Hel Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard. Het verborgen testament. M 3040. Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. ZATERDAG 23 AUG. 1902. Veelzijdigheid. Dit blad versch^nt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden l.OO. Franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke Dammers 5 eent. Adyertentiën yan 16 regels 50 et. Elke regel meer 77i ot. Groote letters naar plaatsruimte. Adyertentiën worden tot Dinsdag- en Vrgdagavond ingewacht. Er zijn menschen, die allerlei dingen kunnen. Geen ambacht is er, of zij zouden, desgevorderd, in staat zijn het uit te oefenen, wel niet als een eerste meester, maar toch op niet geheel on bevredigde wijze. Ook behoeven zij zel den hun toevlucht te nemen tot de hulp van een gewonen werkmanis er iets bij hen aan huis gebroken, fluks nemen zij het gereedschap ter hand en de schade is hersteld. Nu kan dat inderdaad van veel waarde zijn voor menschen, die min of meer geïsoleerd wonen, en slechts met veel moeite en niet geringe kosten een werk man van elders kunnen doen komen. In onze steden en dorpen, waar men van alles voor het grijpen heeft, zou •Jat een minstens twijfelachtig voordeel wezen. Stel eens, dat ieder zich met eenig succes op allerlei soort van hand werk heeft toegelegd, en voldoende den tijd heeft om wat te „knutselen", zooals dat gewoonlijk genoemd wordt, zou dan dat liefhebberen in verschil lende bedrijven geen schade toebrengen aan de lieden, die van het handwerk moeten leven en er dus slecht mee ge diend zijn als de arbeid hun ontgaat? Het wordt juist als een van de be langrijkste vruchten der beschaving be schouwd, dat overal een verstandige arbeidsveideeling haar toepassing vindt. Daardoor zijn wij in de gelegenheid ge steld, ons op één ding met volle kracht toe te leggen, aan één taak al ODze aandacht, al onze vermogens te wijden en er zoodanige vorderingen in te maken, dat de hoogste graad van volkomenheid wordt bereikt. De bekwaamheid, die het deel wordt van één persoon, komt dan de geheele gemeenschap ten goede. Als vijf menschen ieder vijf vakken hebben geleerd, zal er nooit zoo goed werk worden geleverd als het geval zou zijn wanneer ieder hnnner er slechts één voor zijn rekening heeft genomen, en de som van het arbeidsproduct zal ook onder de laatstgenoemde omstan digheid heel wat grooter zijn. Zoowel kwaliteit als kwantiteit winnen bij de verdeeling. Zelfs voor vorsten had het soms zijn nadeelige zijde, als zij hun hoofdtaak te veel voor andere dingen lieten varen het zou bijvoorbeeld goed geweest zijn, als Lodewijk XVI den tijd, dien hij voor zijn liefhebberij vak, het sloten- maken, had gebezigd, liever besteed had om den toestand van zijn land en volk beter te leeren kennen en zich beijverd had te gemoet te komen aan de meest dringende eischen van zijn tijd. Men verhaalt van tal van vorstenzonen in onze dagen, dat zij een of ander am bacht leeren; waarschijnlijk niet met de bedoeling om, mocht in de toekomst hun affaire eens verloopen, zij buiten dien een middel zouden hebben om aan den kost te komen, maar om daarmede getuigenis af te leggen van hun achting voor het handwerk. In dat opzicht is het iets zeer eerbiedwaardigs. Doch wat hoofdzaak is moet hoofdzaak blijven, en niemand zal zeggen dat een vorst zijn taak goed begrijpt, als hij liever in zijn werkplaats zich opsluit dan een minis terraad presideert. Wij gewone stervelingen hebben ook, behalve onze eigen werkkring, een of andere liefhebberij bij de hand, waaraan we onze vrije uren geven. Dat is voor treffelijk, inzonderheid wanneer zij dient om den geest levendig te houden en het evenwicht der vermogens bewaard te doen blijven. Handenarbeid als middel van ontspanning is