Het Land van Hensden en Allena, de Langstraat en de Bommelerwaard. De Heilige Schelp. De ziel van de negotie. Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. M 2254. ZATERDAG 26 SEPT. 1903. land van altena VOOR Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprjj»: per S maanden l.OO. franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. "n. Uit het feit dat de regeering zorgt voor de munt van het land, volgt van zelf dat vreemde munt hier niet gang baar is. Men moet dit echter niet ver keerd opvatten. Het beteekent alleen dat niemand kan verplicht worden om vreemd geld in betaling aan te nemen. Wil men het toch doen, dan staat het ieder vrij en aan de grenzen maakt men er zelden bezwaar in, want daar kan men met vreemd geld even goed koopen als met het onze. Wat de munt van het eigen land betreft, die is men verplicht in betaling aan te nemen maar dat die verplichting niet onbeperkt is, zullen wij later zien. Men onderscheidt de munt namely k in standaardgeld en pasmunt. Het standaardgeld bevat nagenoeg de volle waarde aan edel metaal, goud en zilver, of, bevatte die ten minste ooi spronicelijlctoen het gemaakt werd. Wat het zilver betreft is dit later ver anderd, zooals wij in het vervolg zullen zien. Het gouden tienguldenstuk, de rijks daalder, de gulden en de halve gulden, behooren alle tot het standaardgeld, dat zoogenaamd wettig betaalmiddel is en dat men tot elk bedrag aioet aannemen. Zóó is b.v. iemand, die aan een ander tienduizend gulden te betalen heeft be voegd om met tien duizend enkele gul dens aan te komen en mag dit niet worden geweigerd. Met de pasmuntkwartjes,dubbeltjes, stuivertjes, halve stuivers, centen en halve centen, is het anders. Deze munt, die wat het zilver betreft, met andere metalen is vermengd, zoodat het gehalte minder is, is slechts voorwaardelijk gangbaar. De zilveren pasmunt behoeft men slechts tot een bedrag van tien gulden aan te nemen en de bronzen pas munt slechts tot een bedrag van één gulden. Het standaardgeld wordt dus van tweeërlei edel metaal gemaaktgoud en zilver. Daarom is men gewoon te zeggen dat wij den dubbelen of ook wel den hinkenden muntstandaard heb ben; die standaard hinkt om zoo te zeggen op twee gedachten. FEUILLETON. 2) »Dat raadsel is nog altjjd niet opgelost maar één ding is zeker de Chank is nooit weer teruggebracht naar Kalkana. Juist ten tjjde van den diefstal had de Nizam gebrek aan geld, en Borrodale was zeer rjjk. Ten einde een openbaar schandaal te vermjjden, leende Borrodale den Nizam, drie honderd dnizend ropjjen, terwgl de Nizam hem een verklaring gaf, dat hg het geld terug zou ontvangen, zoodra de schelp weer aan den tempel werd terug gegeven. Borrodale moest zich wel tevreden stellen met die verklaring, die door getuigen geteekend werd; en ook de tegenwoordige Nizam heeft beloofd er zich aan te zullen houden, zoodra de schelp door een der familie leden terug gebracht wordt naar den heili gen tempel te Kalkana. •Al zeer spoedig na den diefstal verloor Borrodale door een reeks van tegenspoeden, zgn ontzaglijk fortuin, zoodat hg arm ge storven is. Zgn vrouw overleefde hem niet lang, en toen is Lucy bjj mg gekomen, Borrodale heeft in zgn testament gezegd, dat de ropgen, die de Nizam zou betalen, indien hg de Chank ooit terug kreeg, het erfdeel moesten zgn van Lucy en haar kinderen, maar indien Lucy mocht komen te sterven zonder kinderen na te laten, dan moest dat geld het eigendom worden van Walter, het oudste kind van mgn dochter. Kunt gg de geschiedenis volgen >Zeer goed,* hernam ik. >,t Is een buitengewone geschiedenis, maar de wjjze Hierboven hebben wij reeds