg
er u van in kemtis gesteld hadden.
Mjjnheer de deur uitgegooid hebben
Ziet n wel. En al hadden wg ook beloofd
te wachten zoolang u het noodig mocht
▼inden, dan had u toch niet in Karel's ernst
en volharding geloofd, hem voor een licht
zinnig mensch gehouden, een weerzin tegen
hem opgeTat.
't Had best kunnen zgn, stemde de ma
joor toe.
Maar, viel hg plotseling uit, wat beduidde
dan dien brief aan den dokter, waarbjj ik
u betrapte?
Die was niet precies aan den dokter,
fluisterde Hermine, schuld bewust. En de
innig geliefde Karei?
Was ik, majoor, haastte Heiden zich Her
mine te hulp te komen. De majoor keek
verbluft van den een naar de ander. En gg
hebt u toch met den dokter verloofd?
Hermine liet berouwvol het hoofdje op
de borst zinkenUit angst dat u achter de
waarheid zoudt komen, viel mg niets anders
in dan den dokter, wien Karei alles had
toevertrouwd, te verzoeken, zoo lang voor
mjjn verloofde door te gaan, tot Karei tjjd
bad gehad zgn examen te doen.
Heeft men ooit zooiets gehoord! riep de
majoor in grenzenlooze verwondering, en
de dokter, die bedriegelgke man, stemde die
onder wij zeresen.
diénstboden.
kunde, gezondheidsleer, boekhouden,
strijken en opdoeD van de wasch, nut
tige handwerken.
5o. Idem, B. Dezelfde vakken, ver
meerderd met voedingsleer, koken en
verbandleer.
Na afgelegd examen diploma als
huishoudster.
6o. Opleidingskl. voor boekhoudster.
lo. dienstbode.
Het ond. daarin omvat: pr. en th.
huishoudkunde, koken, strijken en op
doen van de wasch, naaien en verstellen,
lezen, schrijven en rekenen.
Bovendien zullen, wanneer zich min
stens 6 leerlingen aanmelden, cursussen
gegeven worden in:
Verstellen en naaien.
Huishoudkunde.
c. Koken voor dames.
d.
e.
f. meisjes.
g. Strijken.
h. Handwerken voor dienstboden.
i. Knipcursus
De Dortsche dames nemen heel wat
hooi op haar vork. Veel zal afhangen
van de personen, die ze met de leiding
zullen belasten, gelijk dat bij al derge
lijke inrichtingen den doorslag geeft.
We wenschen haar goed succes toe op
dit goede werk.
Da »Pall Mall Gazette* zegt, op grom!
van de verklaringen van een Hollandsch
kolonist, die langer dan een jaar met Botha's
commando heeft rondgetrokken, dat de Boe-
rentroepen tegenwoordig uitsluitend bestaan
uit onverzoenlgken, Europeanen en zooge
naamde »Eugelsche koloniale patriotten*.
Er zgn weinig lieden onder hen, die behalve
de vrjjheid en het leven nog iets hebben te
verliezen. De Hollandsche kolonist loochent,
dat het den Boeren slecht gaat; zjj hebben
overvloed van meel en vleesch en het ont
breekt hun volstrekt niet aan ammunitie.
Voor eenige maanden heeft Botha nog een
toespraak tot zgn commando's gehouden en
hun verzekerd, dat ten slotte de zegenpraal
voor de Boeren zal zgn weggelegd. »Wan-
neer ik niet overtuigd ware* heeft hg gezegd,
»dat wg de zaak met de Engelschen hier
geheel alleen tot een goed einde kunnen
brengen, zou ik met raijn medageneraala onze
troepen in de Kaapkolonie werpen, waar de
geheele Hollandsche Regeering begeerig is,
d« wapenen op te nemen en met ous ver-
eenigd, voor goed de Engelschen uit het
land te jagen.* De burgers te valde zgn
vol vertrouwen. Zjj nemen papier aan als
soldjj en zien vol moed den dag tegemoet,
hier maar zoo kalmpjes in toe?
Zeer kalmhij zeide, er niets geen be
zwaar in te zien.
Doch ik zag er zoo veel te meer bezwaar
in, viel Heiden in. Ik studeerde dag en nacht
om spoedig de plaats van den dokter in te
nemen. Het is mg nog heden een wonder
dat ik Hermine'8 naam niet in mjjne dis
sertatie heb geschreven.
Langzamerhand begon den majoor de
samenhang der dingen dnideljjk te worden.
Daarom dus ging het zoo langzaam net het
vaststellen van den bruiloftsdag? vroeg hg.
O, rader, dat u zoo kondt aandringen
Maar majoor, nu zult u ons echter heel
volgzaam vinden, als u slechts den dag be
palen wilt.
