Het Land van Heusden en Allena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
Mundus vult decipi.
M 2180.
ZATERDAG 10 JAN.
Uitgever: L. J. YEEEMAH, Heusden.
1903
VOOB
Dit blad verschjjnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00.
franco per post zonder prgsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 50 et. Elke regel
meer 71/, ct. Groote letters Baar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
Het verhaal is oud. Een kwakvalver
stond op de markt. Een drom van nieuws
gierigen verdrong zich om hem heen.
De welbespraaktheid van den man
boeide de menigte. Men hing aan zijn
lippen. Hij verkocht een medicament,
dat goed was voor rheumatiek en jicht,
voor maaglijden en ingewandsziekte,
voor bleekzucht en duizelingen, voor
koliek en luchtpijpaandoeningen, kortom
voor alle mogelijke ongesteldheden. Met
dat middel hield men den dokter buiten
de deur, het was een bloedvernieuwer,
gaf zieken de gezondheid en zwakken
de kracht terug. De man rekende er
blijkbaar op, dat er zich onder zijn
gehoor geen latinisten bevonden, want
hij had zijn arcanum den naam ge
geven van mundus vult decipiHet
goedgeloovig publiek, overtuigd door
stellige beweringen en kracht van argu
menten, mischien zelfs verlokt door den
mooien, hoewel onbegrepen naam, kocht
het wonderdoende medicijn. Zulk een
gelegenheid kwam wellicht nimmer te
rug en elk haastte zich, den man zijn
buidel te helpen vullen.
Mundus vult decipi. Maar wie is
er nimmer getuige van geweest, dat
een marktredenaar, staande op een ta
feitje midden op het marktplein tusschen
een drom van menschen, zijn koopwaar
stond aan te prijzen? Zijn woorden
vloed was weergaloos, zijn uitdrukkin
gen waren pakkend, met scherpen blik
monsterde hij de omstanders of hij niet
hier en daar iemand ontdekte, die door
een beweging, een oogopslag zijn koop
lust verried. Nu en dan bukte hij zich,
nam uit een geopend valies, met een
sierlijke beweging een doosje, opende
het met duim en vinger op onnavolg
bare wijze, toonde het publiek den in
houd met een zwierigen zwaai, liet het
ding schitteren in het licht want
gewoonlijk is het iets hel blinkends,
verguld, of vernikkeld om het daarna
weer met even edelen zwier in het
doosje weg te sluiten. En dat kost nu
geeD gulden, geen 75 cents, geen 2
kwartjes, geen 40 cents, geen 30, geen
25, dit kost maar 2 dubbeltjes. Allo,
FEUILLETON.
wie neemt bet voor 2 dubbeltjes of 20
cents? Och, de onnoozelenMenig
een, door de schittering van het voor
werp verleid, of door de welbespraakt
heid van den marktschreeuwer over
mand, wordt kooper en merkt, thuis
gekomen, dat hij een nietswaardig prul
is rijker geworden. De koopman brengt
in praktijk het aloude: Mundus vult
decipien zijn stelregel is: decipiator
ergo„bedrieg ze dus."
Een zedepreker zou moedeloos uit
roepen Och, wanneer zal het mensch-
dom toch wijzer worden? Eeuwen, ja
duizenden jaren is het een prooi ge
weest van gewetenlooze bedriegers en
nu nog, in dezen tijd van onderwijs
en verlichting, in de 20ste eeuw zelfs,
ook nu nog geldt het onverkort, in
weerwil van alle vermaningen en waar
schuwingen De wereld wil bedrogen
worden en de sluwe schacheraars den
ken als van oudsbedrieg ze dus. Maar
begrijpt ge dan heusch niet, menschen
zou men willen uitschreeuwen van
de daken begrijpt ge dan heusch
niet, dat een medicament tegen velerlei
kwalen gezwegen nog van een ge
neesmiddel tegen alle mogelijke ziek
ten iets onbestaanbaars is? En als
ge iets koopt, bekijkt het dan toch eerst
eens, koopt het toch niet, afgaande op
een blik van uit de verte, neemt het
eerst in handen, betast het, beproeft de
deugdelijkheid, alsvorens ge uw goede
geld neertelt.
Maar niet enkel op het marktplein
wordt de wereld bedrogen. Dat lijkt er
niets naar.
Ge wilt sigaren, gied i sigaren koopen.
