r Het Land van Hensden en Altena, de Langstraat en de Botnmeierwaard. I f h Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. JU 2360, WOENSDAG 5 OCT. 1904. Feuilleton. Oorlog tusschen Japan en Rusland. Uïiö VAM AlfEHfc YOOB Dit blad verschat WOENSDAG en ZATERDAG. Aboniemeniiprga: per 3 maanden f 1.00. franco per poet xonder prjjsverhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiën ran 16 regels £0 et. Elke regel meer ll/t ot. Groote lettere naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinadag- en Vrijdagavond ingewacht. Veertien jaar geleden werd in Oost- Gothland (Zweden) een vereeniging ge- iticht, die ten doel had, het klein-grond- tezit Toor arbeiders te bevorderen door let aankoopen van groote bezittingen, de dan in kleine terreinen verdeeld, an de leden verkocht worden, op zeer ^makkelijke betalingsvoorwaarden. De «prichter is een kachelsmid, Johansson, ie nog steeds het hoofd der vereeniging s. Een tijd lang scheen het, alsof men sich bij voorkeur ging bezighouden met iet verschaffen van eigen woningen aan irbeidera in of in de buurt der steden, naar in de laatste jaren is men het lorspronkelijk doel weer nader gekomen. Aan het einde van 1902 bestond de ireeniging uit 111 afdeelingen met nen 4011 leden en met een aan- elenkapitaal van 296590 kronen, ver- eld over aandeelen van 10 kr. Haar rondbezit, bestaande uit huizen in Mo- ila, Norrköping, Mjölby en Eskilstrina a uit landerijen is geschat op 600.000 r. De meeste leden telt zij in O. en ff. Gothland, en de hoofdzetel is het 1 het centrum daarvan gelegen Motala; naar toch heeft zij afdeelingen in bijna 11e provinciën van zuid en midden 'weden. Het eigenaardige is, dat de onder- eming een zelfstandige arbeidersorga- isatie is, en geen staatssubsidie geniet J door kapitaal van particulieren ge- eund wordt. Iedere afdeeling heeft een gen bestuur, en een aparte controle, ei ontvangt de contributie van haar leden. Hierdoor wordt de arbeid van het hoofdbestuur zeer verlicht. Ieder lid teekent in bij een der af- eelingen^voor een zeker aantal aan delen, in den regel niet minder dan 5 n maximum aantal heeft men nog et behoeven vast te stellen, daar de «reeniging tot nu toe geen groote kapi- listen onder haar leden telt. Op ieder indeel behoeft bij intrede maar 20 öre 13 cents) gestort te worden en verder i( öre per maand. Alle belangrijke quaesties worden in igemeene vergadering uitgemaakt, waar- oe iedere afdeeling haar afgevaardigden #ndt. Het aankoopen en verdeelen der ter reinen is de taak van het hoofdbestuur; le gewone gang van zaken is, dat de 26) Op zekeren dag kwam ik op de gedachte, den onden Mirsa, in Chorzeli, een bezoek e gaan brengen. Hg ontving mg met pen armen, omdat bg zich gevleid ge- oelde, dat ik bem, bg Selim's afwezigheid, ter wille van hem zelf kwam bezoeken. Ik had echter iets anders op het oog. Ik i verlangde er namelgk naar, nogmaals het portret van den ouden, schrikwekkenden Mirsa, den kapitein der Patizarokische hu zaren, te zien. Toen ik hem na in zjjn vgandige oogen *k, die mg overal schenen te volgen, «cht ik aan de portretten van mjju eigen or zaten, welke bg ons in de ontvangzaal igen en wier gelaatstrekken er even eng uitzagen en van evenveel wilskracht nigden. Onder den invloed van deze en cgeigke indrukken verviel ik in een zeer onaardige geestdrjjverjj. De eenzaamheid, stilte van den nacht en de natuur, die omringden, hadden eigenljjk kalmeerend mg moeten werken, maar het was, of ik met een vergiftigen pjjl in het hart idliep. Somtgds liet ik mg geheel mede epen door mjjn droomergen, wat mgn «stand slechts verergerde. Lag ik in een enzaam boekje van het bosch in het mos, f in een bootjs tusschen de biezen, dan rbeeldde ik mg, dat ik in