Hel Land van Heusden en Allena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
De Goudgraver.
Uitgever: L. J. YEEBMAH, Heusden.
Jtë 2216.
ZATERDAG 16 MEI.
IS,
IS.
1903.
ii. (Slot).
feuilleton.
Unü van altenv
voor
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO.
franco per post zonder prgsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels SO et. Elke regel
meer TVs °t* Groote letters naar plaateruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
Nadat Het Witte Kruis reeds ge
durende een lange reeks van jaren zijn
nuttig werk had verricht, begon men
in de provincie Zuid-Holland nu een
poging tot navolging. De arts W. Pool
man en de predikant F. C. Fleischer
namen het initiatief met het resultaat
dat er een Zuid-Hollandsche Vereeni-
ging werd opgericht, op dezelfde leest
geschoeid als het Noord-Hollandsche
Witte Kruis. Deze nieuwe vereeniging,
Het Groene Kruis, mocht zich in zulk
een snellen groei verheugen, dat ze op
dit oogenblik, d. i. nauwelijks 3 jaren
na de oprichting, reeds meer dan 25
afdeelingen telt met pl.m. 4000 leden.
Ook in Friesland, Groningen, Zeeland,
Gelderland en andere provinciën werd
men overtuigd van het groote nut dezer
coöperatie en werden hier en daar reeds
afdeelingen gevormd.
Laat ons de werking van zulk een
afdeeling meer van nabij beschouwen.
Een reglement is spoedig in elkaar gezet.
Door de minimum contributie laag te
stellen, b.v. op 1 galden per jaar, soms
nog lager, is weldra een zeker aantal
leden uit alle rangen der maatschappij
toegetreden. Dit aantal wordt allengs
grooter, want velen die weifelden en
eerst de kat eens uit den boom wilden
kijken, krijgen een open oog voor de
voordeelen, die aan het lidmaatschap
der vereeniging verbonden zijn of voor
het goede dat de vereeniging uitwerkt
en sluiten zich aan. Vele schouders
maken den last licht. Zoo ook hier. Een
groot aantal zaken, waaronder vrij
kostbare, moeten aangeschaft worden
brancards, ijszakken, irrigators, kamer
gemakken, inhalatietoestellen, kroep-
ketels, waterkussens, wiudkussens, wind
sels, ondersteken enz. enz., maar ook
meer alledaagsche dingen, als ledikanten,
rugsteunsels, tochtschermen, ziekenstoe
len, koortsthermometers, hospitaallinnen
en nog veel meer. Dit alles kost veel
geld, hoe meer leden dus hoe beter;
hoe hooger de vrijwillige bijdragen, hoe
welkomer. De verzameling dijt voort
durend uit, al naar het weerstandsver
mogen van de kas der afdeeling, want
telkens doen zich nieuwe behoeften ge
voelen.
Alle voorwerpen worden geborgen op
een geschikte plaats, in een magazijn
zooveel mogelijk in 't midden der ge
meente. Een magazijnmeester wordt aan-
3)
Monty verwijderde zich grommend en
vloekend uit de tent, doch al 9poedig keerde
hg terug en begon, luid weecend en snik
kend, een beroep te doen op Trent's oude
»'t Is voedsel en wijn voor mg,« smeekte
hg: »'t zal mg in staat stellen je morgen
geen oponthoud te veroorzaken. Je waart
altgd zoo'n goede kameraad, zoo'n trouwe
vriend! Welaan, ik zal het op honderd en
vgftig pond stellen. En zoo je niet om geld
wilt sp len om ëén teug brandewijn, noem
dan zelve iets wat ik bezit, %f in de toe
komst bezitten zal en laat ons de brandy
daartegen zeiten.*
Met afkeer en medeljjden staarde Trent
hem een tgdlang aan. Toen zeide hg: >ik
zet dien brandewgn tegen het portret, dat
gg voor een uur geleden uit je zak liet
rallen.*
III.
Voor een oogenblik stond Monty als ver-
bgsttrd. Toen vestigde hg zgne oogen op
Trent's gelaat en prevelde: Haar portret
't Portret van mga klein meisje? Trent, gg
schertst
>In geen geval,zei Trent: »je kunt spe-
gesteld, belast met het dagelijksch toe
zicht en het onderhoud der materialen.
