Het Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
Tweede Blad.
M 3044
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
ZATERDAG 6 SEPT.
1302.
Dit blad verschat WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO.
Franco per poet zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
BUITENLAND.
In België blijkt eindeljjk het mond- en
klauwzeer onder het rundvee af te nemen.
Blijkens de officieels opgave der Belgische
regeering bedroeg het aantal provincies dat
in Juli besmet was, nog slechts vjjf en werd
de ziekte slechts nog op 21 stallen gecon
stateerd.
De ziekte bleef het meest stationnair in
de provincie Namen, waar 11 stallen be
smet werden. In de provincie Oost-Vlaan
deren vertoonde de ziekte zich nog slechts
op 4, in Luik op 3, in Brabant op 2 en
in Henegouwen op 1 stal.
Men meent de hand gelegd te hebben
op de daders van den vloekwaardigen aan
slag op een trein nabjj Djjon vóór twee
weken, waardoor de sneltrein tot ontsporing
gebracht werd en op wier ontdekking de
maatschappij een prjjs van twintig duizend
frs. gesteld heeft. Het zjjn twee Italiaansche
werklisden en een vrouw.
Te Schoen fel d in Saksen is een water
reservoir ingestort. Zeven menschen vonden
bjj dat ongeluk den dood; twintig werden
gewond.
De intocht van den Duitschen Keizer en
zjjne gemalin te Posen heeft niets bijzonders
opgeleverd. De door de politie genomen
veiligheidsmaatregelen overtreffen alles wat
tot dusver op dit gebied is gezien. Zelfs
zjjn de ramen der zaal, waar het officieele
feestmaal zal plaats hebben, van ijzeren
tralies voorzien, om te voorkomen dat er
iets naar binnen wordt geworpen. Een
Poolsch blad, dat een artikel bevatte over
het keizerlijk bezoek, is in beslag genomen,
maar terstond verscheen een tweede oplaag,
die hetzdfde lot trof. Toen werd ook de
hoofdredacteur achter slot gebraeht en een
gedeelte van het materieel der drukkerij
in beslag genomen.
In Ziirich is een heel gezin, bestaande
uit man, vrouw en drie kinderen, door het
inademen van lichtgas gestikt. TJit een brief
van de jeugdige vrouw bleek, dat zjj op
zettelijk de gaskraan hadden opengezet. De
man was werkeloos, omdat hjj zich wegens
dienstplicht niet voor langen duur verbin
den kon, en nijpende armoede had het echt
paar wanhopend gemaakt.
Uit Uskub (Tui kqjf*) komen berichten van
vreeseljjke geweldplegingen die daar moeten
hebben plaats gehad. Er zouden verscheiden
Serviërs in die streken vermoord zjjn, en
een ontzettende angst voor de Turken moet
de bevolking hebben aaugegrepen.
President Roosevelt, dia op zjjn rondreis
allerwegen redevoeringen houdt, welke met
belangstelling gevolgd worden, ook buiten
Amerika, is, zich per jachtwagen van Pitts
field in Massachusetts naar Lenrx, op ette
ljjke mglen afstands, begevende, het slacht
offer geworden van een ongelak van ernstiger:
aard, dat echter voor hem persoonlijk geeD
gevolgen van beteekenis had. Zjjn rjjtuig is
in botsing gekomen met een electrische trim,
met het gevolg, dat verscheidene reisgenooten
van den president gewond werden, een ageat
van den veiligheidsdienst gedood, de secre
taris van den president gewond werd en de
koetsier en de paarden gedood werden.
Te Lissabon moet een groot schandaal
zjjn ODtdekt, waarbjj verschillende ambte
naren betrokken zgn.
De groote bierbrouwergen moesten sinds
verleden jaar hoogere belasting betalen, om
der wjjnkrisis ter wille te zjjn. Twee brou
wergen echter wisten zich te verstaan met
hooggeplaatste belastingambtenaren, zoodat
zjj geen hoogere belasting betaalden. Men
berekent dat de Portugeesche schatkist hier
door ruim een half millioen gulden bena
deeld is.
