Het Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
Dq Goudgraver.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
JU 2243.
WOENSDAG 19 AUG.
1903.
Um VAN altena
Het voor en tegen
der Evenredige Vertegenwoordiging.
II. Slot.
De practisc-he uitvoerbaarheid van
het stelsel der evenredige vertegenwoor
diging is reeds bewezen. Het bestaat
feitelijk in enkele landen, zooals België
en eenige Zwitsersche kantons en in
andere doet men pogingen om het in
te voeren.
Die feitelijke uitvoering leert, wat
trouwens voor ieder nadenkend mensch
moet vast staan, dat het niet mogelijk
is, om eene vertegenwoordiging daar te
stellen, die elke meening op staatkundig
gebied, welke onder het volk leeft, weer
geeft, en elke partij een aantal woord
voerders verschaft, juist in evenredigheid
van het aantal van hen die er toe be-
hooren.
Wij weten immers wel, dat men de
menschen niet kan dwingen om zich
openlijk bij eenige partij aan te sluiten
dat er zijn: zieken, zwakken, gebrek-
kigen, ouden enz., die feitelijk verhinderd
zijn om aan de verkiezingen deel te
nemen; dat elke verkiezing leert hoe
groot dat aantal vrijwillige of gedwon
gen onthouders is en dat het algemeen
stemrecht, gesteld dat dit in de toekomst
wordt ingevoerd, dat aantal nog zeer
aanzienlijk zal doen toenemen.
De voorstanders der evenredige ver
tegenwoordiging erkennen trouwens dat
het ideaal nooit geheel zal worden be
reikt en dat het niet mogelijk is om
eene vertegenwoordiging te geven aan
ejke bijzondere richting, welke slechts
door enkele kiezers wordt voorgestaan.
IVfen gevoelt gemakkelijk dat hier altijd
een weinig willekeur zal moeten bestaan.
Dit is onvermijdelijk,
v Vandaar dat een bepaald aantal stem-
dïbn wordt aangenomen, die de eene
of andere bekende richting of bestaande
partij moet verkrijgen, om recht op
vertegenwoordiging te hebben. Men
noemt dat aantal het „kiesquotient".
Het werken met dit kiesquotient is
het gemakkelijkst, wanneer het aantal
afgevaardigden, die het volk naar de
Kamer zendt, onbepaald is.
In ons land zijn zes hoofdpartijen.
"-aat ons nu aannemen, dat het kies-
14 mt 4000 is. Vier duizend stemmen
een partij uitbrengen om recht op
èëh vertegenwoordiger te hebben.
Laat ons nu aannemen dat de zes
partijen samen 600.000 stemmen uit
brengen. En wel:
FEUILLETON.
3e
4e
5e
le partij 200.000 stemmen.
2e 180.000
120.000
80.000
10.000
6e 10.000
Deze zes getallen worden nu gedeeld
door het kiesquotient 4000, om te zien
op hoeveel afgevaardigden iedere partij
heeft.
Het blijkt dan dat de
le partij recht heeft op 50 kamerzetels.
2e
3e
4e
5e
6e
11
r>
n
ii n
ii ii
ii ii
45
30
20
Samen 149
li
ii
ii
ii
ii
Het zouden eigenlijk 150 zetels moeten
geweest zijn, maar van de twee laatste
partijen gingen samen 4000 stemmen
verloren.
Het getal afgevaardigden, in dit ge
val 149, zal grooter zijn of kleiner,
naarmate de kiezers beter of slechter
opkomen en hierdoor ontstaat een toe
stand van onzekerheid, die men be
zwaarlijk zou kunnen aanbevelen, hoe
eenvoudig de bovenstaande manier van
werktn dan ook zijn moge.
Zooals men weet heeft de wet bij
ons bepaald dat er honderd leden van
de Tweede Kamer zijn, die in even
zoovele districten worden gekozen. Wij
hebben een vast aantal.
Wij verkrijgen nu den volgenden
uitslag
le partij 200,000 st. ged. door 6000 is 33
2e
3e
180,000
120,000
4e 80,000
5e 10,000
6e
li li
10,000
30.
20.
13.
1.
1.
Zoodat wij dan verkrijgen een getal
van 98- afgevaardigden.
