WH
Het Land van Hensden en Altena, de Langstraat en de Üommeierwaard.
UN9 VAM ALTEN^
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
WOENSDAG 9 NOV. 1904.
2370.
De Argumenten en de Praktijk van
hel Protectionisme.
Oorlog tassehen Japan en Rusland.
14 grilden ean
VOOB
Dit blad versch^nt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per S maanden f l.OO.
franco per poat zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën ran 16 regela 50 et. Elke regel
meer 71/» ot. Groote lettere naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinadag- en Yrjidagavond
ingewacht. a
Het is goed, ook de tegenpartij te booren,
lezen wjj o. a. in hot Soc. Weekblad. Wjj
drukken hier daarom een paar alinea's af
uit het adres, dat ter aanbeveling van het
Tariefontwerp de Tilburgsche kamer van
arbeid voor de wolindnstrie aan de Tweede
Kamer zond. Die kamer is er hoogeljjk mee
ingenomen. Alleen zon ze, proteetionistischer
dan de protectionist-minister, nog graag een
recht op meel en graan gehad hebben, duur-
der brood das.
Zie hier de argumentatie voor de ver
hooging der fiscale rechten:
dat de fheale rechten (rechten op ar
tikelen die hier niet gewonnen werden)
geheel zallen ten goede komen aan ds
werklieden, terwjjl de meergegoeden door
grcoter koopkracht niet onbelangrijk zul
len bjjdragen tot de opbrengst dier rechten.
En waar van verschillende zjjden wordt
toegegeven dat de middelen voor verdere
sociale wetten niet aanwezig en zeer moei
lijk op andere wjjz«n te verkrijgen zjjn,
wegen bjj haar tegenover deze belasting
de voordeelen zwaarder.
Dat is zoo duidelijk als 't maar kan. Wie
't weet moet het zeggen.
De kamer komt verder op de speciale
werking der belasting voor de wolindustrie.
Waar de industrie alhier er op mag
wjjzen volgens getuigenis van groote
handelaren in den lande dat zjj nu
reeds in staat is alles te leveren op baar
gebied, zal men moeten toosreven. dat bö
eene verhooging tot 10% de handelaren,
die tot nu toe bjj voorkeur de vreemde
fabrikaten kochten, omdat deze minder
bekend hun een grooter winst mogelijk
maakten, n* genoodzaakt zullen worden
van de inlandsche nijverheid te betrekken,
daar de buitenlandsche duur is.
't Is nog duideljjker dan de eerste alinea.
Geruststellend is de volgende mededeeling
waarin den afnemers wordt verzekerd, dat
ze niet duurder af zallen wezen.
De industrie zal derhalve niet duurder
trachten te verkoopen, dan vervalt haar
voorsprong, maar zal meer mogen leveren
en door dezen grooteren omzet in staat
worden gesteld goedkooper te fabriceeren
en daardoor bg dezelfde prjjzen meer tï
verdienen.
Maar als nu de Tilburgsche industrie de
overwinning heeft bevochten, of ook wan
neer een voorsprong van 5% ook hoog
FEUILLETON.
86)
XII.
Van wat er toen gebeurde, herinner ik
mg niets meer.
Toen ik weder tot mjj zeiven kwam, lag
ik in de kamer en in het bed mgns vaders
en deze zat naast mjj in een leuningstoel.
Gernimen tgd hield ik mjjn blikken ge
dachteloos naar het plafond gericht en
trachtte mjjn verstrooide herinneringen aan
een te schakelenik wilde mg bewegen,
maar een onverdraaglijke pgn in bet hoofd
riep langzamerhand het gebeurde iu mjjn
geheugen terug. «Vader,* fluisterde ik met
zachte en zwakke stem.
Mjjn vader sprong overeind en boog
over mg heen. Op zjjn gelaat teekenden
zich vreugde en ontroering af, toen hg
zeide: Almachtige God, ik dank U! Hjj
is weder tot het bewustzjjn teruggekeerd 1
Hoe gaat het, dierbare zoon? Wat ver
langt ge?<
Vader, heb ik met Selim geduelleerd?*
»Ja, mjjn lieve, maar denk daar nu niet
aan!*
Een oogenblik bewaarden wjj beiden het
stilzwjjgen daarna vroeg ik weder: Vader,
wie heeft mjj uit het bosch hierheen, in
uw kamer, gedragen?*
»Ik heb je zelf op mgn armen hierheen
gebracht; maar spreek nu niet meer, vermoei
je niet!*
Er waren nauweljjks vgf minuten vervlo
gen, of ik begon opnieuw te vragen; maar
gene eg blijkt, zal de afnemer ook dan niet
het gslag betalen?
