Het Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bommelenvaard.
Misdaad en Boete.
M 2323.
Uitgever: L. J. YEERMAH, Heusden.
ZATERDAG 28 MEI.
1904.
Afschaffing der Staatsloterij.
Oorlog tusschen Japan en Rusland.
UND VAN alten/
YOOB
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
AbonHementsprjjs: per S maanden f l.OO.
franco per poat zonder prgsrerhooging. Afzonderljjke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 50 et. Elke regel
meer 71/* °t« Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentien worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
Van de afdeelingen der Tweede Ka
mer is het voorloopig verslag verschenen
over het wetsontwerp tot afschaffing der
Staatsloterij.
Vele leden konden zich met het voor
stel niet vereenigen. Zij zagen niet in
dat men verplicht zou zijn de Staats
loterij af te schaffen, waar men maat
regelen moest nemen ter beteugeling
der speelzucht.
Uit art. 3 en 4 van het wetsontwerp
betreffende loterijen en uit het stellen
van premie-leeningen buiten de bepa
lingen van dat ontwerp bleek, dat naar
de meening der regeering niet elke
loterij afkeuring verdient. Indien de
Staatsloterij zulke groote nadeelen met
zich bracht, dan begrepen vele leden
niet dat de regeering ze nog ruim 18
jaren wilde handhaven.
Men was echter van oordeel, dat de
Staatsloterij in de praktijk weinig kwaad
doet. Van grof spelen is in de Staats
loterij geen sprake en niemand heeft
met dit spel zijn fortuin verloren.
Volgens sommigen wordt in de krin
gen der werklieden weinig aan deze
loterij deelgenomen, het is veeleer de
kleine middenstand, die in de loterij
speelt. Daar het bedrag dat men inzet
gering is, is de prikkel tot opwekking
van speelzucht gering en tot hartstocht
voor het spel geeft ze zeker geen aan
leiding. Wordt deze loterij een belas
ting genoemd, dan is ze toch zeker
een belasting die wordt geheven van
hen die zulks verlangen en drukkend
kan ze dus niet zijn. Anderen weer
beschouwden de afschaffing een hard
heid tegenover de kleine luijden, die
daardoor de kans om een prijsje te
winnen, dat is één gelukje in hun leven,
geheel verkeken zullen zienterwijl het
hen die het goed kunnen betalen, niet
zal verhinderen hun speelzucht bot te
vieren, bepaaldelijk door speculatiën
ter beurze.
Dat door de afschaffing der Staats
loterij de neiging om te spelen zal ver
dwijnen, werd door velen bestreden
ze zal alleen aanleiding geven dat velen
een anderen uitweg zullen zoeken. De
Staatsloterij te behouden als een soort
veiligheidsklep werd beter geacht, dan
velen te drijven tot deelneming in lote
rijen, die veel minder soliditeit en eer
lijkheid opleveren, en hen wellicht in
FEUILLETON.
O
i.
Eren bniten Gelderlands hoofdstad zat
op eenen donkeren, stormachtigen herfst
avond ran het jaar 1811 een man in eene
slechts gedeeltelik verlichte kamer te luis
teren naar het bolderen van den wind en
het kletteren ran den nn en dan in stroo
men neervallenden regen. Het vnur in den
haard vlamd9 bjj tasschenpoozen hoog op
en liet dan de trekken van den luisterende
een weinig kduideljjker onderscheiden. Zjjn
gelaat was bleek en had met de donkere,
diepliggende oogen iets spookachtigs en
vreesaanjagends.
Van tjjd tot tgd, zoodra het vnnr min
der werd en dreigde uit te gaan, wierp de
man er nieuwe brandstof op, om onmiddel
lijk daarna zjjne peinzende, luisterende,
spookachtige houding te hernemen.
Hoelang hg daar reeds zoo gezeten had,
valt moeilgk te zeggen, m&ar eindeljjk scheen
het hem toch te verveleD, tenminste hg
rekte zich eens nit, stond daarna op en liep
vervolgens met groote Bchreden de halfdon
kere kamer op en neer.
Dat is dns de hooggeprezen verandering,*
mompelde hg zacht, >dat is het gevolg der
schoone verbroedering, die Napoleon ons
gebracht heeft. In een enkel jaar hebben
onze Franscbe vrienden mg arm, doodarm
gemaakt, mjjn zaken zjjn verloopen, mjjn
handen doen vallen van zwendelaars
die misbruik maken van hun goedge
lovigheid. Reeds nu wordt in het bui
tenland getracht voordeel te trekken uit
deze voorgenomen afschaffing.