Hanna's kft- ertje aan bear voeten lag en haar banden kleederen kostte, dat zjj mg de teeder- .e namen gaf, baar aangebeden handen op mgn verhit voorhoofd legde en zeide: afdeeling een voorstel doet tot aankoop van in haar buurt gelegen grondenbij de beslissing wordt rekening gehouden met het ledental en den financieelen toestand der afdeeling. Yoor het aankoopen van terreinen wordt een leening gesloten, die later verdeeld wordt over de verschillende kleine bezittingen. Die verdeeling en het taxeeren van den aangekochten grond geschiedt ook door het hoofd bestuur, de prijs over ieder deel wordt met iets verhoogd (in de statuten staat 25 pet., maar het is zelden meer dan 5 pet.), wat voornamelijk ten doel heeft, aan de leden hooge interest van hun aandeelen te kunnen uitkeeren. Daarna worden de stukken grond toegewezen aan de leden die daarvoor in aanmer king wenschen te komen; Vi9 van. de koopsom moet terstond voldaan worden, de rest in hoogstens 14 jaar voor ter reinen alleen met woonhuis, en in 27 jaar voor landbouwgronden. Wat het bouwen van huizen betreft, hierbij is men tot de conclusie gekomen, dat het voordeeligste is, wanneer de vereeniging dit zelf doet. De winst w^rdt voor 't grootste deel mn de leden uitgekeerd als rente van hun aandeelen die bedroeg in 1902 10 pCt. Hierop wordt nu, en met eenig recht, wel eens aanmerking gemaakt; zeker is het, dat die hooge rente de terreinen duurder maakt en men zou zeggen, dat de leden wel met iets minder tevreden konden zijn. Maar aan den anderen kant is het zeker het beste middel om aan het noodige kapitaal te komen. De beste financieele resultaten werden aanvankelijk verkregen door den aan koop van bestaande woonhuizenin Motala, waar de vereeniging 3 huizen bezit, die samen 19 woningen bevatten, betalen de bewoners aan de aflossing van de koopsom en rente van het res- teerend bedrag samen niet meer dan ■vroeger de huur bedroeg, en dan is nu na 14 jaar de woning bet eigendom van den bewoner. In Eskilstrina heeft men het op dezelfde manier beproefd, daar schijnen echter de groote huizen, die langzamerhand het gemeenschap pelijk eigendom der bewoners worden, niet in den smaak te vallen; wat zij verlangen is: eigen woning op eigen grond. Dit denkbeeld is verwezenlijkt in de buurt van Norrköping en van Mjölby, «Gg hebt na genoeg geledenLaat ons het verleden vergetenHet was maar een kwade droom I Henryk, ik bemin" ut* Maar daarna kwam ik weder tot mg zelvon en zag ik de droeve werkelijkheid des te droeviger dan lag de toekomst als een dag vol on- weders voor mg I Ach, ik moest zonder haar mgn leven doorbrengen, zonder haar, tot aan het einde mjjner dagenDit kwam mij ontzettend, onoverkomelijk voor! Ik werd hoe langer hoe ontoegankelijker en ontvluchtte het ge zelschap van mgn vader, van pater Lode- wjjk en van madame d'Yves. Mgn broeder voüd ik, met de babbelachtigheid, welke allen knapen in hnn jongensjaren eigen is, met zgn nieuwsgierigheid, zgn eenwig lachen eu dwaze zetten, onuitstaanbaar. En toch waren zjj allen zoo goed jegens mg; zg trachtten mg te troosten en leden in stilte onder dezen toestand, welken zg zich maar niet konden verklaren. Hanna, die de oorzaak van tng a veranderd gedrag niet kon vinden en ernstige redenen meende te hebben om te gelooven dat ik Lola Ustrycka beminde, deed wat zg kon, om mg te troosten. A«slf was ik echter zoo vol bitterheid tegen haar, dat zg zioh niet kon verweren tegen zekere vreesachtigheid, wan neer zg met mg sprak. Mgn vader, die anders streng en onverbiddelijk was, stelde alles in het werk om mg te verstrooien en mgn belangstelling te wekken, te geljjker tjjd om mg te doorgronden. Hg begon herhaaldelijk gesprekken, die rnjj, volgens zgn meening, hadden