Het Land van Heusden en Allena, de Langstraat en de Bommelerwaard. Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. WOENSDAG 20 JULI. 1904. Oorlog (ussehen Japan en Rusland. ^A'MD VAN ALTEN* VOOB Dit blad verschat WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per S maanden f 1.06. franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke nnnanara 5 cent. ■M 2338 „En waar men het nu de taak des wetgevers achtte, zooveel mogelijk eigen machtige, onrechtmatige verbreking van de dienstbetrekking tegen te gaan, be weegt zich, naar men meende, de be paling van art. 1639j (de lange opzeg gingstermijnen) in een verkeerde rich ting, daar zij het vrijwel onmogelijk maakt, dat de wettelijke opzeggings termijnen bij een werkstaking in acht zullen worden genomen. Daarom meende mendat de regeering goed zon doen deze bepaling uit het ontwerp te lichten Tegen de bepaling van art. 1638s betreffende het zg. „staangeld" deden enkele leden een woord van scherp protest hoorenzij noemden dezen maat regel een schreeuwend onrechtvaardige bepaling. Enkele andere leden sloten zich in zooverre bij de bedoelde leden aan, dat ook zij het geheele artikel liefst zouden zien vervallen, omdat zij daarin zagen eene verzaking van het beginsel van gelijkheid tusschen beide partijen, waar op het ontwerp is opgetrokken. Waar immers de arbeider, ingeval de werk gever de dienstbetrekking eigenmachtig heeft verbroken of door opzet of schuld hem grondige redenen heeft gegeven de dienstbetrekking te doen eindigen, zich om schadevergoeding tot den kanton rechter zal hebben te wenden, daar is het met de gelijkheid tusschen beide partijen in strijd, dat de werkgever in een soortgelijk geval het door den ar beider verschuldigde op het zoogenaamde „staangeld" zal kunnen verhalen. Kan echter de voorgedragen regeling niet worden gemist, dan moet zij, naar deze leden meenden, althans zoodanig worden' aangevuld, dat ook de werkgever worde verplicht ter beschikking van zijne ar beiders te stellen een bedrag, waaruit dezen kunnen verhalen hetgeen hun toekomt in gevallen, waarin de werk gever tegenover hen tot schadeloos stelling gehouden is. Wordt de regeling in dien zin aangevuld, dan komt, naar men meende, ook dadelijk aan het licht, dat zij veel te wenschen overlaat. Zoo min als de wetgever er aan zou denken het bedrag, dat de werkgever ter be schikking van zijne arbeiders zou hebben te stellen, aan dezen in handen te geven of hun de bevoegdheid toe te kennen FEUILLETON. Een Poolsch verhaal. 4) Geleerd hier en geleerd daar! Heb ik dan Dog niet genoeg dokters gezien? In het kamp ronddrentelen, zich gewichtig voordoen bjj den generalen staf, maar als het op vechten aankomt, ziet men er geen enkele. Hoe dikwjjls heeft mgnheer de ka pitein ze niet lancet-ridders* genoemd? Wanneer een man gezond is, raakt hg hem niet aan, maar zoodra hg reeds half dood is, komt hg met een lancet, of hoe al die mesjes heeten, aanloopen. Het is waarlgk geen knnst, iemand open te sngdeD, wanneer hg geen vinger bewegen en zich niet verdedigen kan 1 Maar laat hem eens iemand te ljjf gaan, wanneer deze gezond is en zjjn karab^n op den schouder heeft Ho, ho, welk een verschrikkelijke geleerd heid, den menschen met een mes in de beenen te stekenDat beteekent allemaal niets. Mgnheer de kapitein ïou zich in zgn graf omkeeren, wanneer hg het wist. Wat heeft zoo'u dokter van een soldaat? Dan is een heer van een landgoed toch heel iets anders. Het is onmogelgk, het kan niet zgn, de juffrouw zal niet met hem trouwen. Dat zou tegen Gods geboden zgn. Dat is dan toch wel wat te hoog gegrepen Ongelukkig voor Mikolaï kwam deze te hooge greep den dokter ten goede. Na een half