Hel Land van Heusden en Allena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
raep TO
In het strijdperk.
M 2377
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
ZATERDAG 3 DEC.
1904.
Oorlog tusschen Japan en Rusland.
lANB VAM ALT
YOOB
Dit blad verschjjHt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonaementiprgi: per S maanden f 1.06.
franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
"Waarom straffen wij en waartoe?
Deze vraag, in één adem gemakkelijk
te stellen, eischt een eenigszins lang
ademig antwoord. Want zoo ergens,
dan geldt hier het „zooveel hoofden,
zooveel zinnen". Toch zijn er twee
hoofdrichtingen te ontdekken in al die
opvattingen: die welke straft omdat er
is misdreven, en die welke straft, opdat
er niet zal misdreven worden.
Yan de eerste opvatting heeft Plato
al gezegd, dat geen verstandig mensch
ze kan toegedaan zijn.
De straf is de vergelding van het
kwaad volgens sommigenis een eisch
der goddelijke gerechtigheid.
Bij de tweede hoofdrichting is de
straf niet doeldoch slechts middel.
En daarbij onderscheidt men weer ver
schillende stelsels. Men kan straffen om
het publiek af te schrikkendat is het
oude standpunt, dat natuurlijk aanlei
ding geeft tot uitgezochte wreedheden
in 't openbaar voltrokken, ophangen,
geeselen, brandmerken, vierendeelen,
radbraken. Men kan ook straffen, om
dat men afschrikkende werking toe
schrijft aan de bepalingen van de straf
wet, en deze hun kracht zouden ver
liezen, als ze niet werden toegepast.
Men kan straffen, omdat men zoodoende
den gestrafte voor 't vervolg hoopt af
te schrikkenmen kan straffen om den
delinquent onschadelijk te maken men
kan eindelijk straffen om den misdadiger
te verbeteren. De twee eerste stelsels
richten zich speciaal op het publiek,
de drie laatste op het individu. Weer
anderen beschouwen de straf als een
middel ter beveiliging van de maat
schappij tegen daarin niet passende ele
menten. Maar hetzij men in 't algemeen
wil afschrikken, hetzij men wil maken,
dat de wetsovertreder niet meer misdoen
durft, of kan of wil, hetzij men de maat
schappij wil beveiligen, de straf is slechts
middel, geen doel. Er wordt gestraft
niet om de straf zelf, maar om een meer
verwijderd oogmerk.
Nu kunnen natuurlijk van al die
stelsels verschillende vereenigd worden
en worden inderdaad gecombineerd, door
den één zus, door den ander zoo. Wie
consequent de vergeldingstheorie toepast,
wie voor moord de doodstraf eischt,
voor mishandeling geeseling, kan tegelijk
FEUILLETON.
Naar het Duitsch
VAN
M. VON ESCHEN.
6)
Golfende relden, een klein huisje, met
wjjn gaard ranken begroeid, en een groote
lindeboom voor de deur, rjjzen hem voor
den geest. Een bruin gevlekte patrijshond
ligt in de zon, een dashond met kromme
pooten loopt vriendelijk kwispelend over
den weg.
Onder den kerseboom met zjjn witte bloe
sems binnen het hek, staat een knaap. Hjj
droomt van de toekomst; zjjn oogen schit
teren vrooljjk; het kleine meisje, dat naast
hem staat, hoort hem met levendige belang
stelling aan, Blaat haar armen om zjjn hals
en zegt: «Ik zou wel willen sterven, Hel
mut, als jjj gelukkig waart
Het kind is gestorven, daarom niet, och
neen; een gewone mazelen-epidemie heeft
haar weggeruktmaar haar dood heeft hem
geen geluk aangebracht. De vermogende
oom Kramer heeft den onbemiddeldea hout-
vesterszoon zjjn steun niet verleend, zooals
hg beloofd had, maar als plaatsvervangster
van het dochtertje een jonge vrouw geno
men, die aan hem en zjjn geld gehecht is.
De knaap heeft zich er maar door moeten
slaan Helmut Werner heeft ook nu nog
een zwaren strjjd om het bestaan te voeren,
strevend naar het doel, dat zjjn eerzucht
hem voorspiegelt.
zonder moeite de oude afschrikkings
theorie mede huldigen, en soms tege
lijk op verbetering van het individu
bedacht zijn.