moeten imerrsseeren. Op zekeren namiddag ging kg met mg naar bniten en zeide, tarwgl hg mjj stii-'k in de oogen keek: >Is het je ook niet opgevallen ik had je er ai eens naar willen vragen dat Selim waar kleine villa's van 2 en 1 kamer, met keuken, gebouwd zijn. De koop prijzen, van 30005000 kr. zijn, jam mer genoeg, voor de meesten te hoog het tiende deel dat dadelijk betaald moet worden, is het grootste bezwaar. De belangrijkste taak der vereeniging schijnt toch te zijn het verschaffen van kleine eigendommen, geschikt voor het landbouwbedrijf. En hierin kan zij zich nog heel wat meer ontwikkelen. Een poging in die richting is gedaan, wel met succes, wanneer men bedenkt, dat het terrein, gelegen in de buurt van Motala, bij aankoop totaal verwaarloosd was en nu door betere bebouwing kolos saal in waarde is gestegen. Het is ver deeld in 12 kleine boerderijen, met een, bg vroeger vergeleken belangryken vee stapel. Jammer, dat men nog niet be gonnen is, inkoop en verkoop van land- bouwbenoodigdheden en landbouwpro ducten op coöperatieven grondslag te regelen, en dat enkele takken van land bouw, bqv. de teelt van knolvruchten, waarvoor deze grond juist bg zonder geschikt is, geheel verwaarloosd worden. De vereeniging ontbreekt het aan be kwame landbouwkundige leiding; het zou zeker ziin nut hebben, aan eenige daarvoor geschikte personen Je midde len te verschaffen voor een studiereis naar Denemarken. Nu vooral, daar pas aangekochte, groote terreinen in de buurt vau Linnköping geëxploiteerd moeten worden. De Gothlandsche vereeniging heeft zeker groote waarde, niet alleen als pionier van een belargrgke beweging in Zweden, maar ooic om de reeds verkregen resultaten. Toch is het te hopen, dat meer en neer de staat dit werk ter harte zal nemen of, wat in Zweden, dat nu eenmtal het land van het particulier initiatief is, zal steunen. De wet tot het verstrekken van grond bezit, door afstaan van rgksdomeinen, heeft voornamelgk ten doel, de kolo nisatie in het hooge Noorden te be vorderen. (S. W.) Buitenland. 't Is bjjna ongeloofejjbi wat de correspon dent van de Daily Telegraph* beweertdat de Japanners feiteljjk zonden erkend bobben, dat generaal Stössel niet 1b orerwinnen is bin- r.ich meer dan noodig ia met Hanna bezig houdt?* De omstandigheden in aanmerking n@- a*.J :r«u vermo«den, dat ik in ver legenheid moest gerakoó, ra ik eigeljjk ge zegd op heetsrdaad betrapt werd maat ik verried zelfs door het geringste gebaar den indruk niet, wslken dete woorden op mjj maakten, en antwoordde met groote kalm te: >0 neen, ik geloof, dat dit niet zoo is I Ik maakte mjj boos, omdat mijn rader zich in deze zaak mengde, welke ik alleen, naar mjjn meening, te beslissen had, daar zg voornamelgk mjj gold. «Zjjt ge daar wel heel zeker ran?* vroeg mgn vader. «Ik verzeker n, dat degene, die Selim bemint, te Warschau woont; het is een schoolmeisje.* «Daar gjj eigenlgk de voogd van Han» na zjjt, moest gjj over haar waken !t Ik bemerkte zeer goed, dat mgn vader dit alleen zaide, om mgn eigenliefde aan te wakkeren, om belangstelling voor iets bg mjj te wekken en mg aan de sfeer van droevige gedachten te ontrokken, waarin ik mjj bewoog. Maar als om hem te trotseeren antwoord de ik op ern8tigen en onverschilligen toon: «Hoe zon ik haar voogd kannen zgn! U waart niet te hnis, en daarom beval de onde Mikolai haar in mgn hoe ie aan maar haar werkeljjke voogd ben ik toch niet.