Men toont u een merk van den ver
langden prijs. De verpakking is sierlijk,
elke sigaar is voorzien van een papieren
omhulseltje, elk pakje van 25 wordt
bijeengehouden door een snoezig zijden
lintje, het luxe kistje zelf ziet er aller
fijnst uit met zijn prachtig etiket en
gouden letters. De geur van de sigaren
zelf echter is beneden normaal peil. Maar
het is u juist te doen om goede waar
voor uw geld. Wat hebt ge toch aan
mooie kistjes, mooie lintjes, mooie pa
piertjes? Daaraan hebt ge maling. Jawel,
maar de sigarenfabrikant heeft geen
maling aan mooie verpakking. Hij weet,
dat ook het oog het zijne wil hebben,
al is het ten koste der deugdelijkheid
van het artikel. Hij speculeert ook min
of meer op het overbekende decipiator.
In een winkel verkoopt men de mar
garine tegen 7 stuivers het pond en
elke kooper krijgt per pond een half
pond cadeau. Elders geeft men bij een
zekere hoeveelheid thee een mooie bus
ten geschenke of een mooi blikken
pul of een mooie blikken wandversiering
het blik is tegenwoordig buitenge
woon goedkoop en de productie er van
schijnt ontzettend te zijn alles heel
mooi, dat wil zeggen, uiterst wansma
kelijk. De menschen laten zich al die
blikken mooiigheden aansmeren en drin
ken daarvoor slechtere thee, dan ze
voor hun geld konden eischen. Ginder,
in een galanteriewinkel, geeft men bij
alles, wat men verkoopt, een lot cadeau,
hetwelk de kans opent op een of ander
mooi voorwerp, dat men niet noodig
heeft, of wel een rabatzegel, die recht
geeft op een zekere korting, zoodra de
gezamenlijke inkoopen, die men in dien
winkel doet, een zeker bedrag hebben
bereikt. Al die lokmiddelen moeten even
wel betaald worden door het publiek,
dat is duidelijk, en de koopers betalen
te veel voor do waar zelf, niet minder
duidelijk, zou ik meenen.
In sommige winkels houdt men een
nimmer eindigenden uitverkoop. Met
groote letters staat het woord voor 't
raam te lezen: Uitverkoop. Het is al
weer een lokmiddel voor 't onnadenkend
publiek. Na den grooten brand te Rot
terdam van onlangs ?jtg men op Plan
C een uitverkoop aangekondigd wegens
rookschade. Nu moet men wel idioot
zijn, zou men zoo denken, om te mee
nen, dat rook van over de Maas de
goederen kan beschadigen in een goed
gesloten winkel in het centrum van Rot
terdam. Inderdaad het mundes vult
d*cipi geldt nog onverzwakt en de
lieden van het decipiator ergo zijn nog
legio, ja, schijnen met den dag toe te
nemen in aantal.
De goê gemeente moet beschermd
worden tegen erge lichtgeloovigheid en
de eerlijke handelaars tegen minder
nauwgezette concurrenten. Een wet tegen
de oneerlijke concurrentie is brood-
noodig. Gelukkig, dat onze Minister van
Justitie zulk een wet ia uitzicht heeft
gesteld.
XXIII
Binnenland,
•Zooals ik je reeds heb gezegd, ben je
heer en meester over je doen en laten. Tegen
miss Darrell heb ik persoonljjk niets in te
brengen. Zjj is schoon, goed opgevoed en
van een edel karakter. Haar armoede en
gtringe afkomst zgn slechts bjjzaak. De
reden, waarom ik tegen je plan opkwam,
zon dezelfde geweest zgn bjj ieder meisje, al
ware zg een koningsdochter. Ik hoopte, dat
je ongetrouwd zou blgvenl*
IIIIIWIBUI
UNB VAN ALIENS
De wereld wil bedrogen worden.
32)
•Je vergist je, Bertha! Hoe zou ik boos
op je zgn! Kom, je zal die kamer zien
Na weinige minuten stond Bertha op den
drempel van de kamer, waar Victor's mama,
de ongelukkige gravin Margaretha, haar
dood gevonden had door de hand eens
moordenaars. Zjj rilde bjj die gedachte!
Toen zjj vertrokken zeide Bertha:
Als ik ooit meesteres op dit slot word,
laat ik die kamer dichtmetselen,* sprak zjj,
nog onder den akeligen indruk van daar
even.
En wanneer wil je hier meesteres zgn?
