[let Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard. 1702 19 Maart 1902 FEUILLETON. Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. M 2093. WOENSDAG 12 MAART. 1902. UNB VAN.ALTE'^" VOOB Dit blad verschat WOENSDAG en ZATERDAG. Abononmentiprgi: per 3 maanden f l.OO. Franco per poet zonder prjjsverhooging. Afzonderljjke nummers 5 cent. Advertentiën ran 16 regele 50 et. Elke regel meer 7Vi et. Groote lettere naar plaateruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrjjdagavond ingewacht. Op den morgea van den 19n Maart 1702 overleed in zijn paleis te Hamp- toucourt Engelands groote koning en Hollands beroemdste stadhouder Willem III, a self made man, die zich te midden van lichamelijk en geestelijk lijden had gevormd tot den grootsten Staatsman zijner eeuw*en aan wien gansch Europa te danken had, dat aan Lodewijk XIV niet vergund was den rol te spelen, die Napoleon een eeuw later tot wereld- heerscher verhief. Zijn vader had Willem III niet ge kend en bij zijne wieg reeds werd strijd gevoerd over de voogdij, die ten slotte aan zijne moeder, de trotsche dochter van Karei I werd toegekend, doch onder toezicht van zijne grootmoeder Amalia van Solms en zijn oom den Keurvorst van Brandenburg. Door deze regeling was er althans mogelijkheid, dat de vaste goederen van den jongen Prins voor hem behouden bleven al kon niet worden voorkomen, dat zijne inkomsten werden aangewend ten bate van het uit Engeland verdreven Koningshuis, welks belangen Maria meer ter harte gingen dan die van haren eenigen zoon, die van der jeugd af de moederliefde en verzorging ontbeerd heeft, waaraan zijn teeder gestel zoo groote behoefte had. En toen het jaar 1660 haar broeder Karei II op den Engelschen troon riep, maakte ook zij zich op om zich in den glans van het Koningshof te koesteren en nam in den Briel afscheid van haar 10 jarig kind om dezen bodem en haar zoon nimmer weer te zien, daar zij reeds 24 December van 't zelfde jaar ten grave gesleept werd door de vree- selijke kinderziekte, waaraan ook haar echtgenoot Willem II was bezweken. Zoo stond dan de zwakke knaap reeds op 10-jarigen leeftijd alleen op de wereld en groeide op in een omgeving, waar de vijanden van zijn Huis hem zelfs den omgang met enkele vertrouwden ontzegden en waardoor hij zich vroeg leerde oefenen in de kunst: „de taal te doen zijn het middel om zijne ge dachten te verbergen." De Acte van Seclusie in 1654 en het Eeuwig Edict in 1667 ontzegden hem de waardigheden, Een der mooiste herinneringen mijner kinderjaren is die van een der feesten, die in mjjn dorp plaats hadden. Al de bjjzon derheden van dezes heerljjken dag zjjn on geschonden in mjjn geheugen gebleven, niet tegenstaande den tijd, dien grooten verstom- per van alle dingen. En wanneer ik in den geest de asch oprakel van dien lang ver vlogen dag, gevoel ik altjjd dezelfde zachte ontroering, want dikwjjls in mjjne kinder jaren, herleefde ik den droom, dien mis schien de kolonel, wiens geschiedenis ik hier ga verhalen, vóór mg gedroomd had. #Niet verre van het huis mjjner ouders, in een smal straatje, dat op de rivier uitliep, woonden twee oude menschen in een nederig hutje, vader ea moeder Kerneur. De oude man was, niettegenstaande zjjne 80 jaren en een hard bestaan, nog gezond en vroolgk; onder zijne witte haren had zgn gelaat de rooskleur der gezondheid behouden. De oude vrouw, die twee jaar jonger was dan haar man, was minder be gunstigd; meesttjjds was zjj door pgnen aan haren zetel gekluisterd. Zjj hadden twee zonen gehad, Jan en Pieter, die geen onderricht hadden genoten, want vader Kerneur was slechts een arme houthakker, die juist genoeg verdiende om zgn familie te voeden. Jan, de oudste, die zwak van gezondheid