Het Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard. Wat moeten wij eten? M 2315. Broeder en Zuster. Uitgever: L. J. YEEEMAH, Heusden. ZATERDAG 30 APRIL. 1904. Oorlog tusschen Japan en Rusland. '^T Unq ^AN TOOK Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per S maanden f 1.00. franco per poet zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke □ammers 5 cent. Advertentien ran 16 regela 60 et. Elke regel meer 71/, et. Groote lettere naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond imgewaeht. Reeds sedert een paar jaren vindt men in sommige steden hotels en res tauraties die zich als vegetarisch aan melden, 't geen in gewoon Hollandsch zooveel beteekent dat men er alleen plantenkost kan krijgen. En wie er voor een keer gaat eten of er logeert en ont bijt, is zeker tevreden over 't geen hij er ontvangt en over de billijke prijzen. Min of meer moge de oprichting er van in verband staan met het vraag stuk der geheel-onthouding, de hoofd zaak waarom de kwestie zich beweegt is deze: Moet of volgens anderen mag de monsch dierlijk voedsel ge bruiken? Wie uit het laatste oogpunt de zaak beschouwen, maken er een kwestie van zedelijkheid van. Zij be weren, dat het den mensch niet geoor loofd is een dier te dooden, alleen voor zijn genot, 't Zij dan om zijn vleesch te eten of zich met zijn huid te kleeden of zich met zijn vederen te tooien, en zij beroepen zich op de Hindoo's wier godsdienst hun het gebruik van dieren verbiedt en die toch gezond en welva rend en sterk zijn. Maar deze zijde van het vraagstuk zullen wij geheel laten rusten om alleen ons te houden aan de vraag: „Wat is voox* den mensch het door de natuur aangewezen voedsel?" Men heeft de vraag gesteld: „Wat leert de lichaamsbouw van den mensch Wijzen de vorm zijner tanden en de inrichting en gesteldheid zijner inge wanden hem een plaats aan onder de plantenetende of onder de vleeschetende dieren en men is 't er niet over eens geworden. Het meest wees een en ander op overeenkomst met de hoogere apen, die van nature vruchtenetende dieren zijn. En daar SU van de thans op aarde levende menschen zich bijna uitsluitend voeden met plantaardig voed sel, achtten de voorstanders van plan tenkost daarmee hun pleit voor een groot deel gewonnen. Voeg nu hierbij dat een voeding van plantenkost meer dan de helft goedkooper wordt dan eene van dierlijk voedsel, dan is dit zeker een feit dat gewicht in de schaal legt. De scheikunde heeft men te hulp geroepen om uit te maken, wat ons lichaam behoeft, om te kunnen bestaan en te kunnen arbeiden. FEUILLETON. 17) Een oogenblik stond ik als versteend. Wat had ik gedaan? Ik had mjj de ver nedering bezorgd, met eigen oogen te zien, dat Iwan mjjn mededingster in bescherming nam. De kinderen hadden niets van het voor gevallene gezien, ik nam hun mee in huis en gaf ze aan het kindermeisje, om naar bed te brengen. Ik sloot mjj op in mjjn kamer. Mjjn hoofd brandde. Zoo konden wjj niet ver der voortleven, maar hoe er verandering in te brengen? De nacht brak aan, nog steeds zat ik met het gezicht in de handen. Een inwen dige stem zei mg, dat ik zelve het onheil nog vergroot had en toch als de laatste aren weer terug keerden, zou ik wederom zoo gehandeld hebben. Lang en onverdrageljjk lag het leven voor mg, en nooit zou ik goedwillig den open- Igken echtbreuk van mjjn man naast mg dulden, nooitl Daar naderden welbekende voetstappen mgn kamerdear. »l)oe open, Mawra Romanowna,« zei Adaduroffs stem, op gebiedenden toon. Ik gehoorzaamde werktuigelijk, maar een angstige siddering voer door mgn lichaam, toen ik in zjjn gelaat keek en voor de eerste maal voelde ik mgn vrouweljjke