Het Land van Hensden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
Uitgever: L. J. YEERMAK, Heusden.
M 3061.
WOENSDAG 5 NOV.
1902.
AALMOEZEN.
land van aliens
VOOR
O
Dit blad verschat WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonaementiprjji: per 3 maanden f l.OO.
Franco per poet zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentien van 16 regels 50 et. Elke regel
meer 71/, ct. Groote lettere naar plaatsruimte.
Advertentien worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
I.
Wat een lange lijst zou het worden,
als men alle vormen opsomde, waarin
tegenwoordig de philantropie wordt be
oefend. Daar heeft men al die inrich
tingen, waarin onvermogende kranken,
weezen, ouden van dagen, blinden, doo-
ven worden verzorgd. Daar heeft men
al die vereenigingen, welke zich het
lot aantrekken van krankzinnigen,
dronkaards, ontslagen gevangenen, ver
waarloosde knapen, spraak gebrekkige
kinderen, gevalien vrouwen. Daar heeft
men naaikransjes, welke uitdeeling hou
den van gemaakte kleedingstukkensoep
commissies, die gratis soep koken en
uitdeeienijsclubs, die spek en bonen
laten verrijden. Daar heeft men fancy-
fairs, tombola's zonder nieten, weldadig
heidsconcerten, weldadigheidsbals enz.
Daar heeft men vereenigingen voor ver
schaffing van boterhammen en schoeisel
aan arme schoolkinderen, vereenigingen
voor het uitzenden van vacantiekoloniën,
vereenigigingen voor het verstrekken
van versterkende middelen aan behoef
tige zieken, om niet te spreken van het
roode kruis, het witte kruis, het groene
kruis.
Die philantropie is zoo verkleefd aan
den christelijken godsdienst, dat men
zich zelfs geen christelijke samenleving
kan denken zonder godshuizen en aller
lei liefdadige instellingen. Trad Jezus
zelf niet liever het huis des klagenden
binnen dan het huis der maaltijden?
Wekte hij niet altijd op door woord en
daad tot wéldoen?
In de oudste Christen-gemeenten werd
het liefdewerk beschouwd als een der
voornaamste en meest practische uitingen
van den echt-christelijken zin. Vrij willig
bracht elk gemeentelid wekelijks zijn
geldelijk offer, om armoe te lenigen,
reizigers te spijzigen, schipbreukelingen
van het noodige te voorzien, huiszit
tende oudjes te verzorgen. Elk kent het
verhaal van den diaken, die, door zijn
vervolgers gedwongen, om de geheime
bergplaats der kerkelijke schatten aan
te wijzen, hen bracht naar het armhuis.
De verpleegden waren zijns inziens de
kostbaarste bezittingen der Christenge
meente; want zij getuigden van de
FEUILLETON.
13)
Hjj nam den dolk. Er viel niet aan te
twijfelen waarvoor deze gediend had. Hjj
was voor meer dan de helft bedekt met op
gedroogd bloed. Het moest ean vaste hand
geweest zjjn, die den stoot had toegebracht.
Dit inziende drong zich aan Ferrick een
nieuwe vraag op. Kon een vrouwenhand
met zooveel kraeht dien enkelen doodeljjken
stoot toebrengen Blanca Norton was ten
ger gebouwd; haar polsen, haar vingers
waren bjjna doorzichtig. En dan meende
Ferrick, is het ruim een kwartier gaans van
het huis naar de poort vaü het park. De
tjjd, die verliep tusschen Blanca'a ontmoe
ting met Johanna Pool en de ontdekking
van den moord was ook juist een kwartier.
Gedurende den geheelen nacht heeft miss
Blanca, volgens haar eigen zeggen, de ka
mer niet verlaten. Maar ondersteld, dat zjj
toch de kamer verlaten had om den dolk
te verbergen, zou zjj dan daartoe een plaats
gekozen hebben, waar het ding 't spoedigst
kon worden ontdekt? Neen, Blanca maakt
op mjj eerder den indruk van zeer slim te
zjjn. Misschien weet zjj wie de dader is,
maar ondanks vrouw Pool wed ik er mjjn
hoofd op, dat zjj zelf den moord niet heift
gfpleegd.
De nacht was donker, er viel een zachte
motregen, toen Blanca Norton omstreeks
negen uur van haar plaats aan het ziekbed
van graaf Victor opstond en de kamer ver
liet. In den gang bleef zjj een oogenblik
staan om te luisteren en rond te zien, of
iemand haar bemerkte. Zjj zag niemand,
offervaardigheid, van de naastenliefde
der geloovigen, zij getuigden van den
rijkdom des gemoeds bij de zoo bitter
vervolgde Christenen.
