Het Land van Hensden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
Ons drinkwater
In het strijdperk.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
M 2373.
ZATERDAG 19 NOY.
1904.
Oorlog tusschen Japan en Rusland.
'i£T UMB VAN. ALT
TOOK
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementaprga: per S maanden f 1.00.
franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Adyertentiën yan 16 regels BO et. Elke
meer 77s °t* Groote letters naar plaatsruimte.
Adyertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
f»
Niet te veel kan de aandacht geves
tigd worden op het gebruik van goed,
zuiver drinkwater, daar dit een groote
rol speelt in de gezondheidstoestand
der bevolking.
Het water voor onze behoeften ge
schikt moet zijn kleurloos, reukeloos en
smakelooshet moet zoo kleurloos zijn,
dat het in een helder glas zich door
zijne kleur daarvan niet onderscheidt,
het mag niet zuur of alcalisch smaken,
het mag geen geur afgeven, die wijst
op gemeenschap met vuilnis of fabrieks-
afval, het moet ook niet te koud of te
vrarm zijn, maar een temperatuur heb
ben van 9° tot 12® C. 48 54° F.)
Nu voldoet regenwater in den regel
aan die eischen bij lange na niet. Het
is zelden kleurloos, tenzij na zorgvuldige
filtreering, het bevat zeer dikwijls on
reine bestanddeelen, stof en vuil, dat,
in de lucht zwevend gehouden, door
den regen neerslaat; vooral na lange
droogte voert dit groote hoeveelheden
daarvan mede van de daken, zooals de
goten uitwijzen en de regenbakken,
wanneer zij worden schoongemaakt. De
in de goten neergewaaide en daar
verrotte bladeren deelen aan het water
rottingsbacillen mede, die alleen door
zeer kostbare filtreerinrichtingen kunnen
worden onschadelijk gemaakt en daaren
boven, het moge door de vrouwen om
zijn zachtheid worden geroemd voor de
wasch, juist die zachtheid wijst op een
gemis aan zouten, die wij voor de ge
zondheid behoeven. Men wil dan ook,
dat in de uitsluitend regenwater drin
kende streken veel meer zwakke been
derenstelsels geyonden worden met de
daaraan verbonden gevolgen, als z.g.
engelsche ziekte, verkrommingen, enz.
dan daar waar bronwater gedronken
en gebezigd w;ordt.
Het gewone pompwater bevat in ter
tiaire formaties dikwijls, ook bij diep-
boringen, ijzer in opgelosten toestand,
dat bij aanraking met de lucht zich
afscheidt. Dan moet het voor het ge
bruik worden ontijzerd, door het in
groote oppervlakten aan de lucht bloot
te stellen, of wel het kunstmatig door
cokestorens te leiden. Soms bevat het
ook zwavelwaterstof (het stinkt).
EETJILLETON.
M. YON ESCHEN.
2)
Van dat oogenblik af had hg zjjn luite
nant gehaat; die haat was hem, overal waar
hg ging, bjjgeblev«n, tot over den Oceaan
in de Nieuwe Wereld, en ook toen hjj in
de Oude terug was. In dien tjjd was zjjn
haat feller geworden, want het was Karei
Bitter niet voor den wind gedaan; maar
al zjjn wederwaardigheden schreef hg toe
aan de omstandigheid, die er het begin
van was geweest, en zjjn luitenant hield
hjj voor de oorzaak van alle kwaad.
Hg kende hem nog wel, want hjj bad
hem gezien sedert hjj hier weder in de
nabuurschap was, en ook gehoord yan den
koogen rang en het schitterend leven van
den man, die hem in 't ongeluk had gestort.
Maar hjj behoefde hem niet langer te ken
nen, en de oude wrok, nu niet meer door
den dwang van subordinatie onderdrukt,
was des te sterker opgewekt, omdat de
bordjes verhangen waren en hjj hier degeen
was, wien de wet macht gaf.
»Dat kan iedereen wel zeggen,* snauwde
hjj. sLaat me uw kaartje zien.*
De overste had natuurljjk geen kaartje
bjj zichzoo achtte hjj het een onmoge-
ljjkheid, dat iemand van hem zou dorren
vorderen zjjn woord te bewjjzen.
>Uw geweer,* ging Karei Bitter, niet
beleefder, voort.
»Ik geloof kerel, dat je gek bent*. Reeht
Dat kan ook voor een goed deel wor
den verwijderd door inrichtingen om
het te laten afloopen, waardoor de lucht
verdwijnt.