zwakheid tegenover de rnwe physieke kracht van den man. Wat las ik in zjjn oogen? »Was hg En was men vroeger van de leer van Liebig, dat uitsluitend eiwit voorziet in de behoeften van den arbeid, en de stof oplevert voor de verbruikte spier- zelfstandigheid, latere onderzoekingen met name van Pettenkofer hebben aan getoond, dat dit onjuist is en, al kan eiwit nooit geheel gemist worden, de behoefte er aan beperkt is tot een klein bedrag. Wel kan de mensch uitsluitend leven van eiwit, omdat dit in ons lichaam kan worden omgezet in vetten en suiker, maar een samenvoeging van alle drie blijkt toch de voorkeur te hebben. En nu is het zeker dat vleesch in de groot ste mate eiwit bevat, maar erwten en boonen bevatten eveneens een hoog ge halte aan eiwit. En de groote fout, om aan de scheikunde de beslissing te laten wat ons lichaam van noode heeft, was vooral deze dat zij geen rekening hield met het vermogen van het lichaam om de voedingsstoffen in zich op te nemen. En het baat toch zeker het lichaam zeer weinig als men het overvloed van voedsel toevoert, dat toch voor het grootste ge deelte onverteerd en dus onbenut weer met de uitwerpselen wordt verwijderd. Yan visch en vleesch gaat slechts een zeer klein gedeelte (27j pet.) verloren, van melk van 210 pet., van witte brood 20 pet., van roggebrood 30 pet., van groenten meer. Daarom tracht dan ook de vegetarische keuken door melk en eieren het tekort aan stikstof aan te vullen. (In hoeverre het nu uit een zedelijk oogpunt niet geoorloofd is de kip te dooden, maar wel de nog ongeboren kip te eten en het kalf zijn natuurlijk voedsel te ont houden, om dat zelf te gebruiken, moe ten de heeren vegetariërs maar eens uitleggen). Maar dit is zeker, dat in de wel gestelde klassen der maatschappij het vleesch verbruik veel grooter dan noo- dig is, en even zeer zeker, dat niet het dure eiwit maar de koolhydraten (zetmeel-suiker) de eigenlijke stoffen zijn, die het arbeidsvermogen produ- ceeren. Ongetwijfeld is er een tijd ge weest, dat men aan het vleesch een overdreven waarde voor de voeding toe schreef. Men wees op de Engelsche arbeiders, die zoo veel meer konden doen dan de onze, omdat zij tweemaal daags vleesch kregen en men vergat dat de Indische koelies, die nagenoeg geen vleesch kregen, even zwaren arbeid met evenveel gemak verrichten en dat gekomen, om mg kwaad te doen? »Mawra«, begon hg, >je hebt je best ge daan, om den korten roes, waarin ik voor je leefde, te verstoren. Het is waar, je waart schoon en verlokkend genoeg, om een voor- deelig onderkomen te vinden. Maar wie huwt, om het jak van een verafschuwden oom te ontloopen, moest meer toegevendheid en lijdzaamheid bezitten.* Er lag zQo'n diepe heleediging in den toon zgner stem, dat ik uitriep »Als je kwam, om mg te krenken, hadt ge je den weg kunnen besparen, Iwan Iwa- nowitsch. Dergelijke kleingeestigheden staan een man slecht.* »Hoor mjj aan, misschien vindt je dan mgn woorden gewichtig genoeg. Het leven aan jouw zjjde is mg een plaag geworden, Mawra. Waarom, dat zul je even goed weten als ik. Het zou eenvoudig genoeg zijn, mg van je te scheiden, je te verlaten de wereld biedt genoeg schadevergoeding voor zoo'n verlies maar dat is niet vol doende, ik moet je heelemaal kwjjt raken, want ik wil Louise tot mgn vrouw maken. Zij bezit schoonheid en zachtheid, welke laatste eigenschap jjj mist.* Een oogenblik bleef ik sprakeloos. >Dat de veel wjj ver jj tot je geloofsbelijdenis behoort, is mg bjkend*, zei ik toen, >maar ik wist niet, dat je 't voornemen had, ze te wettigen.* »Dat is ook niet mgn bedoeling,* was 't antwoord, >ik zal slechts ééa vrouw hebben: Louise Martinowna.