opge merkt, dat het standaardgeld oorspron kelijk nagenoeg de volle waarde aan edel metaal bevatte en dat behoort ook zoowant de bestemming ervan is om de wezenlijke waarde te vertegen woordigen van hetgeen men er voor koopt; terwijl de pasmunt alleen maar gemaakt is voor de behoefte van het kleine verkeer. Het zilver standaardgeld heeft echter lang niet meer zijn oorspronkelijke waarde. Zilver is een metaal, waarin een zeer uitgebreiden handel gedreven wordt en waarvan de markt aan rijzing en daling onderhevig is, en naarmate er meer goud kwam, werd de waarde van het zilver gaandeweg minder. Op dit oogenblik is onze gulden shchts on geveer 43 cent waard. Goud is dan ook beter dan zilver geschikt voor de munt. Terwijl de meeste staten, even als wij den hinkenden munt standaard hebben of althans het een maal bestaande zilvergeld nog gebruiken, heeft men in Engeland alleen goud stan daardgeld. De waardevermindering van het zilver heeft ten gevolge dat het zilver geld bij ons een zoogenaamden gedwongen koers heeftwant men moet het tot de volle waarde aannemen. Koopt iemand een hectoliter graan voor tien gulden en betaalt hij met een goüd tientje, dan geeft hij de waarde; maar betaalt hij met vier rijksdaalders, dan betaalt hij veel minderhij betaalt maar ruim vier gulden. Dit hindert echter niet, want de graan handelaar kan toch met zijn vier rijks daalders voor eene waarde van tien gulden koopen of ze inwisselen tegen goud geld. De verlaging van den zilverprijs zou een groot bezwaar opleveren, wanneer het een ieder vrijstond om geld te laten maken zooveel hij wilde. Dit is echter niet het geval. Vroeger was dit wel zoo, maar de munt is, wat het zilver betreft, voor particulieren geslotenDit geschiedde reeds vele jaren geleden, toen de ver houding tusschen de waarde van het goud en het zilver door de daling der zilverprijzen verbroken werd. Men moest wel tot dien maatregel overgaan. Gesteld b.v. eens dat een handelsbuis tegen de bestaande lage prijzen gekocht had een partij van duizend kilogram zilver en waarop gg haar vertelt, maakt haar toch zeer dnideljjk.* »Dan zal ik maar verder gaan. Jartn achtereeo hebben wjj niets meer gehoord van de Chank, maar in de laatste twee weken is er iets buitengewoons voorgevallen. Ik ontving een kabeltelegram van een han delaar uit Colombo, die Bahajee heet. Dat telegram diende om mg te doen weten, dat hg berichten had ontvangen omtrent de groote Chank en hg verzocht mg zoo spoe dig mogelgk in Colombo te komen. Dat be richt verraste mjj zeer en ik sprak er over met Lucy en Walter. Walter kon zgn kan toor in de stad niet verlaten, en ik ben te oud om zulk een groote reis te ondernemen. Daarom besloot Lucy, die een heel flink meisje is, zelf op die zaak af te gaan. En nu heeft zjj passage genomen aan boord van de North Star* en gaat ze aanstaan den Donderdag met u op reis. Wanneer de Chank wordt teruggevonden, ontvangt zjj ongeveer dertig duizend pond.* Mgn hemel!* riep ik uit; »dat is de moeite waard.* Dat is het zeker, maar dat neemt niet weg, dat ik Lucy toch ongaarne zie vertrek ken. Zg is nog jong en zg weet nog zoo weinig van de werold. Als de Challoner's, nog te Colombo wonen, zullen zg haar ze ker met hun raad ter zgde staanmaar is dat niet het geval »Hebt gg telegrafisch gevraagd of zg daar nog wonen?* •Neen, mgnheer Conway,* hernam de oude mankabeltelegrammen zgn kost baar, en Lucy meet toch in elk geval gaan. Als zg de Challoner's niet ontmoet, moet zg in het Oriental Hotel haar intrek nemen, en ik heb haar gezegd, dat zg dan de hulp moest inroepen van Bahajee. 