Het Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
Een dure wapenstok.
Uitgever: L. J. YEERMAN, Heusden.
M 2194. ZATERDAG 28 FEBR.
1903
n LANS VAN ALIENS
YOOB
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO.
franco per po«t zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën yan 16 regels 50 et. Elke regel
meer 71/, ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentien worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
II (Slot).
Nederland doet mede in den dollen
ren der groote mogendheden naar mili
taire machtsuitbreiding. En zou het
bij machte zijn, om ook maar in de verste
verte een goed figuur te maken, een
plaats van eenige beteekenis in te nemen
of te behouden in de rij der militaire
machten? Welk een dwaze illusie!
En toch heeft het allen schijn, dat
dit streven ten allen tijde bij onze re
geering voorzit. Laat ons zien: onze
departementen van oorlog en marine
eischen per jaar ongeveer 40 millioen
gulden, dat is per hoofd der bevolking
om en bij de f 7,30. Alleen hebben de
Duitsche, Fransche en Britsche belasting-
betalenden meer voor hetzelde doel te
offeren. Nederland staat dus wat het
jaarlijksche budget voor landsverdedi
ging betreft, per hoofd berekend, op de
vierde plaats in de rij der volken. In
de rij der kleine mogendheden staat
het bovenaan. België eischt slechts f3,80
per inwoner; Zwitserland niet meer dan
f 3,70. Welk een verschil Kan ons
volk het zoo goed betalen? Laat ons
weer cijferen: de schuldenlast, die op
onze natie drukt, bedraagt de ronde
som van 1140 millioen gulden, dat is
220 gulden per hoofd. Alleen Portugal,
Frankrijk en Spanje zitten per inwoner
gerekend, dieper in de schuld dan wij.
Geen weelde drijft ons dus tot opvoe
ring van het oorlogsbudget.
Ware het nu door geldelijke offers
mogelijk, onze natie dht gevoel van
zekerheid te schenken, dat het deel is
van volkeren, welke zich veilig wanen
in hun nationale wapenrusting, dan zou
niet slechts een bedrag van f7,30 per
inwoner, gerechtvaardigd zijn, doch ook
met blijmoedigheid ten offer gebracht
worden op het altaar van vaderlands
liefde en vrijheidszin. Doch niet alzoo.
Dit te betoogen zou zijti: storm te loo-
pen op open poorten. Een enkele aan
wijzing slechts.
Onlangs deed het gerucht de ronde,
dat Z. M. Keizer Wilhelm hoogsteigen-
handig een krassen dreigbrief aan onze
regeering had gericht ter zake van de
spoorwegstaking. Dat deze zottepraat
hier te lande ontstond, verspreid werd
endoor, velen althans, geloofd,
FEUILLETON.
46)
In de grootste verwarring stond Bertha
als vastgenageld. Zjj zag, hoe men den man
opnam en naar een apotheek droeg.
Terwgl hg trachtte haar te redden, was
hem zelf een ongeluk overkomen. Wat was
natuurlijker dan dat zjj ook binnen ging?
Men legde den bewustelooze op een canapé,
waschte het bloed van zjjn gelaat en
wat? Daar zag zg den man, dien zg ge
zworen had nooit te willen terugzien I
Wat zag hg bleek! Ja, hg zag er uit als
een ljjk. Maar Bertha herkende hem op het
eerste gezicht. Haar redder was niemand
anders dan graaf Victor Norton
Alles draaide haar voor de oogen, zg
moest steun zoeken aan den wand!
Had haar redding hem het leven gekost
>Arme duivel! hg maakt het niet lang
meer,< sprak de apotheker. Weet niemand,
wie hg is?c
Niemand wist het, maar een politieagent
bemerkte Bertha ea herkende in haar de
persoon, die door den gekwetste gered was.
»Met uw welnemen, juffrouw,* zeide hg
beleefd, >kent u misschien dezen heer?<
»Ja, het is graat Nortonic
»Zoo, zool Graaf Nortonic Zgn blik op
Bertha verried duidelgk hoe hg de zaak be
greep. »Kan u misschien ook zeggen, waar
de heer woont
>Neen, antwoordde zg werktuigelijk, ik
weet het niet! Zoek eens in zgn borstzak,
waarachjjulgk vindt ge daar zgn adres wel.
Denkt ge werkelgk, dat hg... dat hg dood
is?c
spreekt boekdeelen.