De adrassante heeft gemeend, aan de
Tweede Kamer ook eenige algemeens be
schouwingen ten beste te moeten geven
over protectionisme, die niet zallen nalaten,
indruk te maken. Bijvoorbeeld
Door de uitbreiding der industrie zullen
niet bet minst gebaat zijn de werklioden:
Wat toch is het geval? Daar de industrie
zich niot in verhouding tot de toename
der bevolking uitbreidt, ziet men nu, dat
de jongere krachten van 18 tot 24 jaar
moeten wachten op de plaatsen door
overlijden vrjjgekom9D, terwjjl dan deze
krachten spoedig als volslagen arbeiders
plaats zallen vinden en niet weiuig de
inkomsten juist der grootere families
zullen doen stjjgen.
Doer de uitbreiding der industrie zullen
de werklieden meer dan thans, wat zjj
noodig hebben, in het bini enland kunnen
betrekken zonder onaoodige tnsschenper-
sonen en derhalve veel goedkooper koopen.
De groote importeurs zullen niet ontken
nen, dat bat voor hen veel voordeeliger
is bnitenlandsch goed dan binnenlandsch
fabrikaat te verkooprn, maar t@n slotte
bljjkt waar dat 3.000.000, bier te lande
ingevoerd, werk en loon geeft aan zegge
50 man; 3.000.000 daarentegen, hier
gemaakt, dikwerf aan 500 man een goed
weekloon zal doen toekomen.
Ook san den middenstand, die nu ge
noodzaakt is, daar hier bjj na alles inge
voerd wordt, maar steeds als winkelier
op te treden, zoodat er te veel hande
laren zjjn die dan echter zich zouden
kannen toeleggen op vele der kleine
industrieën die in het buitenland bloeien.
voerd, kunnen hisr gemaakt worden.
Steun derhalva de kleine nijverheid hier
ten lande gedurenda eenige jaren en zij
zal spoedig even voordealig leveren, ja
gosdkooper kunnen produceeren, daar zjj
meer plaa selgk werkt.
Do lezer zou het, dacht ons, wel curieus
vinden, van deze opvattingen kennis te nemen.
Als tegenargument, voorzoover noodig, kan
niets beter dienst doen dan de gegevens
van het laatste vliegend blaadje der ver-
eeniging Het Vrije Ruilverkeerwaarin ter
illustratie van de practjjk der protectie
eenige cjjfers worden meegedeeld uit twee
Australische staten, het protectionistische
Victoria en het vrjjhandelsgezinde Nieuw
Zuid-Wales. Sinds 1871 werd in Victoria
de protectie voortdurend hooger opgevoerd,
totdat in 1896 het tarief werd verlaagd.
Nieuw Zuid-Wales kende van 18711892
nn sprak ik iets langzamer:
«Vader
«Wat is er, mjjn kind?*
»Wat is er van Selim geworden?*
«Ten gevolge van ernBtig bloedverlies
verloor bg eveneens het bewustzjjnik heb
hem naar Chorzeli laten brengen.*
Ik wilde nog naar Hanna en mgn moe
der vragen, maar ik voelde, dat het bawnst-
zjjn mg weder ging verlaten. Ik was niet
geheel bewusteloos, maar zeer verzwakt
door koorts, en deze toestand moest tame-
Ijjk lang gednurd hebben. Menigmaal ge
voelde ik mjj iets beter; dan herkende ik
als in een nevel de p»rsonen, die mgn ziek
bed omringden. Ik herinner mg, dat er een
gezicht onder hen ontbrak, maar het schoot
mg niet te binnen, welk het was, en toch
wist ik, dat ik ©r een miste. Eenmaal sliep
ik den gehe4en nacht door, en zeer vast,
en ontwaakte pas tegen den ochtend. De
lamp brandde nog op de tafel, ik gevoelde
mg zeer zwak; eensklaps bamerkte ik eene
over mgn bed gebo/en gestalte, die ik aan
vankelijk niet herkende, maar bjj wier aan
blik ik evenveel zaligheid gevoelde, alsof
ik reeds gestorven was en in den hem&l
weder ontwaakte. Het was een engelenge
laat, even rein, even goed als zachtzinnig
toen ik zag, dat er een traan over dat aan
gezicht rolde, stond ik ook op het punt,
in snikken uit te barsten. Nn keerde er een
schemering van bewnstzjjn bg mg terug;
voor mgn eog*n werd alles duidelijker en
ik fluisterde met zachte, nauweljjks hoor
bare stem: «Mama!*
Dat engelengelaat boog over mgn ver
magerde hand, di9 onbeweegijjk op het dak
lag, en drukte er zgH lippen op. ïk wilde
mjj on»ichteD; maar voelde weder diezelfde
den vrijhandel; in 1892 kwamen er enkele
zwak beschermende rochten, die echter in
1895 weer verdwenen, toen het land een
tarief kreeg, lager dan overal elders ter
wereld.