Op lastbrief van den geneeskundige
geeft hij de voorwerpen af. Komen ze
weer binnen, zoo zorgt hij voor zorg
vuldige reiniging en ontsmetting alvo
rens ze weder in het magazijn te bergen.
Elk lid heeft het recht, gebruik te
mogen maken van het in 't magazijn
aanwezige materiaal. Veelal echter is
bij reglement bepaald, dat de geneesheer
ook ten behoeve van on- en minver
mogenden, die volstrekt onmachtig zijn,
de lage contributie te betalen, de ver
schillende verplegingsartikelen mag re-
quireeren. Dan werkt de afdeeling niet
slechts coöperatief doch tevens filan
tropisch. Dan eerst beweegt ze zich in
de juiste richting; het finantiëel voor
deel, dat het lidmaatschap aanbrengt,
verbleekt; de humanitaire strekking van
al wat met geneeskunst in verband staat,
drukt haar stempel op de vereeniging;
de affaire is een liefdestichting gewor
den. Maar dan ook kan de afdeeling
met vrijmoedigheid aankloppen bij het
gemeentebestuur om geldelijken steun
bij het volbrengen van een taak, die
ze, wel is waar, vrijwillig op zich heeft
genomen, doch waardoor ze niettemin
krachtig werkzaam is in het waarachtig
belang der gemeente: de volksgezond
heid.
Hoe flinker de kas, hoe krachtiger
de afdeeling, hoe uitgebreider haar werk
kring. Indien de inkomsten het toelaten,
kan de vereeniging overgaan tot het
aanstellen op vast salaris van een wijk
zuster. Zij bezoekt de door den dokter
aangewezen patiënten op geregelde
tijden. Zij helpt de zwaar-kranken ver
bedden, verbindt wonden, legt verbanden,
zorgt voor inspuitingen, onderricht de
huisgenooten in het juiste gebruik van
verplegingsmiddelen, neemt op bepaalde
uren de temperatuur van lijders op, telt
hun polsslagen en ademhalingen, kortom
doet tal van werkzaamheden, welke
door huisgenooten öf niet öf niet zoo
goed gedaan kunnen worden en welke
strekken tot bevordering der genezing
of tot verlichting van lijden. Van huis
tot huis gaande, is zij een steun voor
den dokter, een hulp voor zijn patiënten.
Het Groene Kruis wil echter niet
slechts de behulpzame hand bieden bij
het genezen van zieken, het wenscht
ook ziekten te voorkomen en de ver
spreiding van besmettelijke ziekten tegen
te gaan. Daartoe schaffen vele afdee
lingen zich toestellen aan, waarmede
men vertrekken, waarin een lijder aan
een of andere besmettelijke ziekte heeft
vertoefd, ontsmetten kan. Wanneer lijf-
len of niet; dit is mgn voorwaarde.
Nauwelgks had hg dit gezegd, of Monty
hief woedend zgn vuist op om hem een slag
toe te brengen; doch Trent greep hem bg
den arm, terwgl hg op onverschilligen toon
zeide »Ge behoeft u zoo niet op te winden.
Ik ben in 't geheel niet op het spel gesteld,
en voor jou is 't beter als je niet drinkt.*
»Hond! Canaille!c brulde Monty nu:
»hoe durfde je naar dat portret te kijken!
Hoe durf je me zóó iets voor te stellen
Ziende dat de man in gevaarlijke over
spanning verkeerde, stak Trent de brande-
wgnflesch in den zak en zette zich op een
afstand neer.
Monty scheen toch te gevoelen dat hg
hem zwaar beleedigd had, want na een poos
naderde hg hem, en zeide: Trent, ik heb
in mgn drift meer gezegd dan ik mocht.
Laat het vergeten zjjn.«
Vergeven en vergeten!* antwoordde
Trent.
•Jg kunt dat zoo niet begrgpen,* her
nam de oude>jg bent geen vader. Ik ben
sedert jaren een ellendeling geweest, maar
dat portret heb ik altgd bewaard, 't Is mgn
dochtertje, Trent. Zg weet niet dat ik leef,
en «zal dit nimmer weten; maar 't is het
eenige wat mg aan haar herinnert. Zou ik
er nu wel van mogen scheiden?*
»Je zoudt een lafaard zgn als je 't deed,*
antwoordde Trent.