* Er lag zooveel ijzeren vastbeslotenheid in zgn toon, dat ik er niet meer aan twjj- felde, dat hg een bepaald plan had. >Ik zou wel willen weten, hoe ge dat zoudt aanvangen. Je zult bezwaarljjk een wel onder ongunstiger klimaat-verhou dingen. En van lieverlede is men er toe ge komen om aan het overmatig gebruik van vleesch eigenschappen bij den mensch toe te schrijven, die niet in het voordeel er van getuigen, n.l. een groo- tere prikkelbaarheid en zenuwachtigheid. Ook het voorkomen van jicht en som mige hartziekten worden toegeschreven aan het zoolang reeds heerschende over matige vleeschgebruik. Want behalve eiwit bevat het vleesch ook tal van andere bestanddeelen, wier invloed op ons lichaam zeker niet onschuldig is. Er zijn dan ook reeds een aantal doctoren, die bij jicht, rheumatiek, sui kerziekte enz. alle gebruik van vleesch verbieden. Of het nu waar is, wat de vegeta riërs beweren, dat de menschen door 't gebruik van plantenkost beter, vreed zamer, minder bloeddorstig zouden wor den, willen wij onbeantwoord laten. Het feit doet zich voor dat dieren, ge heel aangewezen door hun lichaamsbouw op planten voedsel, gemakkelijk er toe komen om dierlijk voedsel te gebruiken. Apen b.v. eten zeer gaarne vogels en 't is niets ongewoons, dat men de ren paarden biefstuk geeft om uit te zuigen, sommige verslinden het ook geheel. Daarom, wij gelooven dat de mensch, al wijst volgens Cuvier zijn lichaams bouw aan dat hij hoofdzakelijk is aan gewezen op wortelen, vruchten en plan ten, al moeten deze ook voor een goed deel gekookt zijn om te kunnen worden verteerd, zonder zich juist alleen op planten voedsel te zien aangewezen, daarin toch zijn hoofdvoedsel heeft. En dat hij daarom bij een redelijke voe ding met plantenkost met toevoeging van voldoend vet (dat ook plantaardig kan zijn) zeer zeker de voorwaarden kan vinden voor zijn welstand en zijn arbeidsvermogen. Wie het doen kan, eet dierlijk voed sel, mits in niet te groote mate, omdat hij er eenmaal aan gewend is; wie het niet doen kan beklage zich niet; bij een oordeelkundige plantaardige voeding komt hij even ver en 't is zeker veel goedkooper. Buitenland. De buitenlandsche attachés, die het le scheiding verkrijgen,* zei ik onwillekeurig; >Ik weet een beter middel, Mawra.* »Ben je gekomen, om mg om te bren gen Als een angstkreet nitte ik die vraag. Zjjn toornig, bleek gelaat in het halfdonker van den zomernacht boezemde mg een on gekende vrees in. »Onder zekere omstandigheden zon het goed zgn, wanneer je mg den moed tot een dergelgke handel wgse toeschreef,* antwoord de hg met een korten, heeschen lach. >Het ligt in joaw macht, de zaak gemakkelijker af te maken. Ik zal je een som geld geven, groot genoeg om van te leven. Daarmee verdwjjn je, of met andere woorden: je onder neemt een reis, wordt onderweg ziek en sterft. Een doodacte kaa ik licht bekomen en dan zjjn we van elkaar af.« Het plan was duivelachtig bedacht en deed het bloed in mgn aderen stollen. Hoe zeer moest hg mg haten, om naar zoo'n middel te grjjpen! >En mgn zoons?* vroeg ik ademloos. >De knapen big ven bjj mg, waar zjj be- hooren,* antwoordde hg, tmen neemt geen kinderen mee in 't graf, dat zon niet waar schijnlijk zgn.c Die koude, hartelooze woorden verwond den mgn moederhart diep en brachten mjj tot het volle bewustzjjn van de afschuwe lijkheid van 't voorstel. Maar al mgn moed keerde terug en hoog opgericht trad ik voor hem en zei: »Je bent een ellendeling in mgn oogen, Iwan. Hier sta ik, een weer- looze vrouw. Sla mg dood, als je den moed hebt, dan ben je mg kwjjt en kun je met je minnares trouwen, om binnenkort ook van haar genoeg te hebben. Maar goedwillig de