jaar werd het huweljjk in gezegend, en onze juffrouw, de dochter van naar eigen goed vinden hunne vorderingen daaruit te voldoen, zoo min behoort hij ook den werkgever ten aanzien van het zoogenaamde „staangeld" der arbeiders in beide opzichten vrijheid te laten. Den werkgever moet de verplichting worden opgelegd het ingehouden geld zijner arbeiders afzonderlijk op de spaarbank te beleggen, opdat het niet in zijne zaken verloren ga of niet een deel van de baten van zijn eventueel faillissement uitmake, en in verband daarmede moet dan worden bepaald, dat de werkgever dit geld uit de spaarbank slechts dan mag opvorderen, wanneer hij met een vonnis des kantonrechters kan aantoo- nen, dat hij tegen zijne arbeiders recht matige vorderingen heeft." Daartegenover konden zich vele leden met de algemeene strekking van de hier voorgedragen regeling wel vereenigen. Zij achtten het nuttig, en aan een goede verhouding tusschen werkgever en ar beider bevorderlijk, dat bij den arbeider het bewustzijn levendig wordt gehouden, dat hij zijn dienstbetrekking niet zonder grondige, den werkgever vooraf mee gedeelde, redenen mag verbreken. Kon den deze leden daarom goedkeuren, dat voor den werkgever de gelegenheid zal worden geopend, een bedrag op het loon van zijne arbeiders in te houden, tegen de verdere uitwerking van dit beginsel, zooals die in het derde lid wordt gegeven, hadden zij, en vrij algemeen werd dit gevoelen gedeeld onoverkomelijke bezwaren. Naar men meende, gaat het niet aan, dat de werk gever, zooals wordt voorgesteld, in het geheel aan staangeld een bedrag zou mogen heffen gelijkstaande met het een vijfde gedeelte van het bedrag van het loon over een termijn, die in sommige gevallen zelfs zes maanden zal kunnen bedragen. Men begreep wel, hoe de Regeering tot deze uitwerking van hare regeling is gekomen; hoe zij, in het belang van de arbeiders en de vastheid van hunne dienstbetrekking, lange op zeggingstermijnen wenschelijk heeft ge acht en toen verband heeft gezocht tusschen deze termijnen en het bedrag van het staangeld, maar men achtte desniettemin de bepaling van het derde lid niet houdbaar. Naar men meende, zal die bepaling zoodanig moeten wor den gewijzigd, dat het in te houden bedrag in het geheel niet meer zal mogen zijn dan des arbeiders loon voor een vrij korten termijn, die, als in het ontwerp-Drucker, op twaalf dagen of, den kapitein, verliet ons, vergezeld van de tranen en gelnkwenschen van hare bloed verwanten en van alle huisgenooten, maar voornamelijk van den onden Mikolaï, om voortaan lief en leed met den dokter te deelen. Haar droeg Mikolaï geen afkeer toe, dat kon hg niet, daarvoor hield hg te veel van haar; maar hem kon hg niet vergeven. Hg sprak nooit zgn naam uit, en vermeed zorgvuldig hem in herinnering te brengen. Terloops zg hier opgemerkt, dat tante Maf jnia ovsrge/.ukfeig was met haar dokter. Na verloop van een jaar selionk God hua een welgeschapen jongen, daarna een meisje, en zoo vervolgens. Mikolaï beminde de kin deren, alsof het zgn eigene waren, hg droeg hen ep de handen, liefkoosde ea troetelde ze. Toch bemerkte ik, dat hg in het diepst van zgn hart nog zekere bitterheid voedde wegens het ongelgke huwelgk mgner tante. Op zekeren Kerstavond zaten wg allen bgeen in de huiskamer, en toen wg het geratel van een rjjtuig hoorden, zeide ingc vader»Kgk eens, Mikolaï, wie daar komt aanrjjden.* Mikolaï ging naar buiten en ke?rde eenige oogenblikken later met van vreugde stralend gelaat terug. >Qet is de juffrouw!* riep hg reeds van verre. Wie?* vroeg mgn vader, ofschoon hg aanstonds begreep, wie hg bedoelde. Welke juffrouw?