Moeten we echter moedeloos neer
zitten en in het lauwe, laffe bewustzijn
van absolute onverdedigbaarheid het
oogenblik afwachtten waarop men de
begeerige hand naar onze nationale zelf
standigheid gelieft uit te strekken Wie
is het, die dat zou willen beweren. Maar
een volk, dat 31 millioen gulden per
jaar heeft te betalen als rente van zijn
schuldenlasteen volk, dat zijn toe
vlucht moet nemen tot verhooging van
den accijns op sterke dranken en wel
van 63 tot 70 gulden per H.L., ten
einde het tekort op de Begrooting te
kunnen stoppen en straks met hetzelfde
doel misschien het brood des werkmans
gaat belasteneen volk, dat het als een
zedelijke plicht gaat gevoelen om aan
zijn koloniale mede-onderdanen te ver
goeden, wat het aan zijn vorige ge
slachten heeft ontroofdeen volk ein
delijk, dat pas de eerste schreden heeft
gezet op den weg der sociale hervor
mingen, die in de naaste toekomst
schatten zullen verslinden, welke den
bewaker onzer schatkist in hopeloosheid
zullen doen vragen, vanwaar ook die
gelden hem moeten toestroomen zulk
een volk is niet verantwoord, jaarlijks
een som van 40 millioen gulden te be
steden voor een doel, dat langs anderen
weg en op goedkoopere wijze, misschien
even goed bereikbaar is.
Wanneer de politie in de klem ge
raakt, aangevallen wordt, dan trekt ze
den wapenstok en maakt ruim baan.
Elke natie, die niet willoos zich ten
prooi wil geven aan haar vijanden, heeft
een wapenstok noodig, om van zich af
te slaan, om op een afstand te houden,
wie met slechte bedoelingen nadert.
Onze wapenstok nu is te duur. Een
eenvoudiger en dus goedkooper ware
beter en meer naar den eisch des tijds.
De weerbaarheid van een energiek
volk, prat op zijn onafhankelijkheid,
fier op de mate van vrijheid, waarin
het leeft, steunt niet, behoeft niet te
steunen op militair vertoon, kan ge
paard gaan met het streden naar een
voud, naar zuinigheid. Kleine natiën,
die nimmer het zwaard uit de schede
zullen trekken met andere oogmerken,
dan om zich te verdedigen, behoeven
niet in klein formaat de militaire wa
penrusting der reuzen onder de mogend
heden. Zwitserland heeft een volksleger
Zg was naderbjj getreden, terwgl zg dit
vroeg. Haar lippen beefden. Nog w.inige
oogenblikken geleden zon zgn dood haar
welkom gewe st zgn, maar nu beefde zg
voor de werkelijkheid terug. Zon hg zgn
leven verliezen om haar te redden? Dat mocht
niet, dacht ze.
»Nu, dood is hg nog niet,c antwoordde
de apotheker, vtnaar veel scheelt het toch
nietDaar is zgn kaartje. Graat Victor Nor
ton, Hó^el Fenton. Er moet iemand mee om
hem in een rgtuig daar te brengen.c
»Ik dart mjjn post niet verlatene, ver
klaarde de politieagent. »Zou u misschien be
reid zgn?c vroeg hg eenigszins beschroomd
aan Bertha.
»Is het noodzakelijk?c vroeg deze bljjk-
baar angstig.
»Ja, ziet u, juffrouw, het kan ieder oogen
blik met hem gedaan zgn en als hg zoo
alleen in het rjjtuig stierf....*
»Ik ga mee«, viel Bertha in.
Spoedig kwam een huurrijtuig voor; heel
voorzichtig zette men den jongen man er
in, nadat de kussens goed gelegd waren en
Bertha volgde, t-rwjjl haar hart door de
tegenstrjjdigste gevoelens beBtormd werd.
Zg haatte den man, die haar zoo diep be-
leedigd had, maar zg kon hem niet hulpe
loos alleen laten. Dat zou te wreed geweest
zgn.
Em rilling ging haar door de leden, toen
zg naast hem plaats nam.
Hotel Fentonl* riep de politieagenten
het rgtuig rolde weg.
Gedurende den rit had Bertha gelegen
heid om zich te overtuigen, dat Blanca niet
te veel gezegd had. Hg droeg den stempel
des doods reeds op zgn gelaat, hg scheen
met ééi vost reeds in het graf te staan.