Yan dit coalitie-ministerie hadden
sommige leden geen voorstel tot afschaf
fing der Staatsloterij verwacht.
Énkele leden van een andere groep
hadden andere bezwaren. Zij beweerden
dat de maatschappelijke wanverhouding
en ongelijkheid de neiging tot spelen
aanwakkerde. Terwijl zij verder op
merkten, dat de vraag, of het wensche-
lijk is eene Staatsloterij op te richten,
een geheel andere is dan de vraag of
men eene eenmaal bestaande loterij zal
afschaffen, o.a. ook met het oog op de
baten voor 's Rijks schatkist.
Door anderen werd het denkbeeld
geopperd een loterij onder staatstoezicht
te doen exploiteeren door een particu
liere maatschappij in dier voege, dat
de Staat van dit bedrijf belasting zou
heffen.
De principieele voorstanders der
afschaffingals „sommige leden" aan
geduid, beschouwden het spelen om
geld als zonde. Zij zagen in het deel
nemen in eene loterij het stellen van
het geluk of het fatum tegenover den
levenden God. Zij achten bovendien
en dit vond bij velen stenn het
spelen in loterijen en bepaaldelijk in
de Staatsloterij, lang zoo onschuldig niet
als hierboven werd betoogd. Al mocht
niemand er zijn fortuin bij verloren
hebben, hij die jaren lang speelt zonder
een prijs te trekken, verliest toch een
bedrag, dat belangrijk zou blijken, in
dien hij de ingezette bedragen samen
telde. Maar niet alleen voor hem die
verliest, ook voor hem die wint, is dit
spel een kwaad, al mogen er andere
wijzen van spelen zijn, die nog beden
kelijker zijn. Het spelen in de loterij
is „het zoeken naar inkomsten, ver
kregen zonder equivalent van eigen ar
beid". Het streven naar het verkrijgen
van inkomsten zonder inspanning van
eigen kracht of talent is „geen gezond
economisch verschijnsel". Het winnen
van een prijs maakt „afkeerig van eer
lijken arbeid en verlamt de veerkracht."
„In strijd met de naastenliefde" is dit
spel ook, want de prijzen van de een
moeten gevonden worden uit de ver
liezen van anderen. Het bedrijf van den
loterij houder is daarom ook „altijd on
zedelijk", het strekt om van de speel
zucht gebruik te maken, ten einde zonder
kapitaal is versmolten, mjjne hoop is ver
vlogen. En dat alles heb ik te danken aan
onze Fransche vrienden. O, ik wilde, dat
ik zoo'n vriend op dit oogenblik hier had
hoe zou ik hem in mgne armen drukken,
dat het bloed weende van ontroering, ha, ha,
ha!«
Hg breidde zjjne stevig gespierde armen
nit, alsof er werkeljjk een Franschman te
omhelzen was en liet een kort, raw gelach
hooren.
>0,« vervolgde hg zacht, de vnisten bal
lende en ze dreigend boren zjjn hoofd schud
dende, »wat zon ik dien Franschen huiche
laar gaarne eens hier alleen hebben! Hoe
zou ik hem zgne valsche oogen dicht slaan,
dat hg ze nimmer weer openen kon! Nog
geen jaar geleden was ik een rjjk man, en
nu? De ellendigste bedelaar is rjjker dan
ikwant hg heeft tenminste geene schul
den, zooals ik, en geene vronw en kind te
onderhonden van niets, zooals ik. Mgne
arme vronw; mgn lief, klein kindje! Wat
moet ik beginnenO, die vervloekt e Fran
Hg hield plotseling op en wierp schuwe,
argwanende blikken om zich heen.
»'t Is waar*, bromde hg, >men kan in
dezen tjjd zelfs in zjjn eigen buis niet meer
spreken zonder gevaar, door zoo'n
hm, door zoo'n vriend beluisterd en be
lasterd te worden. Tegenwoordig hebben
werkelgk de muren soms ooren. En daarom
isAndermaal hield hjj op, maar
staakte nn tevens zgne wandeling en bleef
in het midden van de kamer staan.