In plaatsen, waar men Artesische
putten heeft moeten boren, komt het
water veel te warm voor den dag om
gebruikt te worden. Dat kan worden
verholpen door het 's nachts in poreuse
potten af te koelenop die wijze heeft
men in Hongarije en Indië vele plaatsen
voorzien van zuiver water.
Maar „zuiver" is nog lang niet altijd
gelijk met hygiënisch zuiver. En hoe
hooge waarde wij ook mogen toekennen
aan de scheikunde, toch ligt de beslis
sing niet aan haar alleen. Want hoe
vreemd het moge klinken chemisch
zuiver water is vergif. Men vindt het
in Zwitserland in de gletscherbronnen
en de bewoners noemen deze „gifbron
nen", omdat zij nog niet voldoende met
zout zijn beladen om te beantwoorden
aan de eischen die ons lichaam stelt.
Ook wij weten immers hoe versch ge
vallen sneeuw of kristalhelder ijs den
dorst niet verslaat.
De hoofdzaak, waar het op aankomt,
is dat het water niet kan infecteeren,
dat het geen besmettelijke kiemen bevat
en dit is bijna altijd mogelijk als het
uit zekere diepte komt. De bacteriologie
(de leer der smetkiemen) heeft aange
wezen, dat de grond een machtig zui
verend lichaam is, zoodat daar een
ontsmettingsproces plaats vindt, en het
grondwater zoodra het boven de on
doordringbare laag is gekomen in den
regel vrij van besmetting en goed is.
Met water uit rivieren en meren is
dat anders. Dat wordt voortdurend ver
ontreinigd, eerst al dadelijk door den
regen, die allerlei vaste bestanddeelen
afvoert van den oever en in 't water
brengt, of wel, indringende in de bo
venste lagen van den oever, daar be
standdeelen oplost en in zich opneemt.
Aan deze schrijft men de kleur van
het water toe, die in Zwitserland meestal
groen is, in het Achenmeer diep blauw,
in de meren in den omtrek van Berlijn
zwart schijnt. Ook de rivieren hebben
hunne eigenaardige kleur en bij samen
vloeiing ziet men deze verschillende
kleuren een eindweegs scherp gescheiden
naast elkander voortloopen, om dan zich
te vereenigen in een soort van grijs. Bij
Coblenz ziet men zoo twee stroomen,
bij Passau zelfs drie, die duidelijk te
opgericht stond de baron voor hem, een
blos van verontwaardiging steeg hem naar
het voorhoofd.
«Komaan*, dacht de boschwachter, die
dit met genoegen bespeurde, weiger maar
verzet je maar, des te beter.*
>Dan ga je met me mee,* zeide hg op
ruwen toon en maakte een beweging om
den baren bjj den schouder te grjjpen,
maar hg waagde het toch niet zjjn voor-
maligen superieur aan te raken; hg bukte
zich dus slechts om het geweer van den
overtreder der jachtwet, dat tegen den
naasten boom leunde, weg te nemen.
Maar nu heeft het trotsche bloed van
den edelman en officier, aan onvoorwaar
delijke gehoorzaamheid zjjner soldaten en
het volste vertrouwen op zjjn eer gewoon,
het kookpunt bereikt.
>Bljjf er af 1* roept hjj buiten zich
zelven.
In een oogwenk heeft hg zelf het wapen
op den boschwachter gericht, die nu van
zjjn kant zjjn geweer aanlegt, bereid elke
beweging tegen hem bloedig te wreken.
»Heer in den Hemel, wat gebeurt hier?*
klonk het op eens. De fabriek-eigenaar en
bezitter van eenige mjjnen, rentenier en
millionneir Braun was zjjn boschwachter,
die op het knallen van het schot daar ge
komen was, gevolgd.
Zjjn scherpe blik had terstond zjjn buur
man herkend; zjjn nog scherper verstand
in het berekenen der omstandigheden ge
oefend, had dadeljjk den staat van zaken
begrepen en ingezien, dat hjj zich dien
misschien ten nutte kon makes.