Zeg het maar, lieveling!*
Wanneer, wie weet misschien nooit
Bertha !c
Waarom niet? Kan ik niet sterven? Kan
er geen onverwacht bezwaar opkomen
•Ondenkbaar!* ztide hg, maar zgn toon
verried schrik; men kon hooren, dat hg zelf
aan dit woord twgfelde. Bepaal zelf den
dag van ons huweljjk, Bertha! Je bent vrjj
om te trouwen en ik eveneens. Waarom
zouden wjj dan wachten? Bertha, mag het
tegen het eind van Mei zgn? Of in de eerste
helft van Juli?*
Welzeker niet! Het is de gewoonte niet
zoo overhaast te trouwen!*
•Nn, laten wg het dan op Augustus stel
len. Maar geen dag later!*
•Laten wg het dan bepalen op 't begin
van September,* zei Bertha, die moest la
chen om zgn hartstochtelgk aandringen.
•Goed, dan wordt ons huwelgk bepaald
op den lsten September!*
Terwjjl de uren voor het jonge paar in
vrooljjkheid zoo snel voorbjj gingen, scheen
het Beatrice toe dat d9 tjjd voortkroop als
een slak. Zjj had haar mama het nieuws
van Bertha's verloving als iets ongehoords
voorgesteld, zonder bjj haar de verwachte
belangstelling aan te treffen.
Daarover teleurgesteld hoopte zg bg haar
broeder Charles meer weerklank te vinden.
De kalmte, waarmee hg het nieuws echter
opnam, bracht haar bjjna tot vertwijfeling.
Daar begreep zjj niets vunZg had twee
goede oogen; wat zg tusschen Charles en
Bertha had opgemerkt, was dat dan geen
liefde?
Papa Stuart was de eenige, die door deze
onverwachte tjjding getroffen was. Hg had
evenals Beatrice tameljjk zeker op sncces
gerekend en nu deze nederlaag! Nadat
hg aan zjjne gevoelens op heftige wjjze had
lncht gegeven, wist hg niets beters te doen,
dan zichzelven en Beatrice te troosten met
kapitein Hammond, den tweede onder hun
nieuwe adellgke kennissen.
Beatrice volgde nauwkeurig den wjjzen
raad van haar papa op en wjjdde zich na
het diner bg de samenkomst in het salon
uitsluitend aan den jongen kapitein.
Ladj Carley wendde hoofdpijn voor en
ging spoedig naar haar kamer. Graaf Vic
tor deed haar uitgeleide. Charles had nog
geen gelegenheid gehad om Bartha te na
deren nu deed hij het. Plotseling stond hg
naast haar en sprak: »H t was mg heden
nog niet vergund mjjn schoone nicht te na
deren. Beatrice heeft me het nieuws van je
verloving medegedeeld. Het is wel overbodig
je nog te verzekeren, dat ik je van harte
geluk wensch!
Op dat oogenblik trad graaf Victor Nor
ton binnen. Charl s Stuart ziende, kwam
de jaloezie bjj hem boven. Onwillekeurig
gevoelde hg, dat die man sedert lang de
lief le bezat, wwlke Bertha hem niet geven
kon. Slechts met moeite verborg bg deze
gedachten achter het masker van een vrien-
deljjk gelaat.
Kom ik te vroeg met mgn gelnk wen
schen, graaf Norton?* vroeg Charles met
vriendelijke openhartigheid. »Als dat zoo is,
can verontschuldigt mgn bloedverwantschap
met miss Darrell mgn al te grooten jjver.
U is gelukkig, heer graaf. Het is zeker
niet meer noodig U iets toe te wenschen,
wat u reeds in ruime mate ten deel valt!*
Graaf Victor's jaloezie verdween bg deze
woorden als sneeuw voor de zin. Met open
oog zag hg Cuarles aan en schudde hem
de hand.
Bgna onwillekeurig wendde Bertha het
gelaat af. Dat alles z>o gekomen was,
dat was haar eigen vrjje wil geweest,
maar dat Charles haar zoo vriendeljjk ge
luk kon wenschen, terwjjl hjj nauwkeurig
wist, hoe het met haar hart gesteld was,
dat kon zg niet verdragen.
Het overige van den avond wgdde Ber
tha geheel aan haar verloofde. Haar vrij
moedige vriendelijkheid, die de graaf nog
nooit zoo in haar had opgemerkt, vervulde
hem met de hoop, dat zjja liefde eenmaal
beantwoord zou worden, in zgn blikken
was die hoop dnideljjk te lezen.
Den volgenden morgen was de lucht grauw
en bewolkt. De zon bleef achter dichte ne
velen verscholen.