plaats inraimen en mjjn kinderen rer- Jspansehe legercorps zullen vergezellen, heb ben last ontvangen, heden (Zaterdag) naar het front te vertrekken. Het zgn vier Engelsche officieren (onder wie generaal Hamilton), twee Dnitsche, een Oostenrjjksche, twee Fransche, een Itali- aansch, Zwitsersch en Zweedsch en twee Amerikaansehe officieren. Het telegrafische bericht van den stad houder Alexejef over het voorval ter reede van Gensan luidtSchout-bjj-nacht Jessen, die zich met kruisers en torpedobooten in volle zee bevond, zond deze laatsten naar Gensan, waar zjj een op de reed# liggend Japansch stoomschip in den grond boorde, welks bemanning aan land gezonden was. Daarop voegden de torpedobooten zich dien zelfden dag weder bjj het eskader. Central News meldt uit Petersburg dat mm in marine-kringen aldaar de versehjj- ning van het Wladiwostoksch» smaldeel in Koreaansche wateren als een streep door de rekening van de Japanners baschouwt, daar het misschien schade zal kunnen be rokkenen aan de Japansche transportsche pen. In elk geval moeten de Japanners zeer sterk belemmerd worden in hun bewegingen, meent men. De wederverschijning van de Wladiwo- 8toksche vloot heeft dus de hoop en den moed in de Russische hoofdstad vernieuwd, daar de Japanners zich nu niet onbeperkte meesters ter zee kunnen gevoelen. De vraag big ft echter, of het Wladiwo- stoksche smaldeel er niet de voorkeur aan zal geven naar zjjn veilige ankerplaats terug te koeren, zoodra het bemerkt dat een, wel licht sterker, kruisersmaldeel van d# Japan ners het slag wil leveren in volle zee. Uit Kobe wordt gemeld, dat reeds een Japansch smaldeel vau gepantserde kruisers in de zee van Japan verschenen is en de Russische kruisers Gensan verlaten hebben; waarschjjnljjk zullen de Japanners de Rus sische schepen nog inhalen en deze gedwon gen worden om slag te moeten leveren. Volgens een bericht van gisteren, moeten de Russische kruisers weder Wladiwostok bereikt hebben. Over den Chineeschen generaal Ma, wiens leger nog altjjd een bedreiging voor Rus land heet te zgn, heeft de te Parjjs ver toevende mandargn En King zich vrjj ge ruststellend uitgelaten. laten, dat nooit!* Hij uitte een wilden vloek. »Overleg wel, wat je waagt, door mg te trotseeren,* zei hjj met door woede half verstikte stem. >Ik waag hoogstens mjjn leven. Je wilt me tusschen de levenden uitwisschen en ik weet, dat je de eene manier even weinig zult schuwen als de andere.* Hjj ging heen en ik dacht, dat mgn koelbloedigheid indruk op hem had gemaakt. In de eerstvolgende dagen ging alles schjjnbaar rustig voort; alleen met Louise Martinowna was een verandering voorge vallen. Bleek en vervallen liep zjj rond en dikwjjls bemerkte ik, dat zjj weende. In die oogenblikken genoot mgn hart bjj dien aanblik. Zjj had mg mjjn echtgenoot en mgn rechtmatige plaats willen rooven. lader van haar tranen was thans een triumf voor mg. Gedurende die dagen liet ik ieder in huis voelen, dat ik de meesteres was, nog nimmer had ik mg zoo koel, zoo ge biedend gedragen. Op een nacht was zjj heimeijjk wegge- loopen, de porseleinen pop met de krul lende lokken. Bjj al haar zoogenaamde on schuld had zjj slim genoeg berekend, dat zjj daarmee haar hoogste kaart uitspeelde. Op den ochtend na haar vertrek was Iwan als een razende. Wist ik vaa te vorea, dat mgn leven bedreigd werd, thans wist ik, dat ik geen oogenblik zeker was. Een ze nuwachtige onrust kwelde mjj voortdurend. Als de kinderen er niet geweest waren, zou ik dan niet vrjjer, gelukkiger zjjn, zoodra ik den gebaten naam kon afschudden? Maar hoe zon ik mgn mooien Iwan kannen verlaten? En wie zou den teeren Roman beschermen, wanneer