»Je beat een ezel, Bitter,* viel bjj den
boschwachter in de rede, terwjjl deze, door
ae nabjjkeid van zjjn heer bemoedigd, hem
toeriep»Een atrooper, die zich verzet.*
onderscheiden zijn. Wordt nü de opper
vlakte aanzienlijk wijder stroomt de
rivier door of vormt zij een meer, dan
vermindert de stroomsnelheid en men
ziet aan de oppervlakte het lichte vuil
drijven, terwijl er neerslag plaats heeft,
en dan heeft men het verschijnsel dat
men op de halve diepte zuiver water
aantreft.
Nu in de laatste jaren vooral voor
groote plaatsen het vraagstuk der water
verzorging aan de orde is gekomen, nu
daarenboven de vervuiling van den bo
dem er in menige plaats toe leidde af
te zien van de tot dusver gebruikelijke
putten en pompen, is men er toe ge
komen waterleidingen aan te leggen,
waarbij het water soms van verren
afstand aangevoerd moet worden en
door hoogdruk gemakkelijk overal in
de huizen kan worden gevoerd. De
plaats nu van waar men het water
haalde de prise d' eau was ver
schillend, maar zij moest voldoen aan
twee eischen, het water moest hygiënisch
zuiver zijn en in voldoende mate aan
wezig, om in de behoeften te voorzien.
De laatste voorwaarde leidde er dan
dikwijls toe zoogenaamd open water te
gebruiken, waarbij men op de biologische
reiniging van het water rekende.
Wordt vervolgt).
Buitenland.
Uit Tsjifoe wordt dd. 16 dezer gemeld;
De Russische torpedojager Rastoropni,
welke uit Port-Arthur is ontsnapt, is gis
terenavond in een hevige sneeuwstorm hier
binnengekomen en ging ten anker op de
plaats waar vroeger de Retsjitelui, welke
door de Japanners indertjjd daar werd
weggehaald, gelegen heeft. De kapitein liet
prins Tsjing, de kapitein van een Chinee-
schen kruiser, weten, dat hjj zjjn boot zou
ontwapenen.
Volgens later bericht besloot de com
mandant eehter om de Rastoropni in de
lacht te laten vliegen.
Zeven Russen verlieten vanmiddag de
torpedoboot, slechts één man bleef achter,
om een langzaam brandende lont aan te
steken, waardoor men het schip in de lucht
wilde laten springen. Er hadden drie zwakke
ontploffingen plaats, die nauweljjks op
>Zie je dan niet, dat het de Overste von
Sonnenfels is
Nog mesr steeg den baron het bloed
naar het voorhoofd; tegenover deze parvenu
was de toestand, waarin zjjn onbedacht
zaamheid hem gebracht had, dubbel pjjnljjk
voor hem. Met groote zelfbeheersching boog
hg echter beleefd voor den man, die hem,
zoo lang hjj hem gezien had, een doorn
in 'toog was geweest, en even beleefd
zeide hg:
>Wees overtuigd, mjjnheer Braun, dat
alleen een vergissing in het terrein mg op
uw grond heeft gebracht.*
Julius Braun boog ook en wel zóó diep,
dat niemand had kannen zien of hjj bjj
Jie woorden een ongeloovig gezicht zette
of niet. Toen hg weder opzag, glimlachte
hg vriendeljjk. >Natuurlgk«, zeide hg, >en
ik moet u voor mjjn ondergeschikte wel
verschooning vragen.*
De overste beantwoordde dit met een
trotschen hoofdknik.
»Zwjjg«, snauwde Julius Braun zjjn
boschwachter toe, die er iets tegen wilde
inbrengen. >Maak mjjnheer je verontschul
digingen.*
En weder was >om den lieren broods
wille* een macht, die den man gedwee
maakte. Hjj stamelde zoo iets, dat tegen
woordig de een er al eveneens uitzag als
de ander, dat men niet wist met wien men
te doen had, dat overal het gespuis de
overhand nam.
Al klonk daarin nog onderdrukte wrok,
het was niettemin een verontschuldiging
en kon er mee door, want de baron was
daH toeh ook niet in zjjn recht. Evenwel
wendde hjj zich met een trotsch gebaar
tot den rjjken Braun.
»Het kan geen kwaad, dat gjj uw lieden
honderd meter afstands verneembaar waren.
Bjjna onmiddelljjk zonk de torpepoboot
naar de diepte, slechts een masttop steekt
nog boven het water uit.
Op goed gezag wordt verzekerd dat de
commandant verzegelde orders had meege
kregen waarin hem gelast werd, zjjn schip
te vernielen tenzjj een buitengewoon gun
stige gelegenheid om te ontsnappen, zich
voordeed.