was, was kleermaker geworden. Maar van zjj a veertiende jaar af, was Pieter, die sterk was, met vader mee naar het bosch gegaan, om hout te hakken. Toen Jan twintig jaar oud was, lootte hg en trok een slecht nummer. Dat was een groot verdriet voor zjjne ouders, want niet alleen waren zjj ongerust over zjjne door zijne groote voorzaten bekleed en toch kon de machtige Loevesteinsche factie, die in De Witt haar eminent hoofd bezat, niet verhinderen, dat de jeugdige Prins zich vormde tot de hooge roeping, die hem reeds op 21-jarigen leeftijd aan het hoofd der Republiek en weinig later aan dat der Europeesche staatkunde plaatste. Yan nu aan treedt Willem III op als tegenstander van den machtigen Lodewijk XIY en zien we kleinzoon en achterkleinzoon van Hendrik IY tegen elkaar in 't strijdperk treden, de eerste (Lodewijk) om godsdienstige en staat kundige vrijheden te vernietigen, de tweede om die eerst voor de Republiek, daarna voor Engeland en eindelijk voor geheel Europa te handhaven. Toen in 1762 vier mogendheden te gelijk de kleine Republiek aanvielen en haar ondergang zeker scheen, wachtte het volk alleen heil van den Oranje telg en die hoop werd niet beschaamd. Geplaatst tegenover de grootste veld- heeren van zijn tijd, Turenne, Condé, Luxembourg, die in tegenwoordigheid van den Roi 'Soleii met 120,000 uit gelezen krijgslieden, waaronder de bloem van den Franschen adel, reeds de gren zen van Holland bereikt en te Zeist hun hoofdkwartier opgeslagen hadden, vond hij een legertje van nauwelijks 20,000 man, waarvan niet de helft den naam krijgsman waardig was. Een jaar later was bijna het gansche grondgebied ontruimd en de oorlog op vreemden bodem verplaatst en toen in 1678 te Nijmegen de vrede met Frank rijk werd gesloten, stond de Republiek krachtiger dan te voren en had geen duim breed gronds behoeven af te staan. Het jaar te voren was de Stadhouder gehuwd met Maria, de 15-jarige dochter van zijn oom Jacobus; neef en nicht waren elkander vreemd en zij weende bij het vernemen van wat de politieke berekeningen over haar besloten hadden. Doch zij bleek een betere Maria Stuart dan Willems moeder en de achttien jaren van haar huwelijk, waarvan zij er elf in de Republiek doorbracht, is zij gelukkig geweest en heeft gelukkig gemaakt. Als met heiligen eerbied zag zij op tot den man in wiens zwak lichaam zulk een reuzengeest zetelde, gezondheid, maar Jan, die spaarzaam en werkzaam was, verleende veel hulp aan de familie. Het verdriet zgner ouders ziende, bood Pieter aan in de pLats zijns broeders te vertrekken, en daar hg een kloeke kerel was, werd de plaatsvervanging gereedeljjk aangenomen. Pieter Kerneur was een ernstige en op lettende jongen. Hg bezat die wilskracht der kloeke geesten, die zich een doel voor stellen en niets verzuimen om het te berei ken. Hg maakte gebruik van de gelegenheid die hg in het regiment vond om zich de ontwikkeling te bezorgen, die hg in zjjne kinderjaren had moeten derven. Na het eerste jaar kon hg lezen, scbrjjveu en re kenen. Hg kreeg lust in de studie, aan welke hij van dan af al zijn ledigen tjjd besteedde. Met een voortreffelijk geheugen begaafd en gemakkeljjk leerend, maakte hg goede vor deringen, en daar zgn gedrag onberispelijk was, vertrok hg met den graad van sergeant naar den Krim. Hg gedroeg zich da ^r als een held, werd driemaal op de dagorde ge bracht en op 't slagveld gedecoreerd met de militaire medaille. Toen hg in Frankrijk terugkeerde, had hg eenen dienst van zeven jaren achter den rug, maar hg wilde het regiment niet ver laten, want hjj droeg nu de epauletten van tweede-luitenant. Na den oorlog, legde hjj zieh met meer jjrer dan ooit op de studie toe; hg maakte zich niet diets dat hg theoretisch eren