zjjn geljjkanis Generaal Ma? zei de Chineesch generaal Ma is een veteraan, die zich in den oorlog met Japan bjjzonder onder scheiden heeft door zgn handigheid in het terugtrekken. Ma is bovendien absoluut ongevaarljjk, heette het verder. Hg is weliswaar bevel hebber der geregelde troepen van Petchilli, maar hjj kan geen stap doen zonder ver gunning van den onderkoning van Tien- Tein, die op zgn beurt zich te gedragen heeft naar de bevelen van de regeering te Peking Stoort hg zich daar niet aan, dan is het zjjden koord, m.a.w. de invitatie om zich op te hangen, voor hem onderweg. En de keizerljjke regeering? werd verder gevraagd. Heeft de besliste bedoeling, neutraal te big ven. Ma heeft bovendien slechts 15000 man onder zgn bevelen. Het groote gevaar achtte deze mandargn echter de publieke opinie in China, die, handig bewerkt door leiders, staande onder Japanschen invloed, zich wel eens tegen Rusland kon keeren. »En dan is er geen houden aau,< zei de Chinees met een geheimzinnig glimlachje. Hg bevestigde voorts, dat zich nu nog in het Chineesche leger tal van Japansche officieren bevinden. Volgens een telegram uit New-York is een te Bridgeport gebouwde onderzeesche boot aan Japan verkocht. Zjj heeft twee- lingschroeven, is sigaarvormig gebouwd, en toegerust met een duiker-inrichting, tot het afsnjjden van kabels en het uitbrengen van mjjnen. Zjj verschilt van de meeste andere onderzeesche booten hierin, dat zjj op den bodem der zee op wielen kau loopen. Een telegram van Jessen aan den Czaar dd. 27 dezer luidt Te Gensan boorden den 25en dezer twee Russische torpedobooten bet Japansche stoomschip Gojo Maroe, groot 500 ton, iu den grond, nadat zjj eerst de geheele be manning aan land hadden laten gaan. Den zelfden dag, 's avonds om 8 uur, werd op zee het Japansche stoomschip Nakamoera Maros, groot ongeveer 220 ton, in den grond geboord. De bemanning nam ik bjj mjj aan boord, 's Nachts om half twee werd voorts het Japansche transportschip Kinsjioe Maroe, groot 4000 ton, in den grond ge boord. Het had een lading rjjst, krjjgsbe- noodigdheden en 1500 ton steenkool. Het m8t mjj hem misschien mishandelingen kon berokkenen Met een bezwaard gemoed keerde ik na zulke overdenkingen in mjjn kamer terug. Waarover broeide Iwan Iwanowitsch onder het schjjnbaar rustige masker, dat hg na dien vreeseljjken nacht aangenomen had? Iedere dag eindigde voor mjj met een gevoel van onbestemden angst, maar nog nooit had ik zoo'n zenuwachtige onrust gevoeld als op een zekeren avond, ongeveer een week na het verdwjjnen van Louise Martinowna. Lang stond ik aan het ge opende venster en trachtte met den blik de duisternis te doorboren, maar tevergeefs. Het scheen mjj toe, alsof ik een bedwel mende, zwavelachtige lucht in de atmosfeer kon waarnemen, die zich vermengde met de uitwasemingen van een kuil vol ge- bluschte kalk onder mgn raam, dicht bjj den huismuur. Een onverdrageljjk gevoel van angst kwam over mg. Ik kon die lueht nauwelgks meer uithouden, ik wierp het venster dicht, stak licht aan en was juist van plan, nog even mjjn kinderen op te zoeken, om rust te vinden in hun aanblik, toen ik bedacht, dat mgn voetstappen nog zoo laat, onnoodig opzien konden verwek ken. Daarom opende ik een lade van mgn toilettafel en nam er een medaillon uit met het portret der beide jongens. Het étui, waarin het medaillon bewaard werd, was nog nieuwdoor de sterke drukking op de veer, raakte het medaillon van den gladden fluweelen bodem los en voor ik het kon tegenhouden, gleed het eruit en rolde over den gladden vloer onder het bed. Wordt vervolgd).

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1904 | | pagina 1