Hel Land van Heusden en Allena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
Tweede Blad»
Uitgever: L. J. VEERMAH, Heusden.
m 3036.
ZATERDAG 9 AUG.
1902.
ünd van-alten*
voob
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO.
franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 50 et. Elke regel
meer 71/, ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
BUITENLAND.
Henry Deatsch, de bekende sportsman,
stichter van den prjjs van 100,000 francs,
door Santos Damont gewonnen, zooals
iedereen zich nog wel zal berinneren, heeft
Woensdag met zgn automobiel een ongeluk
gehad.
Hjj was per automobiel op weg naar zgn
kasteel op een twaalftal K.M. van Meulan
gelegen. De weg maakt daar verscheidene
bochten en in de laatste werd het rjjtnig
in een sloot geslingerd.
Het was de automobiel, waarmede Marcel
Renault den wegwedstrjjd ParjjsWeenen
won.
De heer Deutsch heeft drie ribben gebro
ken en den sehouder ontwricht. De machinist
Despies had verscheidene pijnlijke wonden,
bjjna alle aan het hoofd. Geen van beide
was buiten kennis geraakt.
Het ongeluk moet HÖoh aan onvoorzich
tigheid, noch aan onhandigheid van den
heer Deutsch te wjjten zgn.
De eenige schuldige moet de Compagnie
des cbemins de fer de l'Onest zijn. Deze
heeft de spoorwegbrug aldaar laten ver-
breeden, maar tevens een gedeelte van den
reeds niet ze«r breeden weg rond laten
maken, waardoor het bjjna onmogelijk is de
moeilijke bochten in den weg te maken.
De »Reisekaiser« Wilhelm is nauwelijks
van zjjn jaarljjkscben tocht naar Noorwegen
teruggekeerd, of reeds heeft hjj weder het
anker gelicht, en is naar Rusland gestoomd,
om aan Czar Nicolaas te Reval een bezoek
te brengen. De ontmoeting der beide monar
chen zou anders niet zulk een beteekenis
hebben, indien niet de Duitsche rijkskan
selier, graaf Von Bülow, zijn vorst verge
zelde. Dit moet een doel hebben, en het is
dus waarscbgnljjk, dat er politieke bespre
kingen plaats hebben. De »Post« meent,
dat er politieke vraagstukken, speciaal kolo
niale politieke quaesties zullen worden be
handeld te Reval.
Bjj de beraadslagingen der commissie voor
het douanetarief hebban de Duitsche socia
listen voorgesteld, aan artikel 946 (kinder
speelgoed) toe te voegen, dat ordeteekenen,
ook als zjj door souvereinen verleend zjjn,
mat minstens 1000 mark per stuk belast
zullen worden.
De commissie legde de toevoeging ter
z'y'de, als niet voor behandeling vatbaar.
In twee beruchte Arabische wjjken van
Caïro, die ook in 1893 zoo verschrikkelijk
door de cholera geteisterd werden, zelfs tot
3000 gevallen per dag, is de ziekte weer
uitgebroken. Reeds 21 gevallen kwamen er
voor. De Europeesehe bevolking is door een
paniek bevangen en ontvlucht de stad.
Met het wassen van den Njjl is het dit
jaar bgzonder slecht gesteld. De waarn.
Egyptische minister van openbare werken
heeft verklaard dat de was dit jaar waar
schijnlijk geringer zal zjjn dan ooit, minder
zelfs dan in 1899 toen dientengevolge
220.000 acres land braak bleven liggen.
De beruchte Amerikaanschen roover Harry
Tracy, die bekend werd door zjjn ontsnap
ping uit de gevaHgenis en sedert zjjne vlucht
reeds weer 25 misdaden heeft begaan om
aan zgn vervolgers te ontsnappen, heeft een
heelen troep navolgers gevonden.
Zeventien misdadigers, opgesloten in de
gevangenis van Tennessee, waaronder Gus-
taaf Hyatt, een beroover van posttreinen,
zgn ontvlucht door een bres te maken in
dm gevangenismuur en wel met behulp
van dynamiet. Bondgenooten der misdadigers
waren er nl. in geslaagd hun deze stof te
verschaffen.
