Het Land van Heusden en Allena, de Langstraat en de Bommeierwaard.
In het strijdperk.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
M 2384
WOENSDAG 28 DEC.
1904.
SGH ODL-HYGI ENE.
Oorlog tusschen Japan en Rusland.
LAND VAN ALTENi
YOOB
Dit blad verschjjnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonaementaprgi: per S maanden f 1.06.
franco per poet zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën ran 16 regel» 50 et. Elke regel
meer 7Vi ct. Groote letter» naar plaatsmimte.
Adrertentien worden tot Din»dag- en Vrijdagavond
ingewacht.
(Vervolg). 2
De vergaderingen in groep B werden
druk bezocht. Dr. Schwend, leeraar te
Stuttgart, besprak er de overladings
kwestie van een paedagogisch-hygiënisch
standpunt, terwijl Dr. Benda, zenuwarts
te Berlijn, haar van een medisch-hygië-
nisch standpunt besprak. Deze laatste
was vooral voor vermindering van leer
stof en van 't aantal lesurende eerste
legde er vooral nadruk op dat alles,
wat voor den verderen loop van het
onderwijs geen waarde heeft en al wat
voor den leerling volkomen verstaanbaar
is, ook zonder belang is. „Leer alleen
wat leeft!"
In het debat, dat in hoofdstrekking
niet tegen de referaten inging, werd
echter met nadruk gewaarschuwd tegen
overdrijving in den vereenvoudigings
beweging. Nooit moest vergeten worden
dat hoogere ontwikkeling een bezit is,
dat slechts door ingespannen geestes
arbeid te verkrijgen valt.
In een derde richting werd de over
ladingskwestie behandeld door dr. Wil-
dermuth, zenuwarts te Stuttgart, die
zich zeer optimistisch uitliet over het
aandeel, dat de school heeft in het
ontstaan van geestesziekten. Op grond
van waarnemingen van 300 zenuw
zieke kinderen, meende hij, dat, bij
het ontstaan van zenuwziekten in den
kinder- en jongelingsleeftijd, de school,
en met name de geestelijke overlading,
slechts een zeer geringe rol speelt. Eene
toename van het aantal gevallen van
zenuwziekten op dezen leeftijd is dan
ook geenszins geconstateerd. "Vast staat
echter, dat een aantal nerveus-aange
legde, zenuwzwakke kinderen ter school
komt, voor wie de tegenwoordige leer
plannen en bestaande klassificatie niet
deugen en voor wie afwijkende onder
wijsmethoden gewenscht zijn, om blij
vende schade te verhoeden.
Toch waarschuwde hij tegen te ver
gedreven individualisatie. Het in ge
meenschap opvoeden geeft een psychisch
„gehard worden", dat voor deze groep
kinderen van het grootste gewicht is.
Nauw aansluitende aan de overla-
dingsquaestie waren de voordrachten
over de vraag, of het de voorkeur ver
dient, de schooluren alleen in den voor
middag, dan wel ook in den namiddag
te houden. De strijd over dit vraagpunt
bleef niet geheel zuiver, voor een deel
het gevolg van het standpunt, inge
nomen door den eersten referent, dr.
FEUILLETON.
M. VON ESCHEN.
11)
»Zoo waar al» je het ideaal bent dat
ik zoek te bereiken, dat ik tracht te ver
werven antwoordde hjj snel.
In den toon zjjner woorden lag een vu
rige beteekeniamaar Doraline's reinheid
hield den hartstocht van den man terng
in de geestdrift van den kunstenaar.
Zoo waren zjj gelukkig. Helder lag de
toekomst voor ken, als een betooverend
visioen, dat door geen geluid gestoord
mocht worden; veilig als een boot, die
vast voor anker ligt; maar ook hoog en
ver ale een begeerljjk govd, dat verdiend
moet worden. Zacht rustten hun handen
in eikender; met echt vrouwelgk vertrou
wen geloofde Doraline aan haar droomen
hg smaakte met stille zielevreugde hst ge
not van die zalige oo^enblikken.