't Is natuurlgk in zgn belang als hg de Chank voor haar Advertentiën van 16 regel» 60 et. Elke regel meer 77t ct. Groote letter» naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Din»dag- en Vrijdagavond ingewacht. daarvan aan 's Rijks munt te Utrecht, rijksdaalders liet maken. Dan zouden daardoor immers buitensporige winsten door hem worden gemaakt? Met dat nieuwe geld zou men zeker door in wisseling geld zien te krijgen. Met dat goud geld zou men weer een kolossale partij zilver opkoopen en daarmee weer zilver geld laten aanmunten, enz. Be halve dat op die manier al het goud geld zou wegvloeien en men telkens nieuw zou moeten laten aanmaken, zou er toch ook veel te veel zilver geld in omloop komen, zoodat het steeds als betaalmiddel voor vaste sommen zou worden aangezien, wat zeer lastig zou wezen. Maar bovendien, wij zeiden het reeds, er zou veel te veel geld komen en hier komen wij op een belangrijk puntwant het is een groote dwaling van velen, dat er nooit te veel geld kan zijn. Het tegendeel is waar en al ware de wereld er vol van, het zou toch niemand baten. In een volgend artikel zullen wij dit duidelijk aantoonen. Wordt vervolgd). Buitenlojnd. Men verwacht in Engeland een groote staking onder de arbeiders in de kolenmg- nen. Tweeduizend werklieden aan de »Pem- berton Collieries*, in denabgheid van Wigan, dreigen het werk te zullen neerleggen. Zjj worden door eon machtige arbeidersvereni ging gerugsteund. Ook in het Bolton-distrikt verwacht men dat honderden arbeiders staken zullen. Volgens een brief uit Rusland aan de »Times« zouden de onlusten tegen de Joden te Gomel, in het gouvernement Mogilef, op 14 dezer, van veel ernstiger aard geweest zjjn dan men beweerd heeft. Vier straten, door Joden bevolkt, moeten uitgeplunderd zjjn. Over het verlies aan menschenlevens is niets zekers bekand, maar men spreekt al van een tweede Kisjinef. Een familielid van Georges Obrenovitch, de zoon van wglen koning Milan en me vrouw Christich, vertoeft tegenwoordig in België. Hg heeft de volgende verklaringen afgelegd: Koning Alexander had, korten tjjd voor zgn dood, het plan opgevat zgn halve broeder Georges aan te wjjzen als opspoort, want ik heb hem een groote som beloofd, wanneer hg de zaak tot een goed einde brengt.* •Iotusschen dank ik u zeer, mgnheer Birchell, voor het in mg gestelde vertrou wen, en ik kan u de stellige verzekering geven, dat ik uwe kleindochter zooveel mo- geljjk behulpzaam zal zgn.« En ik beloof u ook, dat ik voor uwe kleindochter zal doen, wat maar eenigszins in mgu vermogen is,« zeide Qaentin. De oude professor drnkte ons allebei de hand. >Daar ben ik van overtuigd,* hernam hg; »ik stel in u beiden hit volste vertrou wen. Maar gaat met mg mede naar mgn huiskamer; ik zou u gaarne aan haar voor stellen.* De oude professor Birchell ging ons voor naar een kleiner vertrek aan de andere zgde van de gang. Toen wg binnen kwamen, stond een jong meisje bjj de theestoof. Onze voetstappen hoorende, keerde zg zich om en zette een koperen ketel, dien zg in de hand hield, op de theestoof neer. De thee is nog niet geheel gereed, groot vader,* zeide zg, Birchell aanziende. »Dat doet er niets toe, Lucy,* hernam hg, »wjj hebben nog den tjjd. Ik breng u hier twee bezoekers, die op reis uwe metge zellen zullen zgn. Mag ik ze aan u voor stellen de heer George Conway, admini strateur op de >North Star*, en de heer Michael Qaentin, die geen vreemdeling meer voor u is.