Het Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
Plichtsbetrachting.
Broeder en Zuster.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
M. 2319.
ZATERDAG 14 MEI.
1904.
Oorlog tussehen Japan en Rusland.
UN0 VAN
TOOK
Dit blad versch^at WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO.
franco per poet zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën ran 16 regele 50 et. Elke regel
meer 71/, et. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën werden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
Hoevelen denken met genoegen terng
aan de dagen hunner jeugd. De onbe
zorgde tijd. De tijd van onschuldige
dartelheid, waarin wij nog niets beseften
van den indrukwekkenden ernst des
levens, van den geweldigen strijd om
het bestaan. Het leven was louter spel.
Met vragen alswat moeten wij eten
waarmee zullen wij ons kleeden vragen
wier beantwoording aan volwassenen,
die met beperkte middelen moeten zien
rond te komen, menigmaal zooveel in
spanning kost, braken wij onze jeug
dige hoofdjes niet. Vader en moeder
zorgden wel dat het ons aan het noodige
niet ontbrak. Wij vonden dit alles zeer
natuurlijk. Ja, wij meenden dat het zoo
behoorde. Het kind beseft in de verste
verte niet wat het aan ouders en op
voeders heeft te danken. Wat zou er
weinig van ons terecht zijn gekomen,
zoo niet liefhebbende ouderharten van
jongs af voor ons hadden gezorgd en
gewaakt, niet angstvallig en bekrompen,
maar zoo dat wij van lieverlede zelf
standig leerden denken en handelen
Dit toch moet het einddoel van alle
opvoeding zijn. Moge het kind onbe
zorgd daarheen leven, nauw heeft de
jeugdige mensch de jaren des onder
scheids bereikt ot de plicht „de vriend
met ijzeren hand en koel gebiedend
oog", treedt met indrukwekkend gebaar
op hem toe. In zijn binnenste verneemt
hij een stem die hem met klem en
nadruk toeroept: „Wie gij ook zijt,
rijk of arm, veel of weinig begaafd,
gij moogt niet ledig staan op de groote
levensmarkt! De samenleving heeft recht
van u te verwachten, dat gij uwe ta
lenten zult stellen in haar dienst, dat
gij door eerlijken en nuttigen beroeps
arbeid een steentje zult toevoegen aan
het reusachtig maatschappelijk gebouw."
Met de jaren nemen gewoonlijk onze
plichten nog toe in omvang en gewicht.
Vooral zij die door den echt zijn ver
bonden, hebben vele en ernstige plichten
te vervullen. En als deze echt door
kroost wordt gezegend, zien de ouders
zich gesteld voor de ernstige taak der
opvoeding. Welk een ontzaglijke verant
woordelijkheid rust hierdoor op de schou
ders van vader en moeder.
Hebben wij eenmaal een bepaalden
leeftijd bereikt en een zekere positie in
de maatschappij ingenomen, zoo worden
wij telkens geroepen tot nieuwe plichten.
Zij vallen ons wel eens moeilijk; wij
FEUILLETON.
21)
•Ik mag het niet zeggeD, Roman,* ant
woordde zjj, heftig het hoofd schnddend.
•Oom Iwan wil zelf met je spreken. Mis
schien is het heel slecht van mg, maar ik
ben heel bedroefd, ofschoon ik voor jon
eigenlijk heel big moest zgn. Mama zei
altgd, rgkdom is een gelnk, en nn ben ik
rpk, Roman, daarom moesten wg beiden
gtlnkkig zjjn.«
Zjj keek hem bg deze woorden zoo on
schuldig aanhet idee, ran hem gescheiden
te zgn, was iets ondenkbaars voor haar.
Roman was bleek geworden; hg begreep,
dat Adaduroff de nicht, die hg lief gekregen
had, veel, misschien alles, misschien zgn
gansche vermogen wilde geven.
Vaster sloot hg Cato aan zgn hart.