Dit is de eerste maal dat dynamiet is
gebruikt bij de ontsnapping van gevangenen.
De bewakers hebben terstond de vluchte
lingen achtervolgd en zgn er in geslaagd
een hunner, Edward Carney, met revolver
schoten te dooden en hebben twee anderen
gevangen door hen door speurhonden te
doen achterna zetten. Maar het is onmo
gelijk geweest de 14 overigen te pakken
te krggen.
Gemaskerde roovera hebben Dinsdagnacht
te Savannah, in Illinois, den trein van Chi
cago naar Minnapolis, op den spoorweg
naar Burlington, aangehoud«n. Zg dwongen
den machinist den t-xpreswaggon af te kop
pelen en verder de lgn op te rjjden. Daar
lieten zg den waggon springen en maakten
zich meester van den inhoud van de brand
kast, die 20,000 dollars waarde moet ge
had hebben. De reizigers werden niet lastig
gevallen.
Te Venetië is Dinsdagavond weer een
lichte aardschok gevoeld. De klokketoren
van San Stefano is er nog meer door uit
het lood komen te staan en men verwacht
nu elk oogenblik dat hjj zal instorten. De
buizen rondom de campanille zgn verlaten
en dertig gezinnen kampeeren elders. De
San Giovanni Paolo-kerk is ook in slechten
staat, maar levert geen onmiddellijk gevaar
op. Mm heeft baar alleen maar tjjdeljjk
gesloten.
Een telegram uit Panama meldt, dat de
generaals Suarez, Lacroix en Vidal en ko
lonel Lecaraa door den krijgsraad ter dood
veroordeeld en in het kamp van Barrigona
doodgeschoten zgn. Andere Columbiaansche
opstandelingen zgn tot verschillende straffeB
veroordeeld, tot 25 jaren gevangenisstraf toe.
Generaal Lecroix behoorde tot een van
de rjjkste en oudste families in Columbië
en had 2 jaren op Cuba onder Gomez ge
diend.
Minister Chamberlain heeft onlangs ver
klaard, dat Engeland zich het recht voorbe
hield ODgewenschte personen den terugkeer
naar Zuid-Afrika te beletten. Oppervlakkig
beschouwd, kan hier niets tegen worden in
gebracht, maar de Engelsche regeering
schjjnt ten bjjzondere uitlegging aan deze
woorden te geven. Evensls men terecht mag
vreezen, dat zjj'een bjjzondere opvatting zal
huldigen van paragraaf 7 van het vredes-
tractaat, waarbjj >zoo spoedig mogeljjk*
aan de gewezen republieken zelfregeering
zal worden geschonken, en dat zjj het »zoo
spoedig mogelijk* tot in het oneindige zal
rekken, zoo ook scbjjnt men te Londen een
bjjzondere wjjze van interpretatie op het
woord »ongewenscht« te willen toepassen.
Te Brussel is eeu jonge Boer van 20 jaren,
Frederik Andres geheeteD, aangekomen. Na
dat hg 16 maanden had meegevochten, werd
hg te Komatipoort krijgsgevangen gemaakt
en naar Delagoabaai gebracht. Na 10 maan
den gevangen geweest te zgn, gelakte het
ham te ontsnappen en op een Nederlandsch
schip te ontkomen, dat hem naar Buenos
Ayres bracht. Vandaar is hg met een Duit
sche boot naar Antwerpen vertrokken. Deze
jonge man heeft 5 broeders in den oorlog
verloren en zgn 3 zusters zgn in de con
centratiekampen gestorven. Andres wilde
terstond weer naar Znid-Afrika terugkeeren
tot de nog overgeblevenen van zgn familiv,
en om te weenen op de graven van hen,
die niet meer zgn. Op 19 Juli wendde hg
zich daarom tot dm Engelschen gezant te
Brussel, en 14 dagen later, op 2 Augustus,
ontving hg een antwoord. Dit merkwaardige
antwoord luidt aldus:
•Mjjnheer,
De gezant van Engeland heeft mg op
gedragen u als antwoord op uw schrgven
ran 19 Juli te zeggen, dat het op het
oogenblik is verboden »permits« voor
terugkeer naar Afrika uit te reiken aan
gewezen burgers van wjjlen da Zuid-Afri-
kaansche republiek.*
Dit schrgven was onderteekend door den
heer Kilmarnoch, die aan de Britsche legatie
te Brussel is verbonden. Uit dit schrjjven
bljjkt dus, dat de Engelsche regeering op
het oogenblik alle gewezen burgers als
ongewenschte* personen beschouwt. Dit is
in strjjd met het oorlogs- en volkenrecht en
met de bepalingen van de conventie van
Geneve.
