Het Land van Heusden en Allena, de Langstraat en de Bommelervvaard.
Gerechtigheid.
De Goudgraver.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
M 2233.
WOENSDAG 15 JULI.
1903.
VAM ALIENS
YOOB
Dit blad verschat WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden l.OO.
franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderljjke
nummers 5 cent.
Advertentien van 16 regelt 50 et. Elke regel
meer 7*/t ot. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentien worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
"Wat recht, en gerechtigheid betreft,
zullen wij, Nederlanders, weinig reden
tot klagen hebben. Er moge nu eD dan
eens ontevredenheid heerschen, over 't
algemeen toch wordt het dankbaar er
kend, dat onze rechtsbedeeling, ofschoon
onvolkomen, gunstig bij die van som
mige andere volken afsteekt en dat het
geheele staatsbestuur door beginselen
van rechtvaardigheid wordt gekenmerkt.
Trouwens, waar de vrijheid leeft en
allen gelijk zijn voor de wet, daar be
hoeft men op dit gebied niet voor zoo
groote afdwalingen te vreezen.
Maar wij mogen toch niet vergeten
dat „gerechtigheid" een woord van zeer
algemeene strekking is en geenszins
alleen ziet op de verhouding der burgers
tot den Staat en zijne instellingen. Dhhr
wordt vrij goed recht geoefend; maar,
recht te oefenen is noodig in eiken
kring, in alle omstandigheden, ook in
het gewone burgerlijke en het familie
leven.
In iedere natie leeft meer of minder
rechtsgevoel. Dat gevoel is een der beste
fondamenten van zijn bestaan. Dat ge
voel moet worden ontzien en aange
kweekt, nooit worden geschokt of ge
griefd. Hoe levendig herinneren wij ons
nog de treurige Dreyfus geschiedenis in
Frankrijk, in al haar verschillende peri
odeD, en hoe leefde toen ook ons volk
mee met de lotgevallen van dien vreem
den man, het slachtoffer van de groote
afdwalingen, waaraan in zijn vaderland
de gerechtigheid werd opgeofferd.
En hebben wij niet een sprekend
voorbeeld in eigen boezem, met betrek
king tot het gelukkig nu geëindigde,
lijden en strijden onzer stamverwante
broeders in het verre zuiden?
En wanneer, in het gewone, alle-
daagsche leven, sprake is van een ver
meende gerechtelijke dwaling, welk een
sympathie dan voor het ware of ver
meende slachtoffer!
Nu is zeker niet alles goud wat blinkt.
Het gevoel voor recht is een eigenschap
van het volk, die wij op hoogen prijs
stellen, maar die zeer zeker met groote
voorzichtigheid moet worden geleid. Wij
weten zeer goed dat de massa van het
volk allicht wordt meegesleept door hen,
wien het meer om eigen eer en voor
deel dan om het recht te doen is. Op
het gebied van recht en wet heerscht
FEUILLETON.
20)
Een uur later verwisselde Da Souza, met
een schelmachtigen lach om den valschen
mond, zjjn wandel-costnum met een cham-
bercloack, stak een sigaar op, en nam de
brieven ter hand, die met de avondpost
waren aangekomen. Er een ziende met een
Afrikaansche postzegel, opende hjj dien, en
fas:
Waarde Hiram, zoouls ik je getelegra
feerd heb, is Monty stil naar Londen ver
trokken. Sedert Scarlett Trent onzen Honsa
met de flescb mm vond, was het niet mo
gelijk, hem weer aan het drinken te krjjgen;
waardoor ik veronderstel, dat hg op weg is,
om weer bjj zinnen te komenwant hg
heeft zich op zeer sluwe wgze uit de voeten
gemaakt; zelfs de zendeling Walsh heeft
er niets van gemerkt. Maar toch heeft hg
een zeer domme streek uitgehaald, die ik
je zal meedeelen, omdat ik weet, dat je er
je voordeel meê zult doen.