•Laten wg hopen, dat de uiterlgke be
zittingen ons niet scheiden, geliefde,* zeide
hg. »Wat ook moge gebeuren, je behoort
mg, zal je het nooit vergeten?*
•Zonder jou zou ik sterven, Romen,* zei
ze eenvoudig. Na een oogenblikje voegde
zg er bg >Maar waarom zon je iets vreezen,
oom Iwan houdt veel van je!«
Laten we het beste hopen,* zei Roman,
»ai vertrouw ik ook niet op het geluk, dat
uit je tranen geboren wordt. Wat zal je
vader zeggen, Cato, zal bg mg het rjjke
zouden er ons, zoo het mogelijk ware,
wel eens aan willen onttrekken. En
toch, wil er van onze plichtsbetrachting
zegen uitgaan, dan hebben wij onze
plichten, ook de moeilijkste en onaan
genaamste te vervullen in opgewekte
stemming. Is dat mogelijk? Ja, maar
op voorwaarde, dat wij alle plichten,
die ons worden opgelegd, beschouwen
uit het hoogste oogpunt, en met de vaste
overtuiging, dat wij alleen dan vrede
hebben met ons zeiven, vrede met de
innerlijke stem in ons, als wij onzen
plicht naar ons beste weten vervullen.
Welk een genot, aldus denken en
spreken niet weinigen, ontslagen te zijn
van iedere band, te kunnen handelen
naar lust en luim van het oogenblik,
gelijk het kind, dat speelt en lacht en
stoeit met zijn makkertjes en geen mensch
naar de oogen behoeft te zien. Onge
twijfeld mag de jeugd een tijdperk van
heerlijke vrijheid heeten. Maar de hoogste
is zij niet. Die smaken wij eerst dan,
als wij, ouder geworden, onze plichten
niet beschouwen als een drukkend juk,
waarvan wij ons hoe eer hoe beter heb
ben te ontslaan, maar als een schoone
taak die ons is opgelegd. De edelste
en reinste vrede vindt de mensch dan
als hij zijn plichten naar behooren ver
vult. Maar och, er zijn slechts weinigen
die deze vrede vinden. Onrust en on
voldaanheid behooren juist tot de eigen
aardige kenmerken van onzen genot-
zieken tijd. Men zoekt het hier en men
zoekt het daar. Allerlei verstrooiings
middelen worden uitgedacht om het
pijnlijk gevoel van onrust uit het hart
te bannen. Waarheid bevat het woord
van den dichter:
Ieder woelt hier om verand'ring
En betreurt ze dag aan dag,
Hunkert naar hetgeen hij zien zal,
Wenscht terug 't geen hij eens zag.
„Vooral de soms zoo lastige en ver
velende plichten, die huisgezin en maat
schappij mij opleggen," zegt iemand,
„maken dat ik nimmer tot rust kom."
Ja, zoolang gij uwe plichten beschouwt
als een dwang, waaraan gij u met in
spanning van alle krachten moet pogen
te ontworstelen, zoolang zult gij nergens
vrede vinden. De ware vrede is het
deel van hem, die de hem opgedragen
taak met vreugde vervult. Worden van
u zware plichten verlangt, dan volbrengt
gij, geschraagd door de hoogste liefde,
deze kloek en gelaten. Zoo verwerft gij
u het reinste geluk.
Waarop is het rusteloos streven en
werken der menschenkinderen gericht
dochtertje nog willen given?*
•Lieve, oude papa!* riep zg nit en de
tranen begonnen opnieuw te vloeien. »Aeh,
Roman, waarom moest ik naar K&rpilowka
komen v
Zoo kwelden beiden zich, ieder met zgn
eigen leed, en geen van hen waagde, het
deD ander mee te deelen. Het donkere nood
lot daalde onheilspellend op hen neer.
Hand in hand gingen Roman en Cato
in huis, ieder der jonge harten met een
drukkend geheim bezwaard.
•Leef wel, Cato,* zei de jonge man, toen
zg van elkander gingen. Onweerstaanbaar
er toe aangedreven, sloeg zg den arm om
zgn hals.
Tot weerziens,* fluisterde zg, liefbebbeud
tot hem opziend en voor de eerste maal
ontmoetten hun lippen elkaar.
Zoo scheidden zg.
IX
Het was middag geworden eer Roman
er toe kon besluiten Iwan Adaduroff op te
zoeken.
Hg smachtte ernaar, te ontvluchten, ver,
ver weg, daarheen, waar de naam Adaduroff
onbekend was; een nienw bestaan te be-
ffinnon, waarin die vreeseljjke naam zich
niet binnendrong, zooals hg zich sedart
maanden in zgn tegenwoordig leven had
gedrongen. Maar dan dacht hg weer aan
de sombere verschoning, zooals zg dien mor
gen dreigend op den drempel stond en hem
nakeek; hg wist, dat zg haar woord zon
houden, en handelen, als hjj nalatig bleef.
