el Land van Heusden en Allena, de Langstraat en de Sommelerwaard.
De Taal.
DINSDAG 29 DEC.
1903.
Heilwenschen.
Uitgever: U. J. YEE5MAH, Heusden.
M 2280,
Uws VAN
VOOS
Het nummer van Zaterdag a s
verschijnt een dag vroeger, ert
wel op 1 Januari.
In dit nummer is weder de ge
legenheid opengesteld tot het
plaatsen van
Hiervoor wordt tijdige toezen
ding verzocht.
Het is thans ongeveer een eeuw ge
leden, dat Rusland, Pruisen en Oostenrijk
bij drie elkander spoedig opvolgende
overeenkomsten het koninkrijk Polen
onder elkaar verdeelden. Gegeven het
slechte bestuur, dat eeuwen lang Polen
belet had, zich tot een machtig rijk te
ontwikkelen, kan men deze verdeeling
niet als een ramp voor de Poolsche
natie beschouwen. En ook kan niet met
recht worden volgehouden, dat de Pool
sche onderdanen door Rusland, Pruisen
of Oostenrijk onrechtvaardig worden
geregeerd. Zij worden behandeld als
alle andere inwoners der bovengenoemde
landen, met alle plichten en alle rechten
van ieder staatsburger. Ondanks dit is
blijven bestaan een Poolsche natie. De
Polen van Pruisen voelen zich Polen
en geen Pruisen en evenmin gevoelen
de bewoners van de Russische en Oos-
tenrijksche geannexeerde gedeelten van tooneel geweest van heftigen strijd
het oude koninkrijk zich Russen en tusschen Walen en Vlamingen, die uit
Oostenrijkers. Het is gemakkelijk in te niets anders dan uit verschil in taal
zien, dat hiervoor maar één oorzaak te voortvloeide.
de Germaniseering van de zijde der
Polen wordt uitgeoefend. Een volk van
zijn vrijheid berooven, wordt soms met
succes gedaanmaar een volk van zijn
taal te willen berooven, gelukt nimmer.
Polen is niet het eenige voorbeeld,
dat wij kunnen aanhalen om de groote
kracht te bewijzen, die van een taal
uitgaat. De Denen van Sleeswijk-Hol-
stein willen Denen blijven, omdat zij
Deensch spreken en daardoor Deensch
gevoelen. Het grootste gedeelte der El-
zassers en Lotharingers, die Fransch
spreken, willen Franschen blijven, om
dat zij Fransch spreken en Fransch
gevoelen.
Van waar de ontevredenheid der
Finnen over het Russisch bewind?
Voornamelijk omdat zij Finnen zijn,
dat wil zeggen Finsch spreken en
Finsch gevoelen en geen Russisch. Van
waar de haat der Ieren tegen Engeland
Voor het grootste deel waarschijnlijk
van wege het onrechtvaardig en egoïs
tisch bestuur van uit Londen, maar
het valt niet te ontkennen, dat dit niet
meer is dan de aanleiding tot dien haat,
die zijn eigenlijken grond heeft in het
verschil in taal. De Ieren spreken Kel
tisch. Eenheid van bestuur, eenheid
van economische belangen, eenheid van
godsdienst zelfs zijn niet bij machte de
klove te dempen, die door het verschil
in taal twee volken van elkander scheidt.
De Oosten rij k-Hongaarsche monarchie
is hier een sprekend bewijs voor, en
ook de Belgische Kamer is dikwijls het
vinden is: de Poolsche taal. Het punt
in het Zuid-Oosten van Silezië, waar
de drie keizerrijken aan elkaar grenzen,
is in geen enkel ander opzicht dan uit
een administratief oogpunt een schei-
dingspunt. De drie stralen, die uit dat
punt loopen en de staatkundige grenzen
tusschen de drie keizerrijken vormen,
zijn allerminst scheidingen tusschen de
bevolking, die aan beide zijden dier
stralen Polen zijn. Zij voelen zich aan
elkander verbonden en hun verschil van
nationaliteit wordt door hen niet sterker
gevoeld dan het verschil tiisschen be
woners van verschillende gemeenten in
ons land. De oorzaak hiervan is, dat
zij dezelfde: de Poolsche taal spreken.