Philantropie is dus iets echt-christe
lijks. Doch één vorm daarvan wil me
maar niet behagen. Ik bedoel het geven
van aalmoezen. Elke stad en elk dorp
herbergt zijn individuen, welke niet in
eigen onderhoud kunnen voorzien, welke
dus moeten leven op kosten der gemeen
schap. Doch elke stad en elk dorp heeft
ook zijn Burgerlijk Armbestuur, één of
meer diaconieën, dikwijls één of meer
particuliere vereenigingenwelke in dezen
of genen vorm de armen in hun nood
bijstaan. Niets zou nu natuurlijker zijn,
dan dat elke stad en elk dorp zijn eigen
nooddruftigen voldoenden onderstand
verleende. En toch, wat ziet men ge
beuren Ofschoon de bedelarij verboden
is, trekken zwermen lieden, zoowel man
nen als vrouwen, al bedelende het land
door, sommigen gebrekkig, vies, afzich
telijk anderen flink, krachtig en gezond.
Om hun eigenlijk beroep te vermommen,
dragen allen met zich eenige koopwaar.
Koopmanschap te drijven is echter
niet hnn doel, want hun geheele voor
raad bestaat soms uit slechts eenige
doosjes lucifers, 3 of 4 stukjes slechte
zeep, enkele katerntjes postpapier, een
stuk of wat pakjes spelden of naalden.
Wat zijn die menschen gelukkig te
prijzen dat de patentwet is afgeschaft!
Sommigen trachten het medelijden op
te wekken door op een huilerigen toon
hun droevig wedervaren te verhalen.
Deze is van een steiger gevallen en
lijdt sinds dien aan toevallen; die is
door langdurige ziekte buiten werk ge
raakt en moet nu door negotie een
eerlijk stukje brood verdienen voor vrouw
en 9 kinderengene discht weer een
ander verhaal op, doch hartroerend is
het en hij tracht klem aan zijn woor
den te geven door schriftelijke getui
genissen ter inzage aan te bieden.
Deze lieden zijn het, die van de
bedelarij een beroep, een kostwinning
maken. Het zijn in zekeren zin in-
hndsche Zigeuners. Met zwermen trek
ken ze 's morgens de poorten uit, ook
wel per spoor, cm den boer op te gom.
's Avonds keeren ze na welvolbrachte
dagtaak terug naar hun haardsteden.
Men kan ze dan soms aan den kant van
den weg zien neergehurkt, tellende de
doch in de schaduw eener nis verborg zich
eene vrouwelijke gestalte. Blanca hulde zich
geheel in een mantel, liep snel den gang
door naar een weinig gebruikte zjjdenr en
verliet het hnis.
Niemand kwam haar in den weg; de
hoofddeur werd bewaakt, maar hier waren
geen verspieders. En toch als een scha-
dnw was Johanna Pool haar gevolgd, even
wel slechts weinige schreden toen verloor
zjj haar slachtoffer in de duisternis uit het
oog. Zjj stond besluiteloos. Plotseling hoorde
zjj links van haar een zacht gefluit. Was
dat een signaal? Zjj drong langzaam voor
waarts, terwjjl haar oogen de duisternis
trachtten te doorboren.
Er verliepen eenige minuten, voordat zjj
iets anders dan de boom n kon onderschei
den. Daar bemerkte zjj het vuur van een
brandende sigaar, zjj stond bjjDa verlamd
van schrik, zjj durfde niet verder. Men kon
nauweljjks een hand voor de oogen zien.
Als zjj onvoorziens op Blanca stootte, dan
was haar spel totaal bedorven, om niet te
spreken van haar eigen veiligheid. Zjj bleef
dns heel stil staan. Maar eindeljjk viel haar
de tjjd te lang; met alle voorzichtigheid be
sloot zjj stap voor stap verder door te drin
gen en op den tast kwam zjj vooruit. Een
oogenblik verdween de sigaar, dan zag ze
h»m weer en zoo ging ze na eenig stilstaan
weer verder voort.
Hoe meer zjj naderde, hoe heviger haar
hart klopte. Ondnideljjk herkende zjj de ge
daante van een man en daar dichtbg stond
eene vrouw. Zjj fluisterden met elkaar. Zjj
waagde het echter niet nog dichter bjj te
sluipen. Liep zjj geen gevaar eveneens ge
dood te worden Zjj stond als vastgenageld
aan de plek en hield haar adem in.