Als een nieuw bewjjs hoe slecht de En
gelsche overheid zorgt voor de uit Zuid-
Afrika naar Australië terugkeerende vrij
willigers, wordt uit W6lligtou gemald, dat
zich aan boord van het daar Maandag aan
gekomen transportschip Britannic* 55
zieken bevonden, terwjjl er tgdens de reis
3 overleden en sedert de aankomst in de
haven nog een. Oorzaak daarvan zou zgn
dat er veel te veel troepen aan boord waren.
Een manifest, dat door de generaals Bo
tha, De Wet en De la Rey voor hun ver
trek naar Europa te Kaapstad werd publiek
gemaakt, i3 van den volgenden inhoud
Broeders en Zusters. Wjj gelooven ver
plicht te zgn, u mede te deelen, dat de
vertegenwoordigers van het volk te Ver-
eeniging ons den Sisten Mei 1.1. hebben
opgedragen, te trachten, in den vreemde
gelden bjjeen te brengen ter ondersteuning
van alle slachtoffers van den oorlog, die op
dit oogenblik in armoede verkeeren.
Om ons van deze opdracht te kwjjten,
zgn wjj van plan, den 31sten Juli naar
Europa te vertrekken. Wjj wensehen giften
in te zamelen voornameljjk met het doel,
om te voorzien in het levensonderhoud van
onze weduwen, weezen en gewonden, en in
het onder dak brengen en doen onderrichten
van de weezen.
Ook willen wjj hulp verleenen aan de
gezinnen, die tot den bedelstaf zgn gebracht.
Gjj zult dientengevolge wel begrjjp8n, waar
om wjj dit schrgven tot u richten, het is om
u tot geduld aan te manen. Laat u niet
ontmoedigen, wees verdraagzaam, verlaat
het land niet en bidt zonder ophouden. Wg
hojen u binnenkort hulp te kunnen ver
leenen. Gedurende onze afwezigheid zullen
de volgende leden te zamen een uitvoerend
comité vormen, te weten: de heer S. W.
Schalk Burger, advocaat J. C. Smits, rech
ter Herzog, dominee Kriel, dominee Mar-
quard, dominee A. J. Louw (penningmeester)
en dominee J. M. Louw (secretaris).
Wg bevelen u in Gods hoede aan en
hopen, dat gg welhaast in staat zult zgn,
naar uw hoeven terug te keeren.
Weest gegroet broeders en zusters.
Louis Botha.
Cheistiaan de Wet.
J. H. de la ReT.«
Londen, 8 Augustus. De »Tiims« ver
neemt uit Johannesburg: De pogingen van
de vereeniging om aan de mjjnen van den
Rand Kaffer werklieden te bezorgen, dragen
vracht. De vereeniging heeft agenten ge
zonden naar het binnenland van Mo9ambique
om nijjnwerkers aan te werven. Vgfhonderd
waren reeds aan de kust om te wachten
op een scheepsgelegenheid naar Delagoa
baai, toen er een Portugeesch oorlogsschip
opdaagde, waaruit een misverstand voort
vloeide. De aangeworven Kaffers geraakten
ia paniek, liepen weg en waren niet meer
te vinden. Er zgn thans 48,000 Kaffers
werkzaam in de Randmgnen tegen 90,000
voor den oorlog.
BINNENLAND.