De Pruisische regeering begrijpt dit heel
vloed wij duidelijk in de geschiedenistasechendeks-passagiers. Ongeveer 130mijlen
en de hedendaagsche politiek kunnen toD westen van Kano Fastniet, op de ïer-
waarnemen, wordt ook door filosofen
als een vaststaand feit geconstateerd.
Hiermede te rade gaande, is ook de
nieuwere wetenschap der volkenkunde
geneigd bij de indeeling der menschen-
rassen en volken evenveel aandacht te
schenken aan de ethnologische verschil
len van taal en de daaruit voortvloeiende
geschillen van denken en gevoelen, als
aan de anthropologische verschillen tus
schen huidkleur, haargroei en schedel
vorm.
De drie groote nog onaangevulde
gapingen in de consequent doorgevoerde
evolutionistische wereldtheorie zijn het
ontstaan van het organisch leven, het
ontstaan van het bewustzijn, en het
ontstaan van het zelfbewustzijn en het
vermogen tot abstracte redeneering bij
den mensch. Zoowel de voorstanders
als de tegenstanders van het evolutio-
nisme zijn het er over eens, dat het
zoeken naar het ontstaan van het men
schelijk zelfbewustzijn neerkomt op het
zoeken naar het ontstaan der taal. Het
bezit van de spraak en de taal is het
groote verschil tusschen mensch en dier.
Mannen als de overleden Duitsche hoog
leeraar te Oxford, Max Muller, de groote
man onzer eeuw op het gebied van ver
gelijkende taalstudie, gaan zelfs zoover,
dat zij beweren, dat de mensch vóór
het bezit van de taal nooit gedacht heeft,
dat de taal de voorwaarde is voor denken,
en dat de oorspronkelijke mensch niet
eerst gedacht en daarna gesproken heeft,
maar eerst gesproken heeft en daarna
In ons eigen land zien wij, dat de
Friezen, die een afzonderlijke Ger-
maansche taal spreken, min of meer
een geïsoleerde plaats innemen en hoe
wel zich Nederlanders gevoelende, toch
ook zich Friezen weten, meer dan
Groningers of Zeeuwen zich Groningers
en Zeeuwen weten.
Wij kunnen verder nog wijzen op
den taalstrijd in Zuid-Afrika tusschen
bet Hollandsch en het Engelsch, en op
Malta tusschen het Italiaansch en het
Engelsch. De Hollanders, die naar Ame
rika zijn verhuisd, zijn Amerikanen
geworden, omdat zij Engelsch zijn gaan
sprekende Hollanders, die naar Zuid-
Afrika getrokken zijn, zijn Hollanders
gebleven, omdat zij de moedertaal hebben
eerst is gaan denken. De taal is ded den ontsnapponden stoom van de
voorwaarde voor de gedachte. I vernielde locomotief.
Wanneer wij ons bewust zijn ge-1
worden van dezen grooten invloed der
taal, kunnen wij moeilijk de pogingen,
die door sommige Europeesche regee
ringen worden aangewend, om die be
woners van hun landen, die een afzon
derlijke taal bezitten, tot het spreken
van de algemeene taal te dwingen, recht
vaardigen. En evenmin kunnen wij het
verstandig vinden. De taal is de een
heid van het volk. Het aantasten van
die taal is het aantasten van het teerste
punt.
goed en tracht door Duitsche kolonie- bewaard,
satie te midden der Poolsche bevolking De groote invloed, dien een taal op
de Polen tot Duitschers te maken. Maar het denken en gevoelen van een volk
het is bekend, welk hevig verzet tegen en van een individu heeft, welken in-
20)
Jit blad verschjjnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementaprga: per 3 maanden 1.06.
vanco per post zonder prjjsverhooging. Aftonderljjke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 50 et. Elke regel
meer 71/, et. Groote letters naar plaatsruimte.
Adyertentien worden tot Dinsdag- en Vrjjdagavond
ingewacht.
Pia»mwKnr-««
scha krist, had zg het ongeluk haar stuur-
toestel zoodanig te beschadigen, dat aan
voortzetting der reis niet gedacht kon worden.
Gelukkig was da boot voorzien van een
Marconi-inrichtingdadelgk werd een uit
voerig bericht geseind naar Crookhaven op
de Iersche kust, bestemd voor de hoofd
agenten der Stoomvaart Mg. te Antwerpen.
