Het Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
DRARKRESTRIJDING.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
m
m
unb van
VOOB
Dit blad verschat WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 8 maanden f 1.00.
franco per poet zonder prjjsverhooging. Afzonderljjke
nammers 5 cent.
■M 2358
WOENSDAG 28 SEPT.
1904.
Advertentien ran 16 regels 60 «t. Elke regel
meer T1/» ot. Groote lettere naar plaatemimte.
Adverfcentiên worden tot Diaedag- en Vrijdagavond
ingewacht.
Wat al middelen worden beraamd
ter bestrijding van drankmisbruik. Par
ticuliere vereenigingen zijn opgericht en
de regeering maakt wetten ter beteu
geling van dit misbruik, dat ellende
brengt over een deel van het volk en
als de kanker knaagt aan de welvaart
daarvan.
29 en 30 October hopen de mannen
bijeen te komen, die met hart en ziel
zich toeleggen om middelen te beramen,
om dit kwaad te keeren. Door verschil
lende sprekers zal op dit congres het
alcohol-vraagstuk in verband met maat
schappelijke toestanden worden be
handeld.
Zij hebben het begrepen, dat het
niet aangaat voor de oorzaken van de
drank-ellende de oogen te sluiten, omdat
die zoovele zijnevenmin als het aan
gaat om zonder kennis der oorzaken
de kwaal te bestrijden.
Een dokter die bij iemand geroepen
wordt, lijdende aan huiduitslag, kan
niet volstaan om een zalfje te geven
opdat de puistjes en zweertjes weggaan.
Als de oorzaak niet weggenomen is
komt het kwaad erger nog terug.
En de dokter mag ook niet zeggen
er kunnen zooveel oorzaken zijn, laat
ik maar zelfs niet gaan pogen de ware
te zoeken.
Neen, zóó lang tot de ware oorzaak
of de ware oorzaken bekend zijn, dient
gezocht te worden, wil men het kwaad
met hoop op succes bestrijden.
En dit is het doel van het te houden
congres, men wil de oorzaak onder
zoeken, om dan een geneesmiddel voor
drankmisbruik te vinden.
Onder de vele belangrijke kwesties
die daar behandeld zullen worden is
één onderwerp dat bijzonder de aan
dacht zal trekken, n.l.„De alcohol en
de misdadige jeugd." 't Geen besproken
zal worden door Prof. G. A. v. Hamel
van Amsterdam.
Dat dit onderwerp aanleiding zal
geven tot allerlei beschouwingen, valt
niet te betwijfelen, want aan 't verband
tusschen alcoholisme en misdadigheid
der jeugd, en aan de vraag of en hoe
de school in den drankstrijd mede kan
werken, zit heel wat vast.
Dit onderwerp houdt al jaren de
FEUILLETON.
24)
Wach noodigde mg in alle bescheiden
heid nit, even bg hem binnen te komen
om mg «en weinig ta verkwikken. Ik wist,
dat een weigering hem op gevoelige wjjze
zou hinderen en toch gaf ik hem een af
wijzend antwoord, met de belofte, hem den
volgenden morgen een bezoek te zullen
brengen. Ik wilde nameljjk niet, dat Qanna
en Selim zóó lang bg elkander alleen bleven.
Gedurende de vgf dagen, welke sedert ons
bezoek aan Ustrycka verloopen waren, was
Selim bjjna dageljjks bg ons aangekomen;
de wederzgdsche genegenheid van die twee
zielen ontwikkelde zich zeer snel en, om
zoo te zeggen, onder mjjn oogen. Ik had
hen voortdurend en seherp in het oog ge
houden en vandaag was het de eerste maal,
dat zjj in de gelegenheid waren, langer al
leen te zjjn.
Wanneer het nu tusschen hen eens tot
een liefdesverklaring kwam l Ik beefde reeds
bg de enkele gedachte hieraan, zooals iemand,
die den laatsten straal van hoop ziet ver
dwenen
Te huis aangekomen, ontmoette ik pater
Lodewjjk op het erf.
»Is Selim hier, eerwaarde?* vroeg ik.
«Ja, ongeveer anderhalf uur geleden is
hjj aangekomen.c
Mgn hart begon angstig te kloppen.
«Waar kan ik hem vinden?*
Hg is met Hanna en Ewnnia naar den
vgver gegaan.*
sociologen bezig, omdat men doordron
gen is van het feit dat de jeugd van
heden het volk van morgen is, en het
de plicht is die jeugd in elk opzicht
krachtig en harmonisch te ontwikkelen.