« Na met een enkel woord geantwoord te hebben op haar grootvaders introducties, wjj Ida Lucy opnieuw haar zorg aan het zetten van de thee. Zg had juist drie kopjes thee ingeschonken, toen ik de voordeur met geweld hoorde troonopvolger. Koningin Draga, die haar eigen broeder op den troon wilde brengen, verzette zich hiertegen, maar haar invloed verminderde. De jonge Georges heeft trouwens verschei dene aanhangers in het Servische leger. Rusland zoowel als Oostenrijk hadden eenige maanden geleden het vorlangeü te kennen gegeven met de opvoeding van Georges be last te worden, wat echter mislukte. Te Belgrado heeft men ten slotte een complot ontdekt om Georges Obrenovitch te Constan- tinopel te vermoorden. Zijn moeder wenscht hem niet op den troon te zien. Tot nu toe heeft ze haar zoon nog niet medegedeeld, dat hg een kind van koning Milan is. Zoo dra dit noodig is zal zg het hem zeggen. De »Patrie« verneemt uit Marseille: Ten gevolge van de gebeurt 3nissen in Macedonië heeft de Pransche regeering besloten 4000 man naar Kreta te zenden met voorraad voor een veldtocht van zes maanden. Een smaldeel ligt gereed ou naar de Levant koers te zetten. Er is een kennisgeving van de Russische regeering verschenen van den volgenden inhoud De aanvank^lgk van goeden uitslag ver gezelde invoering vtfn hervormingen in de drie Turksche provinciën en Macedonië is verstoord door de comité's, die met baat zuchtige doeleinden de bestuursorde van Macedonië in een Bulgaarsch Macedonië wilden veranderen, met schending van de rechten en voorrechten van andere Christe lijke volken. Ondanks aanvankelijk geno men tegenmaatregelen van da Bulgaarsche rageering vond de beweging in het vorsten dom zelf aanzienlijke verbreiding, aangezien men hoopte dat de opstand Rusland zou dwingen, metterdaad tot steun van de on uitvoerbare plannen van de leiders der be weging in te grjjpen. Aan deze verderfelijke dwaling kan een einde gimaakt worden, in de eerste plaats door te verhin ieren dat nieuwe benden in het Turksche gebied vallen en door de opheffing van de comité's der revolutionaire actie. In dezen geest hebben de regeeringen van Rusland en van Oosten rgk- Hongarije nogmaals gebiedende vertoo- gen te Sofia en te Konstantinopel ingediend. Bovendien hebben de mogendheden, die het dichtslaan, en tegeljjkertjjd zagik een vluchtig rose kleurtje op mejuffrouw Borrodale'sbleeke wangen Wat zon dat zjjn?« dacht ik, terwgl mga belangstelling gaande werd gemaakt. »Hé,« zeide de oude heer, terwgl een verdrietige uitdrukking over zgn gelaat gleed, >waarom zou Walter zoo vroeg thuis ko men Nauweljjks had hg die woorden uitge sproken of de deur werd luidruchtig open gedaan, en een jonge man van ongeveer aeht en twintig jaar trad de kamer binnen. Welzoo!* riep hg uit, Quentin gewaar wordende, »gjj hier? D&t treft goed. Ik dacht reeds, dat gg van middag hier zoudt komen, daarom ben ik opzettelijk wat vroeger weggegaan van het kantoor. Heb je nog wat thee voor mjj, Lucy? Wat is 't hier warm! Waarom stook je toch zoo hard?* Grootvader heeft het koud; daarom moet de kamer altjjd goed warm gehouden worden, Walter,* zeide het jonge meisje op ernstigen toon. •Walter,* zeide de heer Birchell, »laat ik je voorstellen aan mgn vriend, den heer Conway.* Harrison deed mg de eer aan mjj even toe te knikken en ging toen dicht bjj Q aentin op de sofa zitten. Zgn voorkomen had al zeer weinig aantrekkelijks voor mjj en gaf mg geheel en al den indrnk van een mauvais sajet. Mgn kop thee geledigd hebbende stond ik op om afscheid te nemen. •Ik hoop n dus aanstaanden Donderdag op de boot te ontmoeten, mejuffrouw Bor rodale; en waar ik n van eenigen dienst kan zgn, houd ik mg ten zeerste aanbe volen.