Plotseling hoorde zjj Blanca Norton boos
en op luiden toon zeggen: >En ik zeg, dat
koperen centen, berekenende de oogst
van den dag. Op hun rondwandeling
hebben ze heel wat ingebeurd. De één
gaf maar iets om van den viezen vent
of het lastige wijf af te zijneen ander
uit vrees voor den kerel, die zoo brutaal
uit zijn oogen keekeen derde schonk
een aalmoes met gemoedelijken zin, ge
hoor gevende aan het medelijdende hart.
Maar niemand der gevers wist, waar
zijn aalmoes belandde en dat was toch
zoo hoogst noodig. Wien is het nooit
overkomen, dat hij uit puur medelijden
een dubbeltje of zelfs een kwartje weg
schonk in de heilige overtuiging, een
armen slokker daarmee uit den oogen-
blikkelijken nood te hebben geholpen,
terwijl een toeval later aan het licht
bracht, dat diezelfde arme slokker een
eerste slampamper was, die bet bijeen-
geschooide geld omzette in borrels De
goedhartige gevers en geefsters worden
schrikkelijk bij den neus genomen. Een
zeeman heeft lang te Antwerpen ziek
gelegen. Eindelijk is hij ontslagen en
zonder een cent op zak staat hij op
straat. Hij gaat te voet over Rozendaal
enz. enz. naar Rotterdam. Och, geef
hem een kleinigheid, hij bedelt anders
nooit, doch den geheelen dag heeft hij
nog niets gegeten, ook ontving hij nog
nergens een aalmoes. Een timmer
man heeft lang gesukkeld. Zijn gereed
schappen moest hij naar den lommerd
brengen. Nu is hij eindelijk weer beter,
doch kan niet aan den arbeid gaan,
alvorens zijn benoodigdhedeu weer in
gelost te hebben. Och, koop een pakje
postpapier van hem, de burgemeester
heeft een groot pak genomen, dan kan
hij spoedig weer zijn beroep opvatten.
Geloof toch niets van al die verhalen,
hoe waarschijnlijk ze soms mogen klin
ken. Het is enkel om uw beurs te doen
en als ge uit goedhartigheid geeft, wordt
ge achter uw rug om uw goedgelovig
heid uitgelachen.
Slot volgt.
Buitenlandc
Uit Londen wordt gemeld
Bij het vertrek van generaal De Wet
naar Znid-Afrika, Zaterdagmorgen on half
twaalf van Waterloo Station, waren slechts
weinig vrienden tegenwoordigEngelsehen,
Hollanders en Zuid-Afrikaanders. Hjj kwam
in zjjn hansom, gevolgd door de generaals
je eindelijk weg moet! Ik ben reeds onder
verdenking, en denk je, dat jjj daar nog
lang van zal vrjjloopen? Als je nog een
greintje gevoel voor me hebt, ga dan heen,
ik bezweer het jeEr wordt reeds naar ja
gezocht. Als men je vindt
«Als men mg vindt,sprak de jonge
man spjjtig, «ben ik er dan slechter aan
toe dan nn? Mjjn lot is sedert jaren on
gelukkig, het kan niet erger worden. Maar
ik wil heengaan niet uit angst,
dat weet GodGeef mjj het geld en
ik verdwjjn
Zjj haalde iets uit haar zak en gaf het
hem. Johanna kon het zien bjj het schjjn-
sel van de sigaar.
«Het is alles wat ik heb, sieraden, stee-
nen, alles, wat ik je geven kau,« sprak
zjj bjjna toornig. «Ga nu heen en kom nooit
terug. Je hebt ellende genoeg veroorzaakt.*
Johanna Pool verstond ieder woord. De
jonkman z<4de eenige onverstaanbare woor
den, waarop Blanca heftig antwoordde;
«Durf je me dat nog te zeggen Ellen
deling, die ik tot mjjn schande mjjn broe
der moet noemen! Als jjj er niet geweest
was, dan leefde zjj op dit oogenblik nog.
Denk je dat ik alles niet weet? Ga weg,
ik wil je niet weer zien, hetzjj levend of
doodle
Yol ontzetting hoorde Johanna deze vree-
seljjke woorden; zjj stond als van den don
der getroffen. Blanca onschnldig aan den
moord?! Wel verduiveld, hoe was dat mo-
geljjk?
De man zeide nog iets, dat zjj niet ver
stond en verdween toen. Blunca bleef nog
een oogenblik bewegingloos staan, toen
keerde zjj zich om en keerde langs denzelf
den weg terug.