Volgens een nog niet bevestigd gerucht
heeft de Rastoropni een telegram van
Stössel medegebracht, waarin bjj aan de
regeering te Petersburg de vraag richt, of
hjj volhouden en ontzet moet afwachten,
dan wel de hem aangeboden gunstige voor
waarden voor een onmiddelljjke overgaaf
van Port Arthur aannemen.
De Russische regeering geeft thans de
volgende verbeterde opgaaf van de ver
liezen, door het Russische leger geleden in
de laatste reeks gevechten aan de Sja ho:
Officieren; gesneuveld 188, vermist 39,
gewond 700, licht gewond 68, totaal 995.
Minderengesneuveld 4086, vermist
5327, gewond 23.542, licht gewond 313,
totaal 33,268. Algemeen totaal 34.263.
Opmerkeljjk in deze verschrikkeijjke Ijjst
is het groot aantal vermisten. De Japan
ners hebben in die gevechten, geljjk men
weet, slechts weinig gevangenen gemaakt.
De duizenden vermisten zullen dus voor
het allergrootste deel de ongelukkigen zjjn,
die in verloren hoeken van het slagveld
getroffen werden en daar omkwamen.
Een bericht uit Suez, dd. 16 dezer luidt
De gouverneur heeft vandaag de bniten-
landsche consuls saamgeroepen, en hun
verzocht, aan de scheepsagenten mede te
willen deelen dat tjjdens de doorvaart van
de Russische oorlogsschepen alle noordwaarts
gaande schepen moeten bljjven liggen om het
kanaal vrjj te laten voor de oorlogsschepen.
Zoolang de vloot in het kanaal is, mag er
niets in het water geworpen worden, en
alle manifestaties moeten achterwege bljjven.
De Daily Telegraph* verneemt uit Peters-
burg: Het staat vast dat de admiraliteits-
partjj al haar best doet, om de Engelsch-
Russische overeenkomst over het gebaarde
in de Noordzee waardeloos te maken, voor
zoover zjj bedoelt, de bestraffing van even
wat meer goede manieren leert.*
Dat was een gevoelige steekGoede ma
nieren dat was juist waar de million-
nair naar streefde, zoowel als om in defti
ge, voorname kringen opgenomen te worden.
Hg wist, dat, zoo ergens, hier vooral het
spreekwoord: »Zoo heer zoo knecht* van
toepassing werd gebracht. Maar de man,
die zich den weg tot de hoogere kringen
der maatschappij wil banen, moet niet
fjjngevoelig zjjn. Hjj moet zich kunnen
laten trappen, maar dan ook dsn voet, die
hem trapt, weten te grgpen, om zich met
behulp daarvan des te beter op te heffen.
»Wjj zullen er nader over spreken, ga
nu maar heen,* beval bjj zjjn boschwachter
op ruw gebiedenden toon, en bjjna dee
moedig liet hjj er dadeljjk op volgen: >Gjj
zult mg ds lompheid van dien vent toch
niet kwaljjk nemen, mjjnheer von Sonnen
fels. Ik ben ontroostbaar, dat u hier zoo
iets gebeuren moest.*
Doch terwjjl hjj dit zeide, glinsterden
zjjn toch reeds eenigszins scherpe, zwarte
oogen zoo omtrent als die van een jager,
wanneer hjj het wild den gespannen strik
ziet naderenvoorzichtig sloeg hjj de oog
leden neder, om niet, nu het er op aan
kwam, zjjn prooi door zjjn blik schuw te
maken. Hjj waagde het echter nog een
stap verder te gaan. »Maar nu gjj toch
eenmaal op mjja grond zjjt geraakt,* liet
hg er op volgen, »neem nu ook, wat er
bg behoort. Kom, ten bawjjze dat gjj ver
zoend zjjt, bjj mg ontbgten't is zeer een
voudig, wjj zjjn maar onder ons.*
Dit was een verzoek, dat de baron, als
het hem door iemand van zjjn stand ge
daan werd, zeer gepast zou gevonden hebben,
maar dat hem van dezen parvenu slechts
onaangenaam aandeed; vooral omdat, naar
tueele schuldigen te verzekeren. Rusland
wil dat niet, daarbjj uitgaande van het
standpunt dat Engeland in geen geval daar
over een oorlog zal durven ondernemen.
Duitschland zou Rusland in dezen steunen.