>Is het mjjne verbeelding, of is het de
wind, of is het de werkeljjkheid fluisterde
hjj op min of meer verschrikten toon, sik
meende daideljjk te hooren dat er op de
risico, een groot bedrag te ontvangen
van velen en een klein bedrag aan en
kelen uit te keeren. En die speelzucht,
die zich onder alle maatschappelijke ver
houdingen vertoont, zal wel nimmer
geheel verdwijnen.
Dat velen, die bij afschaffing der
Staatsloterij, hun toevlucht zouden ne
men tot bedenkelijker spel, hieraan
hechtte men weinig geloof. De stelling
is geheel onbewezen.
Als men de Staatsloterij beschouwt
als een vrijwillige belasting, dan is deze
belasting al zeer slecht ingericht, immers
de gezamelijke deelnemers betalen jaar
lijks een millioen meer dan zij aan prijzen
en premiën ontvangen, terwijl slechts
6Vs ton in de schatkist vloeit.
De voorstanders der afschaffing deel
den ook het gevoelen der tegenstanders
dat het niet aangaat, om, indien de
Staatsloterij afgeschaft moet worden,
haar tot 1922 te handhaven. Sommigen
meenden, dat een overgangstijdperk van
3 k 4 jaren voldoende is, anderen van
5 k 10 jaren. Ten einde de schadeloos
stellingen te bestrijden, werd het denk
beeld geopperd om gedurende een paar
jaren de winst van 6Vs ton terzijde te
leggen.
Andere leden vereenigden zich met de
door de regeering aangevoerde gronden.
Breedvoerige opmerkingen werden ge
maakt omtrent de te nemen maatregelen
ten behoeve van de personen die aan
de Staatsloterij zijn verbonden. Hier
over wenschte men gaarne 's Ministers
meening te kennen. Eenige leden
wenschten in de wet zelve nader aan
geduid te zien in welke gevallen en
op welke wijze ondersteuning uit het
te vormen fonds zullen worden verleend.
Daar de collecteurs zooveel hoogere in
komsten uit de loterij trekken dan de
debitanten, waren enkelen van oordeel,
dat het noodig was eerstgenoemden uit
dit fonds te ondersteunen; terwijl en
kelen ook in de wet wenschten bepaald
te zien, dat nagelaten betrekkingen der
voor ondersteuning in aanmerking ko
mende personen geen ondersteuning
zullen ontvangen.
Buitenland.
De Daily Express* verneemt nit Peters
burg dat admiraal Skrydlof belast is met
de taak, om van Wladiwostok het voor
naamste steunpunt van de Russische vloot
luiken wsrd geklopt.*
Hjj bleef eeBige oogeublikken roerloos
staan en luisterde met ingehouden adem.
Het scheen, dat de elementen eenen ver
woeden strjjd met elkander hadden aange
gaan en dat de gansche natuur in opstand
was, maar boren al het rumoer uit hoorde
de luisterende nu zeer duideljjk het kloppen.
>Daar hebben wjj het al«, fluisterde hjj
sidderend, seen spion, die mg gehoord heeft
en nn binnen wil, om mjj
Hjj voleinigde den zin niet; het kloppen
werd herhaald en klonk thans luider en
dringender, alsof de persoon, die daarbuiten
stond, geen enkel oogenblik te verliezen
had of nog langer wenschte te wachten.
Bevende over zjjn gansche lichaam trad de
man naar de denr, doch vóór hjj den
zwaren grendel wegschoof ea den ketting
uit den haak lichtte, verzamelde hjj het
laatste overschot van zjjnen moed en riep
op on vasten toon: »Wie is daar?*
>Doe open! Om Godswil, doe open!*
klonk het terng.
De stem scheen den binnenstaande plot
seling al zgne bedaardheid en zelfbeheersching
terng te geven; de grendel knarste, de
ketting viel neer en de deur werd geopend.
Tegeljjk met eenen hevigen windstoot,
die den man daarbinnen hg na omverwierp
en hem den regen in het aangezicht joeg,
stormde er eene gedaante langs hem heen,
die, zoodra de dear achter hem gesloten was,
het vertrek binnentrad en een zwaar voor
werp op den grond neerzette, waarna hjj
op gedempten toon vroeg: >Is hier niemand
buiten m in de kamer, Ëerkels
sNiemand, dan gjjzelfc, was het ant
woord, indien gjj tenminste alleen zjjt
te maken. Trouwens nn Port Arthur heeft
afgedaan, spreekt het vanzelf dat het hoofd
kwartier van de marine naar elders wordt
overgebracht. Skrydlof heeft een strgd macht
van 10,000 soldaten en matrozen onder
zich, met inbegrip van de pantserfort-ar-
tillerie, een compagnie torpedisten, een tele-
grafistenafdeeling enz. De vloot bestaat nit
de kruisers Gromowoj, Rjoerik en Rossia,
acht torpedojagers en een transportschip.