Morgen zal het werk beginnen. Felix
Romberg heeft een geschikt atelier gevon
den en zich er op ingericht om in R. te
big ven wonen.
»Dora,c kwam de overste die gelukkige
plannen storen, »ik heb vergeten u te zeg
gen dat wjj voor morgen verzegd zgn om
bjj de Brauns te soupeeren. Ik had het
waarlgk geheel vergeten; neem het mg
Hintzmann, Oberrealschuldirector te
Elberfeld. Deze verklaarde zich een
beslist voorstander van den onge-
deelden schooldag, doch grondde deze
voorkeur niet op de psychologische
en paedagogische meerwaardigheid der
morgenuren, doch op overwegingen, die
bijna geheel buiten de onderwijskundige
psychologie omgingen. Uitgaande van
de stellingen, dat de thans bestaande
overladingen bestreden moeten worden,
en de pogingen om op de officieele
programma's vermindering van leer
vakken en lesuren te verkrijgen toch
zonder gevolg zullen blijven, maakte
hij de gevolgtrekking, dat er geen andere
uitweg overbleef, dan alle reglementair
voorgeschreven lesuren, verkort tot 45
minuten, samen te vatten in de morgen
uren, opdat de middaguren vrij komen
voor huiswerk, gymnastiek, spel en pri
vaatlessen. Door deze inleiding daalde
de strijd nu en dan af tot een debat
over Duitsche school verorderingen. In
het algemeen vond een ongedeelde
schooltijd veel bijval; van paedagogi
sche zijde werd herhaaldelijk gecon
stateerd, dat de namiddaguren voor het
onderwijs minder waard zijn, waartegen
werd opgemerkt, dat het laatste uur
van den ongedeelden schooltijd toch
ook moeilijk en minderwaardig zoude
zijn. Vast staat, dat, in de middaguren,
ongeveer van 123 uur, de phychische
energie het geringst is, en deze tijd
derhalve aangewezen is voor den hoofd
maaltijd en voor rust.
Het verhandelde in groep C was zeer
belangrijk voornamelijk voor de leeraars,
maar liever vermelden wij in ons vol
gend nummer iets aangaande groep D.
Buitenland.
De Vrjjdag te Moskou gehouden zitting
van de Landbonwvereeniging had een zeer
stormachtig verloop. Een lid las een ver
klaring voor, waarin 28 leden hun sym
pathie uitdrukken met de besluiten der te
St. Petersburg gehouden conferentie der
Zesnst wo-vertegenwoordigers. De voorlezing
had plaats ondanks het verzet van den
voorzitter.
De vertegenwoordiger van de onderaldee-
ling Kostromesjes deelde mee, dat deze ge-
Ijjke besluiten had genomen en dat zjj
eischte, dat er een eind aan den oorlog
zou worden gemaakt. Bijvalsbetuigingen
vergezelden deze verklaring. De voorzitter
verliet daarop de zaal. De vergadering
eischte do verkiezing van een nieuwen voor
niet kwaljjk. Je toilet is immers in orde?«
En alle onaangename gedachten, die op
dezen gelukkigen dag uit Doralines herin
nering verdwenen wan n, kwamen eens
klaps weder met verscherpten prikkel bjj
haar op. »Ja,« antwoordde zg.
Dit gold het toilet en klonk als een zucht.
Braun?» En bg het noemen van dien
naam kleurde Felix, min of moer verlegen.
Julius Braun, m t zgn dochter Nini en
Bella een ontzaglgk rgk man is
die hier?« Hg zag er bjjna uit alsof hg
met zichzelven in tweestrijd was. »lk ga
met u mee,» zside bg kortaf en beslissend;
»ik heb hen in Venetië leeren kennen en
zoowat half beloofd hen te komen bezoeken.