Het heet dat de onderhandelingen dienten
gevolge op het doode punt zjjn gekomen.
De sBirsjewja Wjedomosti* verneemt uit
Moekden, dd. 16 dezer: Een vreemdeling,
die hier uit Tientsin is aangekomen, ver
telt, dat de blokkade van Port Arthur in
den laatsten tjjd veel minder werkzaam is
geweest dan tevoren. Zonder moaite liepen
schepen Port Arthur in en uit. Dat is zoo
te verklaren, dat Togo een deel zjjner vloot
naar Japan heeft gezonden, waar de sche
pen hersteld moeten worden, om de Oost-
zeevloot het hoofd te kunnen bieden. Een
smaldeel torpedobooten heeft bevel gekregen,
om zooveel mogeljjk kolen in te nemen en
dan weg te gaan, men weet niet waarheen.
Men neemt aan, dat een deel de Oostzee-
vloot tegemoet vaart.
Consul-generaal Fowler te Tsjifoe seinde
Donderdag aan het departement van bui-
tenlandsche zaken te Washington dat de
toestand van Port Arthur uiterst hacheljjk
is. De buitenforten zjjn allen in het bezit
van de Japanners gevallen.
De bekende Nemirovitsch-Dantschenko
meldt uit Kharbine aan de »Roesskoje
Sslowo*: Mg, als ooggetuige op het oor
logsterrein is de vraag gedaan, »Hoe lang
zal de oorlog nog duren?* »'t Ia moeilgk,
om dienaangaande voorspellingen te doen,
maar hier twjjtelt niemand er aan, dat wjj
het bloedige veld misschien nog een jaar
zullen moeten bearbeiden.
De verwachting, dat de krachten der
Japanners uitgeput zouden geraken, is niet
vervuld. Steeds stroomen nieuwe troepen
uit het Rjjk, dat 48 millioen zielen telt,
toe. En steeds vertoonen de nieuwe solda
ten geljjke hooge mate van gehoorzaamheid,
deugdeljjke voorbereiding, geestdrift en dap
perheid. Vele officieren ontbreken thans bjj
de Japansche gelederen, maar de leemte in
de lagere officiersrangen worden met veel
succes aangevuld door de zeer bruikbare
onderofficieren. Beschikten wjj over vol
doend numeriek overwicht, dan zonden we
natuurljjk aanstonds den aanval kunnen
wagen. Wjj zjjn thans echter genoodzaakt
zjjn meening, de vorm aan tact wel iets
te wenschen overliet. Evenwel had »die
man* beproefd zich als een gentleman te
gedragen en zjjn woord geloofd; hjj zag
zich das wel genoodzaakt hem dienover
eenkomstig te behandelen. Hg boog dus
toestemmend, al gelukte het hem ook niet
geheel zjjn tegenzin te verbergen en hoe
wel het hem te moede was ja, als den
vos in den val.
Dat bemerkte de millionnair welmaar
hjj stoorde er zich volstrekt niet aan; hjj
had den Overste, Baron von Sonnenfelds
aan den haak, en dat opende hem een
schitterend verschiet. Vergenoegd stapte
hjj naast den gast, dien hjj geprest had,
door het bosch, zich bejjverande om door
een meer dan levendig gesprek, hem dat
onaangenaam tooneel te doen vergeten.
Dat nu, zooals de zaken stonden, die
man zich naar gezelschapskringen wilde
voegen, waarvoor bjj evenmin geboren als
opgevoed was, vond de overste eenvoudig
belacheljjk; dat hjj zjjn kinderen er in wilde
dringen, aanmatigenddat bjj zelf zich zjjn
tegenwoordigheid moest laten welgevallen,
ergerljjk. Hjj antwoordde dus slechts nu
en dan kortaf op de henderden vragen en
opmerkingen, waardoor Julius Braun zjjn
belangstelling in het leven der groote we
reld te kennen gaf. Hg gevoelde nog niet
de minste sympathie voor den parvenu,
toen hg met dezen aan het vereenigings-
punt in het bosch gekomen was.
Zichtbaar vergenoegd bracht de million
nair den Overste, Baron von Sonnenfels,
als hem op de jacht ontmoet hebbende, in
den kleinen kring, en de gast tegen wil
en dank haalde weer ruimer adem, nu hg
bjj het »onder ons* ten minste den schjjn
voor zien gered zag. Wordt vervolgd
IllllWSIMI
Naar het D'uitsch
VAK