Maarals het geheim, dat zgn lippen
kan, zoo noodig, een half millioen sol-
daten te velde brengen en offert daar
voor f 3.75 per hoofd en per jaar. Wijst
dat ons niet den weg Meer en meer
gaan er stemmen op, om de oplossing
van ons militaire vraagstuk te zoeken
in de richting van het volksleger. Een
verblijdend verschijnsel. „Algemeen
zoo lezen we echter in de verslagen van
de sectiën der Eerste Kamer wordt
het betreurd, dat de minister afkeerig
blijft van den wensch, om door een
Staatscommissie te doen nagaan, in hoe
verre onze legerinrichting op minder
kostbaren voet zou kunnen geschoeid
worden."
Alzoo: de minister bleef afkeerig
zelfs van een commissoriaal onderzoek.
Dat een geboren ultra-militarist, dat een
snorrebaard van den echten stempel,
gelijk Minister Bergansius er een is,
niet wil gedoogen, dat men de hand
uitstrekt naar wat in zijn oog, een hei
ligdom is, valt te begrijpen, doch te
betreuren tevens. Een tegemoetkomende
houding zijnerzijds zou onbetwistbaar
een groote schrede op den goeden weg
zijn geweest. Alleen het volksleger is
de wapenstok, die past voor een kleine,
doch levenskrachtige natie, gelijk de
onze. Alleen het volksleger geeft de
middelen aan de hand, om de gelde
lijke opofferingen voor militaire doel
einden tot een minimum te beperken
en de landsdefensie zelfs populair te ma
ken. Waren het geen schippers en vis-
schers en boeren, die den geharden en
geoefenden Spaanschen krijger den va-
derlanschen grond betwistten
Buitenland.
Uit Ropraz, een dorp iu het Zwitsersche
kanton Waadtland, wordt melding gemaakt
van een afgrjjseljjk geval van lgkschending.
De heele bevolking van het Broyedal is er
van ontsteld. Een 19-jarig meisje, Rosa
Gilfiérort, de dochter van een oud-afgevaar
digde, was verleden week overleden aan
hersenontsteking en onder algemeene deel
neming begraven. Zg was de lieveling van
het heele dorpje geweest. Een paar dagen
later vond men haar graf geopend en het
lgk vreeseljjk geschonden. Het hoofd en
het hart ontbraken, de armen waren van
den romp geseheiden en de buik was open-
gesloten hield, van dien aard was, dat zgn
zwjjgen er door gerechtvaardigd werd Die
gedachte deed het bloed in haar aderen
verst g ven.
Zg kwamen aan het hotel. De kamerdie
naar van den graaf ontstelde niet weinig,
toen hg zgn bewusteloozen heer zag, maar
dat hg onder geleide van Beriha werd
thuisgebracht, trof hem nog meer.
Mevrouw!* stamelde hg.
>Uw heer ia een ongeluk overkomen*,
sprak Bertha, zonder op zgn verbazing te
letten. Breng hem naar zgn kamer en laat
een dokter roepan I Als Lady Carley in de
stad is
»Lady Carley is in de stad. Zonwil
mevrouw niet binnenkomen en wachten tot
Lady Carley hier is?«
Bertha dacht even na. Iemand moest toch
opheldering geven omtrent het ongeval. In
elk geval desd zg goed met te big ven tot
het was vastgesteld, of de gevolgen van het
ongeluk gevaarljjk waren of niet, daar zij
miïdelljjk de schnld daarvan droag. Hoezeer
het haar tegen de borst stiet, zg zag geen
andere mogelijkheid.
»Ik zal big ven tot Lady Carley komt,
maar verznim geen oogenblik om haar te
waarschuwen.*
>Ik zal dadelgk de noodige maatregelen
nemen, mevrouw!* John, riep hg. Er kwam
een andere bediende. John, breng deze dame
naar het salon van den graaf. Bertha volgde
den bediende de trap op naar een prachtig
gemeubileerd vertrek op de eerste verdieping.
De bediende stak licht op en verliet haar
met een stomme buiging. Zoodra zg
alleen was, zonk zg in een leuns oei neer
en dacht over haar avontuur na. Als Victor
stierf, droeg zg dan daarvan niet de schuld?
Was het niet, alsof zg hem gedood had?
Wat duurde de tjjd langl Telkens weder
gesneden. Het hoofd is teruggevonden in
een beekvermoed wordt, dat het hart een
hond toegeworpen is.