Welke zjjn nu van d« protectie in Victoria
en van den vrghandel in Nieuw Zuid-Wales
de gevolgen geweest?
Ten opzichte der prijzen van levensmid-
delen kan het bljjken uit de volgende voor
beelden.
10
10
321/J.
15
25
52'/»
Deze cjjfers bevestigen de stelling der
vrjjhandelaren dat invoerrechten de levens
middelen duurder maken; zg weerleggen
de meeüing, door sommige proteetionisten
verdedigd, dat de prgzen ten gevolge van
invoerrechten niet zullen stjjgen.
Ook was het verbruik van eerste levens
behoeften onder het stelsel van het Vrjje
Railverkeer ruimer dan onder dat der be
scherming. Het verbruik per inwoner be
droeg in 1901
.106.3
118.8
In hoeverre de werklieden belang hebben
bÖ de handelspolitiek bljjkt uit de volgende
opgave van de gemiddelde dagloonen in
1892—1896
In het mee
reudeel der genoemde vakken
bracht de vrghandel hoogere loonen dan de
protectie; de cjjfers bewgzen dat da Neder-
pjjn in mjjn slapen en riep slechts: »Mama!
Ach, het doet mg zoo ze8rl«
Mgn moeder want zg was het
vernieuwde de gskompressen op mjjn hoofd
anders veroorzaakte mg dit veel pgn, maar
nn waren het de zachte, dierbare handen
mgner moeder, die mjj met zooveel be
zorgdheid verpleegden, zoodat ik in mjjn
arm, gespleten hoofd niet de geringste
pgn gevoelde en ik slechts zachtjes fluis
terde: »Acb, wat doet dat goed! Wat doet
dat goed!*
Van toen af verliet het bewustzjjn mg
niet meer en kwam alleen des avonds de
koorts weder op; dan meende ik Hanna
te zien, ofschoon zg zich nooit aan mjja
zjjde bevond. Steeds zag ik haar in levens
gevaar zweven. Dan begon ik somtjjds luid
keels te schreeuwen.
Mgn moeder legde dan haar hand op
mgn voorhoofd en die kwade schrikbeelden
verdwenen weder. Eindeljjk verliet de koorts
mjj voorgoed en ik herkreeg het volle ge-
brnik mgner geestvermogens, maar dit ging
nog niet vergezeld van mgn genezing. In
tegendeel, een nieuw verschgnsel van ziekte
voegde zich er bg, een ongelooflijke ver
zwakking, waaronder ik wegkwjjnde. Geheele
dagen en nachten bleef ik onbeweeglijk
liggen en staarde naar één en hetzelfde
punt.
Het leven bezat geen aantrekkelijkheid
meer voor mgik bekommerde mg noch
om den dood, noch om mgn bloedverwan
ten, die aan mjjn legerstede waakten. Op
zekeren avond scheen mgn levenslicht ge
doofd te zullen worden. Men stak een kaars
aan; pater Lodewgk verseueeu in kerkge
waad en dieuuc mg de laatste sacramenten
der stervenden toe$ waarbjj hg zoo hevig
landsche arbeiders goed znlbn doen met
niet te gelooven aan de voorspelling van
onze proteetionisten dat verhooging der in
komende rechten de loonen zal doen stggen.
En vooral mogen de verklaringen van
proteetionisten in Victoria tot voorzichtig
heid manen. Zoo werd door een uit be-
schermingsgezinden bestaande regerings
commissie erkend «dat de hooge rechten
sop sommige goederen «en der voornaamste
«oorzaken van het zweetstelsel zgn* en
dat het afschaffen van deze rechten «een
krachtig en doeltreffend «tegengif zon
bljjken.*
Eveneens verklaarde de voorzitter van den
protectionistischen Trades-Hall Council«Ik
«ben volbloed protectionist, doch het spjjt
«mg te moeten zeggen, dat voor zoover de
«werklieden betreft, de protectie gefaald
«heeft. De werklieden sloten zich aaneen
«om protectionistische eandidaten in het
«parlement te brengen; men had hun ver-
«teil, dat zjj zeker zonden zgn van hun
«loon, als het stelsel van bescherming zgn
«intocht zon hebben gedaan, maar het re-
«sultaat is geweest, dat de werkgever be-
«schermd werd, terwjjl de werkman honger
«leed.*
JBuitenlandl»
In Augustus verging hetEngelschestoom
schip Baron Innerdale aan de Arabische
kust op ean eiland in de buurt van Mas-
kat. Van de bemanning van een twintig-
onderzoek, door een Engelsch oorlogsschip
en den sultan van Maskat in September
leverde ni-ts op. Nu is echter bericht ge
komen, dat de sultan op het eiland Masirah
de ljjken van 17 man gevonden heeft. De
bewoners hadden de bemanning vermoord,
zoodra zjj voet aan wal zette. Negen in
boorlingen zgn reeds als moordenaars ge
pakt. Het schip is afgebracht.