Wij, die met de vergeldingstheorie,
de wraakneming van staatswege, heb
ben afgedaan, combineeren de stelsels
der tweede hoofdrichting voortdurend
onderling. Zoolang er nog menschen
zijn (en het soort is nog lang niet uit
gestorven), die zich aan een wettelijk
voorschrift houden, niet uit eerbied voor
de wet, maar alleen uit vrees voor de
straf, zoolang moet bij overtreding de
straf worden ten uitvoer gelegd, omdat
anders de strafbedreiging in de wet haar
kracht verliest. En zoolang er menschen
zijn (en ook dit soort is nog lang niet
uitgestorven), die voor geen verbetering
vatbaar blijken, is het noodig ze on
schadelijk te maken door ze uit de
maatschappij te verwijderen. Deze beide
elementen kan men moeilijk negeeren,
ook al beschouwt men, indien de straf
moet worden toegepast, de verbetering
van den delinquent als datgene, wat in
de eerste plaats beproefd moet worden.
Ziet men in de straf geen vergelding,
geen noodzakelijke wraakneming, dan
kunnen zich gevallen voordoen, waarin
de tenuitvoerlegging der straf mag of
zelfs moet achterwege blijven. Wanneer
van iemand, die de wet heeft over
treden, mag worden aangenomen dat
een herhaling van het feit zich bij hem
niet zal voordoen, behoeft die delinquent
noch afgeschrikt, noch onschadelijk ge
maakt te worden, misschien ook niet
verbeterd. Allicht heeft men zelfs de
overtuiging, dat kennismaking met de
gevangenis bij hem het tegendeel van
verbetering zou uitwerken. Yoor der
gelijke gevallen stelt nu op het voor
beeld van zijn voorganger de minister
van Justitie de opname voor in ons
strafrecht van de voorwaardelijke ver
oordeeling, zooals het instituut tot nog
toe is genoemd; juister, maar minder
handig is de naam, die de minister aan
de hand doetvoorwaardelijke niet-
tenuitvoerlegging der straf.
De voorwaardelijke veroordeeling wil
den delinquent in de gelegenheid stellen
te toonen, dat hij ook zonder de ten
uitvoerlegging der straf zich niet meer
zal schuldig maken aan dingen, die met
de maatschappelijke orde in strijd zijn.
Maakt de rechter van deze bevoegd
heid gebruik, dan voegt hij aan zijn
vonnis de bepaling toe, dat op den
«Hm. Ik geloof, dat ieder wel genoeg
beeft aan de zorg voor zjjn eigen welzjjn,*
gaf hg kortaf, bjjna scherp, ten antwoord.
Een glimlachje temperde den verachte-
ljjken trek, die om den mond van het meisje
speelde, terwjjl zjj zeide: »Dat moogt gjj
eigenljjk niet zeggen. Uw beroep brengt
toch meer dan ieder ander mede, het leed
in zjjn ergsten vorm te verzachten; werk
zaam te zjjn voor het welzjjn uwer mede-
menschen, ten koste van het uwe.«
«Jammer maar, dat wjj daarbjj machteloos
bljjven tegenover de natuar, dat de trotsche,
zelfbewuste geest zich altjjd weer moet bui
gen voor de weerspannige materie,zweefde
hem op de lippenmaar het scheen, dat haar
zachtmoedige berisping hem anders stemde,
want op luimigen toon en met een licht
schouderophalen, antwoordde hg: «Dat is
juist het gebrekkige van al ons menscheljjk
doen en werken.*
«Maar wat heeft u dan bewogen c
Instinctmatig, evenals die woorden over haar
lippen kwamen, hield zg op.
Hg deed zjjn best zjjn lnimige stemming
vol te houden, wat juist niet zeer gemak
kelijk was onder haar blik, die ernstig en
naar waarheid zoekend, tot in het diepst
der ziel scheen te lezen. «Het bljjft altjjd
gewaagd iets in den grond te willen weten.