Zooals wij weten moesten het er 100
zijn; maar zulk een verschijnsel zal
zich altijd voordoen, daar het wel van
zelf spreekt, dat het kiesquotient nooit
precies in de verkregen getallen zal
opgaan. Bij de partijen 1, 4, 5 en 6
zijn samen 12,000 stemmen verloren
gegaan en wel het meest bij de partijen
5 en 6, waarom het billijk zal wezen
om aan deze twee partijen ieder twee
zetels in de Kamer te geven. Het be
hoeft geen betoog, dat vaste regelen of
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
voorschriften daaromtrent in de kieswet
behooren te worden opgenomen. Er
bestaan op dit punt verschillende stel
sels en onze lezers zullen uit een en
ander bespeurd hebben, dat het stelsel
van evenredige vertegenwoordiging niet
zoo eenvoudig is als het zoogenaamde
meerderheidsstelsel, dat thans bij ons
in gebruik is eu waarbij als gekozen
wordt verklaard in elk district, de can-
didaat die van het aantal uitgebrachte
en geldige stemmen, de helft plus een
op zich vereenigde.
Nu zeggen de voorstanders der even
redige vertegenwoordiging: „dat is vol
strekt geen bezwaarhet mag een beetje
ingewikkeld en lastig wezen voor de
administratie, maar de kiezers hebben
daar niets mee te maken."
Anderen zeggen daarentegen„neen,
men moet het den kiezer zelf klaar en
duidelijk maken. Die ingewikkelde be
rekeningen kan hij veelal niet volgen
en dat zal zijn belangstelling doen ver
flauwen en tot onthouding aanleiding
geven. En als de kiezers heel slecht
opkomen, dan baat uwe evenredige ver
tegenwoordiging u immers toch niets
Of de vrijheid van handelen, thans
aan eiken kiezer gewaarborgd, om, on
verschillig tot welke partij hij behoort,
te stemmen op den candidaat zijner
keuze, onder het stelsel van evenredige
vertegenwoordiging zou behouden blij
ven, is twijfelachtig
Men zegt: de meesten sluiten zich
toch bij een bepaald partijverband aan.
"Welnu, dan kan men ook wel als een
noodzakelijk vereischte aannemen dat
ieder kiezer zich tot de eene of andere
groep of partij zal rekenen. De niet
aangeslotenen tellen niet mee en de
aangeslotenen worden eenvoudig geacht
te stemmeu op de candidaten hunner
partij.
Hoe het stellen der candidaten ge
schiedt en welke candidaten daar geacht
worden gekozen te zijn, dit zijn natuur
lijk meer bijzaken, die op verschillende
wijzen kunnen geregeld worden, en
hierover behoeven wij dus niet uit te
weiden. De hoofdtrekken van het eigen
lijke stelsel der evenredige of propor-
tionoele vertegenwoordiging, waardoor
het zich aanbeveelt, en wat men er niet
van verwachten mag, meenen wij in
het bovenstaande duidelijk te hebben
weergegeven.
NIEUWSBLAD
YOOB
Dit blad verschat WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO.
f anco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderljjke
nummers 5 cent.
V
30)
Des middags kwam er een dringend be
richt van Trent's bankiers; het was kort,
doch welsprekend genoeg
»Waarde heer. Wjj herinneren eraan,
dat nwe rekening op heden een surplus
van 119,000 pond sterling aanwjjst, waar
tegen wjj een zekerheidsstelling bezitten,
van 150,000 pond aan aandeeLn in de
Bekwando Land-Company. Wjj hebben
zekere, zeer verontrustende informaties ge
kregen, betreffende de waarde dezer aan
deelen, en moeten u dus verzoeken, uwe
rekening heden vóór het sluitingsuur te
vereffenen, of wjj zouden genoodzaakt zjjn,
de aandeelen ter beurze te deponeeren.
U w dr.
A. SINCLAIR, Directeur.
Trent vernietigde dezen brief, doch ver
saagde geen oogenblik. De telegraaf en
telefoon volbrachten zjjn wil; hjj ontving
alle bezoekers met een sigaar in den mond
en een bloem in het knoopsgat, volkomen
dezelfde vrooljjke en zorgelooza millionnair
als gisteren. Eenige minuten voor het slui
ten der beurs, trad hjj het gebouw der Bank
binnen, en niemand merkte iets van het
zweet, dat hjj in de vestibule van zjja voor
hoofd gewischt had. Hjj schreef een wissel
van 119,000 pond, schoof die met een rol
j)
>5
55
n
v
55
55 11
n 11
Om bij het bovenstaande getal stem
men te blijven, moeten wij dus het
getal van 600,000 door 1OO deelen. De
uitkomst, 6000, is dan het kiesquotient.
r
11 li
V
11
51 5) 55 55
55 55 55
banknoten en cheques door het loket, en
vroeg om zjjue aandeelen.