Op geluk. Maar nu achten velen het
gelegen in iets louter uitwendigs. „Voor
spoed is geluk," zeggen zij. Alsof velen,
die in den grootst mogelijken voorspoed
leven, niet diep te beklagen zijnOnder
geluk verstaan wij iets veel hoogers.
Het is de rustige, blijmoedige stemming,
welke, onafhankelijk van de omstandig
heden, zich juist weet te verheffen boven
alle wisselingen van het lot. Het reinst
geluk smaakt hij, die zijn plicht met
de uiterste nauwgezetheid volbrengt.
Buitenland.
De Daily Chronicle* verneemt nit Sjan-
hai-kwan dd. 10 dezer. In drie afdeelingen
marcheerende is het tweede Japansche leger
korps snel opgerukt om samen te werken
met Koeroki's strgdmacht. Zg versloegen
de Russen met groot verlies nnbjj Wafoeng-
tien, een station aan den spoorweg op Liao-
tong, tegenover Foe-tsjou, ten noorden van
Port Adams. De Japansche artillerie werd
schitterend bediend.
Uit Brussel wordt aan de »Magdebar-
gische Zeitang* gemeld, dat Russische agen
ten dezer dagen massa's steenkolen in België
en het noorden van Frankrjjk hebben op
gekocht voet deOostzeevloot. Men beschouwt
dat als een teeken, dat het Russische ma-
riuebestuur by zgn plan blgft om die vloot
naar Oost-Azië te zenden.
Ook moeten Rnssische agenten te Liver
pool drie stoomschepen gekocht hebben, elk
van 5000 ton.
Het Internationale Vredesbureau te Bern
heeft den 5en dezer een adres gezonden aan
de ministers van bnitenlandsche zaken te
Petersburg en Tokio, om aan te dringen
op het staken der vgandelgkheden. Het
bureau beroept zich op art. 8 der Haagsche
Conventie, en betoogt dat het voortgaan op
den ingeslagen weg, totdat de strgdende
partgen uitgeput zgn, noodlottig zou wezen
voor het menschdom, zoowel in zedeljjk als
in stoffel jjk opzicht.
Een aantal Rassen, op ongeveer 200 ge
schat, vielen Dinsdag An-dzjoe in Korea
aan. Het Japansche garnizoen verdedigde
de stad hardnekkig en slaagde er in den
aanval der kozakken af te slaan.
Volgens de laatste officieele opgaven be
hoorden de Rassen, die An-dzjoe aanvielen,
tot de vliegende kolonne onder generaal
En aan de andere zjjde stond Cato, over
welke Adadnroff met zgn geld zich een recht
verwierf, dat hg zgn eigen vader afhandig
maakte, en Roman trots ontwaakte bg de
gedachte aan dat alles.
Langzaam begaf hg zieb naar het salon
iedere stap bracht de beslissing nader, hoe
zou het einde zgn?
Op een gemakkelgken stoel zat Louise
Martinowna; nog waande zg zich zeker
van haar rechtmatige plaats en een steek
ging hem door 't hart bg dien aanblik.
Nooit was hem haar gelgkenis met Cato
zoo opgevallen als toen zg 't hoofd ophief
bg zgn binnentreden.
De jonge man kon zich de vraag naar
Iwan Iwanowitsch besparen, want door de
geopende dear zag hg den gebieder van
Karpilowka langnit op een canapé in zgn
kabinet liggen rooken.
Iwan richtte zich op en legde zgn pgp
in een hoek.
•Oho, jonge man,* riep hg hem toe. »Ge
hebt een plechtig voorkomen, alsof ge over
zaken kwaamt spreken. Ik beken, dat ik
gaarne de gewenschte inlichtingen zal hoo-
ren, want het heeft altgd iets eigenaardigs,
waaneer men op uw ieeftjjd niet ia staat
is, ophelderingen over de maatschappelijke
positie zjjner familie te geven en Cato is
zoo geplaatst, dat zg haar aanspraken hoog
genoeg mag verheffen.*
De aderen op Romans voorhoofd zwollen;
de hoogmoedige man vóór hem, die op
zoo'n Hitdagenden, beleedigenden toon tot
hem sprak, was zgn rader, die hem van
Mandaritof, bestaande nit 600 kozakken uit
Transbaikalië en 100 kozakken uit de kust
provincie. De kolonne komt nit Liao-jang,
en legt 40 kilometer per dag af. Gevan
genen zeggen dat zg slechts levensmiddelen
voor twaalf dagen bg zich heeft.