IX
Het gerechtelijk onderzoek had plaats in
Botha en De la R*y, in een andere hausom
gezegen, te Waterloo aan. De rnsre, dat
generaal De Wet zon vertrekken, trok
spopdig een schare van nieuwsgierigen, die
dra zich verdrong op het perron, waar da
mailtrein naar Southampton stoomklaar
stond. Meer dan vier- of vjjf honderd waren
er echter niet. Na handdrukken gewisseld
te hebben, kon generaal De Wet eindeljjk
plaats nemen en de trein stoomde weg,
onder de toejuichingen van vrienden en
nieuwsgierigen.
Te Southampton aangekomen, ging gene
raal De Wet, vergezeld van commandant
Louis Wessals, terstond aan boord van de
»Sf<xon«. Geljjk te Londen onttrok hjj zich
ook hier zoodra mogeljjk aan alle openbare
aandaeht, en interviewers kregen allen nnl
op hnn rekest. De heer L. Wessels is naar
Zuid-Afrika meegegaan.
Later vertelde de heer Ferreira, secretaris
van generaal De la Rey, dat gezondheids
redenen misschien de hoofdrol hadden ge
speeld bjj het vertrek van generaal De Wet.
Het klimaat van Enropa stond hem niet
aan, en bovendien verlangde hjj zoo spoedig
mogeljjk naar zjjn plaats weder te keeren.
De heer Ferreira verklaarde het niet te
weten, of generaal De Wet nog terugkomen
zou, maar waarschjjnljjk is dat niet. In
denzelfden geest moest laatsgenoemde zich
nog te Southampton tegenover vrienden
uitgelaten hebben.
Nopens het verdere verbljjfder twee andere
achtergebleven generaals hier te lande, ver
klaarde de heer Ferreira ook niits naders
te kannen zeggen: het zou van omstandig
heden afhangen.
Schalk Burger (laatsteljjk waarnemend
president van de Z.-A. Republiek) is Zater
dag te Southampton aangekomen en naar
Londen doorgereisd.
Volgens den correspondent van de «Stan-
dard« te Brussel stelt president Kruger zich
voor, autorisatie aan te vragen om naar
Znid-Afrika terug te keeren en den eed van
trouv.- af te leggen. In den loop van No
vember hoopt de heer Kruger de vereischte
toestemming te erlangen.
De Birmingham Gazetta* weet mede te
deelen, dat de heer Kroger een persoonljjk
schrjjven aan den heer Chamberlain gericht
hat Lodgerhospitaal, in tegenwoordigheid
van Lady Carley en miss Blanca Norton.
Als eerste getuigen werden gehoord Ellvn,
Deal en William Hooper, welke een uitvoe
rig verbaal deden omtrent de wjjze waarop
zjj de gravin gevonden hadden.
Toen verscheen Jim Gamming, de tuin
mansjongen, welke het volgende verklaarde
Vrjjdag omstreeks half zeven was ik in
het prieel van het park, dat reeds vrjj donker
was, toen ik twee stemmen hoorde, die niet
luid, maar toch boos klonken. Ik keek op
lettender in die richting, vanwaar het geluid
kwam en zag onze gravin. De andar was
een man die ik niet kon herkennen, want
hjj had zjjn gelaat vaa mjj afgekeerd; hjj
was in twist met de gravin. Hjj noemde
haar Margaretha en verlangde geld van
haar. Daar zjj dit niet geven wilde, vroeg
hjj haar juweelen, maar de gravin werd
zeer heftig en gebood hem te vertrekkeH.
In plaats van te gehoorzamen, antwoordde
hjj en dit waren precies zjjn woorden: «Geef
mjj je juweelen, of ik maak je huweljjk met
mjj aan de heele wereld bekend.
Er heerschte een ademlooze stilte in de
zaal.
Nadat nog eenige personen hunne ver
klaringen hadden afgelegd, verscheen Blanca
als getuige.
Er ontstond gemompel en gesis, doch de
president onderdrukte dit met strengheid.
Zjj trad binnen, haar gelaat was bleek, doch
verried geen aandoening. Bedaard liet zjj
haar blik over de aanwezigen weiden. Er
volgde een drukkende stilte, terwjjl zjj hare
verklaring gaf.
Vrjjdagavond had ik twist met gravin
Norton, begon zjj. Ik gaf daartoe aanleiding
door een opmerking, die de gravin krenkte,
en waarom zjj mg gebood den volgenden
morgen het slot te verlaten. Ik antwoordde
heeft, in verband met diens voorgenomen
bezoek aan Zuid-Afrika. In dezen brief
heeft hjj verschillende punten opgenoemd,
die hjj van belang acht door den heer
Chamberlain zeiven onderzocht te worden.