Nog onaangenamer werd voor Doraline
de herinnering aan die familie. >Je hebt
hen dikwijls gezien vroeg zg, terwijl zjj,
hem vlak ia 't gelaat zag.
»Och ja, zoo nu en dan en opeens
schenen de bloemen bizonder zgn opmerk
zaamheid te trekken. «Je begonia's moeten
opgebonden wordeD, Dora; ze laten haar
kopjes hangen
Bella beweert, dat js een huisvriend
geweest bent.»
Vrooljjk lachend zeida bg daarop;
»De oude heeft een paar schildergen van
mg gekocht. Hg betaalt goed; en men
dineert ook heerlijk in het »Hotel de Rome.«
»Felix!«
»Wel, Dora,« weerde hg luchtig haar
ernstigen toon af. »Wjj kunstenaars heb
ben geld noodig en drinken gaarne cham
pagne.»
Het scheen, dat hg met de herinnering
zitter uit haar midden. Tot laat in den
nacht werden opgewonden redevoeringen
gehouden.
Een bericht nit Petersburg, dd. 27 dezer,
luidt: Een keizerlijke oekas aan den Senaat
over een ontwerp tot vervolmaking van de
gtaatsregeling zegtBg de onveranderlijke
handhaving der onschendbaarheid van 'srjjks
fundamenteele wetten, moet er begonnen
worden aan wijzigingen, waaraan de be
hoefte zich heeft doen gevoelen ter bevre
diging van de nooden des volk». De eerste
zurg des Keizers vormt de best mogelijke
regeling voor het welzjjn van den boeren
stand. Hierover hebben reeds grondige be
raadslagingen plaats van met zorg uitge
kozen hooge regeeringspersonen. De Keizer
beveelt, dat deze arbeid de w )tten voor den
boerenstand met de algemeene rijkswetge
ving in overeenstemming zal brengen tot
bljjvende bescherming van dezen stand van
in het volle genot hunner rechten verkee-
rende, vrjje burgers des lsnds.
Verder kunnen geen uitstel Ijjden:
Ten eerste. Maatregelen ter beveiliging
van de volle kracht der wet en het verant
woordelijk stellen van ambtenaren voor
willekeurige handelingen.
Ten tweede. Uitgestrekte deelneming van
plaatselijke en stedelgke lichamen aan het
plaatselijk bestuur, onder toekenning van
de vereischte autonomie en het gebruik
maken van de diensten van vertegenwoor
digers nit alle deelen der belanghebbende
bevolking. Voorts naast de zemstwo's de
instelling van plaatselijke bestuurslichamen
voor districten van kleineren omvang.
Ten derde. Hervorming der rechtspleging
ter verzekering van de gelijkheid voor dsn
rechter en onafhankelijkheid der rechterlijke
beschikkingen.
Ten vierde. Werkliedenverzekering van
Ten vgfde. Herziening der tgdens het
optreden van misdadige vjjauden der open
bare orde uitgevaardigde uitzonderingsmaat
regelen.
Ten zesde. Herziening der wetten betref
fende de rechten van leden van verschillende
eecten, van personen van niet-orthodoxe en
niet christelijke belijdenissen, ter bevestiging
van de door 's rjjks fandameateela wetten
geheiligde verdraagzaamheid in geloofsaan-
gelegenheden.
Ten zevende. Herziening der bestaande
verordeningen, die de rechten van vreemde
lingen en de bewoners van bizondere deelen
aan de uren in het Hotel de Rom9« door
gebracht, in een stemming gekomen was,
die Doraline nog niet van hem kende.
Vrooljjk sloeg hjj zgn arm om zjjn
nicht heen, en ditmaal kaste hg haar niot
op de wang, maar op den hals.
Verontwaardigd en blozend rnkte het
meisje zich los; de baron fronste ook de
wenkbrauwen.