OhoTen eerste heb ik in 'c geheel nog
geene toestemming gegeven
Vader, vleide Hermine zjjne hand grij
pende.
Majoor, smeekte Heiden, de andere vat
tende.
Maak uw kind niet ongelukkig 1 Geef ons
uwea zegen.
Een poosje stond de majoor in tweestrgd,
daarna nam hg hunne handen en legde ze
ineen. Wordt dan gelukkig, kinderen, als
gg het dan zoo hebben wilt, en sjjne
stem stokte God geve u zgn rgksten
zegen.
Zg hadden zich bg zjjne woorden diep
voorover gebogen en omarmden elkander
waarop de weder iu het leven geroepen Re-
publikeinsche Regeering deze papiertjes tegen
baar goud zal inwisselen. De toeloop van
rekruten en de toevoer uit Europa is niet
meer zoo groot als weleer, maar toch geheel
opgehouden is hjj nog niet. Nog voor korten
tgd hadden 10 Europeanen met een nieuwe
heliograaf en met signaallantaarns, geheel
uitgerust, zich bjj Botha gevoegd. Zjj hadden
hun weg door Zoeloeland genomen.
Londen, 10 Februari. Kitchener seinde
den 9en uit Wolvehoek
Na verscheidene dagen in de streek ten
O. van de Lieben berg vlei en de Wilgerivier
geopereerd te hebben, vormde de geheele
troepenmacht in den nacht van den 5den,
uit verschillende richtingen oprukkende, een
aaneengesloten linie van bereden troepen op
den westeljjken oever van de Liebenberg-
vlei, van Frankfort zuidwaarts naar Fanny's
Home en Kafferkop. De geheele linie trok
den 6den bg het aanbreken van den dag
westwaarts en vormde een linie van Hol
land, op de blokhuislgn HeilbronFrank
fort, naar Doornkloof, op de blokhuislgn
KroonstadLindley. Deze geheele linie werd
gedurende den nacht bewaakt door ver
schanste voorposten op 50 yards (ongeveer
45 M.) van elkaar. Colonnes, voor hen uit
opereerende om het oversteken van de linie
te beletten, trokken met het aanbreken van
den dag naar den weg van Heilbron naar
Kroonstad en den volgenden ochtend naar
de spoorweg-blokhuislinie, die versterkt was
om het omtrekken te beletten.
Den 6en was de Wet binnen deze om
sluiting. Toen gaf hg zgn mannen last zich
te verstrooien, en met enkele volgelingen
en een kudde vee begaf hg zich naar de
blokhuislinie KroonstadLindley. Geduren
de den zeer donkeren nacht joeg bjj het
vee tegen de Rand versperring in en kwam
er dus zelf doorheen. In den nacht van den
7en werd herhaaldelgk een poging gedaan
om door te breken. Een troep liet bg een
poging om naar Heilbron door te breken,
10 dooden achter.
De Boeren verloren in deze operaties,
zoover nagegaan kon worden, 283 man aan
dooden, gewonden en gevangenen, en 700
paarden en veel vee. De verliezen aan En-
gelsche zjjde bedraagt tien.
De nieuwe groote, met zooveel zorg be
raamde, met behulp van zooveel colonnes
uitgevoerde poging om de Wet en zjjn
commando gevangen te nemen of te ver
nietigen, de poging, waarvan nu, meer dan
ooit van andere pogingen, gezegd mocht
worden, dat zg slagen moest, is dus mislukt.
Met een vernuftige krijgslist geholpen door
lang en innig. Daar ging de deur open en,
door de warmte buiten rood en verhit er
uitziende, traden de dokter en Antonie
binnen.
Aha! daar komen de boosdoeners! riep
de majoor, bigde de ongewone ontroering
af te kunnen schudden. D^t zjjn mooie
dingen, die ik hoor. Dus alleen verloofde in
naam, hé?
De dokter was, starende op de groep vóór
zich, een oogen blik big ren staan, daarna
met een sprong de kamer in, pakte hjj Hei
den bjj de schouders.
Is de rechte Jozef daar? Nu, goddank,
het was hoog tgd!
Hermine, hoort gg riep de majoor schud
dende van 't lachen; hjj had het met u niet
langer kunnen uithouden.
Neen, Hermientje, langer had het niet
gegaan. Majoor, voor schoonzoon deug ik
niet, maar als broeder wilt gjj mjj hoop ik
aannemen. Kom hier nu, zeide hg, Antonie
toewenkende, wg beiden hebben besloten
voortaan tezamen het leven door te gaan.
De majoor trok zjjne zuster ontroerd naar
zich toe: God zegene u, zusje! Maar zeg
mg nu eens, heeft hjj bg den voetval in 't
prieel Toni of juffrouw Antonie gezegd?