Van medisch standpunt nu dieni de
zaak het eerst onderzocht en nagegaan,
welken invloed alcoholisme bij ouders
heeft op misdadige neigingen der kin
deren (drankzucht enz.)
Dat bij kinderen van dronkaards zich
de meest misdadige neigingen vertoonen
niet alleen, maar ook idiotisme of erger
krankzinnigheid voorkomen, blijkt reeds
uit enkele statistieken.
Dat de misdadige neigingen zich hij
het kind sterker zullen ontwikkelen door
het verblijf in het gezin van den dronk
aard, valt niet te betwijfelen.
Daarom de plicht om deze kinderen
aan de ouderlijke macht te onttrekken,
en hen op te voeden buiten dezen kring.
En als de kinderen dan de school
bezoeken, dan begint daar het werk van
het onderwijs.
Dat de school in den drankstrijd
krachtigen steun kan verleenen, zal
niemand ontkennen.
Op het terrein der ethiek, niet minder
dan op dat der gezondheidsleer, kan de
school den kinderen leeren, en door
aanschouwelijk onderwijs diep doordrin
gen van de ellende van het drankmis
bruik.
Het is goed, dat een prijsvraag werd
uitgeschreven om te beantwoorden hoe
op paedagogische gronden de school in
dit opzicht het meest vruchtbaar werk
zaam zou zijn.
De paedagogen zullen die vraag wel
tot een oplossing brengen bij ernstig
willen, en zoo er in slagen bij een groot
aantal kinderen goede, gezonde begrippen
aan te brengen omtrent de drankellende
en wat er zooal betrekking op heeft.
Maar nu komt er een andere moei
lijkheid.
Wanneer de kinderen op school leeren
walgen van het drankmisbruik, leeren
beseffen hoe minderwaardig het is, om
zich tot dronkenschap te laten verleiden,
zal dan wanneer ze uit een gezin zijn,
waar dronkenschap heerscht, niet alles
afgebroken worden, wat de school heeft
geleerd, of erger, niet de gansche school
tegengewerkt
Daar bestaat zeer zeker vrees voor.
Daarom is een ding alleen niet vol
doende; het onderwijs op school alleen.
Ik liep den tuin in en begaf mg naar
den oever van den vgver, waar gewoonlgk
de bootjes lagen. Er ontbrak werkeljjk een
der grootste bootjes; mgn blikken zweef
den tevergeefs over den vgver; van da ge-
zoehten was niets te ontdekken. Ik ver
moedde nu, dat Selim naar rechts, naar
de elzttboomen, geroeid was en dat het
bootje met de opvarenden dus door de bie
zen, die langs den waterkant groeiden, aan
mgn blikken onttrokken werden. Ik greep
een paar roeiriemen en sprong in een klein
bootje. Zonder eenig gedruisch te veroor
zaken, roeide ik langs den oever en begaf
mg niet verder den vgver op, om te kun
nen kjjken, zonder zelf ontdekt te worden.
Het bootje lag onbeweeglijk midden in den
vgver en de roeiriemen waren ingehaald.
Aan het een* einde van het bootje zat mgn
zusje met den mg naar Selim en Hanna
gekeerd, en deze beiden zaten aan het an
dere einde. Ewnnia boog over het water
heenzg plaste er vrooljjk met haar kleine
handjes in rond en al haar aandacht scheen
door dit spel in beslag genomen te worden.
Selim en Hanna zaten bgna Behouder aan
schouder geleund en schenen geheel ver
diept in hun gesprek. Het was een bekoor
lijke aanblik en toch dreef hg mg al mgn
bloed naar het hoofdnu begreep ik alles
zjj hadden Ewnnia medegenomen om den
schgn te redden, en tevens omdat het kind
hen niet storen en hun liefdesverklaringen
niet verstaan kon.
>Het is gedaan!* dacht ik. «Het is ge
daan!* ruischte het riet. >Het is gedaan!*
lispelden de golfjes, die om de kiel van
mjju bootje klaterden. Het werd nacht voor
mgn oogen; ik werd bevangen door war
me en koude rillingen en ik voelde, dat
ik doodsbleek werd. »Ge hebt haar verlo-
Maar dit onderwijs moet gepaard
gaan met verbetering van den socialen
toestand, met het onttrekken aan een
verderfelijke omgeving, der kinderen.