»Ik wist wel dat je er zoo over zoudt
denken,* hernam Monty, met ophelderend
gelaat! >je bent altgd braaf en eerlgk met
en beddegoed van een lijder aan tyhus,
diphteritis, longtering of eenige andere
besmettelijke ziekte gedesinfecteerd moet
worden, heeft elk lid het recht, het te
zenden naar den ontsmettingsoven te
Voorburg. Met die inrichting nl. heeft
het hoofdbestuur van Het Groene Kruis
een contract gesloten, waarin voor elk
lid het recht bedongen is, om tegen
zeer laag tarief allerlei goederen ter
ontsmetting te mogen opzenden.
Het is verrassend te zien, wat som
mige afdeelingen al zoo doen ter be
vordering van hygiënische toestanden.
Hier geeft men den stoot aan een ver
beterden afvoer van faecaliën of aan
een verbetering in den gemeentereini
gingsdienst daar worden badhuizen of
zweminrichtingen gesticht; ginds ruimt
men stilstaande poelen en overbodige
mestvaalten op. Nu eens werkt men mede
tot de totstandkoming van waterleidin
gen of publieke regenbakkendan weer
stelt men een onderzoek in naar de
zuiverheid van het drinkwater of naar
het gehalte van de melk, om zoo noodig
te trachtten daarin verbetering te bren
gen. Populaire lezingen worden gehou
den, populaire geschriften worden ver
spreid, enkel met het doel, den menschen
op het hart ie drukken, dat frissche
lucht toch zoo goed, persoonlijke rein
heid toch zoo heizaam is; dat sloot
water wel voor een eenden- doch niet
voor een menschenmaag een geschikte
drank is, en dergelijke wetens waardig
lijk
heden meer.
Het Kruis groeit, het groeit snel,
maar moet nog sneller groeien. Het
aantal afdeelingen moet toenemen en
het aantal leden der afdeelingen moet
stijgen, de honderden moeten duizenden
worden. Elke provincie en elke gemeente
moet zijn Kruis hebben, hetzij dan
Wit of Groenen elk hoofd van een
huisgezin moet dat Kruis mee helpen
dragen. Zie iaar een ideaal, dat waard
is nagestreefd te worden, want hoe meer
het zal blijken, dat dit Kruis een
zegen is.
Buitenland.
Een hoogst opzienbarende vervalschings-
zaak is deze week behandeld voor de recht
bank te Mainz. Beklaagde was een zekere
dr. Schlamp von Hofe uit NiersteiD, een
der grootste wgnverbouwers in naam
althans aan den Rgn. In naaui, want
wgn verbouwen was dr. Schlamp's specia
liteit niet, wel daarentegen het vervalscben
van wgn. De fabricage van een knnstmati-
gen Niersteiner geschiedde op zulk een reus-
me omgegaan Nu, laat ons zeggen twee
honderd pond?*
Daar je toch zoo gaarne wenscht te
spelen, zal ik evenveel inzetten als jg, vind
je dat goed?*
•Ik verlang geen geld, Trentik wil dien
brandewgn hebben!*
En tegen dien brandewgn moet jg dat
portret inzetten; hoewel ik herhaal dat je
een lafaard zgt, als je 't doet!* riep Trent.
Monty begaf zich naar de opening der
hnt, haalde aarzelend het portret uit zgn
borstzak en beschonwde het bg het licht
der maan. Schreiend bracht hg het aan
zgne lippen en prevelde: *Mgn lief, klein
dochtertje!*
Na een poos vervolgde hg»Trent is
altgd erg ongelukkig bg 't spel; ik win
bet zeker!En dan de brandewgn
Ik kan er niet zonder in slaap komen.