* Mgn vader fronste het voorhoofd; doch daar hg wellicht inzag, dat hg langs dezen weg toch niets zon bereiken, nam hjj een ander middel te baat. Hg glimlachte, knipte met de oogen, trok ing aun mgn oor en vroeg half ver trouwelijk, naif plagend: »Of heelt Hanna jon misschien het hoofd op hol gebracht? □en de eerste maandendat zjjn tegenstand hnn te kras is, zoodat zjj besloten hunne winterkwartieren bjj Port-Arthur op te slaan. Bljjkt deze mededeeling werkelijk op waar heid te berusten, dan zal de teleurstelling te Tokio zeker ontzettend groot zgn en heeft men nienwe kreten van harakiri* en zelfs allerlei hartstochtelijke manifestation tegen hen, die bjj Port-Arthur de leiding der zaken te voeren hebben, te wachten. Dat de vesting van buiten g woon weerstands vermogen was, wist men, doeh het meer dan heldhaftige »uithouden« van generaal Slössel heeft de Japanners dan toch ver rast. Duizenden menschenlevens zgn gedu rende vier maanden reeds opgeofferd, en wanneer men nu nadat herhaaldelijk de val der vesting werd voorspeld als te wach ten binnen zóóveel weken, zelfs zóóveel dagentot de erkenning moest komen, dat voorloopig van het hjjschen der Japan- sche vlag op Port-Arthnr geen sprake is, dan zon dit voor de bevolking in Japan een wèl zeer bittere pil zgn. Van uit Petersburg komt de tgding, hoe men er daar v»n overtuigd is, dat Port- Arthur het nog wel drie maanden zou kan nen uithouden en dat er genoeg proviand en munitie aanwezig is, om het te harden tot de komst van het Baitische Zes-eska der Over dit laatste is het misschien verstandiger om zich, bjj het gemis van betrouwbare gegevens, van bespiegelingen te onthouden. Mocht dit eskader werkeljjk in de Gele Zee arriveeren, dan zal bet voor loopig de handen meer dan vol hebben met den strjjd tegen Togo's schepen 1 Hos 't zg, zoo lang het Japansche leger bjj Port-Arthur moet big ven, is er geen denken aan eenigen aanval op Wladivo- stock. En voorts hebben de Japanners nog hiermee rekening te honden, wat hunne operation in het noorden betreft, dat het tweede Russische leger pogingen zon kun nen doen om generaal Stössel en de zjjnen hulp te bieden. Daarmee is niet gezegd, dat de taaie volharding en de stalen geest kracht der Japanners deae en dergeljjke moeilijkheden niet zullen weten te boven te komen. Doch wat wèl vaststaat, is het véél langer dnren van den oorlog, dan zelfs de meest pessimistische berekeningen der Japanners hebben voorspeld En de vraag is nn, of wat ook daaromtrent Spreek, mjjn jongen, wat scheelt er aan «Hanna? Mg? O, volstrekt Hietl Dat zon werkeljjk komiek zjjn!* Ik loog, alsof het gedrukt stond, maar ik bracht het er gemakkelijker af, dan ik gedacht had. Üau is 'u etuv.Kih'on Lola Ustrycka, niet «Lola Ustrycka is een coquette!* Mgn vader werd ongeduldig. «Drommels, wat scheelt er dan aan Wat sluip je rond als een recruut na de eerste parade, als je niet verliefd bent?* «Ik weet het niet! Er ontbreekt mjj iets.* Deze verhooren, welke mjjn vader en pater Lodewjjk, ja zelfs madame d'Yves mjj deden ondergaan, kwelden mjj en maakten mg nog onverdraagzamer. Ten slotte werd mgn verhouding tot al de overige huisge- nooten hoogst onaangenaamik werd uiterst prikkelbaar en heftig en maakte mjj boos over elke kleinigheid. De priester, die daarin de grondljjnen van een heerschznchtig karakter meende te ontdekkeD, dat zich met de jaren langzamerhand zou ontwikkelen, keek mgn vader glimlachend aan en zeide: «Een haantje, van huis uit!* Maar ook hjj verloor somtjjds het ge duld. Tusschen mgn vader eu mg kwam het meermalen tot heftige woorden. Toen hjj op zekeren dag aan tafel zjjn meening te kennen gaf over aristocratie en demo cratie en ik zoo ver ging, dat ik verklaarde duizend maal liever niet vaa adel te zgn, beval mjjn vader mg, de kamer te verlaten; de vrouwen weenden er over en twea dagen iaug heerschte de trenruste stemming on der ons. Eigenlgk vrt»s ik destgds noch aris tocraat, noch democraat, maar alleen ver- li fd, en daarom ongelukkig. Leerstellingen, theorieën en maatschappelijke