Waarschjjnljjk zal Skrydlof een sterke
torpedo-flotiel je tot zjjn beschikking hebben,
daar verscheidene vaartuigen in stukken en
brokken per spoor naar Wladiwostok zjjn
gezonden, met werklieden om ze in elkaar
te zetten.
Het is mogeljjk dat de Rassen aanvallen
zullen gaan doen op de noordkust van Japan.
Zoodoende zou er een afleiding komen in
de krijgsverrichtingen ter zee, welke Japan
zou dwingen hare vloot in de Gele Zee te
verzwakken. Daarmede zou men kunnen
bereiken öf dat de vloot te Port Arthur in
de Gele Zee haren slag kon slaan öf dat de
vloot uit de Oostzee kon doorbreken. Men
gelooft dat dit laatste het eig«nljjke oogmerk
van Skrydlof is.
Een inzender in de Times* teekent
verzet aan tegen de algemeene order van
Alexejef, waarbg deze aan naar Siberia ver
bannen veroordeelden kwijtschelding of ver
mindering van straf belooft, wanneer zjj
dienst nemen in het Russische leger. Het
eiland Bacbalin, vraar die oproeping ook
verspreid sclijjnt te zjjn, is een strafkolonie
voor de ergste misdadigers Hit het Russische
rjjk. De Russische bevolking van dat eiland
bestaat nit veroordeelden en vroegere ver
oordeelden, hun vrouwen en kinderen, en
uit ambtenaren en hun gezinnen. Van 7080
veroordeelden die er op 1 Jannari 1898
dwangarbeid verrichtten, waren 2836 moor
denaars; en op een totaal van 22,167 ge
vangenen en gewezen gevangenen op Sa-
chalin waren 8000 derwaarts gezonden
wegens moord. Henry Norman, die zeker
niet van vooringenomenheid tegen de Rus
sen kan verdacht worden, zegt: >Ik heb
dnideljjk gezien dat de Russische overheids
personen (in Siberië) te doen hebben met
een laag van de bevolking, welke ver be
neden eenig peil is dat bjj ons voorkomt
een beestachtige, hopelooze, verstokte massa
van menschelgke dieren.* En de ergste van
de aldus gekenschetste ballingen gaan naar
binnengekomenwant gjj waart al voor-
bjj, eer ik u nog gezien had. Gjj doet mg
schrikken, mjjnheer Heine. Wat verschaft
mjj de
>Lnister, vriend*, viel de ander hem op
vreeseljjk gejaagden toon in de rede, sik
wordt vervolgd, en gjj kuat mg redden
gjj moet mjj helpen ontkomen.*
sVervolgd? Gjj? En waarom?*
»Ik wordt beschuldigd van verraad tegen
den keizer. In een gezelschap heb ik mg
eenige minder vleiende woorden jegens
hem* laten ontvallen, en daarmede is de
politie in kennis gesteld. Men zoekt mjj
reeds, en gjj weet wat mg te wachten staat,
als ik gevat word.*
»Bjj wien heeft men u aangeklaagd?*
Bjj den directenr-generaal.*
»Bjj dien bloedhond?* riep Berkels ver
schrikt uit; dan zjjt gjj verloren.*
>Als ik gevangen word, zeker. Maar ik
zal beproeven, te ontvluchten. Lnister nn,
Berkels. Hier in dit kistje heb ik het groot
ste deel van mgn roerend vermogen ge
borgen. Ik kan het op mgne vlucht niet
medenemen; want binnen eenige uren moet
ik over de grenzen zjjn. Bewaart gjj het
dus voor mjj, tot ik het kom halen, of ie
mand zend. In het laatste geval zal die per
soon n dezen ring toonen ten bewjjze, dat
hjj of zjj het kistje nit rnjjnen naam komt
halen. Wilt ge dit doen En geef mjj nn
hw paard, vriendwant elk oogenblik kan
nen mgne vervolgers hier zjjn.*
De vlachteling had dit alles in de grootst
mogeljjke haast en op half fluisterenden
toon gesproken. Hjj zag erg bleek en ver
wilderd de natte haren hingen hem wan-
ordeljjk om het hoofd, het water droop hem
Sachalin
»Als men zoo beslait de inzender in
de Times vrjjwilligers aanwerft uit zulke
elementen en hen in den oorlog loslaat, be
gaat men een gewelddaad jegens de mensch-
heid, een daad die alleen te beschouwen is
als de erkenning van machtelooze wanhoop
of van de ergerlijkste schaamteloosheid.*
Een telegram nit Tokio dd. 26 dezer
meldt: De Japanners hebben gisteren de
Russen uit Nau-kia-ling verdreven en van
ochtend Kintsjou (aan de insnoering van
het schiereiland Ewantoeng) bestormd en
genomen, na een verwoed gevecht.