En toch* onwillekeurig werd zjjn toon
ernstiger, «is misschien diezelfde beweeg
reden voor mg een aansporing in mjjn
studiën. Als kind brak ik reeds mjjn speel
goed, om te onderzoeken hoe het in elkaar
zat en daarna zelf weer te makenen de
koffiezakken van mjjn oom, of liever hun
geheimzinnige knoopen, onder welker vorm
mjj lang de beroemde Gordiaansehe voor
veroordeelde alleen dan de straf zal
worden tenuitvoer gelegd, wanneer hij
binnen een bepaalden termijn zich op
nieuw misdraagt en daarmee blijk geeft,
dat de rechter een te goed idee van
hem heeft gehad, dat de waarschuwing
van het vonnis voor hem niet voldoende
was, dat er dus andere maatregelen
met hem moeten genomen worden.
Slot volgt).
Buitenland.
Uit Amiens wordt bericht, dat er een
gerechteljjk onderzoek wordt ingesteld tegen
een apotheker uit Midden-Frankrjjk, die
verdacht wordt voor verschillende studenten
in de pharmacie, die het zich met de stu
die niet druk hadden gemaakt, onder hun
naam, tegen betaling, examens te hebben
afgelegd aan de pharmaceutische scholen
te Amiens, Lille, ene. Fransche apothekers
achten een dergeljjk bedrog heel goed mo-
Rusland heeft naar Reuter uit Was
hington seint aan de Amerikaansche
regeering medegedeeld dat het van heeler
harte instemt met het voorstel van president
Roosevelt betreffende een tweede Haagsche
conferentie, maar het tegenwoordige oogen-
blik als ongeschikt beschonwt en daarom
voorslaat, de conferentie uit te stellen na
afloop van den Russisch- Japanschen oorlog.
In het Russische ministerie van Binnen-
landsche Zaken wordt op het oogenblik
gewerkt aan een wetsontwerp, betreffende
de uitbreiding van de grenzen van het ge
bied, waar de Joden grondbezit kannen
verkrjjgen. Het door Von Plehwe uitge
vaardigd bevel, dat de Joden geen land
mochten koopen, is voor de gonvernementen
Smolensk en Pleskow reeds opgeheven.
De nieuwe minister gaat steeds voort met
het terngroepen van vele om politieke rede
nen verbannen personen, en heeft bjj den
tsaar weten te bewerken, dat 70 banne
lingen in het gouvernement Archangelsk
naar hnn woonplaats mochten terngkeeren.
Het getal bannelingen bedraagt daar echter
nog 500.
Vorst Dalgoroekow, die met Pinksteren
graaf Lamsdorff aanviel en ook naar Ar
changelsk verbannen was, is vandaar ge
vlucht en zon zich op 't oogenblik in
Dnitschland bevinden.
Gedurende zjjn verbanning onderhield hg
oogen zweefde,* hier lachte hg overlnid,
«dienden mg gednrig tot proefneming, tot
dat later andere voorwerpen, die wjj hier
liever znllen laten rnsten, hnn plaats in
namen. Wat er echter misschien ook toe
heeft bjjgadragen, kan wel de prachtige
koets van den president onzer gezondheids
commissie geweest zjjnzjjn fraaie schimmels,
zjjn aanzien, als hg door het dorp reed,
zjjn woning in de stad want ik herin
ner mjj zeer goed hoe ik als knaap dacht
«Zoo'n man moet je wordenhoe gaarne
ik er naar luisterde, als men mjj zeide, dat
een advocaat en een dokter veel geld ver
dienen. Ik ben voor dat alles niet onver
schillig.*
Ontkennend sehndde zg het hoofd, bljjk-
baar bjj de gedachte, die zjjn eerste woorden
al een sjmpathetischen weerklank in haar
gewekt hadden.
«Het streven naar het volmaakte, de
liefde tot God, tot de menschen, onze broe
ders
«Och, als ik u mag verzoeken,* viel hg
het meisje haastig in de rede, alsof hg het
er op gezet had in tegenspraak met haar
te zjjn, en misschien met zichzelven ook,
«bljjf maar bjj de broeders; dan herinnert
gjj n zeker, of gjj moest een uitzondering
zjjn, dat men met zjjn broeder juist het
meest twist.*
Onwillekeurig moest zjj lachen, en hjj
ook. Er lag evenveel waarheid als hnmor
in deze bewering.