zeer aan te bevelen voor degenen, die met het hoofd moeten werken, en het groote voordeel van slöjd-onderwijs is, dat het daarvoor de geschiktheid aankweekt en den lust doet ontwaken. Zijn de werkzaamheden van eenigszins eentonigen aard, de kunst in haar verechillende uitingen geeft een zeer wenschelijke verpoozing, en het is niet zonder reden dat vereenigingen tot beoefening van toonkunst of van too- neelspel in alle klassen der maatschappij veel bijval vinden. Doch dat alles binnen zekere grenzen. Wat uitsluitend tot uitspan ning moet dienen, mag in geen geval afbreuk doen aan de hoofdzaak. Deze eischt, zoolang men met haar zich bezig houdt, den geheelen mensch. Dit klemt te meer, naarmate op elk gebied meer wordt gevergd. Deheden- daagsche maatschappij is een strenge meesteres, die niet met halve krachten gediend is. Het beste is voor haar ter nauwernood goed genoeg. Wie haar wil dienen, en dan ook aanspraak mag maken op wederdienst, moet weten dat hij niets mag terughouden van hetgeen hij in staat is'te geven. Deze waarheid behoort reeds bij de FEUILLETON, 32) Ednard sprak met zooveel ernst en over tuiging, dat Harry hem getroffen en even eens ernstig aankeek. Hg herinnerde zich nu de verhalen, die hg over het leven van zgn overleden oom gehoord hal, ja hg herinnerde zich nu ook dat zgn oom in Ital in het geheim een huwelgk had aan gegaan. Wie hem dit had verteld, wist hg niet meer. Waarschgnlgk een van de ou dere dienstboden, die reeds ten tjjde van den Fransch-Duitschen oorlog bg zgn ou ders dienden. Hg zweeg een poos; hg was een weinig bekomen en zeide, nu echter zonder spot: >Eén omstandigheid doet mij verwonderd staan, mjjnheernamelgk, dat ge uw aanspraken niet eerder hebt doen gelden.* »Met het oog op mgn moeder en op uw familie heb ik gezwegen, maar nu laat ik alle bedenkingen varen. Van heden af neem ik den naam aan van mgn vader.c Harry beet zich op de lippen. »Watzegt ge daar Hebt ge gezwegen met het oog op mgn familie?* »Ook dat zal ik u verklaren. Het was uw vader, die de papieren ia bewaring had, welke het bewgs leverden van het huwelgk, dat mgn vader, de erfgenaam van Alten brak, in het geheim op Sicilië had gesloten. Die papieren werden hem door zgn broeder toevertrouwd. Mgn moeder moest zich tot hem wenden, als mgn vader in den strgd mocht vallen. En toen mgn moeder tot hem kwam, ontkende hg het bezit der papieren en stiet baar uit zgn hnis.* Harry was zöer bleek geworden. »Gjj spreekt daar een zware b schuldiging nit,< zeide hg op doffen tjon. »Ik zal die beschuldiging door bewjjzen staven. Reeds heb ik de sporen van de mis daad ontdekt. Te Frati, een dorpje in het gebergte bg Palermo, zgn mgn ouders ge trouwd. Kort na mgn vaders dood is daar het register verdwenen, waarin de podesta de voltrokken huwelgken moest inschrijven. Niemand weet, waar dit register gebleveD is. Dit valt juist samen met den tgd, dat een Dnitscher in Frati vertoefde, dien nie mand kende, maar die veel omgang had met den podesta. Na het vertrek van den Dnitscher was het boek verdwenen. De po desta trok als landverhuizer naar Amerika. Deze sporen zal ik volgen, al voeren zg mjj naar het einde der aarde. Als ik u dan de bewgzen breng, dat gg reeds lang in het onrechtmatig bezit van Altenbrak zgt ge weest, dan hoop ik, dat gg mg de genoeg doening niet zult weigeren, die ik vorder.