Zg maakte zich, tot aan de ooren toe
kleurende, uit zjjne omarming los, maar de
Dr. riep: Toni! nu is het natuurljjk Toni.
Overigens, voegde bg er zachtjes en triom
fantelijk bgzg kun ook al geheel goed,
het redelooze dier, dat al zoo menigmaal
in dezen oorlog getoond heeft zoo goed
pro-Boer te zgn als elk rechtgeaard denkend
menschenkind, is hg door de linies gebroken.
Vergeefs hebben de blokhuizen de wacht
gehouden, vergeefs de 23 colonnes zich af-
gezwoegd. Nog eeus is de Wet is aan de
omsingeling ontkomen. De opgave van de
verliezen die de Boeren geleden hebben, is
groot. Maar we weten wat die getallen
doorgaans waard zjjn. En voor de uitkomst
is zelfs dat verlies, zoo bet al juist ware,
niet te groot.
Dit was reeds de tiende bovenmensche-
Ijjke poging van Kitchener om de Wet te
vangen en heeft al evenveel succes gehad
als de negen voorgaande. En dat nog wel
nn Kitchener in persoon de operaties ge
leid en het operatieplan had opgemaakt.
Wat zal de elfde poging brengen?
Om een juist denkbeeld te krggen van de
uitgestrektheid van de laatste gecombineerde
beweging van Lord Kitchener, respectieve
lijk van zgn groote teleurstelling, die op dit
échec gevolgd moet zgn, deelen we nog het
volgende mede
De operatie begon kort na de Engelsche
nederlaag bjj Tweefontein, op Kerstmis, en
is Zaterdag gfëindigd met de ontsnapping
van De Wet.
Woensdagnacht hadden de Engelsche mo
biele colonnes een keten van ruiters gevormd,
die ongeveer 40 mjjlen lang was en zich
Westwaarts bewoog. Den volgenden dag
werd de keten nog verlengd. Zaterdag, bjj
het aanbreken van den dag werd het cor
don samengetrokken en alle moeite aange
wend om de Boeren naar de blokhuizenlinie
van den spoorweg op te dringen.
De Wet was nn in een driehoek inge
sloten, waarvan Wolvehoek, van waar Kit
chener zjjn telegram afzond, het toppunt
was, en de blokhnizenlinie Lindley-Kroon-
stad de basis. De Wet greep de koe bg de
horens, stormde op de basis los en brak
er door.
Met de grootste belangstelling zal de
wereld de verdere bewegingen van den niet
te vangen held volgen. Hjj is nn op een
operaticterrein gekomen, dat iets ruimer is
dan het vorige. Deze streek wordt in het
Zuiden begrensd door de blokhuizenlinie,
die van Bloemfontein naar de Basoeto-grens
loopt, en in het Noorden door de Harri-
smith-Kroonstad-linie, in het oosten door
de grenzen van Natal en Basoetoelaud en
iu het Westen door den versterkten spoor weg.
De Times verneemt nit Pretoria in een
brief, dd. 18 Januari: In het district Lan-
geberg in de Kaapkolonie, een bergachtige
innig geliefde Karei zeggen, gjj kunt er op
aan, broeder!
E -nige uren later ging het op den Cycla-
menheurel vrooljjk toe. Iu het kleine prieel
was de tafel gedekt, uit het nabjjgelegen
Reichenhall champagne gehaald, forellen en
kippen en allerlei voor den feestmaaltjjd,
gereed gemaakt. Het klinken van glazen en
vrooljjk gelach werd van af den henvel door
de gasten, die onder de boomen voor het
huis zateü, gehoord en door de deelnemende
Rosa van Lima op de hoogte gebracht,
luisterden zjj nieuwsgierig toe.
De Dr. had juist eene pittige toast op
den Majoor ingesteld, en allen verdrongen
zich om dezen, die zjjne ontroering slechts
moeiljjk meester kon worden.
Is dat nu echter wel de ware Jozef?
vroeg hg aan Hermine, die heden geen witte
maar eene roode roos geleek, de bloeiende
wangen streelende.
Hg wel, antwoordde zjj zachtjes en innig.
En gg Toni, wat zegt gjj?
Hjj is de rechte, was haar antwoord, ter-
wjjl zjj met een harteljjken druk de hand
greep van den Dokter.
Nn, dan geve God dat ge tot aan het
einde uw leven zoo moogt denken. Valt na
de glazen nog eens en laat ons klinken.
Lang leve de rechte Jozef! lang moog' hg
leven En lang moog' hg leven, leven klonk
het zachtj s wegstervende van af de rotsen
der dicht bgzgade bergengroep. [Slot).
DOOS,
Buitenland.
fWB—WW—W MH «««■BMMSaWWEMWWWIill.TWWrevr»