Andernaifuur na het afzenden van dit
bericht werden reeds volledige instructies
uit Antwerpen aan boord ontvangen, en
kreeg da boot bevel naar Quaenstowa te
gaan, van waar de eerste en tweede klas
passagiers per stoomschip «Teutonic* zouden
verder reizen en waar een extra boot de
600 tussehendeks-passagiers zou afhalen.
Van deze gelegenheid maakte een zeer groot
aantal passagiers gebruik berichten te sei
nen naar vrienden en familieleden, en nog
voor dat de Iersche kast in het ziehfc was,
waren aan boord antwoorden ontvangen
van verschillende plaatsen op het vasteland.
Enkele reizigers, bevreesd door den langeren
dunr der reis geldgebrek te zullen krggen,
seinden om overzending van reispenningen,
en nog voor dat meu land zag had de pursjr
rjeds machtiging der hoofdagenten ont
vangen net gevraagde uit te betalen.
van
Uit New-Y'srk wordt gemeld: De express
o BaltimoreOhio-lijn ontspoorde acht
mjjlen ten Westm van C mnellsviÜa, in
Pennsylvania, door een houtmassa. Negen
en-veertig personen sjjn gedood, verbrand
FETTILLETON.
DOOR
C. PARKER.
«Zooals £6 verkiest,* antwoordde mjjn
meester en zieh wendende tot een der hee-
ren, zeide hg«Ge zult mg wel willen ver
plichten mjjn getnige te zjjn, niet waar
mgnheer d'Armande?*
«De andere heer, mgnheer Victor was
de getuige van d'Aageville en een oogen-
blik stonden deze twee fluisterend met el
kander te praten.
Toen kwam Victor bjj mgn meester en
d'Armande en zeide dat de graaf geen pisto
len had, maar wel verschillende rapieren
en vroeg of uign meester er iets tegen had
om met deze wapens te vechten.
Op bet antwoord van mijn meester, dat
hg niet het minste bezwaar daartegen had,
schitterden de oogen van den graaf niet
een wille vreagde. Hg vermeende zeker dat
mjjn meester niet schermen kon. Ik wist
echter beter en was bigde otu de keuze.
«Daarna ging men naar buiten en mjju
meester was de laatste die volgde. Toen
hg uit de kamer ging, kwam miss Marie
naar hem toe, greep hem bg den arm en
fluisterde hem iets in het oor. Hg stiet haar
van zich at en keerde zich om, zonder een
woord te spreken.
»Il£ zal nooit het gezicht dier vrouw ver-
j. wveroawatttuusMsaeM c^xanrswraaarBcoaotsaEa*!
geten. Als een blik iemand dooden kan,
dan was mgn meester terstond een lijk ge
weest.
«Het was een vreemd gezicht, daar bui
ten op het grasveld. De tuin was vol heer
lijke geuren en iedere bloem was duideljjk
te onderscheiden in het prachtig licht der
maan.
De gestalten in de laan, wier ontbloote
zwaarden onheilspellend schitterden, geleken
op geheimzinnige duivels. De graaf was zeer
zenuwachtig evenals de twee getuigen. Mgn
meester echter stond kalm op zijn zwaard
te leunen, met een eigenaardigeu glimlach
op zgn lippen. Ik ging naar hem toe en
vroeg hem of hg mg iets te zeggen had.
«Niets,* antwoordde hij, «wjj kannen
tot morgenochtend bljjven schermen, maar
raken zal hg mg niet. Ik heb mg nooit
in beter conditie gevoeld.*
«Ik had vroeger twee duels gezien, maar
nooit zooals dit. De graaf viel mjjn mees
ter als een krankzinnige aan, maar kon
hem nergens raken. Mgn meester bleef zgn
kalmte bshouden en verdedigde zich alsof
ean schermles gaf en meer dan eens
kon hg den graaf geraakt hebben, maar dit
scheen hg niet te willen.
«Zjj waren ongeveer een half uur aan
den gang geweest voor het einde kwam en
dit kwam geheel onverwachts. De graaf
schermde heel losjes en mgn meester, om
een einde te maken, trok plotseling terug
en deed het zwaard van zgn tegenstander
een paar meter in de lucht vliegen. Op
hetzelfde oogenblik verloor de graaf zgn
OultexxlcMndL
Ia het begin der vorige week verliet de
mailboot «Kroonland* Antwerpen met be
stemming naar New-York, aan boord heb
bende een groot aantal eerste en tweede
klas passagiers eu niet minder dan 600
flic «agJjrvMf II, i
evenwicht en voor mijn meester den tjjd
bad zjjn eigen zwaard terug te trekken,
viel hg met zjjn lichaam daarop. Hoewel
mgn meester snel achteruitweek, het was te
laat en zonder een kreet te slaken viel de
graaf neer.*
>Hg he^ft dit aan zich zelf te wjjten,*
zeide mgn meester, terwjjl hg verbleekte.