* Ednard maakte zich gereed tot vertrek ken, doch Harry hield hem terng. »Halt, mgnheer,» sprak de jonge officier, »hoor nu ook een laatste woord vau mg. »Gg zgt in uw recht, als gg op mg ver stoord zgt, dat moet ik erkennen. Maar gg hebt niet het recht mg voor een eerlooze te houden, die zich onrechtvaardig verkregen goed toeëigent. Als hier een on rechtvaardige daad van onzen kant, das door mgn ouders, is gepleegd, dan kan dit alleen gebeurd zgn zonder opzet en ik geef n mgn woord van eer, dat ik het ge pleegde onrecht zal goedmaken! Gg hebt mg voor lichtzinnig gehouden, misschien voorbereiding op den voorgrond te staan en levendig te worden gevoeld. Is een maal de beroepskeuze gedaan, dan moet men zich van den aaavang af voor stellen, in dien werkkring het hoogste te bereiken. Maar dan ook onze krachten niet verdeeld. Het oude spreekwoord van de twaalf ambachten met de daaraan ver bonden gevolgen heeft nog een wijdere beteekenis dan er gewoonlijk aan ge hecht wordt. Wie streeft naar een denk beeldige veelzijdigheid, zal in den regel bedrogen uitkomen. Er zijn hier en daar enkele bijzonder begaafde personen, en de geschie denis heeft van zulke ook de herinne ring bewaard, wien het gelukt op meer dan één gebied uit te munten, die, als ware het spelende, een massa moeilijkheden wisten uit den weg te ruimen en de schatten hunner vermo gens in verschillende richtingen ten toon spreiden zóó, dat er aan alle kanten overvloed was. Maar een zoo onbetwist bare veelzijdigheid behoort tot de groote zeldzaamheden; nagenoeg alle menschen, die een belangrijken arbeid ondernomen hebben en daarin naar wensch zijn ge slaagd, hadden hun succès hieraan te danken, dat zij één doel nastreefden en in de bereiking er van al hun krachten aanwendden zonder zich door iets anders uit den koers te laten brengen. Wie iets worden wil in de wereld, moet dat willen met geheel zijn ziel. Door van het een naar het andere over te gaan, en aan allerlei dingen de aandacht te wijden, beschrijft men al voortschrij dende wel mooie zigzaglijnen, maar de weg wordt verbazend lang en het is zeer de vraag of men wel lang genoeg zal leven om toch op die manier het einde te bereiken. Aan jongelieden, die iets worden zullen in de wereld, kunnen wij niet ernstig genoeg op het hart drukken Laat u niet verlokken door het streven naar een veelzijdigheid, die de vermo gens versnippert en den geest onrustig maakt. Houdt één doel voor oogen en doet al wat gij kuut om dat te bereiken. Wy allen moeten vooruitde som van ons weten moet grooter zijn dan die van een vorig geslacht, en daartoe komt ge niet, als ge niet met zorg de richting hebt bepaald waarin gij gaan wilt en vervolgens met vaste schreden dien weg opgaat. De plaats, die wij innemen in het maatsohappeiyk leven, moet scherp terecht, maar het gevoel vcrr de eer van mgn naam heb ik niet verloren, en ik zal niet dulden, dat op dien naam een vlek big ft klevan. Voorloopig moet ik nog aan nemen, dat alles op een dwaling berust. Ik zal echter zelf mgn vader daarnaar vragen ik zelf zal van hem eisehen, de eer en vlekkeloosheid vau onzen naam te herstellen, als door die dwaling een onrechtvaardigheid is begaan. Wilt gg wachten, mgnheer, totdat ik u bericht geef? Wilt gg mg vertrouwen schenken? Nog heden vertrek ik naar Al tenbrak.* Ednard legde zgn rechterhand in de hand, die Harry hem toestak, en zeide»Ik zal wachten, totdat ik van u hoor.* »Ik dank n. Voor zoover dit aan m§ ligt, zal aan u en uwe zuster volledige genoegdoening verschaft worden.* Een stevige handdruk bevestigde dit vreemdsoortig bondgenootschap der twee jonge mannen. XX. Het was of een donkere wolk boven het slot Altenbrak zweefde. Wel was de baron van het ziekbed opgestaan, maar naar lichaam en ziel scheen zgn kracht gebro ken te zgn. Urenlang zat hg in zgn leu ningstool, warm toegedekt, en staarde we zenloos voor zich uit. Hg scheen alle belang stelling en begrip van zgn omgeving ver loren te hebben; alleen als zgn dochter hem naderde, begroette hg deze met een droef- geestigen glimlach. Gerda was de eenige, dien de zieke in zgn nabgheid dnlden