opvattingen vonden geen goeden grond in mg, en wanneer beweerd is de krachten van Japan inder daad opgewassen zjjn tegen zulk eene reus achtige inspanningtegen dergeljjke offers, van zgn financieele draagkracht gev» Daarom ziet men met spanning tege' wat bljjken zal waar te zgn van hei zienbarend gerucht, door den correspon van de «Daily Telegraph* in de werelc ge zonden. De «Daily Chronicle* verneemt dd. 1 Oct. van het schiereiland Liaotong, dat bjj Port Arthnr een korte wapenstilstand ge sloten werd om de dooden ta feegraven. De officieren der vjjandeljjke legers wisselden groeten. De Russen drukten schertsend de hoop uit, dat de Japanners niet te zeer van de vermoeienis te ljjden zonden hebben. Op het eind van den wapenstilstand werd htt bombardement opnieuw met alle kracht hervat. Renter's correspondent seint uit Moekden Er is een groote verandering in den toe stand gekomen. De Japanners schguen er ten zeerste op bedacht te zjjn, om voortaan verdedigend te werk te gaan- #3 hebben een stelling ten NW. van Jentai versterkt. De geheele sterkte van Koeroki bedraagt, naar hot heet, 76 bataljons, 18 eskadrons en 276 stukken, van Okoe 66 bataljons, 26 eskadrons en 252 stukken, van No Izoe 44 bataljons, 9 eskadrons en 120 stukken. Te zamen zouden dus tegenover Koeropatkin 144,000 man infanterie, 6380 ruiter3 en 648 kanonnen staan. Uit Tejifoe wordt dd. 3 dezer gemeld: Bg den laatsten aanval op Port Arthnr bestormden de Japanners bjj herhaling den Hoogeberg, die voor de Russen van groot belang is. Den 22a namen de Japanners, na als mieren tegen de steile helling opgekro pen te zgn, de stelling in. Daar een poging om haar te heroveren uitermate hacheljjk zou zjjn, wilde Stoessal er niet het bevel toe geven, maar hg riep vrijwilligers op. Elk korps, waaraan hjj zich gericht had, bood zich aan. Een aantal warden er uit gekozen. Zoowel de officieren als de «n'dnten droegen handgranaten. Na een wanhopig gevecht verdreven de Russen de Japanners uit alle stellingen. De Russen schatten de verliezen der Japanners in de vier dagen van de bestorming op 10.000 man. Uit Tiëling wordt gemeld, dat de Chi de eene tegen de andere streed, deed ik dit alleen uit prikkelbaarheid en trots, welke niemand, ook ik zelf niet, kon verklaren. Evenzoo liet ik mg medesleepen tot gods dienstige twisten met den priester, welke meestal zoo eindigden, dat Trjj, ieder voer ons, de deur met een smak achter ons in het slot wierpen. In iéa woord, ik vergalde niet alleen ^(gïr-èigSwleTen, maar ook dat van mgn kuisgenooten,vial allen een steen van het hart, toenail!? dagen^ terugkeerde. Toen hg aankwam, was ik niet te huis en kwam eerst laat in den avond van een doelloozen rit in den omtrek terug. Ik reed de plaats voor het voorhuis op, waar de staljongen, die mgn paard ia ontvangst nam, mjj mededeelde, dat da jonge meester van Chorzeli was gekomen. Op hetzelfde oogenblik kwam ook Kazimierz aaugeloopan en bracht mg dezelfde tgding «Ik weet het reeds,* antwoordde ik kortaf. «Waar is «'lus «Ik geloof, in den tuin, met Hanna.* «Ik zal iea do&r wei e, ken.* Samen gingen wjj den tuin in. Ka zimierz liep hard vooruit, en ik volgde hem langzaam; ik haastte mjj opzettelijk niet, om Selim te gaan begroeten. Ik had nog geen vijftig sehreden gedaan, toen ik aan een kromming van den weg mgn broeder zag terugkomen. Kazimierz die een echte grappenmaker was, begon reed* va;: v-rre '.'.efcten te trekken en gebaren te m<Aen als een aap. Hg was vunrrooen hiei.i ee* kb- >oi den mond, o<a Toen hg mg w «Henryk, Hei L m iachdn u<t te barbier ê..vjj.'d Wiia j. fluisterde kg i, ha, ha, ha! Pst!» Wordt vsrvoigd). BLAD m E*n Poolsch verhaal. i_

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1904 | | pagina 1