Maar het ergste is, dat de misdadigers
ongestraft zullen bljjven. De regeering heeft
de directeuren der brouwerjjen laten ge
vangen nemem, maar hen weer losgelaten,
omdat een vervolging tegen ben tevens een
vervolging zou insluiten van de hooge amb
tenaren. Een staatsraad is zelfs in dit zaakje
betrokken.
In Lissabon hebben de bladen het druk
over een schandaal, waardoor de regeering
gecompromitteerd wordt.
Het heet, dat de regeering, toen zjj in
geldnood was, de kroonjuweelen, waaronder
den kostbaren scepter van Don Juan I, te
zamen voor een waarde van 12 millioen
gulden verpand heeft. De bank van Portu
gal, die de kostbare steenen beleend heeft,
moet nu de teruggave der gelden verlan
gen onder bedreiging de zaak openbaar te
maken.
Daarvoor is echter reeds zonder toedoen
van de betrokkenen voldoende gezorgd.
Een hevig onweder heeft Woensdag ge
woed over de Britsche eilanden. Er zjjn
verscheidene slachtoffers. De helft der mid-
denwjjken van Belfast zjjn overstroomd. De
zaken staan stil. Het Noorden van Ierland
heeft veel geleden. De meeste straten van
Liverpool sfcnan onder water. Bjjna al de
fabrieken zjjn gesloten. De oogst is zwaar
bszchadigd.
Woensdagnacht heeft eene ontploffing
plaats gehad in eene kolenmjjn bjj Erodegar,
in Wales. Omstreeks 120 man waren in de
mjjn. Velen ejju ontsnapt, maar gekwetst.
Tot nu toe heeft men 13 dooden opge-
haaln.
In sommige kolenmgnen van Pennsyl
vania zjjn de eischen der stakers ingewil
ligd en is het werk hervat.
Overigens is de toestand nog zeer critiek.
Niet alleen komen telkens sluipmoorden
voor, maar ook zjjn Zaterdag de pomp-
werktuigen eener mjjn met dynamiet ver
nield. Generaal Gobin heeft daarom aan de
troepen bevel gegeven, bjj het uiteendrijven
van samenscholingen zonder voorafgaande
waarschuwing gebruik te maken van hunne
vuorwapeneD, maar de opgewondenheid is
daardoor slechts toegenomen. Van verschil
lende zjjden wordt dan ook getracht, den
gouverneur van Permsylvanië te bewegen
dit besluit in te trekken.
Te Hazleton zou een vergadering van
kooplieden worden belegd, om de regeering
uit te noodigen, de mijneigenaars te dwin
gen tot inwilliging der eischen van de werk
lieden.
De prjjs der kolen ia reeds tot f 18 per
ton gestegen en zal waarschjjnljjk spoedig
opnieuw stijgen.
Volgens sen telegram uit Bram well (West-
Virginië) hebben de werkstakers de mgnen
te Decabontas in brand gestoken. Ook moet
er door de stakers en de bewakers van de
mgnen een gevecht met vuurwapens gele
verd zjjn.
Kroatische arbeiders te Agram hebben
betoogingen op touw gezet tegen de Servi
sche bevolking. Zjj vernielden ea plunderden
Servische winkels. De politie was niet sterk
genoeg om de orde te herstellen. Er hadden
botsingen plaats. Een groot aantal menschen
is gewond en er zjjn verscheiden personen
aangehouden. De troepen werden te hnlp
geroepen. Volgens berichten nit de provin
cie vielen er soortgeljjke betoogiDgen in
verscheiden andere plaatsen voor. De meeste
huizen van Ser/ ë.-s zjjn gesloten. Volgens
de laatste beriehtea uit Agram wierp de
menigte de politie terug op de Kapitalplatz
Advertentiën van 16 regels 50 et. Elke regel
meer 7l/t ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
en sloeg zjj er vensters in.'De troepen deden
het plein ontruimen.
In de provincie Szetschuan, in China, zjjn
de vorige maand dingen gebenrd, die op een
bedenkeljjke wjjze herinneren aan den tjjd
der Boxers.