Hg stal nameljjk het geld voor de over
tocht, uit de kas van dea zendelingOp
zekeren dag stond hg voortdurend naar de
zee te staren, en toen er een stoomboot van
Kaapstad passeerde, scheen hg als nit een
droom te ontwaktn. Mrs. Walsh kwam bg
hem en zeide, dat hg in huis moest komen
hg weigerde echter, en riep onophoudelijk
»Zjj roept mg! Zg roept mg!« Later
hoorde zg hem in de kamer waar h^t geld
lag, en daarna he.fc zg niets meer van hem
vernomen. Maar anderen zagen hém naar
zeer veel onkunde, het volk kent zijn
eigen wetten en instellingen niet. De
rechters, voortgekomen uit de hoogere
klassen der maatschappij, worden daar
om gewantrouwd. De partijleiders kwee
ken ontevredenheid over de rechterlijke
macht en hebben het woord „klassen
justitie" uitgedacht, om het volk in den
waan te brengen, dat er een ander
recht geldt voor den rijke als voor den
arme, voor hen die in hoogheid gezeten
zijn en den eenvoudigen man.
Op dit gebied ook is veel te doen
in de richting van volksopvoedingwant
onkunde omtrent de wetten ea instel
lingen der samenleving, doet allerlei
wanbegrippen ontstaan, omtrent vele
dingen, die met het dagelijksch leven
in zeer nauw verband staan, maakt
het volk achterdochtig en wantrouwig
en voedt de meening dat met twee
maten gemeten wordt.
Dat is zeer treurig, vooral ook omdat
eene voortgaande ontwikkeling der in
stellingen van Staat en maatschappij
eerst dan gewaarborgd is, wanneer de
aandrang naar verbetering niet alleen
van boven komt, maar ook wel degelijk
van onder op, dat wil zeggen uit den
boezem van het volk zelf. Die wetten
en instellingen moeten met den tijd mee
leven en kinderen van hun tijd wezen,
die moeten een uitdrukking zijn van
wat er leeft, gedacht en gevoeld wordt
onder het volk. Dan zullen zij, en dan
zullen ook het recht en de rechtspraak,
hoe langer hoe meer de uitdfukking van
den algemeenen volksgeest zijn.
De ontwikkelden onder ons weten
zeer goed, dat onze rechtinstellingen
reeds op een betrekkelijk hoogen trap
staan en de rechtspraak ernstig en on
partijdig plaats vindt; maar ook zij
moeten gerechtigheid willen en er daar
om toe meewerken, naar nog moer ver
betering te streven, en onder het volk
betere begrippen te kweeken en den zin
voor recht hoog te houden.
Ook zij moeten rechtsgevoel en zin
voor rechtvaardigheid bezitten, en dan
zullen zij de onwetendheid en de wan
begrippen, die nog heerschen onder het
volk, meer betreuren dan laken.
Het volk moet als het ware één zijn
met zijne wetten en instellingenmaar
daartoe moet het die kennen, moeten
zij ook geheel in zijn toestanden passen
daartoe moeten beiden zich in dezelfde
verhouding ontwikkelen.
De vooroordeelen der onwetendheid
het strand loopen, en een slo sproeier geld
geven, om hem naar de stoomboot te bren
gen. Eerst wilde men hem niet aan boord
nemen, doch toen hg de banknoten toonde,
gaf de schipper zjjne toestemming. Zoodra
ik het vernam, heb ik je getelegrafeerd.
Maar wat kan hg uitrichten? Je hebt hem
geheel in je macht. Je weet dat hjj gestolen
heeft, en kunt dus met hem doen wat je wilt!
Trent was gisteren hier, en hoorde dat
bg gevlucht was. Hg telegrafeerde terstond
naar Kaapstad, en bood honderd pond, in
dien de stoomboot van de Star Line, die
morgen vertrekt, hem hier wilde komen
opnemen. Hiram, die Trent is een groot
man! Ik haat hem, want hg heeft mgn
zaken hier erg benadeeld, en hg behandelt
mg, alsof ik de grootste boef was, maar
geen man zon ooit kannen gedaan hebben,
wat hg hier heeft tot stand gebracht.
Zonder soldaten heeft hg de negers ge
dwongen, voor hem te werken, en thans
zjjn wel dnizend man bezig, een weg naar
de kust aan te leggen, en schachten in
de heuvels om Bekwando te graven. Er
wordt reeds veel goud gevonden, en hg
vestigt hier een depó1", om al het mahonie
en ivoor van het laad op te koopen. Hg
besteedt schatten gelds, kent geen rast of
vermoeienis, en wat hg wil, moet geschie
den Zelfs de hooge ambtenaren der Regee
ring zgn bang voor hemdaarom lieve
broeder, luister naar mg, en verzet j i niet
tegen hem. Bljjf goede vriend met hum,
want hg is de winnende partg.