Van het misdrijf worden verdacht twee
broers, Henri en Louis Caillet, nit het in
de huurt gelegen dorpje Vucheren. Beiden
zgn in hechtenis genomen. Zg staan aller
ongunstigst bekendhet zgn groote wild
dieven en men zegt van hen, dat zg in
staat zgn even koelbloedig een mensch neer
te schieten als een haas. Hnn ouders, die
wegens een roofmoord op een melkkoopraan
waren veroordeeld, zjjn in de gevangenis
gestorven. Het hoofd van de gezworenen,
die destjjds vonnis velden, was de vader
van Rosa Gilliéron. De gebroeders Caillet
hadden hem daarom wraak gezworenhet
was zgn schuld, zeiden zg, dat hun vader
in de gevangenis gekomen was.
Te Vigo (Spanje) is het Karnavalsteest
droevig gfëindigd. Een gemaskerde had een
agent wat nageroepen, het volk wilde de
arrestatie van den gemaskerde beletten, en
toen de, sedert de laatste werkstakingen
zeer impopulaire, commissaris van politie
erbjj kwam, ging het volk met steenen
smjjten, zoodat de politie moest wjjken naar
het stadhuis. De menigte, de markt bezet
tend, riep, dat de commissaris van politie
weg moest. Plotseling verschenen twaalf
gendarmen met een luitenant. De luitenant
sommeerde tot ontruiming van de markt,
en toen het volk bleef staan, liet hjj schie
ten. Twee mannen en een kind van dertien
jaren waren gedood, vier mannen ernstig
gekwetst.
De burgemeester, van meening dat de
fusillade niet noodig gewevst ware, heeft
onmiddvlljjk zgn ontslag genomen.
Een later bericht meldt:
Yan de personen, die bjj het gevecht
met de politie werden gewond, is er een
aan de gevolgen bezweken. Tot de 14 ge
wonden behooren twee officieren der gen
darmerie. Alle feestelijkheden zgn gestaakt;
de winkels zjjn gesloten ten testen van
rouw en protest tegen het optreden der
politie. Er heerscht groote opgewoucenheid.
Er heeft op de Eugelschs kust een hevige
storm gewoed. Vele schepen zagen zich ge
noodzaakt of hnn vertrek uit te stellen
ot naar de haven terug te keeren.
hoorde zg de klok siaau. Acht uur, negen
uur tien uur! En nog kwam Lady Car
ley nietl Het werd eindelijk half elf en
vermoeid viel zg in een onrustige sluimering.
Daar bemerkte zg plotseling, dat zg niet
meer alleen was. Ze sprong op en stond voor
Lady Carley, die haar reeds eenige seconden
met bezorgdheid had gadegeslagen.
»Lady Carley
Bertha!*
Dat woord bracht haar tot het volle be
wustzijn van het gebeurde.
»Hoe is het met hem?* vroeg zjj haastig.
Beter, mgn kmd. Hg slaapt nu een wei
nig, hg weet niet, dat ge hier zjjt. Het was
heel lief van je, dat ge kwaamt.t
»Ik kwam alleen, omdat de plicht der
naastenliefde het vorderde, ik kon het niet
vermijden J« En met gedwongen kalmte ver
haalde Bertha het geheele voorval.
»Arme Victor!* sprak Lady Carley. »Met
vreugde zon hg zgn leven gegeven hebben
om je te redden. Ach Bertha, als ge aan
Blanca's smeeken gehoor had gegeven en
bjj mg gekomen was om alles met in te
deelen, dan zou de scheiding hem niet zoo
zwaar vallen. Maar ge wilt het anders. Uw
trotschheid ziet daarin een tweede vernede
ring in plaats van een vertroosting voor zgn
gefolterd hart, dat ge langzaam maar zeker
doodt. Zgn verdriet sedert den dag van
zjjn huweljjk is bjjna te groot om door een
mensch gedragen te worden! En gjj hebt
ook geleden, mgn kind!*
»Laten wjj daarover zwggen,* antwoord
de Bertha trotsch. »Het is al laat, ik moet
naar huis.*
»Nu naar huis? Op dit uur? In geen
ge ml, Berfcha! Ge moet hier den nacht door
brengen en m orgen moet ge even bjj Victor
gaan
Bertha rilde.
Tjjdens den storm verscheen boven Ramsey
een groote lichtgevende meteoor in het lucht-
rnim, die het aardrjjk hel verlichtte.