Bertha had zich wegens hoofdpjjn aan
het ontbjjt laten verontschuldigen en daar
stond nu graaf Norton aan het venster en
keek naar het onprettige weer. Wat zon hg
met den vervelenden morgen aanvangen?
vroeg hjj zichzelven af, toen een bediende
binnentrad en bem verzocht bjj zgn tante
te komen.
Een zeldzaam familie-drama werd dezer
dagen te Marseille afgespeeld. Zekere heer
en mevrouw Antonini aldaar waren reeds
sedert 14 jarea wettig gescheiden, doch nog
altjjd had de justitie niet beslist wie van
hen het nit hun buwUjjk geboren kind toe
kwam. In Juni 1.1. eindeljjk wees het ge
rechtshof den vader het kind toe, doch vóór
dit vonnis kon worden uitgevoerd, was
mevr. Antonini met haar kind, thans een
ongeveer 15-jarig meisje, naar Toulon ge
vlucht. De politie spoorde haar echter op en
Maandag had de moeder zich voer den rech
ter van instructie te verantwoorden.
In den loop van dit geding deelde do
rechter het jonge meisje mede dat zjj haren
vader was toegewezen, doch het kind wei
gerde beslist den heer Antonini te volgen,
en met den kreet: »Ik laat aijj liever ver
branden dan dat ik mgn vader volg!* wierp
zjj zic'a in het groote haardvuur. Onmid-
delljjk snelden de rechter en de griffier op
het meisje toe en slaagden er in haar, zjj het
ook verschrikkelijk aan handen en gelaat
verbrand, uit het vuur te halen. Intusschen
had de vader een stoel gegrepen en daarmede
mevrouw Antonini geslagen, waarop gen
darmes tusschenbeide kwamen, den man
arresteerden en naar de gevangenis ov«r-
brachten.
Een ontzettende misdaad is op een mjjl
afstands van Rosenberg (West-Pruisen) ge
pleegd. De 37-jarige eigenaar eener groote
boerderjj aldaar, Joseph Ackermann en zgn
41-jarige echtgenoote, warden vermoord en
bestolen. De zwaarverminkte lg ken zgn terug
gevonden; de man ia den zwjjnenstal, waar
de zwjjaen reeds de kleederen van zgn lichaam
gescheurd en een gedeelte vau het lichaam
verslonden hadden, de vrouw in den veestal,
waar zjj bjj het voederen der dieren over
vallen schjjnt te zgn. Twee Russische dag-
looners, die kort geleden bjj Ackermann
werkten, worden van de misdaad verdacht.
Uit Caracas wordt gemeld, dat de Vene-
zolaansche regeeringstroepen den ge'oeelen
voorraad ammunitie, voor de opstandelingen
bestemd en te Coro geland, in handen heb
ben gekregen.
Lady Carley was alleen. Men kon zien,
dat zg geschreid had.
•Tante, het doet mjj leed o zoo bedroefd
te zien. U heeft weer geschreid*, zeide
Victor, haar naderende.
Kom hier eens bg me zitten, kind#,
antwoordde zjj. »Ja, ik heb geschreid, ik
heb je laten roepen om je alles te zeggen,
wat op dit oogenblik raadzaam is. Maar voor
dat ik begin, wil ik de onvriendelijke woor
den terugnemen, waarmee ik je gisteren
misschien gekrenkt heb.*
Beste tante, tusschen ons kan zelfs een
onvriendeljjk woord niet krenkend zgn. Als
n tegen mjjno keuze is, dau ben ik over
tuigd, dat u daarvoor reden hebt, want ik
weet te goed, dat nijja geluk u na aan het
hart ligt.*
Zjj loosde een diepen zucht en antwoordde
Maar
Ik weet het, dat strjjdt tegen de natuur.
Ik raadde reeds lang de gevoelens van je
hart, maar ik wilde er blind voor zgn 1 Hot
is gebeurd en het nur is aangebroken, dat
j8 alles weten moet. Weet je nog wat ik
gisteren zei? Ik zai je hebt geen recht op
den titel dien je voert. In z -keren zin bad
ik geljjk. Je vader
Zjj bleef steken; haar oogen werden ver
duisterd.
Mgn papa?* flaisterde Victor.
•Je vader
Weer bleef zjj steken. Eon diepe stilte
De Porte maakt bekend, dat de betaling
der Dinsdag a.s vervallende termgnen van
da oorlogsschatting aan Rusland verzekerd
is en verder, dat met de firma Mauser een
overeenkomst is aangegaan voor de leveran
tie van 200.000 geweren voor het Turksche
leger, tegen 69 francs per stuk.