Te Chenstochowa, in Russisch Polen,
trokken tjjdens de mobilisatie van Russische
troepen 3000 Polen onder het zingen van
nationale liederen door de stad. De infanterie
kwam uit de kazerne en voerde met bajo
netten en sabels een charge nit. Een Poolsch
vaandeldrager en vgf anderen werden ge
dood en 20 andere menschen gewond.
Ten gevolge van zware regens in de
snikte, dat hg bgna niet meer wist, wat
bij deed. Mgn arme moeder werd bewuste
loos weggedragen. Kazimierz huilde op luid
ruchtige wjjze, terwjjl mgn vader als ver
steend op een stoel zat en in stille smart
de handen wrong.
Dat alles sloeg ik aandachtig gade, maar
bleef volkomen onverschillig en staarde,
als naar gewoonte, met strakke glanslooze
blikken naar het plafond, of naar het voeten
einde van mgn bed.
Daarna verdrong het dienstpersoneel zich
onder schreien en snikken in de kamer, en
een waar gehuil en geweeklaag, waarbjj
Kazimierz de hoofdpersoon was, vervolde
het vertrek.
Op dit oogenblik voelde ik de toppen
mgner tsenen verstgven en beving mg een
ounatuurlgke, van geeuwen vergezeld gaande
loomheid.
«Aha, dat is de dood!* dacht ik, en ik
viel in slaap.
Ik sliep inderdaad in; maar in plaats
van to sterven, sliep ik zoo zacht en zoo
vast, dat ik eerst vier en twintig uren later
wakker werd, en wel zoo verkwikt, dat ik zelf
niet begreep, hoe dit mogeljjk was. Mjjne
overschilligheid voor alles, wat mg omringde,
was verdwenen, de kracht mjjner jengd
had gezegevierd over den dood en ik ont
waakte versterkt en verkwikt tot een nieuw
leven.
Er speelden zich nu aan mgn bed zoo
veel toongelen van vreugde en ontroering
af, dat ik niet in staat ben, ze af te schil
deren. Kaziuaierz verloor bgna het öewust-
zgn van vreugde! Later deelde men mjj
mede, dat men hem, nadat mgn vader mg
thuis gebracüt en de dokter zgn twjjfel te
kennen had gegeven omtrent mgn herstel,
laatste dagen van October zgn in Mace
donië de Wardar en hare zjjrivieren, de
Wistritsa en Moglenitsa, buiten haar oevers
getreden en hebben het uitgestrekte vlakke
land overstroomd. Er is veel schade aan
wegen en bruggen toegebrachtop sommige
punten spoelden huizen en stallen weg;
ook eenige kudden vee gingen verloren.
De stand van het water is haast zoo hoog
als bjj de verwoestende overstrooming in
1890.
Volgens een bericht van de Cape Argns,
rokkende Witbooi-Hottentotten naar Warm-
bad op. Er zouden weer verscheidene pach
ters zjjn doodgeschoten. De eenige stations
in het Zuiden van de kolonie, welke de
Duitschers nog bezet houden, zgn Warm-
bad en Keetmanshoop. Morenga heeft de
Duitsche troepen in het Zuiden van het
Karrasgeborgte aangevallen en 3 officieren
en 6 man gedood. De inboorlingen zouden
zich in menigte bjj de Witboois aansluiten.
Volgens de «Zeit* heeft de sultan van
Turkjje een besluit geteekend, waarbjj aan
zeven schepen van de Russische vrjj willige
vloot in de Zwarte Zee verlof wordt ge
geven door de Dardanellen te varen.
In Londen ia een jonge Amerikaan aan
gekomen, kapitein Vetrio, die vergift kan
innemen, zonder er schadeljjke gevolgen
van te ondervinden. Vrgdag heeft hg in
Queens's Hotel, in tegenwoordigheid van
emige medici, gegeten: Parjjsch groen,
dat ze, volgens deskundigen, voldoende ge
weest zou zgn een heel regiment te dooden.