Men zond om den Direc eur. Trent werd
onder vele plichtplegingen naar diens bij
zonder kabinet geleid. De Directeur ontving
hem bedremmeld en zenuwachtig.
»Ik vree?, dat u rajjn schrijven verkeerd
hebt opgevat, Mr. Trent,* stamelde hjj.
Doch Trent, die er alleen aan dacht, wat
bjj doorstaan had om de reusachtige som
bjjeen te brengen, viel hem op ruwen toon
in de rede:
Dit is geen vriendschappelijk bezoek,
Mr. Sinclair, maar 't betreft eenvoudig het
afdoen van zaken. Ik wenscb mjjn rekening,
tot den laatsten penning met u af te slui
ten, en mjjne aandeelen terug te nemen.
Ik heb het volle bedrag afgedragen. Laat
een uwer klerken de intrest-rekening op
maken.*
De directeur schelde om den sleutel van
de brandkast. Hg opende die, en nam er
roet bevende vingers de aandeelen uit.
»Heb ik goed verstaan, Mr. Trent, dat
gjj onze geheele rekening wenscht te ver
effenen?* vroeg hjj.
Geheel en all* antwoordde Trent.
Het zal ons groot Led doen, u te ver
liezen.*
>Laat bet leed aan mjjne zjjde bljjven,*
hernam Trent driftig: »gjj hebt uw best
gedaan om mg te ruïueeren, gjj en die
lasteraar Da Souza, die mg aan u gerecom
mandeerd heeft. Zoo 't u gelukt ware, om
deze aandeelen heden of morgen ter beurze
te brengen, weet gjj zeer goed, wat daar
van bet gevolg zou zjjn geweest. Ik weet
Advertentiën van 16 regels 50 et. Elke regel
meer 71/» et. Groote letters naar plaatsruimte.
Buitenland.
Uit Parjjs wordt dd. 17 Aug. gemeld
niet zeker, wiens rol gjj gespeeld hebt, maar
ik kan het gissen 1*
•Ik kan u verzekeren, Mr. Trent,* ant
woordde de directeur op zal venden toon,
dat gg u de zaak geheel vprkeerd voor
stelt. Ik wil bekennen, dat ons schrijven
wel wat kort was. Kom, laat ons de zaak
laten zooals zjj was. Ik ben gerust. Wjj
znllen de aandeelen weer in de brandkast
leggen, en gij behoudt uw geld.*
•Neen, ik ben een.... dief, als ik het
doe!* riep Trent woedend: »gjj hebt nw
geld ontvangen, en ik wil mjjne aandeelen
terng. Ik verlaat de Bank niet zonder deze
en nogmaals, ik moge een dief zjjn,
als gjj mjj hier ooit terng ziet
Zoo weerstond Trent, zonder de hulp van
één enkelen vriend, de grootste samenzwe
ring, die ooit tegen een Maatschappij ge
smeed werd.
Er waren navragen bjj hem ingekomen,
omtrent zjjn recht op de Concessie, en aan
allen verschafte hjj de meest afdoende en
onweerlegbare zekerheid. En tioh wist hjj,
toen de bears gesloten was; dat hjj geen
penning ter wereld meer bezat, en scheen
het een jjdele hoop, dat hjj den volgenden
dag zon kannen overleven
Doch zie, in den morgen kwam er een
sensatiewekkend telegram uit Bekwando!
Nog eer er een schacht gedolven was, was
daar een aan&ienljjke hoeveelheid goad ge
vonden 1Toen staken zjj, dia hunne
>Bekwando's< hadlen opgehouden, hunne
ochtendbladen bjj zich, en begaven zich
lachend naar hunne kantoren. De prjjzen
stegen met elke minuut, en Trent's dirtc-
Een motorwagen van de Metropolitaiu
geraakte in brand onder 't station Pigalle.
E?n paniek ontstond onder de reizigers. Er
hadden geen ongelukken plaats.