Nataurljjk komen er voortdnrend berich
ten in van aanvaringen, stooten op klip
pen etc.
Zekere Francis Hirtzel, 17 jaar oud, is
te New-York gevangen genomen. Men denkt
dat hij behoort tot een anarchistische bende,
die zich verbonden heeft, staatshoofden te
vermoorden. Er zgn buitengewone voor
zorgsmaatregelen genomen om president
Roosevelt te bewaken tjjdens diens bezoek
aan New-York. Met zegt dat Hirtzel ge
snoefd heett op zgn betrekkingen met'anar-
chisten, zeggende dat hjj door zgn club
naar Frankrgk gezonden was; de politie
gelooft dat er een plan bestaat om Lonbet
en andere Europeesche staatshoofden te ver
moorden.
De stad Shelton in Connecticut is over
stroomd, tengevolge van het barsten van
drie groote water-reservoirs. Dank zjj den
jjver van een der beambten der waterleiding,
slie het gevaar zag aankomen en telefonisch
de politie waarschuwde, zgn er bjj de ramp
geen menschenlevens verloren gegaan, maar
de overstrooraing heeft ontzettend veel scha
de aangericht. Hier en daar moesten da be
woners de wjjk nem8n op de daken.
Niet ver van Charle ston (West-Virginië)
bjj de Wright-steenkolenmjjnen, heeft een
bloedige botsing plaats gehad tusschen 100
politie-ambtenaren en 200 stakers; 8 stakers
werden gedood, 12 zwaar gewond; 1 po
litieman werd gedood en 3 gewond. De
politiemannen hadden bevel, de stakers te
beletten, >ouderkrniper8< lastig te valleD.
De stakers, gewapend met Winchester buk
sen, openden het vnur, zoodra de politie
verscheen; 100 stakers, meest Polen en
Hongaren, warden gearrestoard.
Uit Mfxico wordt gemeld, dat de vuur
spuwende berg Colima in werking is. Dins-
agmiddag heeft er bovendien een hevige
aardbeving plaats gehad, die bjjna het heele
dorpje Tuxba heeft verwoest, terwgl dikke
rookwolken den omtrek bedekten.
Chamberlain is Woensdagavond te Kaap
stad scheep gegaan naar EEgeland.
Bjj zgn vertrek werd hjj met geestdrift
toegejuicht.
»Neeu, ne9n,« riep zjj. »Dat is onmoge
lijk! Het is laat geworden, daarom wil ik
hier den nacht wel doorbrengen, maar
bjj hem gaan neenDat kan ik niet, al
doe ik u daarmee het grootste genoegen,
tante
»Laten wjj wachten tot den dag van mor
gen,* klonk het bedaarde antwoord. Ga nu
maar Blapen!* en Lady Carley kaste haar
en bracht haar naar heur kamer.
Morgen 1 Wie weet, wat de dag van mor
gen brengen kan, was Bertha's laatste ge
dachte, voor zg vermoeid en overspannen
in slaap viel.
Na een langen, vasten slaap werd zjj
wakker en stond haastig op om zich te
kleeden. Nog voordat zg daarmede gereed
was, werd er aan de deur geklopt. Zg deed
open en zag Blanca voor zich.
Tante Elisabeth vraagt of ge komt ont-
bgten,* sprak ze en toen haar hand op
Bertha's schouder leggende, zeide z«: »Hjj
weet, dat ge hier zjjfc. Als ge medelgden
hebt met een stervende, ga dan bg hem
hg wil je slechts een verzoek doen!*
»Ik kan graaf Norton niets toestsan
ik weiger alles!* riep Bertha opgewonden.
»Dit enkele verzoek znlt ge hem niet
weigeren,* antwoordde Blanca zenuwachtig.
»Kom, mgn kind, laten wjj naar beneden
gaan. Tante Elisabeth wacht ons!*
Bertha at slechts weinig. De gedachte,
dat zjj graaf Norton zon ontmoeten, beroofde
haar geheel van haar kalmte. Meer werk
tuigelgk dan uit vrjjen wil volgde zg Blan
ca. Toen zjj de voorkamer van den graaf
binnentrad, was het of haar een last van
honderden ponden drukte.
»Zeg aan uw heer, dat mevrouw de gra
vin hem wenscht te zien*, beval zg den
be liende.
■Qrwfttr.inr-fUMirii
s'.wnagaawrwwc:
Wordt vervolgd).