Ze betreffen drie zaken: de toekomstige
behandeling der Nederlanders, de ontzetting
van Boeren nit officieele betrekkingen en
de gebiedende noodzakeljjkheid van een
mime g8ldeljjke tegemoetkoming aan de
Boeren.
De «Petit Bleu* heeft een corresponden
tie van twee verschillende personen uit. Znid-
Afrika, waarin beweerd wordt, dat sinds
het sluiten van den vrede, niet minder dan
40 der ex-bnrgere, die als «National Scouts*
tegen hnn landgenooten gevochten hadden,
zjjn vermoord, een feit, dat. in pers en tele
grammen nooit anders gereleveerd is dan
door de vage mededeeling: «dat er nog
altjjd een groote verbittering bljjft bestaan
tegen hen, die zich bjj de verradors-corpsen
hebben laten aanwerven.* Dit zou dan ook
verklaren het aanbod van vele Boeren om
naar Somaliland te gaan, wjjl zjj in Trans
vaal, gehaat als zq zjjn door hnnne land
genooten, hnn leven niet zeker aehten.
De «Daily Mail* meldt: Generaal Ben
Viljoen heeft den volgenden brief aan Lord
Roberts gezonden: Geëerde Heer, Als er
toe besloten wordt, de diensten van Trans-
vaalsche Boeren tegen de Somali's aan te
nemen, zou ik gaarne van UEd. heoren of
ik mjjn diensten ter beschikking van UEd.
kan stellen.
De «Daily Express* verneemt uit Kaap
stad dat hot stoomschip «Pampa* vandaar
is vertrokken met 70 onverzoenljjken, waar
onder vrouwen en kinderen, die van plan
zjjn zich in Argentinië neer te zetten. Men
heeft hun 1000 morgens lands om niet be
loofd en 5000 morgeüs meer t»een een
schelling het morgen, betaalbaar in 5 jaren
verder zaad, vee, landbouwgereedschappen
en leeftocht voor een jaar. De voorwaarden
voor de kolonisatie zjjn deze dat elk der
Boeren 25 morgens moet bebouwen en 200
boomen vellen. De Boeren zullen 10 jaren
laDg vrjj zjjn van militairen dienstplicht.
Met medewerking van de Italiaansche re
geering zal professor Nispi Zandi te Rome
een onderzoek instellen naar hetgeen in de
daarop heftig, dat ik dit nooit zou doen en
verliet de kamer. Toen ik alleen was, had
ik spjjt over mjjn heftigheid. Met het voor
nemen haar mjjn verontschuldiging aan te
bieden, keerde ik naar de kinderkamer terng
en vond de gravin in een diepen slaap. Ik
wilde haar niet storen en verliet onmiddel
lijk weer de kamer. Op den drempel ont
moette ik Johanna Pool. Ik heb haar niet
mogen ljjden, ik herinnerde haar op bar-
schen toon aan haar plicht en gebood haar
naar boven te gaan bjj het kind.
Nadat ik een kwartier in mjjn kamer wus,
kwam Hooper mjj berichten, dat de gravin
vermoord w s. Natnurljjk verloor ik daar
door mjjn gewone kalmte. Wjj gingen samen
naar beneden. Wat ik daar zag, beroofde
mg voor een oogenblik van mjjn verstand,
maar ik herstelde mjj en gat bevel den
huisdokter en de politie te halen en graaf
Victor met het gebeurde in kennis te stellen,
verder wist ik niets te doen. Ik trok mjj in
mjjn kamer terug en bleef daar tot Lady
Carlty kwam.
Hierbjj werd de opmerking gemaakt, dat
deze getuigenis veel overeenkomst toonde
met een wel bestudeerde rede en niet voor
de vuist schien uitgesproken te zjjn. Toen
sprak de president:
«Den volgenden avond had n buiten het
slot een samenkomst met een man. Is u
bereid ons inlichting te geven omtrent dia
samenkomst en omtrent den naam van dien
man?*
«Neen, dit weiger ik beslist*, antwoordde
zjj op vasten toon. «Ik heb alles gezegd,
wat ik weet en wat op de misdaad betrek
king kon hebben. Omtrent mjjn particuliere
zaken laat ik alle vragen onbeantwoord*,
en met opgeheven hoofd verliet zjj de zaal.
De jury trok zich terug om te beraadslagen.
KUWS11A»
in f liMfMii wroarBM—i i
Wordt vervolgd).
t