* •Oaze juffrouw 1* luidde het antwoord. Op hetzelfde oogeablik trad de juffrouw, door drie kinderen omringd, de kamer binnen. Voor niets ter wereld wilde de oude haar anders noemen, dan «juffrouw*. als in de Duitsche Gewerbeordnung, op ééne week zou kunnen worden gesteld. Het is niet aan te nemen, dat de minister deze wenken van „vele leden" zal in den wind slaan. En inderdaad, de voorgestelde regeling van den op zeggingstermijn is onpractisch, die van het staangeld is onrechtvaardig. Slot volgt). Buitenland. De »Dai!y Chronicle* verneemt uit Tokio van ZondagDe Russen zgn in noordelgke richting uit Ta-sji-tsjiao teruggetrokken. Uit Petersburg wordt aan hetzelfde blad gemeld: Er zgn kleine afdeelingen van den vjjand langs den spoorweg verschenen, naar het Noorden tot bjj Moekden toe. De Japansche torpedoboot »Haj*tori« heeft een jonk aangehouden, die brieven van Port-Arthur naar Tsjifoe overbracht. Men vond een aantal brieven, betrekking heb bende op den militairen en maritiemen toe stand te Port-Arthnraldns zgn inlichtingen van hooge waarde in de handen der Japanners gevallen. De brieven die niet over militaire zaken handelden, zgn naar Petersburg ge zonden om aan de geadresseerden ter hand gesteld te worden. De Japansche legatie te Londen heeft bet volgende telegram uit Tokio ontvangen Koeroki meldt, dat Zondagochtend om drie uur tjjdens een zware n mist, generaal Keiler, bevelhebber van ee Russisch leger corps, met omstreeks twae division een hevigen aanslag heeft gedaan op Mo-tië.i- ling en de naburige stellingen die bezet waren door een deel onzer troepen. Deze verdedigden zich hardnekkig, wierpen den vgand aan alle zjjden terug, en vervolgden hem tot Koan-tea-pas-tsoe. Kolonel Audéoud, de teruggeroepen Zwit- sersche attaché hg het Russische leger in Mantsjoerjje, is te Bern aangekomen. Hg beeft ten stelligste verklaard dat hg nooit iets gezegd heeft ten nadeele vaü het Rus sische leger, integendeel de grootste terug houding in acht heeft genomen. Hg weet ook in het geheel niet, waarom Koeropatkin zgn terugroeping gevraagd heeft. Hg kon geen opheldering krjjgen en heeft te Peters burg een schriftelgk protest voor den mi nister van oorlog achtergelaten. Eindelijk zou hg ook zgn afkeer tegen dokter Stas laten varen. Hanna, de klein dochter van den ouden Mikolaï, lag ernstig ziek aan lyphus. Ook mg waren het dagen van angst en bezorgdheid; immers Hanna was ongeveer van mgn leeftgd en mgn eenige speelgenoote, die ik als een znster beminde. Drie dagen lang verliet de dokter Stas nauwelijks hare kamer. De oude, die met al de bande, van zgn hart aan Hanna ge hecht was, liep gedurende het geheele tijds verloop van hare ziekte als een waanzinnige rond. Hg gebruikte niet het minste voedsel, sliep niet en bleef herhaaldelijk voor de deur van haar kamertje zitten, want be halve aan mjjne moeder, was het niemand geoorloofd, het ziekbed te naderenin stilte verkropte bg de grievende smart, die zgn hart folterde. Het leven had hem gehard tsgen lichameljjke vermoeienissen en smar ten, alsmede tegen de slagen van het nood lot, en toch, aan het ziekbed van dat jonge meisje bezweek hg bjjna onder den last der vertwijfeling. Toen eindelijk na lange dagen van doode- lgken angst dokter Stas zachtjes de dear van de ziekenkamer opende, en hau, die in een aangrenzend vertrek zgn oordeel over de zieke wachtten, met stralend gelaat het enkele woord »gered« toefluisterde, kon de oude zich niet mesr bedwingen; hg begon laid te schreien, wierp zich aan de voeten van den dokter en stamelde herhaaldelijk, onüer onafgebroken snikken, de woorden Mijn weldoener! Mgn weldoener!