»Ik had hem willen sparen.*
«Ik heb nooit iemand zoo spoedig zien
sterven. De graaf kromp ineen, toen sprong
hg op, greep met de handen in de lucht
en viel toen dood op den grond.
«Toen wjj allen om het ljjk stonden,
vloog een vrouw, geheel iu het wit gekleed,
op ons toe. Lord Bernard, hoort ge de on
heilspellende golven, de dood is vlak bjj
ons, tuaar toch was ik meer verschrikt toen
ik het gelaat van deze vrouw zag, als op
dit oogenblik na de dood ons bedreigt.
Het was verschrikkelijk. Zg wierp zich op
het ljjk en omarmde het. Toen begreep zg
dat hg dood was.
«Zjj keerde zich om en zag mija meester
aan, die daar met de handen voor het ge
laat stond.
«Jjjl* riep zg nit, «Mgn God, heb jg
dat gedaan?*
Hg kwam van nit de schaduw der hoo
rnen eu strekte zgn armen smeekend naar
haar nit. Maar zg wenkte hem heen te
gaan.
«Ga uit aijjn gezicht,* riep zg wo8sfc nit,
«ga weg, ga weg en keer nooit naar mg
terug. Ncoit! Lafhartige moordenaar, die
het durft wagen een ouden man te ver-
De «Tirues* bevat een bericht, dat van
grooten invloed kan worden, nit een mili
tair oogpunt beschouwd. Kolonel W. Hope
de^lt mede, dat hg na 9y8-jarigen onafge
broken arbeid ten slotte er in geslaagd is
ean volkomen afdoende bereiding te vinden
voor rookloos buskruit. Hij noemt het
«Veloxite". Het bevat 73 meer kruit
dan bet tegenwoordig in gebruik zjjude,
het z.g. »R. F. G.« buskrnit; er zit geen
stikstofverbinding, geen phosphorus en geen
chloraat in. In het gebruik geeft het niet
den minsten rook ook heeft het 't voor
deal, dat het geheel bestaat uit goedkoope
stoffen, dia in voldoende hoeveelheid overal
verkrjj^baar zgn. De ontdekker zegt dat hjj
gedurende zgn onafgebroken vermoeiendan
arbeid niet den minsten steun van het mi
nisterie van oorlog heeft ontvangen.
moorden.
«Cecile,* riep hij wanhopig uit, «het was
zgn eigen sehuld. Yraag aan deze hesren
of ik waarheid spreek en bovendien, ver
geet niet dat ja mgn vrouw bent.*
«Zjj antwoordde met een hartverscheuren-
den lach
«Waag hat niet naast mg te komen, an
ders zal ik je vermoorden zooals jij deed.
Ga heen, ellendeling. Indien mensctien je
niet straffen op deze wereld, dan zal God
je toch eens je verdiend loon geven.*
Zjj liet zich weer op haar knieën naast
het doode lichaam vallen en mgn meester
ging langzaam heen.*
Jack's stem werd zwakker, toen sprak
niet meer en lord Alton vreesde, dat hjj
in zwjjm zou vallen.
«Jaekc, zeide hg haastig, «ik moet de
rest nog weten. Ik weet nog niets van dien
verschrikkeljjken nacht.*
«Wacht een minuut, eventjes maar,* ver
zocht hjj. Lord Alton wachtte in stilte.
Dnisternis maakte h8t onmogelijk buiten te
zien op de wilde, woeste zes, slechts de
reusachtige rotsen staken als donkere mas
sa's uit de zee op. Overal waren zg door
water omringd en hun einde scheen spoe
dig te zullen komen.
«Ik moet u de rest, zoo ganw als ik kan,
vertellen,* fluisterde Jack met ean schorre
stem. «Men raadde mgn meester aan om
te vluchten, mftar hg besloot bg het onder
zoek te blgven en hg werd vrijgesproken.