Dat het congres een stap vooruit zij
in deze richting en, iets moge tot stand
brengen van dit veelomvattend werk.
Buitenland.
Oorlog tusschen Japan en Rusland.
Een Russische marine-officier, die te Tsin-
tau vertoeft, heeft ambteljjk bericht ont-
vangsn, dat de cholera te Port Arthur uit
gebroken is. Er zga nog maar enkele ge
vallen, maar de ongerustheid is groot.
De «Parjjsche Matin* verneemt van Zater
dag uit Petersburg:
«Telegrammen van welke niet eens de
generale staf kennis draagt, zgn hedennacht
tegen vier uur bg den Keizer aangekomen.
Ik kan u verzekeren dat zg op Port Arthur
betrekking hebben en dat vanochtend ten
hove angstige onrust heerachte. De Japan
ners leveren op dit oogenblik een hoofdslag,
die nog vermeteler is dan alle aanvallen
tot nu toe. Zjj vallen de stad van drie
kanten tegeljjk aan, hebben al bun strijd
krachten samengetrokken en zjjn besloten,
een eind aan de zaak te maken. Mjjnen
hebben heele bataljons in de lucht doen
vliegen. Generaal Fock heeft zich in het
bijzonder onderscheiden door zelf bevel te
voeren van da muren at, tot welke de Ja
panners na een onbeschrijfelijk bloedblad
genaderd waren. Alle schepen van Togo en
Kamimoera die geen oog meer behoeven te
honden op de schepen van het Wladiwo-
stoksche smaldeel, nemen aan dezen strijd
deel die, naar men vreest, het laatste be-
drjjf vormt. De belegerden vechten op dit
oogenblik temidden van een vuurpoel. Van
den Wolfsberg en van de reede hagelt het
granaten op de stad, de haven en de ves
ting. Generaal Stolsel rent van het eene fort
raar het andere, om de strgders in dezen
laatsten kamp op leven en dood aan te
moedigen. Te Petersburg weet het publiek
nog niets van de tragische gebeurtenissen,
die missebien zullen eindigen met den roem
rijken val van Port Arthur. Ten hove heeft
men nog niet opgehouden te hopen dat de
heldenmoed van Stossel en van zjjne troepen
ren!* riepen duizend stemmen in en om
mg heen, en het was mg, of al die stem
men ten hemel schreidenDaarna schenen
ze mg toe ts fluisteren: «Roei nog dichter
bgverberg u in de biezen en gjj zult nog
meer aanschouwen!* Ik gaf gehoor aan
deze stemmen en gleed onhoorbaar nader
bij. De afstand was nog steeds te groot om
hun gesprek te kannen verstaan, maar ik
zag hen des te beter. Zg zaten naast elkan
der op een der bankjes, maar hielden el
kander niet bg de hand.
Selim was naar Hanna gefceerd en keek
haar met smeekende blikken aanzij echter
keek hem niet in het gelaat, maar liet
haar blikken onrustig rondzweven. Ik zag,
dat zg ia verwarring verkeerde; ik z\g, dat
hjj haar iets vroeg en zgn handen stnee-
kend naar haar ophief ea zij ten slotte
haar hoofdje naar hem boog. Haar blikken
ontmoetten nu de zjjnen, zg boog nog ver
der naar hem, maar trok zich plotseling
bevend van hem terug naar den rand van
het schuitje, waarop hg haar hand gre«p,
uit vrees dat zjj in het water kon vallen.
Ik bemerkte, dat hg haar hand niet
losliet, en daarna zag ik niets meer; er
gleed als het ware een sluier over mgn
oogende roeiriem entzonk aan mjjne han
den en ik zelf zonk op den bodem van mgn
schuitje neder. «Groote God, heb medelgden,
zg dooden een menschenziell* hoorde ik
een stem in mg kermen. Ik snakte naar
lucht. Ach, hoe grenzenloos had ik haar
bemind en hoe grenzenloos ongelukkig was
ik nuIk lag op den bodem van het bootje
uitgestrekt en rukte vaa woede aan mgn
kleederen, en toch gevoelde ik mgn mach
teloosheid zóó duidelyk ea met zooveel bit
terheid in het hart, dat ik mjj zei ven een
krachteloos, geketend athleet toescheen.