Ik weet niet, wat je met dien ellendige
Mony van plan zjjt. maar ik zeg je: Trent
gaat recht door zee. O ja; hg is een groot
man, en zoo goed als koning hier. Blgf
dus aan zgn zgde!
moeten worden bestreden, door allen
die kennis en invloed bezitten, in woord
en schrift.
In deze richting dus ook, uitbreiding
en verbetering van onderwijs.
Daarom vooral ook veel licht en veel
eenvoud. Het volk moet de taal onzer
wetten verstaan. De rechtspraak moet
eenvoudig en klaar wezen, moet ont
daan worden van talrijke overbodige
formaliteiten. Er moet een ernstig stre
ven zijn naar snel en goedkoop recht.
Goedkoop ook in dien zin, dat koste-
looze hulp en rechtsbijstand te verkrij
gen is voor allen die daaraan behoefte
gevoelen.
Dhn zal langzamerhand, en daar moet
het heen, de rechtspraak, de inhoud
der wetten, de leiding van justitie en
politie meer het rechtsgevoel bevredigen
en niet langer voedsel geven aan twijfel
en argwaan.
Het moet daarheen, dat de massa van
het volk overtuigd is, dat het geen on
recht lijdtdat zijne belangen behoorlijk
worden behartigd, en dat macht en
gezag alleen handelen naar beginselen
van rechtvaardigheid en onpartijdigheid.
Hoe meer gerechtigheid er leeft in
den boezem van hooger en lager ont
wikkelden, van ruimer en minder be
deelden, hoe broederlijker allen zich
zullen inspannen, om al de organen van
onze Staatsgemeenschap dien graad van
ontwikkeling te doen bereiken, waar
voor zij inderdaad vatbaar zijn.
Meer en meer tracht men in Dnitsch-
Iand het bezoek van president Lonbet aan
Engeland van grooter belang te doen schij
nen dan aanvankelgk geschiedde. De weder-
zjjdsche betuigingen van genegenheid tns-
schen Frankrijk en Engeland zjjn de Duit-
sche bladen alles behalve naar den zin.
De >Kö!nische Z-ntang* verbergt haren
lezers niet den indruk, welke het bezoek van
den president heeft achtergelaten bg hen, die
er bg tegenwoordig waren.
De >Vos8i8che« bevat een brief van haar
Parh'schen correspondent, waarin deze het
Dnitscbe publiek waarschuwt vooral voor-
jichtig te zjjn met geloof te hechten aan
elke poging om de gebeurtenissen van de
ifgeloopen week ti verkleinen.
De correspondent maakt een vergelijking
tosschen de houding, welke sommige Duit-
—g.1— hl>' 'MMre-a—SJW IS'I WBWMBBWBMMWWMBBBWBW'B'
En nu vaarwel, doch zend mg het geld
voor de telegram, en onthoud het goed
Monty is een dief, hoewel Trent aan Walsh
het geheele bedrag vergoed heeft. Maar,
daar weet Monty niets van, dus kun jjj hem
naar jouw pijpen laten dansen.
Je brcêr Sam*.
Da Souza sloot den brief in zijn lade,
en een tevreden lachje speelde om zgn mond.
Terstond ging hg de trap op naar een klein
achterkamertj en opende onhoorbaar de
deur. Moaty kwam hem met doodsch-bleek
gelaat en met bloed beloopen oogen, in
zich zelve prevelend, tegemoet.
>Ik zal nu hemgaan,* zeide hg, »ik ben
u zeer dankbaar voor uwe hulp.*
Da Souza keek hem doordringend aan.
Wacht nog eren,* fluisterde hg, »heb
ik goed verstaan, dat gg uit Afrika komt?<
Monty kuikte toestemmend.
»Van de goudkust?*
Monty knikte weer, doch wat onrustiger.
>Zon 't mogelijk zgn, dat gg daar
MoDty werd genoemd?*
't Was of Monty het bestierf. Da Souza
plaatste hem op een stoel.
>Het doet mg waarlgk leed,* zeide hg,
»dan is het toch waar? De politie is hier
geweest.
»L)e politie?* hjjgde Monty.