In de plaats Tientkutsehiao bestond een
kleine methodische gemeente van ongeveer
40 leden, die daarbjj nog een 80-tal pro
selieten had gemaakt. Aan het hoofd dezer
gemeente stond een ongeveer 50-jarige Chi
nees, Tschn geheeten, die overal zeer was
geacht.
In zekeren nacht verscheen een bende
Boxers in genoemde plaats en overviel den
predikant, die het versmaadde om de vlucht
te nemen, hoewel hjj door welmeenende bu
ren eenige minuten vóór de aankomst der
Boxers was gewaarschuwd. Hjj was spoedig
een ljjk, waarop de woestaards het ljjk ge
heel in stukken hakten en het hoofd, haD-
den en voeten in triomf ronddroegen. Te
gelijk staken zjj de kerk en 8 andere aan
Chineesche Christenen toebehoorende ge
bouwen in brand. Daarbjj kwamen nog 6
menschen om en 70 verloren er hun ba-
zittingen door. Daar nu iets dergeljjks nog
nooit in deze provincie was voorgekomen,
namen de Mandarijnen terstond krachtige
maatregelen. Zjj schenen ook bevreesd te
zjjn voor een nieuwe ontbranding van de
Boxer-opstanden en voor de ernstige gevol
gen, die deze voor het geheele rjjk zouden
hebben. In ieder gevat zonden zjj met onge
wone vlugheid van Tschengtu, de hoofdstad
der provincie Szetschuan, troepen tegen de
Boxers uit, die zich intusschen in een ver
sterkte stad hadden teruggetrokken. Wel
leden hierbjj de Boxers eenige verliezen aan
dooden en gewonden, maar zjj zjjn nog
volstrekt niet onderdrukt. Men is zelts zeer
bevreesd, dat zjj aanzienlgk zullen worden
versterkt tengevolge van een hongersnood,
die door de aanhoudende droogte dreigt nit
te breken.
Volgens een te New-York ontvangen
telegram uit Managua, in Nicaragua, is de
vulkaan Maseya aan het werken en zjjn
geweldige ontploffingen gehoord.
In aanvulling op de telegrammen over
de nieuwe vreeseljjke ramp op Martinique,
vermelden de Fransche bladen, dat de Mont
Pelée reeds sedert den 15den voortdurend
werkte. In den nacht van 25 Augustus
viel er een geweldige aschreg^n, die den
28sten 's nachts gevolgd werd door een
zeer hevige uitbarsting. Het gerommel bin
nen in den berg werd op grooten afstand
gehoord, terwjjl de felle vuurgloed ver op
zee zichtbaar was. Ia den avond van den
30sten hadden er drie uitbarstingen plaats
het was toen onmogelgk de plek, waar St.
Pierre gestaan heeft, van den zeekant te
bereiken. Tegen middernacht was de Pelée
weer rustig.
Een hevige paniek maakte zich meester
van de bevolking van het uil ook verwoeste
Le Carbet, die voor een groot deel naar het
binnenland vlachtte. Te Lorrain stroomde
kokend water naar beneden. Behalve de 200
slachtoffers te Le Carbet en Morne Rouge,
moeten er velen in het Noorden omgekomen
zjjn.
De gouverneur van Martinique heeft alle
beschikbare vaartuigen gecommandeerd om
de kustbewoners naar Fort de France te
brengen. Daar deed een vloedgolf de bewo
ners ook al naar het binnenland vlochten,
maar het water riehtte niet ve-1 kwaad aan.
Volgens een Herald-telegram verkeert ook
de bevolking te Point a Pire (Gnadaloupe)
in paniek tengevolge van een aschregen.
Vrjj hevige uitbarstingen worden nu ook
van St. Vincent gemeld. De aardschokken
die de uitbarstingen vergezelden, waren zoo
hevig, dat de huizen van Kingston wag
gelden, maar er schgnen geen ongelukken
gebeurd te zjjn.