De Japanners verloren 4 dooden en 6
gewonden, de Russen meer dan 50 dooden
en gewonden.
Uit Tokio wordt aan de Daily Chro
nicle* gemeld, dat de Russen 46 jonken,
met rjjst geladen, en naar Tientsin bestemd,
in beslag hebben genomen, in weerwil van
het protest der Chineesche regeering, aan
welke ze toebehooren.
Een bjjzondere correspondent nit Peters
burg maakt gewag van het gerucht, dat
Alexej»f den Tsaar zou hebben getelegra
feerd, dat de Rassen de dokkan en kaden
van Dalni in de lacht hadden doen sprin
gen, waarschjjnljjk om het landen van de
Japanners te bemoeilijken.
Een later telegram zegt, dat de gehaele
haven van Dalni is vernield. De Russen
hebben aan den aanleg millioenen roebels
besteed.
Een aanzienlijk Engelsch deskundige,
Spencer Wilkinson, zegt in da Morning Post
het volgende over den algemeenen toestand
op het oorlogsterrein
Volgens de telegrammen uit Nioe-tsj wang,
zgn goed ingelichte personen aldaar van
oordeel dat generaal Koeropatkin tegenwoor
dig zgn leger niet sterk genoeg acht om
zich met de Japanners te meten, en denkt
hg er dus over naar Charbin terug te trekken.
De vraag is nu, of dat plan uitvoerbaar
zou zgn, of niet. De afstand bedraagt on
geveer 550 K.M. Heel in 't ruwe kan men
de Russische strijdmacht te Liaojang en
Moekden op 75.000 man schatten, en men
mag aannemen dat Koeropatkin, voordat
hij den terugtocht aanvaardt, zgn achter-
ho»de uit Feng-hwang-tsjeng en Hai-tsjeng
dicht genoeg tot de hoofdmacht zal laten
naderen, dat hg haar in geval van nood te
hulp kan komen.
Veertien dagen mag men wel rekenen
als de tgd die noodig zal zgn voordat gene
raal Kosroki en een uit Kai-ping of Nioe-
tswang met hem samenwerkende legermacht,
Liao-jang bereiken kan. Het is daideljjk, dat
generaal Koeropatkin zgn leger niet langs
den Mantsjoerschen spoorweg naar Charbin
kan laten terugsporen. Als hg twaalf treinen
per dag afzendt, is dat wel het hoogste wat
zich gestooten en verkocht had.
•Ge deedt beter, Iwan Iwanowitsch, niet
met voorbarige geringschatting te spreken
van een recht, dat mg veroorlooft, de oogen
naar juffrouw Hennink op te heffen. Gs
mocht eens reden hebben, het te berouwen.
Ik vrees geen oogenblik, dat de adel mjjner
geboorte n niet volkomen zal voldoen, al
moet ik ook erbij bekennen, dat die mg
drnkt als een merkteeken der oneer, waar
mee men mg heeft gebrandmerkt. Nu we
toch eenmaal van rechten en aanspraken
praten, zou het veel meer aan mg staan,
mg te verwonderen, dat gg voor een, mis
schien wel belangrijke huwelijksgift, u aan
matigt, de scheidsrechter over haar lot te
zjjn, in plaats van haar rechtmatige, wettige
vader.*
Roman had alle matiging laten varen.
Nadat sedert vier en twintig uren de meest
ongewone indrukken zgn ziel hadden be
stormd, waren zgn overspannen zenuwen
door de hoogmoedige woorden van Adadu
roff bizonder verhit en de heftige woorden
ontsnapten onwillekeurig aan zgn lippen.
Ieder ander, die Iwan Iwanowitsch zoo
had toegesproken, had hg zonder aanzien
des persoons, met zgn herkulische kracht
doen kennis maken. Thans echter verge
noegde hg zich, zgn tegenstander met een
sarkastiseh, bjjna bewonderend lachje aan
te zien.
•Ge hebt ongetwijfeld een eigenaardige
manier, om uw aanzoek voor te dragen,
Roman Iwanowitsch,* zeide hg, >en onder
gewone omstandigheden zou ik onze relaties
een spoorweg met enkel spoor en weinig
wisselplaatsen kan doen; neemt men dat
echter aan, dan zou het drie weken of een
maand duren voordat de geheele Russische
troepenmacht per spoor Charbin bereikt had.