Mfn schrgft uit Leiden aan het Hbl.:«
Door den gemeenteraad van Voorschoten
werden dit jaar voor het eerst een 50-tal
werklieden, werkzaam op de fabriek van
goud- en zilverwerken van de firma Van
Kempen aldaar, maar in Leiden woonachtig
in de plaatselgke directe belasting aange
slagen. Deze mannen, die 's morgens op
het werk komen en 's avonds weder huis
waarts keeren, zonder zelfs in het dorp te
komen en derhalve niets genieten van het
geen van gemeentewege wordt verstrekt,
beviel dezen aanslag al heel slecht, temeer
omdat zg in de stad hunner inwoning ook
plaatselijke directe belasting moeten betalen.
Gezamenlijk zonden zjj een adres aan den
Raad der gemeente Voorschoten, houdende
het verzoek van deze belasting te worden
vrjjgesteld. Hun verzoek werd van de hand
gewezen op grond dat reclames door ieder
afzonderlijk moesten worden ingediend. Te
geljjk werd bjj de bespreking van het adres
duideljjk, dat dezi reclames, indien ze moch
ten inkomen, niet ontvankelijk zouden wor
den verklaard.
Stellig heeft de Raad op grond van alinea
4 van art. 245 der Gemeentewet recht de
personen hier bedoeld te treffen, de vraag
zal echter zjjn of het ooit in de bedoeling
van den wetgever heeft gelegen, dat werk
lieden, die bniteu de plaats hunner inwoning
vast werk hebben gevondeD, tot de zooge
naamde forensen moeten gerekend worden.
Het zou der moeite waard zgn te weten of
ook elders al. 4 van art. 245 der gemeente
wet in dien zin wordt toegepast. Zoo ja,
dan zou het, meent onze berichtgever, op
den weg liggen van een der Kamerleden,
te vragen of in zulke gevallen dispensatie
voor de betrokken personen te verkrjjgen
was voor de toepassing van dit wetsartikel,
want 't is toch zeker geen weelde wanneer
een werkman buiten de plaats zjjner inwo
ning zjjn brood tracht te verdienen, en één
maal belasting betalen is voor hen reeds
genoeg.*
Uit Ommen wordt gemeld, dat de mare
chaussee Hoekstra Woensdagavond door een
strooper is doodgeschoten. De dader, een
polderwerker, was bezig te stroopen en,
ziende dat bjj op heeterdaad betrapt werd,
loste hjj een schot dat Hoekstra in de borst
trof. Spoedig was deze een ljjk. De dader
is in arrest.
Uit Ommen worden omtrent dit geval de
volgende bizonderheden geschreven aan de
•Zw. Ct.«:
Door de hier aanwezige polderwerkers
aan de lgn van den N. O. Locaalspoorweg
worden in deze bosch- en wildrjjke streken
dikwjjls jachtovertradingen gepleegd. De
marechaussee Hoekstra en De Lange, een
paar flinke en actieve jonge mannen, die
vrg van dienst hadden, waren Woensdag
avond uitgegaan om deze lieden hunne
stroopergen te beletten.
Ongeveer half 9 treffen zjj in de buurt
van de spoorbrug over de Regge, in de
buurtschap Giethman de stroopers aan, van
wie de eene, zich ontdekt ziende, zich om
keerde, op den marechaussee Hoekstra aan
legde en dezen een schot hagel, op een af
stand van 8 k 10 meter, in de borst gaf.
De Lange, den dader achtervolgende, keerde
op het gekerm van zgn kameraad naar dezen
terug, die nog overeind stond, doch spoedig
duarna onder den uitroepDe Lange, ik
sterf* ineen zonk.
Spoedig werd de getroffene per as naar
hier vervoerd, waar dr. Warnsink direct ter
plaatse was. Er was echter geen hulp meer
te verleenenhet hart, de long, lever en
maag waren door ruim 60 hagelkorrels
doorboord, zoodat de dood spoedig intrad.
Groot was de verslagenheid hier onder
de ingezetenen, waar een ijverig ambtenaar
in de vervulling van zgn plicht zoo /reese-
Ijjk werd getroffen.
Oogenblikkelgk spoedde de burgemeester
zich naar de plaats des onheils, waar des
nachts achtereenvolgens n een. polderkeet
een 5-tal verdachten werden gearresteerd.