ook ditmaal nog de verwoede Japanners zal
keeien.*
Uit Tsjifoe wordt d.d. 25 dezer gemeld:
De aanval op de forten van Port Arthur,
die den 19en bezon, duurde meer dan 50
nar en eindigde met de vermeestering van
drie belangrjjke stellingen, behalve zes
kleine, maar hinderljjke forten tusschen
Sjoesjoegen en Erloengsjan. De strjjd was
wanhopig, maar dank zjj de zorgvuldige
voorbereiding waren de verliezen der Japan
ners, hoewel zwaar, aanzienlijken minder
dan de verliezen geleden bjj de vroegereu
aanvallen. Zg worden geschat op 3000 man,
maar de Rassen hier verzekeren, dat zjj in
lichtingen hebben volgens welke de Japan
ners driemaal zooveel verloren. Het fort
Koeropatkin, een der Teroverde stellingen,
was speciaal gebouwd na Koeropatkin's
inspectie der verdedigingswerken om de
prise d'eau, waarnit Port Arthur van
water wordt voorzien, te beschermen. De
Japanners hebben die nu iu hun macht.
Het voorafgaand bombardement duurde
onafgebroken voort van vóór het aanbreken
van den dag op 19 dezer tot den middag
van den 20sten. Vele bommen kwamen van
een kant, waar het tot dusver stil w«s ge
weest eu toonden, dat de Japanners vele
zware kanonnen op nieuwe stellingen hadden
geplaatst. Op het middaguur van deu 20sten
begon de Japansche infanterie op te rukkan
naar de kleine forten ten zuiden van Sjoes-
soegen; dezen boden slechts korten tegen
stand, daar ze maar een kleine bezetting
hadden, maar de vermeestering van fort
Koeropatkin ging gepaard met hevig vech
ten. Te vgf uren 's namiddags vermeester
den de Japanners een bjjfort, dat hoewel
lager gelegen, Itsjan bedreigt. Hiermede
eindigde de hevige strjjd voor dien dag,
ofschoon de Japanners gedwongen waren
verscheiden uitvallen in den loop van den
nacht af te slaan.
Het hevige bombardement werd later
voortgezet, in 't bizonder tegen een ander
bjjfort, dat als hoogBt gewichtig werd be
schouwd, omdat het Itsjan en Antoesjan
bestrijkt. Den volgenden dag vielen de Ja
panners dit fort aan. Nadat de Japanners
de verdedigingswerken, tegen een zwaar ge-
weer- en maximvuur in, hadden beklommen,
ontstond er een wanhopig gevecht van man
tegen man binnen het fort zelf, waarbjj
Wat kon ik dosn? Ik was wel in staat
geweest, Selim of mjj zeiven te dooden
ook had ik mgn bootje tegen het hare
kunnen aansturen en hen beiden in het
water werpen, maar de liefde van Selim
kon ik toch niet uit haar hart rakken,
noch haar zelf bezitten
Acb, dit gevoel van miohtelooze woede,
deze zekerheid, dat er aaa geen redding
meer te denken viel, was op dit oogenblik
moeiljjker te verdragen dan al het overige.
Daarna geraakte ik in een staat van
halve bewusteloosheid, een tosstand van
verstjjving maakte zieh van mg meester;
mgn ledematen weigerden dienst; ik voelde,
dat mgn handen eu voeten koud begonnen
te worden eu dat ik al zwakker en zwakker
werd. Met mgn laatste restje van bewust
zijn geloofde ik, dat de dood naderde en
mjj de lange, eeuwige rust bracht; ik meen
de zgn kille omhelzing reeds te voelen en
ik begroette hem met bedaarde en starre
blikken. «Het einde is aangebroken,* dacht
ik, «en er wordt een zware last van mgn
borst getild.*
Toch was 't het einde niet! Hoe lang
ik in dezen toestand in het bootje gelegen
had, daarvan wist ik mg, toen ik ontwaakte,
geen rekenschap te geven.
Ik keek in het rond. Hat bootje met
Hanna en Selim was verdwenen. De heer-
ijjke, weldadige kalmte en de stille vrede
in mgn omgeving, alsmede het overvolle
leven der natuur, vormden een eigenaardig
contrast met de verdooving, waaruit ik zoo-
even ontwaakt was.
Langzamerhand keerden mjjne krachten
t'-rug, zoodat ik de riemen weder ter hand
fcon nemen om den terugweg te aanvaar
den; daar het laat geworden was, moest
men mjj te huis reeds missen. Onderweg
bgna de geheele bezetting sneuvelde of ge
wond werd. Het fort werd genomen.