Maar voordat de helft van zgn troepen
overgebracht was, zouden de Japanners hem
reeds op de hielen zitten, zg zonden de nog
niet vertrokken helft van zjjn leger ver
pletteren. Het eenige verstandige plan schijnt
das te zgn dat Koeropatkin terngtrekt. Maar
men moet een stontmoedig man zgn om
znlk eea marsch te wagen langs een 550
KM. langen weg, den éénigen weg die dien
naam verdient, en met een trein van zulk
een gehalte als een uit heel Siberië haastig
bijeengebracht leger slechts kan hebben.
Aan den anderen kant zou het voor den
Rassischen opperbevelhebber evenmin een
gnmakkeljjke taak zgn, te bljjven waar hg
is. Ook als het 75,000 man sterk is, wil
een leger toch iederen dag gevoed worden.
In een paar weken moet het alle proviand
die in den verren omtrek te krjjgen is, ver
bruikt hebben, tenzjj de troependeelen ver
nit elkaar verspreid zjj n. In dat laatste ge
val echter zou het niet gereed zgn om slag
te leveren. Heeft Koeropatkin zgn leger
bijeengehouden, dan heeft men het reeds
weinige dagen na den concentratie te Liao
jang nit verafgelegen magazijnen moeten
verplegen. Het Russische leger wordt nu
sedert een maand of drie bg Moekden bij
eengetrokken en zal alle hulpbronnen van
het land reeds uitgeput hebben. Het moet
door toezending van levensmiddelen per
spoor onderhouden worden, en reeds deze
omstandigheid sluit de mogelijkheid uit,
den spoorweg grootendeels of geheel voor
het vervoer van troepen te gebruiken. De
vernieling van eenige kilometers spoorweg
of van een belangrjjke brug ten noorden
van Moekden zon voldoende zgn om den
verplegingsdienst van de Rnssisehe leger
macht geheel in de war te staren. Zelfs
als de Russische troepen den terugtocht
aannemen, zal het hun moeiljjk vallen, zoo
snel noordwaarts te marcheeren, dat de
Japansche colonnes hen niet inhalen. Hoe
talrijker het leger is, des te moeilgker moet
zgn verpleging zgn als het op ééa plaats
blgft, en des te moeilgker ook zal de terug
tocht wezen.
De Rassen hebban de baai van Sitsjao
bezet, aan de oosteljjke zgde van het Liao-
tang-schiereiland en toonen geen voorne
men verder naar het zuiden te trekken. In-
als afgebroken beschouwen. Maar ik weet,
dat het kind n liefheeft en ge hebt het
mjjn goede stemming te danken, dat ik
het zooeven gehoorde wil vergeten. Wat
ge overigens van nw familie hebt gezegd,
was zoo onduidelijk, dat ik geneigd ben,
te gelooven, dat de ontoereikendheid der
inlichtingen, die ge mg knnt geven, n voor
uit zenuwachtig gemaakt hebben. Val mg
niet iu de reden, als ik klaar ben, staat het
u vrjj, zoo uitvoerig te zgn als ge wilt.
Vooraf echter wensch ik u de rechten dni-
deljjk te maken, die ik op Cato heb, daar
ge daaraan scbjjnt te twgfelen.*
Nadat hg Roman een sigaar had aange
boden en er zelf ook een had opgestoken,
begon Iwan Iwanowitsch;
Het is ongelootelgk, hoe alles in de
wereld zich herhaalt. Ieder geslacht begaat
een groote domheid en ieder volgend is
daarom niet verstandiger geworden en doet
eveneens den sprong in het onbekende. Zjjt
ge ook niet van die meening, Roman Iwa
nowitsch?*
•Ik ben niet in een stemming om te
schertsen, Iwau Iwanowitsch,* antwoordde
de gevraagde.
Als ge n de moeite hadt gegeven, mjjn
gedachten te volgen, zoudt ge bemerken,
dat ik me met u bezighoudt, lieve vriend.
Trouwen noem ik een sprong in het onbe
kende en elkeen waagt hem opnieuw. Denk
aan zei ven; ge zjjt niet terreden, eer ge
hem gemaakt hebt, trots
•Iwan Iwanowitsch, gg
irawsBUi
iii Ti inn ii in mi i mi sMissn i—in mi—ium i i sis i ww
Wordt vervólgd).