* Hanna herstelde nu tt'.meljjk vlag, en voortaan was dokter Stat den oude dier baarder dan zgn oogappel. Advertentiën van 16 regels 50 et. Elke regel meer 71/» ct. Groote letters Baar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond ingewacht. De Russische regeering heeft nog niet geantwoord op het verzoek van de bonds- regeering, om haar de redenen van de terug roeping te willen mededeelen. Het volgende wordt door de correspondent van de »N. R. Ct.« te Boedapest medege deeld, natnurlgk onder voorbehoud Het te Krakau verschijnende socialistische blad »Naprzod« heeft een opzienbarend be richt nit de Poolsche stad Lodz, waarin gezegd wordt dat de kolonel en de adjudant van het regiment veld-artilDrie, dat dezer dagen van daar naar Oost-Azië moet ver trekken, gedeserteerd zjjn en de kas van 't regiment hebben meegenomen. Voorts wordt er in dit bericht op ge wezen dat te Lodz en in den omtrek tal rijke gevallen van desertie voorkomen, en dat zoowel officieren als manschappen, wan neer zg slechts over het noodige geld be schikken om over de grenzen te kannen komen, liever vlochten dan naar het oor- logsterrein te worden gezonden. Een groot aantal zelfmoorden moet aan hetzelfde motief worden toegeschreven. Terwijl 22 militaire attach éi Woensdag naar het oorlogsterrein zullen vertrekken, keeren een aantal dagbladcorrespondenten, 't vruchteloos rondslenteren moe, reeds naar hun land terug. Hun directiën hebben het nutte looze ingezien van de groote kosten die voor deze reportage gemaakt moeten worden, terwijl geheimhouding en dwang in beide kampen even erg zgn. De Dnitsche mailboot »Prinz Heinrich*, Zaterdag te Ades aangekomen, is Vrijdag middag door den Russischen vrjjwilligen kruiser »Smolensk« aangehouden en ge dwongen 31 zakken van de brievenmail en 24 zakken en kisten van den pakketpont, die voor Japan bestemd waren, af te geven. De Duitsche regeering heeft direct bg de Russische verzet aangeteekend. In het pro test wordt er nadrnk op gelegd dat mis schien di doorzoeking van de poststoomboot naar contrabande en het doorzien van de zich aan boord bevindende post te recht vaardigen zou zgn; maar uit een volken rechtelijk oogpunt is het volkomen onge oorloofd, de postvakken in beslag te nemen en mee te nemen van boord van een Dnitsche postboot. Behalve het diplomatieke protest van het Berljjnsche ministerie van buiten- landsche zaken heeft het Duitsche rjjks- departement van posterjjen ook nog een >Een flinke kerel!* zeide hjj bg iedere gelegenheid, terwjjl hjj aan zgn snor draai de. »Een flinke kerel! Hg zit prachtig te paard, en zonder hem zou Hanna o, ik durf het woord zelfs niet op mjjne lippen nemen Ongeveer een jaar na deze gebenrtenissen begon de oude zelf te sukkelen. Zgn stoere, krachtige gestalte werd gebogen; hg liep voorover en loog en keef niet meer. Hjj whs nu bgna negentig jaar oud, werd kindsch, en deed nagenoeg niets meer dan vogelknippen vervaardigenin zjjne kamer hield hjj nameljjk een groot aantal vogels. Eenige dagen vóór zgn niteinde kende hg niemand meer, maar op zgn sterfdag flik kerde het wegkwijnende leven nog even op. Mjjne ouders bevonden zich toen in het buitenland, wegens de gezondheid mgner moeder. Des avonds zat ik aan den haard met mgn jongeren broeder Kazimierz en pater Lodewjjk, die ook reeds tameljjk ond begon te worden. Plotseling liet men ons weten, dat de oude Mikolaï lag te sterven. De geestelijke begaf zich onmiddellijk naar de hniskapel, om de sacramenten der stervende te halen, terwjjl ik buiten adem naar den oude snelde. Deze lag doodsbleek, bgna wasgeel, reeds half verstjjfd, maar gelaten en bg volle kennis, op zgn bed uitgestrekt. Zgn hoofd, dat bgna geheel kaal en met twee litteekens gesierd was, moest werkeljjk schoon ge noemd worden; het was het hoofd van een