Kapitein Vitrio waagt zich niet aan zuren,
maar alle andere vergiften durft hjj gerust
innemen. Van fosforus krjjgt hjj alleen een
onaangenamen smaak in den mond.
Aan de «Dailj Express* wordt uit Tsjï-
foe, dd. 6 dezer, gsraeld, dat alle forten ten
noorden en ten oostea van Port Arthur
door de Russsn ontruimd zgn, en de be
zetting teruggetrokken is op de sterke stal
ling van Liao-ti-sjan. De Japanners hechten
geloof aan dit bericht. Naar ik verneem,
wordt het bevestigd door een bericht van
Togo's vloot, die thans bezig is Liao-ti-sjan
te beschieten.
had moeten opsluiten, omdat hg op Selim
jacht had gemaakt, als op een will dier,
en gezworen bad, hem bg zjjn allereerste
ontmoeting neer te schieten, wanneer ik
moest sterven. Gelukkigerwijze was Selim
eveneens gewond en genoodzaakt het bed
te honden.
Intussahen bracht iederen dag mjj ver
lichting aande Inst om te leven keerde
bg mg terug.
Maar met den ontwakende levenslust
keerde ook mgn liefde voor Hanna tarag.
Toen ik uit dien langen slaap ontwaakte,
was mgn eerste vraag naar Hanna. Mjjn
vader deelde mg mede, dat zjj gezond was,
maar met madame d'Yves en mgn zusjes
naar mgn oom was vertrokken, daar de
pokken zich dagelgks meer en meer in het
dorp verspreidden.
Later sprak ik dikwgls met mgn moeder
over Hanna. Zjj zelf sprak over haar, toen
zg bemerkte, dat dit onderwerp het leven-
digst mjjne belangstelling wekte; zg zeide,
zoodra mgn genezing verder gevorderd was,
met mga vader over vele, voor mg zeer
aangename zaken te zullen beraadslagen
ik aioest dus uiterst bedaard big ven en
zorgen, zoo spoedig mogenljjk te heratellen.
Dan glimlachte zjj droevig, terwjjl ik
wel had kannen snikken van vreugde. In-
tusschen hadden er menigmaal allerlei din
gen in huis plaats, waardoor mgn gemoeds
rust verstoord en ik met angst vervuld
werd.
Zoo kwam bg voorbeeld op zekeren avond,
terwjjl mgn moeder bjj mg zat, Fr*nz, de
bediende, binnen en verzoent haar, bjj juf
frouw Hanna te somen.
Ik richtte mjj overeind in bed en vroeg:
«Is Hanna dan teruggekeerd?*
J\
Een Poolsch verhaal.
T7V1-. V?-V1_u uw. tox*»v«uiw
Te Melbourne. Te Sydney.
(Victoria). (N. Z. Wales).
Invoer- p Invoer
recht. n^8' recht.
Prïje.
Arrowroot (per pond) 30 ets.
Kaarsen 37'/s
Bloem van meel 30
Melk (per bus) 37'/j
Cacao 57 Vj
Zout (per ton) 54
Rijst h 355
10
5
15
Prijs,
ets. 20 ets.
gld. 12 gld. 86 gld.
74 162
vrij.
vrij.
vrij.
vrij.
vrij.
vrij.
vrij.
in Victoria
(protectie)
812.3 pond
van tarwe
rijst
havermeel
aardappelen
h suiker
0 kaas
fttbWVitjcacii
v
6.9
3.9
250.2
9.3
3.2
ié 2.1
in N. Z. Wales
(vrijhandel)
357.8 pond
9.7
7.—
1«7.-
107.8
3.7
schapenvleesch 75.7 0
Bovenstaande gegevens toonen aan dat
door protectie het verbraik wordt belem
merd zjj bewjjzen de onjuistheid van de
theorie der proteetionisten dat bescherming
meer welvaart zal brengen.
te Melbourne
te Sydney
Timmerlieden
(protectie)
(vrijhsndel)
f 4.45
5.35
Metselaars
4.50
5.8)
Steenhouwers
5.10
5.35
Stucadoors
4.60
5.10
Ververs
it 4.—
0 4.80
Smeden
6.-
5.10
Ketelmakers
6.30
5.40
Wegwerkers
8.-
0 3.-
«KMMuamsnniMnnHMHaHBHHBnMHDHnBBnDnr
Tblnnw, fnsfnrna en nfrr.,