* •Gaarne,hernam zg, mjj vriendelgk toelachende. Berljjnsche verdrag hebben geteekend, hun vertegenwoordigers bjj de Porte en in Bul garije opgedragen, dnideljjk te maken, dat de toestand zooals hjj op 't oogenblik door de comité's is teweeg gebracht, het stand punt van de mogendheden tegenover het door Rusland en Oostenrjjk-Hongarjje uit gewerkte program van aetie niet verandert, en Tnrkjje noch Bulgarjje in geval van openlijken of heimeljjken tegenstand tegen de uitvoering van dat program op den bjjstand van eenige mogendheid te rekenen heeft. De >Times< verneemt uit New-York, dat volgens gernchten die daar loopen, de staat Panama zich opmaakt om zich van Co- Inmbië los te scheuren. Die geruchten vinden bevestiging hierin, dat verscheiden Ameri- kaansche avonturiers naar Panama vertrok ken zijn, terwjjl er in de Vereenigde Sta ten groote bestellingen wapenen en munitie voor Panama zgn ge laan. Hat schjjat dus inderdaad of Panama het voorbeeld van Cnba zal volgen. Uit Konstantinopel wordt gemeld, dat vier of vjjf Engelsche oorlogsschepen in de Levant last ontvangen hebben, zich voort durend gereed te honden om naar de Turk sche wateren op te stoomen; een dergeljjk bevel zen ook aan de drie Fransche oorlogs schepen gegeven zgn. De correspondent van de Times* te Moskon zegt dat de toebereidselen der Ras sen aan de Zwarte Zee voortduren. De op perbevelhebbers van de drie militaire afdee- lingen van het zuiden moeten alles gereed houd in om zoo noodig drie lichtingen van de militie dadeljjk te knnnen mobiliseeren. Het orgaan der Macedonische opstande lingen Bulletin de 1' Autonomie, dat te Sofia verschgnt, verklaart, dat de Macedo nische komitees niet gaarne zouden zieu dat Bulgarjje in een oorlog gewikkeld werd. Zjj stellen de vrgmaking van Macedonië op raimere grondslagen dan men algemeen in Bulgarjje dit doet. Zg verhalen niet dat sommige van de talrgke rassen in Macedo nië even ongaarne afhankeljjk zjjn van Bul- garjje als van Tnrkjje, en dat wanneer Bul garjje de overmacht kreeg, dit het teeken zou zgn tot een groote tegenwerking, waar van Tnrkjje alleen zon psofiteeren. De op- Dank u, Conway,* zeide de professor. >'t Is een groote rust voor mjj, dat gg haar onder nwe hoede neemt. God zegene u.« •Ik verliet het hnismaar den ganschen verderen dag doemde telkens weer Lucy's bleek, sympathiek gelaat voor mg op, evenals d8 eigenaardige, zonderlinge uitdrukking, die ik op Qnentin's gelaatstrekken had waargenomen. Wat was het een zonderlinge zaak, waar dat jonge meisje op uitging! Zon er niet iets achter schnilen En wat voor mau zou die Harrison toch zgn? De eerstvolgende dagen vlogen om, en Donderdagmorgen om acht nar kwam me juffrouw Borrodale aan boord van de »North Star*. Qaentin was reeds vroeger gekomen. Toen ik op het dek kwam, zag ik hem met haar spreken. De onde professor had zjji kleindochter niet begeleid, maar Harrison was met zgn zuster medegegaan. •Goed sncces, Lucy!« waren zgn laatste woorden. »Zie maar gedaan te krjjgen, dat de Nizam je de ropgen uitbetaalt, dan kom je terug als een rjjke dame.* Haar tot af scheid met gemaakte vriendelijkheid toe lachende, verwijderde hjj zich en verzocht Qaentin hem tot aan de loopplank te ver gezellen. Zg fluisterden nog een oogenblik met elkander, de bel werd geluid als een teeken dat allen die geen passagiers waren, de boot moesten verlaten, en weldra stoomden wg weg. Gelukkig hadden wjj onderweg geen en kel avontuur, en had ik gelegenheid menig gezellig aartje met mejaffrouw Borrodale door te brengen. Al zeer spoedig had zg haar verlegenheid tegenover mjj overwonnen en keuvelde zjj met mg over haar groot vader en haar huiseljjk leven. Wordt vervolgd). NIEUWSBLAD

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1903 | | pagina 1