«En dat is wel goed,* hernam hg, en
zjjn toon werd bitter; «die strjjd in den
hniselgken kring is de beste voorbereiding
voor het leven, den strjjd van allen tegen
allen. Neen, niet dat edel streven, niet de
Advertentiën van 16 regels 50 et. Elke regel
meer 7l/t et. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Yrjjdagavond
ingewacht.
zeer vriendschappelijke betrekkingen met
den gouverneur van Archangelsk, bjj wien
hjj veel kwam en wien hjj per brief ver
telde, dat hjj Archangelsk verlaten en naar
Dnitschland gaan wilde I Er werd geen
enkele maatregel getroffen om de vlucht
te beletten.
Uit Tokio, 30 Nov.Het keizerljjke hoofd
kwartier meldt dat de Japanscbe troepen bjj
den aanval op den Berg van 208 M. voor
Port Arthur om tien uur 's ochtends uit
hunne schansen oprukten. De schansen bjj
dan top van den berg zjjn reeds vermees
ter d en men vecht thans om het znidoos-
teljjke gedeelte van het fort op den top.
's Avonds voor zeven nar woedde nog een
hevige slag.
1 Dec.; Het keizerlijke hoofdkwartier
meldt dat de belegeringstroepen bjj het aan
breken van den dag op 30 November het
bombardement op den Berg van 203 M.
begonnen en verscheidene charges uitvoer
den voor vier uur 's middags. Maar wegens
het hardnekkig verzet van den vjjand slaagde
de stormloop toen niet.
Om vjjf uur 's middags rakten onze troe
pen tegen de zuidoostelgke stelling op den
berg op en deden een verwoeden aanval.
Zg kwamen tot op 30 M. van den top.
Om zeven nar vielen zjj, na versterkingen
te hebben gekregen, den top aan en be
zetten dien.
Onze troepen, die tegenover het noord
oostelijke gedeelte van het fort stondeB,
stormden ook en om acht uur viel het
geheele fort op den top in onze handen.
Russische ljjken bedekten de oosteljjke hel
ling van den berg, maar wjj hebben nog
geen tjjd gehad, om naar hnn aantal een
onderzoek in te stellen.
Het is te verwachten, dat met den val
van het fort Erlosng op den Berg van
203 M., dat beschouwd wordt de slentel
van de verdedigingswerken van Port Ar
thur te zjjn, omdat de Japansche artillerie
vandaar de nabjjgelegen forten en de ge
heele haven met de Russische oorlogssche
pen onder vuur kan nemen, het versprei
den van geruchten omtrent de aanstaande
verovering van de vesting in de hand zal
werken. Volgens het zeggen van Rus
sische krijgsgevangenen is alles gereed voor
den aftocht van de Rassen naar het fort
liefde,* bgna onbeleefd liep hg een tegen
werping vooruit, «heeft den vooraitgang
van het menschdom bewerkt.
Neen, neen, de honger, het egoïsme, met
zjjn lens van persoonljjk gelnk en genot,
is de eenige drgfveer.*
«En die acht gjj voldoende voor het
leven?* vroeg zg, op een langzamen, zach-
ten toon, als in verbazing over dit voor
haar geheel nieuw en nooit vermoed ge
zichtspunt.
Heimat Werner draalde met hierop te
antwoorden.
>'t Is het eenige beginsel van alle ont
wikkeling, allen vooruitgang, naar de wet
der natanr,* zeide hg, na een oogenblik
het stilzwjjgen bewaard te hebben, en de
toon, waarop hg sprak, was ernstig en
beslissend.
Het meisje huiverde van znlk een ziens-
wjjzezg had haar hand wel van zjjn arm
willen nemen.maar zjj wist niet waarom,
zg kon den man niet beleedigen, die haar,
zoo al ergerljjk, toch eerljjk en oprecht te
woord stond en haar na juist aanzag.
En de overtuiging, die uit zjjn blik
sprak, verleende aan zjjn oorspronkelijk
scherp geteekende gelaatstrekken een edele
uitdrukking.
Die vlek daar, naast die donkere lok,
bjj het linkeroog, dnidde een brandwonde
aan; de huivering week, vertrouwelijk boog
het meisje haar hoofd naar hem toe, en
vrooljjk, zelfs een weinig schalks, zeide zjj:
«Vandaag heeft toch een geheel andere
drgfveer u in de vlammen gedreven, en
hebt gjj iets meer ondervonden dan alleen
het genoegen van alleen geneeskundige
hulp te verleenen, toen gjj uw patient zoo
Liao-ti-sjan en de forten van het Tjjger»
staartschiereiland. Na de vermeestering
van de forten Soeng-sjoe en Kikwan,
zouden de troepen daarheen gaan, terwjjl
de rest van de bevolking, in vertrouwen
op de grootmoedigheid van de Japanners,
big ven zal. In de laatste 48 uren moet
Port Artfanr een groote vlammenzee ge-
ljjken.