Da koene luchtschipper, die aan de boor
den der Seine zooveel bekjjks heeft gehad,
Santos Dumont, zal in het a.s. jaar wel
uit Parjjs vertrekken ora de gegoede Yankees
met zg'n knnst- en vliegwerk te gaan ver
bazen. Hot komitee voor de wereldtentoon
stelling te St. Lonis, heeft n.l. het besluit
genomen, tjjdens de groote wereldkermis
een of meer wedvaarten voor luchtscbippers
te organiseeren. Santos Dnroont, die zoowel
door het opstrjjken van den Deutsch-prjjs
(ad 100,000 frks.) als door zjjn pogingen
ona door opstjjgineen te Londen eu te New-
York den buidel te spekken, afdoende be
wezen heeft, dat, bjj het aardsche sljjk geens
zins veracht, zal zeer zeker zjjn geluk te
St. Louis gaan beproeven als hjj ten
minste voor dien tjjd niet op het asfalt der
Parjjsche straten te pletter valt.
De door het tentoonstelliegskomitee be
schikbaar gestelde prjjzen zjjn boog genoeg.
De hoofdprjjs zal c. a. 200,000 M. groot zjjn
hjj valt ten d;el aan den bestuurder van het
luchtschip, dat, volledig bemand, driemaal
acht-reen een aangegeven baan van 16 tot 24
K.Vf. aflegt, eu daarbjj zonder fout de voor
geschreven zwenkingen naar rechts en naar
links uitvoert. De overige prjjzen zullen ge-
zameuljjk ongeveer evenveel bedragen als de
hoof iprjjs.
B#halve Santos Dumont worden nog als
vermoedeljjke deelnemers aan den wedstrjjd
genoemdde EngelschelnchtschipperSpencer
en de Amerikaan Leo Stevens.
Een eskadron Afrikaaasche jagers te Ain
Ssfra heeft Zondagnacht bevel ontvaugen,
met geforceerde marschen op te rukken
naar het zuiden van Algerië, waar ernstige
onlusten uitgebroken moeten zjjo. Volgens
gerucht zg'n daar posten aangevallen.
Een telegram uit Helsingfors dd. 18 dezer
luidt
H -t opperdek van een sle-pboot, die met
een pchip op sleeptouw bezoeker? van de
wedreunen naar de omliggende torpen wilde
brengen, is bezweken onder den last der
opeengehoopte menschen. De menigte viel
in zee of op de zich beneden bevindende
personen. Er zjjn 30 tot 40 dooden en vele
zwaargewonden.
De gouverneur van Jamaica heeft aan
tenren zonden hem eene uitnoodiging voor
de lnuch in West-End. Elkeen dreef den
spot met de bulletins van gisteren. Toen
de bears gesloten werd, had Trent 100.000
pond verdiend, en werd door geheel Londen
als de steunpilaar der geld wereld vergood
Toen eerst begon hg de overspanning
zjjner zenuwen te gevoelen. Zjjn strenge
oogopslag was geen oogenblik veranderd
men had hem op de gewone tjjden overal
in de City gezien, zjjn hoed ietwat beter
opgestreken dan gewoonljjk, zjjn knoopsgat,
wat sierljjker opgesmukt, eu zjja gelaat in
voortdurend lachende plooi.
Niemand giste, welke doodsangsten hjj
doorstaan had; niemand wist, dat hjj den
nacht had doorgebracht in een kleine her
berg, twaalf mjjlen van Londen verwjjderd,
waarheen hjj zich den vorigen avond na
negen nnr te voet begeven had. Hjj had
ni-mand in zg'n vertrouwen genomenzelfs
zjjn kassier had geen begrip, vanwaar de
onmeteljjke sommen kwamen, die hjj aller-
wege had uitbetaald. Doch toen alles voorbjj
was, verliet hjj de City, en liet zich, mach
teloos achterover in zjjne vigilante liggend,
naar Pont Street brengen. Hier sloot hjj
zich in zjjn kamer op, ontdeed zich van
zjjn jas, en wierp zich met een zjjner zwaarste
sigaren in den mond, op de sofa.