Trent! Trent!*
Doch deze gaf geen antwoord. Eindelgk
kreeg echter zgn goed hart de overhand, en
zeide bg; Welnu, omdat je niet slapen
kant zal ik js, zonder dat we er om spelen,
een slok geven. Maar dan moet je gaan
slapen; ik zal de wacht wel honden.*
•Neen, neen! Ik moet alles hebben!*
schreeuwde Monly nu in razende drank-
zacht: >en spelen óók!.... Ziedaar, bier
ligt het portretAls ik het spel ver
lies krgg ik de brandy!*
Met weerzin schudde Trent de kaarten,
en gaf. Hg speelde zeer onverschillig, en
tóch, na een kwartier van pgnlgke stilte
achtige schaal, dat het openbaar ministerie
meende te mogen zeggen, dat slechts het
kleinste deel van den RjjnwgD, die onder
den naam van Niersteiner wordt verkocht,
zuivere wgn is. De meeste is zuiver onver-
valscht water, vermengd met een zeker per
centage alcohol, suiker, rozgnennat, looizuur,
gelatine, hontstof, vischlgm en de hemel
weet wat voor producten al niet meer. Tien
jaar lang heeft dr. Schlamp dit heerlgke
mengsel aan het measchdom ingegeven in
enorme hoeveelheden. Uit alle deelen van
de wereld kwamen de wgnkoopers naar
hem toe, maar het meeste ging naar En
geland, omdat Schlamp van meening was,
dat de menschen daar hat minste verstand
van wgn hadden.
Schlamp voerde tot zgn verdediging aan,
dat zgn bewerking eigenlijk slechts een
verbetering* van den wgn is en met wijzi
gingen door alle wijnbouwers en wgnkoo
pers in Rjjnhessen wordt toegepast, een
Terklaring, waarvoor zgn collega's hem wel
erkenteljjk zullen zgn. Schlamp eindigde
met te zeggen dat, ofschoon men het ont
kende, er in den wjjnhandel de grootste
hnichelarg heerschtede eene broeder in
't vak beloog den andere en, al werkten ze
nu niet allemaal met fannine en dergeljjke
producten, afval van druiven, draf enz. ge
bruikt ieder wijnhandelaar.
De wjjnbouwer* dr. Schlamp te Nier-
stein zag zgn talenten beloond met 1500
Mark boete subs. 300 dagen gevangenis
straf. Erger zal echter de wijnhandel in den
Pfalz, in Rjjnhesson, Baden, den Elzas,
kortom in bjjna de geheele Rijnstreek ge
troffen worden door wat bg dit proces voor
schaamteloos en walgeljjk geknoei aan 't
licht is gekomen.
De »Metropole« weet mede te deelen, dat
da regeering en van den Kongo siaaten van
Engeland in beginsel overeengekomen zou
den zgn dat het gebied van Lado door den
Kongostaat aan Engeland zon worden af
gestaan. De onderhandelingen zonden op
dit oogenblik nog slechts loopen over de
vraag, welke schadeloosstelling de Kongo
staat voor het verlies van het Ladogebied
zou moeten ontvangen.
Er heeft zich aan boord van een der
onderzeeeche oorlogsschepen van Frankrjjk
een ongeval voorgedaan, dat betrekkelijk
gelukkig is afgeloopen, maar menigen ma
troos voor goed een schrik zal hebben ge
geven om aan boord van zulk een vaartuig
te dienen.
Te Cherbourg was de onderzeeër, Algérien,
slaakte Monty een ranwe kreetTrent
had gewonnen, stak met ijzige kalmte het
portret in zgn zak en stond op, zeggende
Weina, Monty, de brandy behoort jou.
Maar ik raad je als vriend, hem voor onzen
tocht door de moerassen te bewaren.*
Monty barstte in tranen nit.
Geef mg dat portret terug; ik smeek je
er om, Trent. Welk belang kan mgn kindje
voor jou hebben Je hebt haar nooit gezien
en znlt haar nooit aanschonwen
»'t Spreekt van zelve, dat dit beeld geen
waarde voor mg heeft,* zei Trent: »maar
voor een kwartier geleden, was 't jon nog
minder waard dan een kwart-flesch brandy!*
•Ik was krankzinnig!* riep Monty: »zjj
was mgn óénig, lief dochtertje!*
•Je hebt me nog nooit over haar ge
sproken.*
•Omdat ik evenmin waardig ben haar
vader te zgn, als jg om hnar aan te raken.
Vele, vele jaren geldden was ik trotsch op
haar bezit, doch toen ik al lager en lager
zonk, mocht ik haar mgn kind niet meer
noemenGoed beschoawd, Trent, ben
ik onwaardig haar beeltenis te aanschon
wen Behcnd ze en geef mg de
brandewgn
Dit zeggende, strekte hjj zgn sidderende
handen als waanzinnig naar de fleseh nit.