Ongeluk of kwaadwilligheid vervolgt de
nieuwe Oostzee-vloot.
Na de Orel, heeft thans, naar de be
richtgever van de Echo de Paris uit Kroon
stad meldt, de Borodino schade gekregen in
het droogdok. Doordat de houten statten
niet goed waren aangebracht, is het schip
lichteljjk Daar aehtbren overgeheld, tenge
volge waarvan er een scheur is ontstaan in
de hnid van het schip. De Bcheur is nog
niet dieper doorgedrongen dan 3 millimeter,
maar de averjj maakt een zorgvuldige en
lastige reparatie noodig.
De Borodino is een pantserschip van het
type Tsesarewitsj en in 1901 van stapel
geloopen.
De Chineesche onderkoning te Kanton
heeft de uitlevering geëischt van ontsnapte
gevangenen die naar Macao gevlucht zjjn.
Vier Chineesche kanonneerbooten en twee
torpedojagers zjjn voor Macao aangekomen;
de Portugeezen maken zich gereed, tegen
weer te bieden.
Uit Petersburg wordt aan de New York
Herald geseind dat de spanning daar toe
neemt, aangezien, volgens de laatste be
richten, het leger van generaal Okoe op
Liao-tong, na nieuwe versterkingen te heb
ben ontvangen, in allerjjl op Port Arthur
aanrnkt, waar generaal Fock wanhopig
verzet zal bieden.
Terzelfdertjjd is bekend geworden dat
generaal Koeroki zjjn nitgebreide linies,
welke te zwak bleken om tegen de Russen
op te treden, dagaljjks versterkt. Generaal
Koeroki's leger zal spoedig voldoende ver
sterkt zjjn, om slag te kunnen leveren,
want er komen voortdurend nieuwe troepen
aan.
Militaire desknndige schatten nn de macht
uit de bljjkbaar in haast aangeschoten klee-
ren en telkens hield hjj even op, om te
lnisteren.
sGeef mjj nw paard,* fluisterde hjj ander
maal, sgauw, gauw, of het is te laat!*
»Kom mee, naar den stal,* antwoordde
Berkels.
In een oogenblik was het dier gezadeld
en getoomd en zat de vluchteling op den
rag van het vurige ros.
»Geef mjj de haad, Berkels, en wees ge
dankt voor dezen dienst,* fluisterde hjj.
»Eu uw gezin?* vroeg de ander zacht.
s Mjjne vrouw en ous kind zullen mjj
volgen, als ik in veiligheid ben. Vaarwel!*
Hjj vierde den tengel, en in vliegende
vaart schoot het dier met zjjnen berjjder de
dikke dnisternis in.
Langzaam keerde de ander naar zgne
kamer terng, en hier aangekomen, was zjjn
eerste werk het kistje, dat op den vloer
stond, naar eene veilige plaats te brengen.
Het oplichtende, bevond hg, dat het eene
aanmerkeljjke zwaarte had. Hjj liep ermede
naar eenen hoek van de kamer, drukte
daar op eeue geheime veer en deed een ge
deelte ran den mnnr op een onzichtbare as
ronddraaien. Eene vrjj groote raimte werd
zichtbaar. Het kistje werd erin gezet en
alles weder in zjjnen vorigen toestand ge
bracht. Toen keerde Berkels naar zgne
plaats bjj het vaar terng en scheen eenige
oogenblikken later het gansche voorval reeds
weer vergeten te zjjn. Zjjn gelaat had weder
die spookachtige uitdrukking, zjjn geheele
lichaam weder die bjjna volmaakt roerlooze
houding aangenomen als voor de komst
van zjjnen thans voortvluchtigen bezoeker.
mil
WW—BW—
(Wordt vervolgd