>Zoo je ieuiand, wie het ook zjjn moge,
tot mjj toelaat, Miles, zeide hjj tot zjjn
lakei, »werp ik je het huis uit!* Hoewel
de schel ook herhaaldeljjk overging, bleef
hjj dus alleen. Doch, toen hjj daar met
half gesloten oogen ternederlag, en de mar
telingen der laatste uren opnieuw doorleefde,
het Engelsche departement van kolotnën
geseind, dat de wervelstorm, die over dat
eiland is gewaaid, schromelijke verwoestin
gen heeft aangerieht. Volgens de laatste, nog
onvolledige opgave, zjjn zeventig menschen
omgekomen en tusschen de vjjf- en zes
honderd gekwetst. Het oosteljjk stnk van
het eiland is geheel verwoest. De pisang-,
cacao- en koffieplantages zg'n er wegge
vaagd. Een heele bevolking is dakloos. Te
Port Antonio zjjn slechts zes huizen over
eind gebleven. Verscheiden groote en een
aantal kleine vaartuigen zjjn op het strand
geworpen. Kingston is zonder electrisch licht
en zonder drinkwater. De storm heeft de
inrichtingen daarvoor verwoest. Door den
stortregen, die met den orkaan vergezeld
ging, zün de rivieren overstroomd; vele
menschen zjjn daardoor verdronken.
De bananenhandel zal vermoedelijk negen
maand3n lang stilstaan. Er is maar voor
een week voorraad aan levensmiddelen. De
regeering van het eiland vraagt hulp in
Noord-Amerika en Engeland, om een hon
gersnood af te wenden.
De Poortermeester vnn Londen zsl een
bjjstandsfonds openen.
Miss Hobhonse schrijft nit Pretoria, waar
zjj zieh thans bevindt, aan de te Kaapstad
verschijnende »Sontb African New»,* dat
een groot gedeelte der Boeren zich in een
toestand van verschrikkelijk gebrek bevindt.
Velen van hen, zegt zjj, sterven lettorljjk
van honger. Zjj besluit haar brief met een
beroep op de edelmoedigheid van de Ka
penaars.
De Londensche bladen maken uitvoerige
bizonderheden openbaar over de ernstige
wanordeljjkhedan, welke te Battersea eene
voorstal van Londen, welke vooral door
werklieden wordt bewoond zg'n voor
gekomen.
In dit stadsdeel wil een zeer groot aan
tal bewoners de nienwe belasting voor het
onderwjjs niet betalen, en daarom vaar
digden de autoriteiten heel wat bevelschrif
ten voor beslagnemingen nit.
De openbare verkoop van die in beslag
genomen goederen zou Donderdag plaats
hebben.
De menigte toonde zich echter zeer vjjan-
dig tegen de beambten, die met de leiding
van dezen verkoop belast waren. Een dez^r
haalde ten slotte een revolver nit den zak
en gaf vnnr. De revolverschoten gaven het
sein tot een verschrikkeljjk gevecht.
vernam hjj plotseling een stem, die hem
verschrikt deed overeind springen. Ja, er
was g?en twjjfel aan, zij was reads hier!
Hjj snelde naar de denr, en opende die
Ernestine en kapitein Francis stonden in
het portaal!
Hjj gat hua een wenk, hem in de kamer
te volgen. Ernestine's gelaat was vuurrood,
en hare oog9n* schitterden geweldig. Zjj hief
hare voile op, en keek hem verachte!jjk aan.
Waar is hjj vroeg zjj. »Ik weet alles.
Ik verlang hem onmiddelljjk te zien
Dat hangt er van af,< zeide hjj op koelen
toon, >of hjj in staat is u te zien!*
Hjj schelde.
Zeg aan Miss Fullagher, dat ik haar
versoek, even hier te komen,* gelastte hjj
den lakei.
Hjj bevindt zich das in dit huis?*
riep zjj.
Trent scheen haar echter noch te z:en,
noch te hooren. Na verloop van eenige
minuten trad een jonge dam-1, in het gewaad
van hei: voornaamste hospitaal van Londen,
in het vertrek.
Miss Fullagher, hoe bevindt zich nw
patiënt?* vroeg hjj.
Wjj hebben zeer veel moeite met hem,
sir,* antwoordde de liefdezuster, >hjj was
vannacht verschrikkeljjk opgewonden, en is
dientengevolge thans zeer z wak. Is dit
de jong«2 Lady, sir?*
Dit is de jonge dame, voor wie ik u
verlof heb gegeven, haar tot hem toe te
laten, zoo gjj het raadzaam acht.*
Wordt vervolgd).