De algemeene opinie was in zgn gunst ge
weest. Cecile d'Augeville, die werkeljjk zgn
Een ernstige veehtpartjj heeft te Tikvesh,
Macedonië, plaats gehad tnsschen Mnsel-
mrnnen en Bulgaren, op den eersten avond
van het Bairam-feest. Verschillende personen
werden gewond. De troepen herstelden de
orde. Veertig hadjis werden in Monastir
gevangen gezet, omdat zjj een demonstratie
hadden beraamd tegen de hervormingen en
het plan hadden gesmeed Hilmi Pacha te
vermoorden.
De toestand tusschen Rusland en Japan
wordt met dsn dag ernstiger. De «London
Mail* verneemtNa een geheime conferentie
der officieren aan het maritiem station
Sasebo, zgn den 22 dezer z°s slagschepen
onder stoom gegaan. Men meldt nit Kobe
dat alle bruikbare matrozen zjjn opgeroepen.
In de laatste vergadering van het Kabinet
en de oudere staatslieden zou men besloten
hebben zjjn toevlucht tot wapengeweld te
nemen indien de jongste voorstellen niet
worden aangenomen.
Ondanks de vele geruststellende woorden
luiden de jonaste tjjiingen uit Oost-Azië
zeer oorlogszuchtig. Volgens den Japanschen
correspondent van de «Daily Telegraph*
heeft de Russische regeering Japan's ver
zoek om terng te komen op hare beslissing,
dat Mantsjoerjje bniten de onderhandelingen
ligt, met nadruk afgewezen, en dit Japan
zou dwingen Rusland den oorlog te ver
klaren.
Dit wordt zijdelings bevestigd door den
Russischen gezant te Washington, die open-
ljjk verklaart, dat Rasland in allen gevalle in
Mantsjoerjje bljjft en vroeg of laat ook
Korea krjjgt.
«De San*, van New-York, neemt een
merkwaardig batoog op. Het heet daarin,
dat Engeland den oorlog tnsschen Rasland
en Japan kan afwenden. Door tot Rusland
te zeggen, dat Engeland zich anders bjj
Japan zon aansluiten. De vereenigde En-
gelschen en Japanners zouden Rusland ge
makkelijk verslaan. Mocht er dientengevolge
een Europeesche oorlog losbarsten, dan
moest Amerika Engeland bjjstaan, bjjaldien
de Europeesche mogendheden overeenkwa
men levensmiddelen tot contrabande te ver
klaren.
De «Morning Post* verneemt uit Peking:
Een opstand tegen het keizerljjk huis, dien
men vreest, zou de Chineesche regeering
dwingen, in geval van oorlog, een bondge
nootschap met Japan te zoeken. Rasland
verwacht, dat China aan den oorlog zou
deelnemen, en volgens een Pekingschen
vrouw was, ging naar een klooster en wei
gerde hem te zien.
«Wjj keerden naar Engeland terng uw
vader ging in het leger en trok bnitenlands
naar den oorlog. Toen hjj terug kwam, ont
ving hjj bericht, dat zjjn vrouw gestorven
was. Kort daarop huwde hjj Margareta
Montarid, uwe moeder.
«Van hier at behoef ik slechts één stap
te doen naar den nacht waarop hg vermoord
werd.
«Er werd een groot feest gegeven, toen
er een brief waarop «spoed* stond werd
gebracht. Ik moest dien dadelgk naar den
lord brengen. Ik bezag den brief nauw
keurig. God, het was alsof ik een schok
kreeg! Het handschrift was van de doode
Cecile of van Marie d'Augeville, want beider
handschrift was bjjna hetzelfde. Toen ging
ik daarmede naar boven en na een paar
woorden gesproken te hebben, overhandigde
ik mgn meester den brief. Ook hjj was
zeer verschrokken, maar hg hield zich goed.
Daarna ging hg dadelgk naar zgn studeer
kamer en liet mg een oogenblik later roepan.
Ik vond hem zitten met de handen het
hoofd stennende. Hjj keek mg met een ont
steld gelaat aau, maar ik beb geen tjjd om
hierover te spreken. Moet ik door v.rtellen,
lord Bernard?*
>Ja ga voort!* riep hjj radeloos uit, «na
maak je werkeljjk dat is gemakkeljjk sterven
zal. Mgn arme moeder! God behoede haar.*
Wordt vervolgd