braven, ouden soldaat. Met de eene hand drukte de stervende grjjsuard het kmis op zjjne borst, terwjjl de doodsbleek» Hanna de andere stjjf omkneld hield en met hare kussen en tranen bedekte. telegrafische aanmaning naar Petersburg gezonden, met een beroep op het wereld postverdrag, om de brievenzakken onmid dellijk terng te geven en door te zenden. In de weggenomen postzakken bevond zich ook de voor Japan bestemde post uit Londen en Italië. De pers van alle partgen wenscht een kraehtdadig optreden van de Duitsche re geering en schadeloosstelling van de bena deelde belanghebbenden. Volgens een bericht uit Aden van 18 dezer, is de Engelsche stoomboot »Per«ia« door de Smolensk* gedwongen een uur te wachten, om de postzakken over te nemen die van boord van de Prins Heinrich* waren ge haald. De «Smolensk* heeft echter twee voor Nagasaki bestemde brievenmalen van de post van de »Prins Heinrich* verbeurd verklaard. De Daily Mail* verneemt dd. 16 Jnli uit SingaporeEen zwaar gewapende krui ser vergezeld door twee kolenschepen werd Donderdag door een Engelsch schip gezien terwjjl hg zgnen koers voortzette in weste- ljjka richting naar Straat Malakka. De krai- ser vertoonde geen vlag. Men vermoedt dat hg door den Japanschen opperbevelhebber is uitgezonden om twee Russische kruisers in de Roode Zee aan te vallen. Renter's bureau verneemt uit Koeroki's hoofdkwartier, over Foesan, d.d. 18 dezer: Er is gisteren in den Mo-tiëa-ling een verwoed gevecht geleverd. De Russische macht werd geschat op dubbel zoo groot als die aan de Jaloe; de Japanners bestonden uit een brigade en een bataljon. De Japan sche verliezen waren 300, de Russische 2000 dooden en gewonden. Een telegram van Koeropatin aan den Keizer van 17 dezer meldtNadat het le ger van Koeroki op ons oosteljjke front de passen van het Fensjoei-gebergte had bezet, hadden wg in het algemeen slechts onvol doende berichten over de sterkte en stellingen van dat leger. Op grond van verkenningen mocht men echter vermoeden dat de Ja pansche hoofdmacht was samengetrokken in den omtrek van den Lan-stji-sjan (burg- rag ten O. van Liao-jang) en dat de voor hoede in zes passen in de buurt stelling genomen had. Tot vaststelling van de sterkte van den vgand werd den 17en dezer last gegeven tot een opmarsch tegen de vjjan- deljjke stellingen in de richting van den Nadat de priester hem bediend had, ver langde de stervende mg te zien. •Mgn meester en de goede meesteres zgn niet hier,* fluisterde hg; >dat maakt mg het sterven moeilgk. Maar gjj zjjt hier, mgn beste jongeheer, gjj, de erfheerDraag zorg voor deze weeze. God zal het n loo- nenWees niet boos op mg als ik iets misdaan hebik was misschien wel eens lastig... maar trouw!* Hg zweeg en sloot de oogen, doch wel dra hief hg nogmaals zgn zware oogleden op en riep met luider stem, alsof hg haast had en zjjne ademhaling dreigde op te hon den «Jongeheererfheer mjjne weezeIn uwe handeno mgn God beveel ik de ziel van dezen dap peren soldaat, dezen trouwen dienaar en rechtschapen man,* voltooide pater Lode wjjk op plechtigen toon. De grjjsaard was niet meer. Reeds vele jaren zgn sinds dien vervlogen. Op het graf van den trouwen dienaar tiert weelderig heidekruid. Droevige tjjden waren ever ons gekomen; een storm heeft den vreedzamen, stillen haard in mgn dorpje verwoest. Pater Lodewjjk sluimert reeds lang in het graf, en ook tante Marynia hebben zg reeds in den schoot der aarde nedergevlgd; ik verdien met mjjne pen onder veel zorg mgn dagelgksch brood, en Hanna Bg de herinnering aan haar beginnen mjjne tranen overvloediger te vloeien! (Wordt vervolgd). De juffrouw!*

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1904 | | pagina 1