Da Sonza maakte een toestemmend ge
baar.
sSchrik niet,* vervolgde hg op een toon
van diep medelgden, >ja, de politie was
hier. U w signalement is overal gepubliceerd,
en gg wordt beschuldigd bg zekeren Walsh
diefstal gepleegd te hebben. Stel a echter
gerust; ik zal u niet aangeven. Gg kunt
n hier eeDige dagen schuil houden.*
Monty wierp zich op de knieën >Zult
sche bladen thans aannemen en die welke
dezelfde bladen aannamen tg lens het be
zoek van een Fransch eskader aan Kroon
stad, dat op nitnoodiging geschiedde van
Czar Alexander III.
Toen ook, evenmin als nu, wilde men
het gewichtige inzien van de z.g. beleefd
heidsbetuigingen en internationale hartelijk
heden. Men besprak alleen de moeilijkheden,
welke de toestand meebracht.
Wat de wiss ding van bezoeken betreft
tosschen Frankrgk en Engeland, deze acht
de correspondent van grooter belang dan
men algemeen aanneemt. De hartelgke ont
vangst van Edward te Parjjs en van den
anderen kant de meer dan hartelgke be
jegening van president Loubet te Londen,
dat was, volgens hem, geen vertooning van
gehuichelde hoffelijkheid, dat was oprechte
vriendschap. Aan beide kanten van het
Kanaal wenscht de bevolking «en nauweren
band te zien gesloten tusschen beide landen.
Dez; toenadering zal echter in de toekomst
een noodlottig gevolg hebben, als dit na
reeds niet bet geval is, meent de corres
pondent.
Met zulke intieme betrekkingen mag men
niet den spot drjjven, er zit meer achter
dan men denkt, met andere woordener is
hier hoogere politiek in het spel.
Bovendisn wijst de correspondent op het
frit dat Rnsland, de bondgenoot van Frank
rijk, niet het minste bezwaar heeft gemaakt
tegen het aanknoopen van de vriendschap
pelijke betrekkingen met Engeland.
In Dnitschland schgnt men dus bevreesd
voor een nienwen driebond: Engeland,
Frankrgk en Rusland.
Te Londen loopt het gerucht, dat Lord
Curzon, de onderkoning van Engelseh-Indië,
zgn ontslag zal nemen, daar de regeering
besloten heeft, dat Indië 75 millioen pond
bg zon dragen in de nieuwe onkosten, voor
het leger te maken. Lord Curzon heeft daar
tegen geprotesteerd, doch zonder succes.
Uit Nizza wordt gemeld:
Uit de door Wessel en door hem aan ver
schillende personen meegedeelde vertrouwe
lijke inlichtingen bljjkt, dat hg aan com
mandant Lauth de ware schuldigen in de
Dreyfus-zaak had bekend gemaakt. De hoofd
schuldige zon een officier uit Fontainebleau
zgn, zekere St., maar toen Wessel deze ver
klaring aflegde, was Dreyfus reeds veroor
gij aan niemand zeggen, dat ik hier ben?*
smeekte hg.
>Aan niemand,* antwoordde Da Souza,
hem oprichtend.
»Nu zal ik haar nooit weerzien!* snikte
Monty, nooit! nooit!*
Er stond een half met jenever gerolde
fLsch en een groot glas op de tafel. Hg
vnlde het glas en bracht 't aan zjjne lippen,
terwjjl Da Souza hem met een dnivelsche
lach op het gelaat gadesloeg
XVIII.
>Je ziet er keurig uit, Ernestine,* zeid®
Davenant, haar met bewondering aaDsehon-
weude.
*Men moet er te Ascott goed uitzien,*
antv. oordde zjj lachend, »of anders tehuis
bljjïen.*
»Ik heb zooeven iets nieuws vernomen.
Wie denk je dat hier is?«
»Hoe kan ik dat raden?*
»Mr. Scarlett Trent 1* zeide hg.
Zg verbleekte. »Ik dacht, dat de Ma-
zette Castle* «8rst heden verwacht werd
»Zjj deed dezen nacht Plymouth aan, en
hë nam een extra trein. Er nemen hier
eenige paarden van hem aan de wedrennen
deel.*
>Ik denk dat hg nu nog meer als een
beroemdheid beschouwd zal worden, dan
vroeger,* zeide zg.
>0 zeker; ik haat hem echter 1* voegde
hg er bg.
>En ik niet minder,* flaisterde zg, >zie
je hem aankomen, Cecil?*
>En in goed geselschap ook,* lachte haar
neef.
Een groep heeren, waarvoor elk eerbiedig
terzjjde week, begaf zich door het afsluithek
deeld en de generale staf had er belang bg
de waarheid te verbloemen.