•Lnister,* zeide Trent: >ik zal je het
portret ternggeven. Maar als ik in jonw
plaats was, en een vronw of dochter of liefje
bezat, die dahrop geleek, welnn, je weet
dat ik door raar en water durf gaan, maar
uitgegaan, toen plotseling onder ds oefe
ningen een aantal manschappen, waaronder
een kwartiermeester, neervielen, aangetast
door een begin van verstikking. Dadelijk
ging het schip naar het arsenaal en men
ontscheepte de mannen. De kwartiermeester
was er slecht aan toe, een vgftal dokters
was, na meer dan twee nnr, er nog niet
in geslaagd hem weder bg kennis te brengen.
Het millioenen-proces van gravin Lonyay
tegen baar vader, den koning van België,
zal einde Maart worden gevoerd. Dinsdag
hebVen de advocaten Janson en Ninauve
een vordering ingediend tot een bedrag van
17 millioen mark.
De groote ondernemers van publieke
werkzaamheden te New-York hebben, naar
aanleiding van de werkstaking der arbei
ders aan de openbare gebouwen, em bond
van verweer gesloten. Het syndicaat der
patroons beschikt over een kapitaal van
eenige millioenen. Er ia besloten tot het
einde toe weerstand te bieden.
De >Times< verneemt nit ValparaisoEr
zgn bg een werkstaking ernstige onlusten
en botsingen met de troepen voorgekomen.
Het kantoor van de Zuid-Amerikaansche
stoomvaartmaatschappij is in braad gesto
ken en afgebrand.
Volgens de alndépendance Beige* is de
Sultan in vrjj groote verlegenheid hoe zgn
soldaten in Macedonië te betalenhet schgnt
dat dezen steeds luider en oproeriger om hnn
soldjj roepen. De Saltan heeft thans een
fiaanciëdle commissie in het paleis bijeen
geroepen die, gepresidiënrd door den Groot-
Vizier, zal trachten middelen te vinden om
de troepen in Macedonië en Albanië tevre
den te stellen.
Volgens een telegram uit Konstantinopel
aan de «Fra^eis* hebben een 60-tal Ma
cedonische opstandelingen te Koendeis bom
men geworpen op een afdeeling van 2000
basjibozoeks, die 150 dooden en even zoo
veel gewonden hadden. De opstandelingen
vluchtten het wond in. Een onderzoek heeft
aan 't licht gebracht dat dyAamiet nit België
over Griekenland wordt ingevoerd.
De Porte weigert aan vreemdelingen
schadeloosstelling te verleenen wegens de
gebeurtenissen te Saloniki.
Uit Sofia wordt aan de >Times« gemeld
dat het vaststaat dat de Turken erger gaan
moorden in Macedonië. Ook de Joden heb
ben veel te lgden, en er zgn ook veel Grieken
onder de slachtoffers, zoodat de Turken bg
ctóa zou ik me in acht nemen. Ben jg nu
niet een domme dwaas? Wg hebben ons
fortuin gemaakt; je kant tot haar terug-
keeren en haar diamanten geven, de fraaiste
kleeren, kortomal wat zg slechts wenschen
kan. Maar dat zal je nooit kannen doen,
wanneer je je leven vernietigt met den
drank! Wees een man, en laat het drinken
minstens zóó lang, tot wg deze zaak geheel
in orde hebben gebracht!*
•Indien je mgn kind zoudt kennen, zon
je weten dat zg niets geeft om geld of
kostbaarheden, doch dat 't haar het hart
zon breken, als zg haar oude vader als
een ellendig, onwaardig wezen zou terugzien,
't Is te laat, Trent!Ik gevoel mg niet
wel, en zal een glas van mgn brandy
nemen.*
In zgn angst dat Trent weder tusschen-
beide zou komen, zette hg echter haastig
de flesch aan zgn mond, en slokte het
brandend vocht met lange teugen naar
binnen. Plotseling echter ontgleed de flesch
aan zgn ontxenawde vingers, en het nog
overgebleven vocht zjjpeide in het mulle
zand; in 'tzelfde oogenblik sprong ook Trent
eenigszins ontsteld overeind. Want voor
de opening van de hnt stond een Europe
aan, naar zgn uiterljjk te oordeelen een
Engelschmau, in linnen kleeding en het
hoofd gedekt met een witten hoedHet
was de maD, op wien zg bier gewacht
hadden.
Wordt vervolgd.)