Aan 't krachtdadig en flink optreden van
den burgemeester, gesteund door de mare
chaussee, politie en ingezetenen, mocht het
gelukken den moordenaar, zekeren Jacobus
van Groese, ond 24 jaar, polderwerker, wo
nende te Wagenberg (N.-B.) tot bekentenis
te brengen. De politie moest den moorde
naar tegen de woede van het publiek in
bescherming nemen.
De ingezetenen hebben een som bijeen
gebracht om een gedenkteeken te plaatsen
op het graf van het slachtoffer.
Uit Zwolle wordt nog gemeld:
Nopens het onderzoek der justitie kannen
wjj mededeelen, dat bekl. bjj zgn verhoor
ontkende met opzet te hebben geschoten.
Hjj wil het geval aan een noodlottig toeval
wjjten, ofschoon getuigen konden verklaren,
dat hg bjj thuiskomst gezegd hadlaat ik
mjjn geweer schoonmaken, ik heb een ma
rechaussee geschoten.
Ook Hoekstra heeft een schot gelost,
hetzjj in de lucht of zonder succes, wat
niet juist uitgemaakt schjjnt te kunnen
worden. Volgens andere verklaringen moet
beklaagde terstond bjj het op heeterdaad
betrappen op Hoekstra aangelegd hebben,
zoodat Hoekstra zjjn revolver nam en schoot.
Dit schot had geen gevolgen, maar on
middellijk daarop knalde een schot van den
strooper, met het bekende treurige gevolg.
De houding van het publiek na het be
kend worden van den moord moet niet te
beschrijven zgn geweest. In dolle ontzetting
stroomde de burgerij naar de polderkeet, ora
den dader te ljjf te gaan en te ver
moorden, als de politie zulks niet verhinderd
bad. Toch hebben onderscheiden kameraden
van den dader, en ook de dader zelf, op
gevoelige wjjze met het om wraak rospende
publiek kennis gemaakt.
Uit Wormerveer schrgft men aan het
»N. v. d. D.
De door de lezingen van den heer dr.
Scboo thans meer bekende of liever beruchte
malariamug, di«, liefst iu je slaap, je zoo
geniepig een steek kan geven, dat je een
dag of tien later een koorts krjjgt als een
paard, die leeljjkert wordt hier en in den
omtrek ijverig vervolgd en gedood. Ook
worden wel nu en dan levende exemplaren,
nataurlgk goed opgesloten, aan onze dok
toren tot onderzoek toegezonden.
De mug van haar kant want 't zjjn
nog wel dames, die 't hem doen laat
't er echter niet bjj zitten. Verbolgen over
de verdachtmaking en vervolging, waaraan
zjj blootgesteld is, staat zjj al sedert eenigen
tjjd, behalve zoo ongeveer op haar kop (den
natuurlijken stand volgens dr. S), tevens
zoo geducht op haar achterste pooten, dat
zg, groot noch klein, jong of oud sparende,
reeds meer dan 600 eerzame ingezetenen,
zgnde een tiende der bevolking, telkens en
telkens weer in machteloosheid bibberend
doet neerzinken op het ziekbed.
De wachtkamers van onze geneesheeren
zgn dan ook alle dagen in de spreekuren
tot op de straat toe bezet.
't Is dan ook wöI erg, doch we houden
ons overtuigd, dat er doorkomen aan is,
al duurt 't misschien wel wat lang. Want
al pakken die koortsen je, vooral in den
beginne flink aan, dood ga je er gelukkig
niet aan. Daarbjj is 't ons een troost, te
weten, ten eerste, dat niet alle mnggen
malaria-muggen zgn en ten andere, dat die
geniepers bjj al haar tjjdeljjk snkses, 't ten
slotte toch tegen chinine moeten afleggen.
Nu de uitkomsten der ansjovis-visseherjj
op de Zuiderzee bekend zgn, bljjkt, dat 1902,
wat de vangst betreft, tot de gunstige jaren
moet gerekend worden: de totale vangst
toch bedraagt 100.000 ankers.
Door de Duitsche politie is bjj de politie
te Amsterdam aanhouding verzocht van
Jacob Lewantsky, die vermoedelijk naar
Amsterdam is vertrokken. Bedoelde persoon
die werkzaam was bjj eene firma, die in