Er is een gunstige keer gekomen in de
ziekte van koning George van Saksen. Prins
Joban George heeft aan een medewerker van
de »Köln. Ztg.« gezegd, dat de koning ver-
moedel jjk in behouden haven was. Hg wordt
reeds ongemakkeljjk, dat hg z<">o lang te bed
moet bljj ven.
De New-Yorker immigratie-commissie
werd den laatsten tgd ettelgke malen voor
het droevig feit geplaatst, dat de aldaar
aangekomen landverhuizers zoo arm waren,
dat zjj zelfs aan het hoogst noodige gebrek
hadden. Het stoomschip >Sardinian< bracht
Dinsdag te New-York 70 landverhuizers
aan, die gemiddeld slechts 24 centen op
zak haddenhet aantal emigranten, dat ge
durende den laatsten tjjJ werd teruggezon
den, is dan ook zeer aanzienljjk.
De werkstaking der voerlieden te Barce
lona wordt van ernstiger aard. De stakers
plegen geweld en trachten een algemeene
staking te bewerken. De politie beschermt
de vrjjheid van des arbeid. Botsingen heb
ben plaats gehad, waarbjj revolverschoten
werden gewisseld. De stakers hebben ge
bouwen van de spoorwegmaatschappij Du
Nord met petroleum begoten en zg bedreig
den de in verscheiden stations opgestapelde
koopwaren. Twea bommen, geljjk aan die,
welke de catastrophe van Liceo veroorzaak-
t n, zgn op een veld in de nabjjhwid der
stad gevonden. Deze ontdekking wordt be
schouwd als te wgzen, dat de huidige om
standigheden hoogst ernstig zgn. De gou
verneur gaf last, dat do burgerwacht zou
opkomen.
Uit Brussel wordt van 8 dezer gemeld:
De Belgische >Bond voor de rechten van
den Mensch* heeft besloten, een onderzoek
in te stellen naar de feiten, welke de op
sluiting van prinses Louise van België in
Beieren hebben tengevolge gehad. Wanneer
dit onderzoek ten eiuda is gebr.\cht, zal de
Bond middelen trachten te vinden om de
volgde, doch onmiddalljjk overmeesterde zjj
haar gevoel en stamelde:
•Je vader... Victor... je vader... leeft!
De graaf stond als van den donder ge
troffen. Toen brak bjj in snikken nit.
Tante, wat rnoet dat beduidenZoolang
mjj heugt, heb ik gedacht, dat papa dood
was. Leeft hjj nu toch? Oh, waarom heeft
men mjj zoo misleid?*
Met opzet*, antwoordde zjj kalm; »bljjf
bedaard, mgn kind, je zult alles vernemen.
De misleiding, die hier plaats had, geschiedde
op uitdrukkeljjk verlangen van je vader!
Hjj leeft, maar is w. auzinnig.*
De graaf staarde zgn tante strak aan.
Hjj leeft, maar is krankzinnig*, her
haalde zjj. »Hjj herstelde nooit van den
slag, die hem getroffen had. Na een zware
ziekte keerden de krachten van zgn lichaam
terug, maar zgn verstand bleef verduisterd.
Wg brachten hem in een andere omgeving
en raadpleegden de beroemdste geneesheeren,
maar te vergeefs.
Hg was en bleef in zgn verstand ge
krenkt en de dokters verklaarden hem on-
gena< slgk. Met zjja sterk gestel kon hg ech
ter nog jaren leven. Ten gunste van jon deed
hjj afstand van zgn rang en titel. Daar bjj
zichzelf voor dood laat doorgaan, kou jjj
gerost zgn rang en titel voeren. Zoo werd
ja voor heel de wereld Graaf Victor Nor
ton, heer van Northminster, maar volgens
de wet komi je dit nog niet toe!*
Zjj zweeg even, doch vervolgde toen
In den laatsten tgd had hjj soms heldere
oogenblikken. Dan sprak hg ovor ja en her
haalde zgn wensch, dat de waarheid voor
ja zon big ven verborgen. Je weet wel, dat
ik gisteren bezoek kreeg van ean vreemde
dame. Kan je nit je eerste kinderjaren je een
mooi jongmeisje herinneren, dat 's avonds
aan je bed waakte?*
Hg knikte vja.* Wordt vervolgd