Het beleg van Port Arthur heeft echter
reeds zooveel verrassingen gebracht en het
garnizoen heeft bljjken gegeven van znlk
een bewonderenswaardige volharding, dat
men berichten als bovenstaande alleen
onder het niterste voorbehoud moet aan
vaarden. Vast staat alleen dat de Ras
sen, na de verovering van de Erloeng-
sjan, in een veel moeiljjker parket zjjn
gekomen.
Het Japansche legerbestuur maakt be
kend, dat 17 officieren gesneuveld en 64
gewond zjjn op het oorlogsterrein. De plaats
wordt niet nader opgegevenmen vermoedt:
Port Arthur.
Naar men zegt hebben de Russen ge
tracht, den henvel van 203 meter te her
overen. Met een sterke strjjdmacht bestorm
den zjj den henvel, maar zjj werden met
zwaar verlies ternggeworpen. De Russen
werpen schansen op tnsBchen Liao-ti-sjan
en Nan-tan-sjan, waar men denkt dat zjj
voor het laatst stand zallen houden.
Het Russisch tel«graafagentschap ver
neemt dd. 30 Nov. nit Moekden, dat de
Japanners, ondanks de voortreffeljjk aan
gelegde loopgraven, bljjkbaar voortdurend
in zuid-oosteijjke richting terugtrekken.
Een telegram nit het Japansche hoofd
kwartier bjj Port Arthnr meldt, dat lnite-
nant-genera&l Thoekija gewond is, alsmede
generaal-majoor Nakamoera, die de Japan
ners aanvoerdde die, met de sabel gewapend,
Zondag de verdedigingswerken van Port
Arthnr aanvielenhjj werd in beide beenen
gewond.
Het Japansche parlement is Woensdag
op plechtige wjjze door den Keizer geopend
met een troonrede, waarin gezegd wordt,
dat de betrekkingen met alle onzjjdige mo
gendheden steeds vriendschappeljjker wor
den. De troonrede kondigt een wetsontwerp
aan tot beatrjjding van de buitengewone
oorlogsuitgaven.
De troonrede zegt verder: Ons leger is
zorgvuldig op het bed legde, de moeder
vriendeljjk troostte, en de kleine bengels,
zooals gjj hen noemde, vermaande stil te
zjjn, nit liefde vojr hnn zuster l Mjj duukt,
dat ik dit ten minste in nw oogen las.*
Hjj sloeg de oogleden neder; vreesde hjj
misschien weder dat fijn opmerkingsver-
mogen, ef dien blik, die zoo gaarne juist
wilde gelezen hebben?
«Dat is alweer een van die tegenstrjj-
digheden bjj den mensch,* antwoordde hjj
ontwjjkend. «Maar bovendien,* hier nam
de bittere stemming weder de overhand,
«behoort dat tot mjjn beroep, meer is het
niet. Ik ben dokter aan de fabriek en bjj
mjjnheer Braun.*
«Meer is het niet herhaalde zjj op
doffen toon, alsof dit gezegde haar krenkte,
eu zjj bleef stilstaan.
Zjj waren intusschen in de stadswjjk ge
komen, waar de rjjke en voorname lieden
woonden. De jonge dame list zjjn arm los
en trok aan een koperen knop in den
muur, die een net onderhonden tain en
villa omsloot.
«Baron von Sonnenfels,* las Heimat
Werner uit de vergulde letters rondom
dien knop, bjj het licht van een groote
gaslantaarn.
Was zjj nu eigenljjk weer zichzelve ge
worden, of bemerkte de jonge dokter eerst
na de voorname houding zjjner metgezellin
op, zooals zjj daar trotsch, en als 't ware
hem op een afstand houdende, voor hem
stond.
«Gjj zjjt toch niet
«Freule von Sonnenfels,* voleindigde zjj
zjjn vraag, die bjjna verschrikt klonk. «Ik
dank u. Adieu.* Wordt vervolgd).
niiiiwiBiiii