Er gaan stemmen op in de Fransche bla
den over het onverstand van de menschen,
die in den omtrek van den Mont Pelée zjjn
bljjven wonen, ondanks de telkens herhaalde
waarschuwingen van den volkaan en men
laakt het gedrag der overheid, die het dag
aan dag dreigende gevaar niet achtend, de
vluchtelingen uit de noordeljjke schjjf van
het eiland naar hun woonplaatsen heeft te
ruggevoerd. Zoo heeft op 4 Augustus de
tjjdeljjke gouverneur van Martinique aan de
burgemeesters geschrevenIk verzoek u të
willen mededeelen aan de vluchtelingen, die
in uwe gemeente een onderkomen hebben
gevonden, dat zjj tot 15 Aug. tjjd hebben
om terug te keeren naar hunne woonplaat
sen; na dien datum zullen zjj hoegenaamd
geen onderstand meer ontvangen van het
gemeentebestuur. In hun eigen gemeenten
daarentegen zal een tjjdlang voedsel worden
verstrekt, dat hen in staat zal stellen weer
wakker aan den arbeid te gaan.
Op 15 Aug. gingen de vluchtelingen naar
hnn woonplaatsen terng; twee weken later
zjjn die woonplaatsen voor een deel vernield
door den vulkaan. Het gevaarlijkste plaatsje
van alia was echter Morne Rouge, dat onder
tegen de belling van den Mont Peléi gele
gen was; het was de buitenplaats van St.
Pierre, lag een honderd meter of vier vjjf
boven de zee en was van de stad in een
uur rjjden te bereiken. Morne Ronge was
op 8 Mei niet met St. Pierre verwoest, thans
heeft het dorp het lot der rampzalige stad
gedeeld.
Ne w-York, 5 September. Een telegram
uit Castries op Santa Lucia meldt, dat daar
de stoomboot »Gare« uit Martinique is
aangekomen met het bericht van een hevige
uitbarsting die daar gisterennacht heeft
plaats gehad. Er zouden daarbjj vele per
sonen omgekomen zgn. Velen verlaten het
eiland.
Het is niet alleen West-Indië, dat door
vreeseljjke natuurverschijnselen wordt ge
teisterd. Een te Tiflis versebgnend blad
geeft een beschrijving van de ramp die den
17den Augustus op de helling van den berg
Kasbek in den Kankasus omstreeks 20 dor
pen verwoestte en bjjna 700 menschen een
jammerlijken dood deed vinden, terwjjl de
materieele schade door de vernieling van
huizen en het omkomen van vee op niet
minder dan 40.000.000 roebel wordt geschat.