be kwaam zon worden als de officieren, die op de academie hanne opleiding hadden geno ten, maar hjj wilde dat de officier van het slagveld, in niets ten achter zon staan bjj zgne kameraden. Zjjn oudste broeder, Jan, was dood en Pieter zelf hielp nu zgn ouders, die nu oud waren geworden. Hg maakte de veldtochten mee in Italië en verwierf er den graad van kapiteinzgne toekomst was wiens adelaarsblik als tot het diepste der ziel trachtte door te dringen, doch wiens stroeve en weinig gezellige aard haar moeielijk vergoeden kon, wat het weelderig hof aan gene zijde van het kanaal haar had aangeboden. Want weelde en geldverspilling schenen wel de hoogste deugden in het oog der overige Stuarts en het schavot, waarop hun vader in 1649 was bezweken, had hun weinig geleerd. Zoowel Karei II, als na '85 zijn broeder Jacobus, hielden weinig reke ning met de gevoelens hunner onder danen en het ,,L' Etat C'est moi" van hun neef Louis trachtten zij, geholpen door Fransch geld en dito minnaressen, ook in Engeland in toepassing te bren gen. Doch toen het gevaar dreigde, dat de kroon, die voor de vrouw van Hol land's Stadhouder bestemd was, haar zou ontgaan, riep het te lang verbit terde volk Willem op om die rechten te handhaven en zoo Europa te verde digen tearen de aanslagen, die het te vreezen had van een samengaan van Lodewijk en Jacobus. Slot volgt. liuitenland. De gevreesde crisis in de diamant-nijver heid te Antwerpen schjjnt dicht ophanden. Einde Januari waren van de 2500 tot 2600 diamantslijpers in de stad er geen 1800 meer aan het werk, en dit getal moet in de vorige maand nog bedenkelijk vermin derd zgn. In de Volks-Diaraantsljjperjj in de van-Emmerseel-8traat waren Woensdag van de 608 molens nog maar 80 aan het werk. Het onderzoek in de zaak van de drie in hechtenis genomen diamanthandelaars, Ullmann, Hirschraann en Reesen, die be weerden voor 322,000 frs. aan diamanten in Keulen verloren te hebben, duurt nog voort. Volgens een bericht in de bladen, hebben zjj den rechter van instructie al de plaatsen genoemd, waar de door hen ver duisterde steenen verpand of verstopt zgn. Pierson, de bekende Engelsche uitgever, heeft Santos-Dumont f 50,000 aangeboden, op voorwaarde, dat deze een ballontocht van toen af verzekerd. Hg volgde de rang orde zgner kameraden en zou ook wel de strepen krijgen. Den daer dien ik in herinnering wil bren gen, was Pieter Kerneur, die omtrent vjjftig jaar oud was, kolonel, en zjjn regiment, dat van Poitiers naar Angers reisde, zou een dag in het dorp doorbrengen. 's Morgens vroeg, volgens onze gewoonte wanneer er een regiment kwam, trokken wjj en corps het tegemoet. Ik herinner rnjj nog zoo goed dien schoonen April-morgen en den lentetooi van de velden. Overal bloe men en gezang van vogels. Langs den weg lange bloeiende doornhagen, die een door dringenden geur verspreidden, en ons ver blindden door hun sneeuwige witheid. En terwjjl wjj het regiment tegemoet liepen, spraken wjj met zekeren trots over kolonel Kerneur, onzen dorpsgenoot, en zgn terugkeer in het dorp aan 't hoofd ven zjjn regiment. Het scheen ons voor den kleinen houthakker, dien onze ouders gekend had den, de schoonste verheerlijking, die een mensch kan droomen. Om acht nar hoorden wjj een verward geroffel van trommels, en kort daarna ont moetten wjj eindeljjk het regiment, aan welks hoofd twaalf sapenrs met hunne reus achtige haren mutsen en witte voorscbooten statig voortstapten. Wat zagen die gebaarde kerels er kranig uit, fier hun bjjl op den schouder dragende. Achter de tamboer-ma joors de kleine trommelslagers, de trompet ters en het muziekkorps, kwam onze kolo nel, gezeten op een prachtig bruin paard. Hjj zag er niet vreeseljjk uit. Hjj keek glimlachend