Commandant Lauth vertelde in 1897 aan
Wessel dat hg een onderzoek had ingesteld,
dat echter geen resultaat had opgeleverd.
Volgens het »Neu9 Wiener Tagblatt* is
de inventarisatie van de nalatenschap van
koning Alexander en Draga afgeloopen. Alle
kostbaarheden zgn veilig opgeborgen en zul
len aan de ex-koningin Nathalie als eenig®
erfgerechtigde worden overhandigd. Van de
vermogens van bet koninklijk paar aan con
tanten en geldswaardige papieren heeft men
ondanks de zorgvuldigste nasporingen niets
kannen ontdekken. Het staat vast, dat
Alexander van 't voorjaar bjj Rothschild te
Weenen 800.000 francs had liggen, maar
die zgn op zgn last sedert verhuisd, waar
heen weet men niet.
Dat de Servische regeering dolgraag zou
weten, waar Alexander en Draga hun geldjes
verstopt hadden, kat zich vooral begrjjpen
als men weet, dat er alleen uit Weenen van
jnweliers, kleermakers ®n modiaten rekenin
gen zgn ingekomen ten bedrage van 400.000
kronen. De Servische regeering trachtte het
met de schnldeischers op een accoordje te
gooien voor 20 pet. Maar de leveranciers
hebben daar glad voor bedankt.
Aan prinses Louise van Toskane is het
verbljjf in Duitschland en een gedeelte van
Oostenrijk verboden. Haar kindje mag nog
voorloopig bg haar bljjven, omdat het Dres-
dener hof er blgkbaar weinig zin in heeft,
het kind van Giron als prinses te behandelen.
Naar de Times* uit Sofia verneemt heb
ben de Oostenrjjk8che, Russische eu Engel-
sche consuls, die een tocht maakten door
het wilajet Uskub, aan hun regeeringen
gemeld dat de Turken veel Bulgaarsche
vrouwen en mannen gruweljjk mishandeld
hebben.
Te Krakau zgn twee uit Rnsland afkom
stige individuen opgepakt, die er hun werk
van maakten onder Joodsche kinderen ver
giftigde bonbons uit te deelen. De twee
ellendelingen schjjnen deel uit te makeu
van een bende, die ook in andere plaatsen
in Galicic dezelfde praktjjken uithaalt. Men
wil, dat verscheiden kinderen doodziek lig
gen aan de gevolgen van deze beestachtige
aanslagen en enkele reeds aan de gevolgen
zgn overleden.
naar de paarden. Er waren zelfs vorstelijke
personen bjj, en ook Mr. Scarlett Trent be
hoorde tot het gezelschap. Toen hjj echter
de dame met de witte mantille gewaar werd,
vergat hg alle etiquette, eu spoedde zich
met van vreugde stralende oogen tot haar.
>Ik ben zeer gelukkig,* zeide hjj, het hem
toegereikte baadje vattend, >n zoo spoedig
te vinden. Ik ben nog slechts senig® uren
in Engeland terug.*
Zg antwoordde hem zeer beleefd, terwgl
zg hem oplettend beschouwde.
»Gg zgt beroemd geworden,* zeide zg.
»Ik denk, dat de conranten heel wat on
zin znllen verhaald hebben,* antwoordde hg.
>Ik heb een zwaren tjjd doorgemaakt, en
het verheugt mg u te kunnen zeggen, dat
mgn werk met goed sncces bekroond is.
Zgt ge hier alleen?*
»Yoor het oogenblik wel,* lachte zg. »Mr.
Davenant verliet mg juist, toen gg hierheen
kwaamt. Ik ben hier met mjjne nicht,
Lady Tresham. Zg is ergens in de laan.*
>Zoo gjj een eind met mjj op wilt wan
delen,* zeide hjj, >zal ik u »Iris< laten zien,
róór zjj afrjjdt.*
»Neemt gg dan ook deel aan de wed
rennen
Hg wees naar zgn kaart. De >Iris« van
Mr. Trent was ingeschreven voor den »Goa-
den beker.*
>Ik zie dat aw >Iris< de favonrite is I*
sZoo zegt men tenminste. Ben ik niet
gelnkkig geweest voor een beginner? Ik
vond een goed pikenr, en Cannon, die baar
rjjdt, is een der beroemdste jockey's.*
Zg wandelde naast hem voort, naar het
meer rustige gedeelte van de renbaan.
Buitenland.
Wordi vervolgd).