Aan de noordelgke zjjde van den Kasbek
lag in een hooggelegen dal de badplaats
Tmenkau, die wegens haar heets bronnen,
gelijkende op die van Spa, veel door lgders
aan jicht en dergelgke werd bezocht. Die
heete bronnen ontsprongen onder een glet-
scher, dicht in de bnnrt. Op genoemden
17den Augustus nu begon de gletscher om 5
uur 's morgens in beweging te komenuit
een nieuw gevormde crevasse kwamen mas
sa's ijs en steenen te voorschjjn. Om 8 unr
begon het anders altjjd heldere water der
bronnen troebel te worden; het steeg daarbjj
voortdurend. Intusschen maakte geen der
honderden baders van beide seksen zich
ongerust over deze verschijnselen. Niemand
dacht aan een onheil en om de waarschu
wingen van enkele werd gelachen. Men ging
tot 's middags 4 nur door met zich te baden,
wat men daar uren achtereen placht te
doen. Om 7 uur werden de aanwijzingen
van het ophanden zgn eener zware ramp
intusschen maar al te dnidelgk, toen was
het echter te leat. Een oorverdoovend ge
raas weerklonk als een donder in de gansche
vallei, vergezeld van een onderaardsch ge
rommel; de rivier in de buurt zwol tot een
geweldigen stroom aan, die groote blokken
jjs en steen medeslenrde. Alles sloeg op de
Tlucht, maar de gletscher, die nu steeds
sneller voortschoof, verwoestte dorp na dorp
en ook Tmenkau; in twee of drie minuten
was een dal van 20 K.M. lang en een ki
lometer breed totaal verwoest door een massa,
bestaande uit jjs, rots en aarde, die het 300
M. hoog had opgevuld.
Slechts 4 der badgasten brachten er het
leven af. Een dezer, welke deze bijzonder
heden aan de conrant te Tiflis heeft ver
strekt, vertelt hoe hjj menschen en dieren
door den orkaan, die tjjdens de ramp woed
de, zag opnemen en tegen de rotsen of de
ijsblokken te pletter slaan. Verscheiden da
mes werden hoog in de lucht geslingerd,
toen verdwenen zjj als een flikkering van
weerlicht, tot men op 6 kilometer afstand
hun verschrikkelijk verminkte Ijjken terug
vond. De Ijjken van drie jongens lagen op
een kwartier gaans van de plek, waar de
orkaan ze had gegrepen. Het ljjk van een
schaapherder lag zonder armen en beenen
bjjna even ver van de plaats, waar hjj ge
staan had. Van de 700 ljjken, die gevonden
werden, was er bjjna geen enkel onbescha
digd overal lagen onherkenbaar verminkte
hoofden, armen en beenen, die van de li
chamen totaal waren afgerukt.
Men meent dat aardbevingen de oorzaak
zjjn v&n het in beweging komen van den
gletscher en de daarop gevolgde verwoesting
van zulk een groot gebied op de noordelgke
helling van den Kasbek.
Men zal voortaan een flesch wjjn bjj zich
kunnen dragen, zooals men dat met een
rolletje pepermunt zon doen. Een Ameri-
kaansche uitvinder, Charles Obendaugh ge
heeten, heeft een middel gevonden om wjjn,
whisky en allerlei soorten sterken drank
tot kleine tabletjes samen te parsonen te
Binghamton (staat New-York) heeft zich
reeds een syndikaat gevormd met een kapi
taal van een millioen dollars, om de uit
vinding te exploiteeren.
Tegen Kerstmis hoopt men reeds de wereld
met dit nieuwe beschavingsprodnct gelukkig
te kunnen maken.
De Daily Chronicle< verneemt uit Pre
toria, dat onderhandelingen gevoerd worden
mrt de Hollandsche scholen te Pretoria
over den terugkeer van onderwijzers van
de vroegere middelbare Regeeringsscholen,
ten einde te komen tot het stichten van een
Hollandsche middelbare school tegenover
de schol n van het nieuwe departement van
onderwjjs. Indien deze beweging slaagt, zal
daardoor een staa* kunde van oppositie te
gen de Regeeringsscholen ontstaan.
De gemeenteraad van Limerick (Ierland)
heeft besloten om het eere-bnrgerschap der
stad aan te bieden aan Botha, De la Rey,
De Wet en Steyn.
Er is besloten een expeditie uit te zen
den tegen zestig inboorlingen, die sedert de
vrede gesloten is in het uiterste noordwes
ten van dit distrikt, langs de Oranjerivier
en vlak op de Duitsche grens, aan het hoe
ven plnnderen en vee rooren zgn. Naar het
heet, is de Duitsche overheid van plan met
de Engelschen samen te werken.
Generaal De la Reg moet uit Londen
naar Oostende vertrokken zgn, over Dover.
Men zeide dat hg naar Brussel ging, maar
het doel zjjuer reis is niet nitgelekt.
Het Engelsche Blauwboek stelt de ver
liezen in den Transv.-Eng. oorlog aan de zjjde
der laatsten op vgfduizend zevenhonderd vier
en zeventig dooden, twee en twintigduizend
achthonderd negen en twintig gekwetsten
en zestienduizend honderd acht en zestig
menschen overleden tengevolge van won
den of ziekten, dat is das bjjna driemaal
zooveel als in het gevecht gesneuvelden.
Totaal stelt de regeering dus het doo-
dencgfar op een en twintigduizend negen
honderd twee en veertig, eu wjj weten