Een van Dalni aangekomen stoomschip
bevestigt, dat het hevige vechten den 24sten
werd hervat.
Naar een Japaosch officier in een parti
culieren brief heeft medegedeeld, liggeu de
meest vooruitgeschoven Japanners op 4 KM.
van Port Arthur. Zjj kannen de stad en
de schepen zien.
Naar de Weser Zeitung meldt, worden
groote hoeveelheden steenkool uit Dortmund
naar Emden gezonden, waar tal van schepen
liggen te wachten om ze in te laden. Ook
moeten verscheiden Eogelsche schepen, met
steenkool geladen, te Emden liggen te wach
ten op de Russische Oostzeevloot.
Volgens een bericht uit Petersburg, is
de generaal der infanterie Grip-mberg, op
perbevelhebber der troepen in het militaire
district Wilna, benoemd tot bevelhebber
over het tweede leger in Mantsjoerjje. De
Tsaar zond hem den volgenden eigenhan-
digen brief:
«De ware verwoedheid, waarmae da Ja
panners den oorlog voortzetten, naast de
hardnekkigheid en groote militaira eigen
schappen der Japansche troepen, hebben
mg doen besluiten om onze strijdkrachten
op het oorlogsterrein aanmerkelijk uit te
breiden ten einde in den kortst mogeljjken
tjjd tot een beslissend resultaat te komen.
Dientengevolge zal het getal onzer troepen
een cijfer bereiken, dat niet meer toelaat
om ze in éóa enkel leger te groepeeren.
Ik heb daarom de noodzakelijkheid inge
zien de troepen in Mantsjoerjje over twee
legers te verdeelen. Het bevel over het eene
bljjft bjj Koeropatkin berusten en ik be
noem u tot bevelhebber over het tweede*.
Naar de «Daily Chronicle* uit Tokio
verneemt is de oogst in Japan zoo over
vloedig, dat het overschot, naar men be
rekent, een derde van al de oorlogskosten
goedmaakt.
Het Telegraafagentschap verneemt van
S&chalin, dat er in den nacht van 25 op
26 dezer van Kaap Aniva kanongebulder
is gehoordwaarschjjnljjk van een zeeslag.
De Vesuvius is hard aan 't werk. De
vuurroode lavastroomen bieden een indruk
wekkend schouwspel. Professor Matteucci,
trachtte ik mg eenigszins gerust te stellen.
Hebben Selim en Hanna elkander hun liefde
bekend, zoo is dit beter, dat eene pgulgke
onzekerheidnu kjjkt het ongeluk mg met
open oogen in het gelaat. Ik was mjj be
wust van hetgeen er voorgevallen was, en
toch trachtte ik er mg tegen te verzetten.
Hoe wonderljjk! De gedachte verkreeg lang
zamerhand zekere aantrekkelijkheid voor
mjj 1 Ik bezat echter nog geen voldoende
zekerheid en besloot dus, Ewnnia op be
hendige wgze uit te hooren om zooveel
mogelgk door haar te weten te komen.
Ik kwam onder het diner te huis; voor
Selim had ik slechts een konden groet over
en ik ging zwjjgend aan tafel zitten. Mgn
vader keek mg aan eu vroeg rag verwon
derd Wat scheelt er aan Zjjt ge onge
steld?*
«Neen, ik gevoel mjj geheel wel, maar
zeer vermoeidik ben reeds om drie uur
opgestaan
«Waarom
«Ik ben met Wach op de wolvenjacht ge
weest en heb een wolf aangeschoten. Maar
nu heb ik wat hoofdpjjn, waarschjjnljjk
omdat ik ook gisteren laat naar bed ben
gegaan.*
«Maar kgk toch eens in den spiegel!
Zie eens, hoe ge er nitziet
Hanna hield op met eten en begon mg
met meer aandacht gade te slaan.
«Heeft misschien ons tochtje van onlangs
naar Ustrycka dezer werking op u uitge
oefend?* vroeg zjj.
Ik keek haar s«rak in het gelaat en
vroeg haar op bgna strengen toon: «Hoe
bedoelt ge d»t?<
-- 4-
Een Poolsch verhaal.
irmnraanafTTVi-f "rnxn+i
sss
Wordt vervolgd).