naar ons. Dan tot ééa onder ons het woord richtende, zeide hg: Ik wed, kereltje, dat gjj Herbelin heet. Ja, kolonel! Gjj geljjkt op uwen vader, jongenHer belin was er fier op, door den officier her kend te zjjn. zon ondernemen van Londen naar Birming ham. Santos-Dumont heeft hem verzocht, zjjn aanbod door bemiddeling van de Aero-club te doen om allen in staat stellen, naar dien prjjs mee te dingen. Er zal geen vaste tjjd voor bepaald worden. De afstand is ongeveer 100 mjjlen en het zal de langste weg zjjn, dien Santos-Dnmont bjj eventueel slagen met ballon zal hebben afgeiegd. Te Maxon bjj El Paso, in Texas, is een ernstig spoorwegongeluk gebeurd. Er zjjn 30 dooden geteld. Negen passagiersrjjtaigen zjjn verbrand. Het ongeluk moet veroor zaakt zijn door een gebroken spoorstaaf. De Telegraaf* schrjjft hierover: Een trein, gaande naar het Oosten, is bjj Maxon, op de ljjn Galveston, Harrisburg, en San-Antonio, verwoest. Er zjjn nog weinige bijzonderheden be kend. Men meldt intusschen, dat 17 ljjken (een ander bericht spreekt van 15 en een groot aantal gewonden) waaronder dat van den machinist en den stoker, onder de puin- hoopen zgn weggehaald; 9 wagens zjjn ver brand. De eenige, die ontsnapt is, was door een kapitalist en zgn familie van New-York bezet. In een anderen wagen waren land verhuizers, die vreeseljjk hebben geleden. Men meent, dat de trein in volle vaart was en tengevolge van een gebroken rail in een sloot is gestort. E*n groot aantal reizigers zou door het vuur onder de verbrjjzelde wagens verbrand zgn. De Amerikaansche gezant te Konstantino- pel heeft de Porte een nota overhandigd, waarin de verantwoordelijkheid voor de ge vangenneming van mejuffrouw Stone op de Turksche regeering wordt gelegd en terug betaling vaD het losgeld wordt verlangd. De Porte heeft bare verantwoordelijkheid ontkend en de terugbetaling van den los- prjjs geweigerd. Yolgens een bericht uit Tientsin, heeft een bende roovers, meest oud-soldaten, een priester ontvoerd uit Jesol, op 150 mjjlen ten noorden van Peking. Het Chineesche gouvernement heeft troepen gezonden. Men zegt dat de Franschen en Rassen voor- Wjj waren nog slechts drie kilomeiers van het dorp, toen wjj «ene samenscholing zagen op den kant van Pierre-Blanche, 't Waren de oudere menschen, die ook het regiment tegemoet gekomen waren. Op den kant van den weg, tusschen de talrjjke nieuwsgierigen, stond de koets van den bur gemeester, bespannen met zgne twee mooie zwarte paarden. De kolonel trok zgn sabel en de officie ren volgden zjjn voorbeeld, terwjjl de mu zikanten een marsch speelden, dien de tam boers begeleidden. Dan weerklonken verschillende welkomst- kreten. Leve de kolonelLeve het regiment Sommigen riepen eenvoudig: Dag Pieter Kolonel Kerneur had met zgn sabel den burgemeester gegroet, die zjjnen hoed zwaai de, toen hjj eensklaps met van vreugde stra lende oogea uitriep: Vader! moeder! Daar waren vader en moeder Kerneur, die de bnrgemeester in zgn rjjtuig den zoon had te gemoet gevoerd. De onde menschen waren in feestkleedjj, en zeker hadden zjj nooit van hun leven in een zoo mooi rgtuig gezeten. Het regiment was, op bevel der officieren, big ven staan, en Pieter, van zgn schoon paard gesprongen zjjnde, liep naar het rg tuig en omhelsde de oudjes, die weenden van vreugde. Vader! moeder! mjjne goede ouders! En 't was roerend, ik verzeker het n, dien schoonen gegalonneerden officier die twee arme onde boereHmeaschen, zoo een voudig en nederig, liefderjjk ts zien omhelzen. Mjjn zoonmompelde de moeder met hare arme bevende stem, zjjt gjj het wel, mjjn jongenZjjt gjj mjjn kleine Pieter 1 O, in dien gjj wist hoe goed het mjj doet zoo gelukkig te zjjn! nemens waren er troepen heea te zenden, maar