kon. De barones was van nature een slechte ziekenverpleegsterzg bekommerde zich ook niet veel ora den zieke. Alle dagen vr08g zg een paar keeren, hoe het hem ging; zijn afgebakend en met diepe kleuren zyn geteekend; in ons willen, in ons streven, in ons volbrengen moet niets onbestemd, niets zwevend zyn. Laat onze taak klein van omvang zyn, dat doet er niet toe; als zij maar kloek wordt vervuld, zullen wij daarvan vele en goede vruchten oogsten. Buitenland. In den nacht van Donderdag op Vrijdag heeft men beproefd den exprestrein van den St. Gothard door middel van e<m dyna- mietpatroon in de lncht te laten vliegen. Tnsschen Sisiku en Flaelen, dicht bg de kapel van het Vierwalds'attenraeer, heeft de aanslag plaats gehad. Aan de locomotief is schade toegebracht, maar niemand werd gewond. De trein had een oponthoud van ongeveer een half nar. Men wilde eerst dit nieuws niet gelooven maar het is toch de zuivere waarheid. Zelfs loopt nu het gerucht dat men andere pa tronen heeft gevonden, die gelukkig bg aankomst vau den trein van de rails zgn gevallen. Wat moet deze aanslag beteekenenHet is zeker, dat de dynamietpatronen door kwaadwilligen op de rails gelegd zgn. Is bet een aanslag met het oog op de aan staande reis van Victor Emmanuel, die over deze lgn moet komen De justitie, die ter stond eeu onderzoek heeft ingesteld, zal misschien wel ophelderingen kunnen geven. Over de Engelschö vloot die te Spithead bgeen is geweest en waarover zooveel ophef is gemaakt, schrgft de Engineer van 15 dezer »De vloolschouwing te Spithead heeft iets van een rommelzoo-uitstalling. Na de London weg is, is de Sutley het eenige voorbeeld van een nieuwerwetsch Eagelsch oorlogsschip, en dan voert dit schip nog, hoezeer bewonderd, te weinig geschut om aan hooge eischen te voldoen. De overige schepen zgn alle verouderd, of ten naaste bg. De Siameesche opstandelingen hebben de Siameesche troepen aangevallen te Moeang- Pre. Zg doodden 1 commissaris, 2 officieren en verscheiden ambtenaren, en hebben ge zinnen vermoord. Prins Pre is op Nan-ke ternggetrokken. De opstandelingen trachten hem in le sluiten. De vreemdelingen worden beschermd. overigens liet zg de verpleging over aan haar dochter, terwgl zg bet beheer der za ken in handen genomen had. Met haar scherpzinnig verstand begreep zg wel, dat het zoo niet langer gaan konmet groote omzichtigheid voerde zg bezuinigingen in, helaas echter op verkeerde wgze. Zoo had zjj bevolen, in de fabriek een groot deel der arbeiders te ontslaan en aan de overblijvende het geringste loon nit te betalen. Daardoor was op Altenbrak en op Neuenbrak een groote beweging onder de arbeiders ontstaanzg hadden bg den direc teur der fabriek en bg den inspecteur Feldner hunne bezwaren te berde gebracht, maar beiden verklaarden, niets te kunnen doen zonder de bevelen der barones, en daarop staakten de werklieden gazamenlgk den arbeid. Oreral zag men bedrukte gezichten. Het werk in de fabriek stond geheel stil, en de inspecteur kon nanwslgks genoeg handen krggen om den oogst binnen te halen. Onder deze omstandigheden leed Gerda von Alten brak het meest, daar zg bovendien gebukt ging onder het leed der verloren liefde en onder den vreeselgken twgfel aan de eer van haar onders. Zg wist zelf niet, hoe zg dien dag, toen Eduard haar de volle waarheid had gezegd, nog op het kasteel gekomen was. Zg had zich in haar kamer opgesloten, en eerst op verlangen van haar vader had zg kunnen besluiten bg hem te gaan. Met vrees en beven was zg haar vader genaderd, dien zg tot heden als een voorbeeld van eergevoel had vereerd, en op wien zulk een ontzettende verdenking rustte. En het vreeselgksto voor haar kinderlgk gevoel was wel, dat zg zelve die verdenking niet Tan