Jesol ligt in de goudmgnstreek, en de Chineesche regeering heeft de vreemde expedities willen voor zjjn, uit vrees dat deze laatste er zouden bljjven. In het Engelsche Hoogerhuis heeft de postmeester-generaal, Lord Londonderry, in antwoord op een vraag over de houding van ds regeering tegenover de ontwikkeling der draadlooze telegrafie verklaard, dat de postadministratie het vraagstnk zeer belang- rjjk acht. Deze telegrafie in handen van particuliere maatschappijen zon de proefne mingen der Admiraliteit zeer ernstig kan nen storen, en voor de bezwaren dienaan gaande waren opgeheven, kon de postad ministratie aan Marconie geen toestemming geven voor een geregelde berichtenwisseling over de wateren van het Engelsche gebied. Dezer dagen waren te Parjjs een paar straatjongens aan het spelen, toen ze plot seling opgeschrikt werden door een vreemd geluid, dat uit een houten loods kwam. Ze keken door de kieren en zagen tot hnn ontzetting een tjjger, een beer en een orang outang. Ze holden verschrikt naar een po litiebureau, twee agenten kwamen kjjken en zonder zich af te vragen, hoe die dieren daar kwamen, gingen ze versterking halen. Met acht man, met geladen geweer drong men toen naar binnen. Daar rezen de drie dieren plotseling overeind, toonden dat za menschen waren en volstrekt niet gesticht over dien overval. Ze moesten 's avonds voor tjjger, beer en orang-outang spelen en re peteerden in de leege loods, waar niemand hen zeker zon bespieden. Dr. Maller, een der Vrjjstaatsche afge vaardigden naar Amerika (zie ons vorig nummer), heeft een onderhond gehad met Hay, staatssecretaris der V". S. van Noord- Amerika, als privaat persoon. Dr. Maller sprak alleen over de concentratiekampen, deed een treurig verhaal over de ellende en de schrikbarende sterfte, die zjj veroor zaakten, en zeide, dat het sterftecijfer der kinderen 50 pet. bedroeg. Hay ontving Dr. Maller harteljjk, maar zeide, dat hjj niet in staat was te beloven, dat de Vereenigde En niemand dacht er op dit oogenblik aan, dit roerend schouwspel, dat tranen aan de oogen ontlokte, belachelijk te vinden. De kolonel was weer te paard gestegen, en kort daarna trok het regiment het dorp binnen. Nooit werden soldaten ergens beter ont vangen. Er was vrooljjkheid in de lucht. Men vertroetelde overal de jongens. Na het ontbjjt, dat de kolonel bjj den burgemees ter gebruikte, wandelde hg door het dorp en ging hier en daar, zonder troschheid, de hand drukken aan zjjne onde kameraden. Dag Baptist! Dag Jacques! Dag Marie Hg kende ze allea nog, de ouderen, die de kameraden zijner kinderjaren waren ge weest. Wjj hadden onzen kolonel overal gevolgd, zelfs tot aan de dear der kleine hat, waar zgne ouders woonden. De onde moeder Kerneur zat voor de deur onder een rozenstruik, die in de zon tot op het dak kronkelde. Daar zjjt gjj eindeljjk, mjjn jongenzeide zjjik waa bang, dat men n geen minuut aan ons zou hebben gelaten. De kolonel nam zachtjes tusschen zgne beide handen het bevende hoofd van de oude vrouw, die hjj omhelsde. Moeder, zeide hjj, de rest van den dag is voor n! Dezen avond zal ik hier eten, tnsschen vader en n. Gjj znlt doen geljjk eertgds, eene goede groente soep met een stuk spek. Morgen zal ik kolonel Kerneur zgn; vandaag wil ik enkel zgn uw kleine Pieter, zooals vroeger, en dat zal mjjn schoonste tjjd zgn. 's Anderen daags vertrok de kolonel aan 't hootd van zgn regiment, en gedurende vele weken droomden mjjne kameraden en ik van niets anders dan later ook kolonel te worden, om op zekeren dag onze oude, vergrjjsde ouders te komen omhelzen 1 Ill UMlltl) •-«•w -w- wwuwi.li najr.vaii iuiiwbiiim aiiwaï—mann—emue—i ft isl—i :mo

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1902 | | pagina 1