zich kon zetten. Als zg zich zoo Te Teplitz werd enkele dagen geleden een mierenregen waargenomen. Een zwerm van milliarden insecten viel in den mildag als een wolk op de stad neer. In een oogen- blik waren de straten door de insecten be dekt, die ook in mond, naus en ooren der voorbijgangers drongen. Waar de insecten de huid aanraakten, lieten ze pijnlijke vlak ken achter. In het zonnelicht fonkelde de grond door de milliarden diertjes alsof hg met tallooze kleine diamanten bedekt was. Vastgesteld werd, dat men met gevleugelde mieren te doen had, die zich hier neerge laten hadden. In znlk een menigte werd het verschijnen dezer insecten nog nooit waargenomen. Volgens een bericht uit Santa Maria, ia de groote weg over het Stilfser Joch door hagel, sneeuw en een wolkbreuk van de derde cantoniera af naar beneden onbegaan baar gemaakt. Vele reizigers moesten terng- keeren of in de cantoniera overnachten. Enkele gezelschappen die naar het Engadin wikleD, namen den nieuwen weg over Santa Maria. Ook uit Meran wordt noodweer gerap porteerd. De Naif-beek trad buiten haar oevers en rukte alle bruggen weg. Het pension Naifmühlo bg Valentin werd door het water onderspoeld en stortte in. Een dame uit Leipzig en een bewaarschool juffrouw kwamen om, twee andere men schen werden gekwetst. De schade wordt op 100.000 guldens geraamd. Australië hesft dikwgls van droogte te lijden en wordt ook dit jaar weder vreese- lgk door d&ze plaag gekweld. De toestand is tengevolge van de thans bjjna vier jaren durende droogte, aldus wordt uit Adelaide geschreven, nu troosteloozer dan ooit te voren. De prijzen der levensmiddelen zgn bgna tot het dubbele gestegen, en hoe het er op de akkers en weiden uitziet, kan men zich nauwelgks voorstellen. Het aantal schapen in Nieuw-Zuid-Wales is van 70 millioen tot 20 millioen terugge gaan. Overal doodt men de lammeren, om althans de ooien in leven te houden. In Queensland heeft men zelfs zgn toevlucht genomen tot een als onkruid beschouwde plant, de »prickly pear*. De plant wordt gekookt, nadat men de scherpste stekels er heeft afgesneden, en het vee voorgezet, dat slechts met tegenzin dit voedsel nuttigt. In menig voorval uit haar leven herinnerde, dat zg na eerst recht begreep, dan kreeg die verdenking hoe langer hoe meer schjjn van waarheid, dan zou haar vader den kinderen van zgn broeder met voorbedachten rade hnn wettig erfdeel onthouden hebben. Zoo hadden hare ouders bgna nooit over den gestorven oom gesprokenals toevallig het gesprek op hem kwam, was het altjjd spoedig afgebroken, zoodat Gerda steeds had gemeend, dat tnsschen haar vader en zgn broeder geen goede verstandhouding had bestaan. Eenigszins had haar vader dit ook bevestigd; toen zg op zekeren dag eenige vragen over oom Ednard tot hem richtte, had hg haar verzocht, niet over den overledene te spreken, daar dit bg hem pgnlgke herinneringen opwekte. En was die ongegronde afkeer tegen Edn ard Montelli niet opnieuw een bevestiging van het vreeselgk vermoeden? Had haar moeder niet steeds hoonend gelachen en ge heimzinnige woorden gesproken, als er toe vallig sprake was van Eduard Montelli En had haar vader niet meermalen met groote heftigheid verboden, dien naam nit te spre ken? Ja, de eenige verklaring van dat vreemde gedrag vond Gerda in de vernietigende er kentenis van de zware schuld harer ouders. Nu eerst erkende zg de edelmoedigheid van Ednard, die haar zoolang de waarheid ver zwegen had. Eer zg hem kon wederzien, moest dit rampzalig geheim zgn opgehel derd. De misdaad van haar onders moest goedgemaaakt wordenmaar hoe op welke wjjze De eenige die haar helpen kon, was haar broeder. Wordt vervolgd).

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1902 | | pagina 1