»Niet boos worden, Dora,» zeide Felix
op znchten toon»de Madonna is altijd
genadig jegens zondaars.» Met een onweer
staanbaar kluchtig arme zondaarsgezicht
stak hg haar de hand toe; verzoend legde
zg haar tengere vingers er in.
»Het zei mg aangenaam wezen samen
te gaan,» sprak nu de baron.
Verder werd er niet over gesproken, maar
den volgenden ochtend begon Felix Rom
berg niet aan het portret, omdat hg er
toch in gestoord zon worden door het be
zoek, dat de wellevendheid van hem vorderde
aan de overzjjde te brengen, en de dagen
nu al zoo kort waren, dat daarmede het
goede licht roorbjj zou zgn.
V.
De groote gaslantaarns ter wederzgde
van het voorplein der villa brandden met
haar volle licht; lampions van verschillen
de kleuren versierden de tuinpaden, en
hadden het aanzien van vreemdsoortige
bloemen in het herfstlover. Een knecht
stond voor de deur, om de equipages te
ontvangen, een andere knecht aan den in
gang, om den weg te wjjzen; in elk por
taal stond er een, allen in splinternieuwe
des rgks beperken, m»t dien verstande, dat
slechts de bepalingen, die Rusland's welzjjn
raken, over big ven.
Ten achtste. De overbodige belemmeringen
in de bepalingen ten aanzien der pers, die
tot welzjjn des vaderlands zullen worden
opgeheven.
De Keizer beveelt een spoedige omwerking
op deze grondslagen en bepaalt, dat de
ministerraad alle kwesties zal nagaan evenals
besluiten en rapporten.
Tevens publiceert de regeering het vol
gende
Daar de regeering verplicht is de staats
orde en de openbare veiligheid te bescher
men tegen alle pogingen om den regelmatigen
gang van het binneniandsch bestuur te ver
storen, moeten en zullen alle pogingen om
de orde te verstoren en alle tegen de re
geering gerichte bijeenkomsten met alle
wetteljjke middelen onderdrukt worden, ter-
wjjl de schuldigen, met name ambtenaren,
gerechtelgk zullen worden vervolgd en de
leiders van openbare vergaderingen, waarin
het bestuur van den staat wordt besproken,
ter verantwoording geroepen.
Uit Dalai werd Zaterdag gemeldDe
Russen hebben voorgesteld, Port Arthur
over te geven indien de bezetting en de
schepen naar Rusland mogen terngkeeren.
De Japanners hebben dat geweigerd.
Over de laatste gevechten voor Port
Arthur zendt esn Engelsch berichtgever in
het hoofdkwartier van generaal Nogi een
verslag dat de totdusver bekende berichten
met belangwekkende bijzonderheden aanvult.
De hoofdaanval, zoo meldt hg, op het
fort Noord-Kikwan werd geleid door een
divisie-generaal, die in een splinternieuwe
uniform verscheen, de borst met ordetee-
kenen en eerepsnningon bedekt. Aan het
hoofd van een bataljon zwoer hjj met
de sabel in de vuist, het fort te zullen
nemen of te sterven. Het ging echter niet
aan, om tegen het vuur van de Russische
machinekanonnen in te loopen. Daarom
slopen de Japanners mannetje voor man
netje voort, tot de kolonne verzameld was
achter het puin dat de ontploffing van de
tnjjn op had geworpen. Na een schrikkelijk
gevecht van vjjf uren werd het fort be
stormd. De sterkte van het garnizoen wordt
op 300 man geschat, van wie slechts enkelen
ontkwamen, daar de uitgang naar achteren
livrei, bruin met groene opslagen en ver
gulde knoopen, zooals juffrouw Nini het
beschikt had.
Een zee van licht stroomde de binnen
komenden tegen; daarbjj kwamen nitheem-
sche bloemen en oostersche geureneen
atmosfeer van bedwelmenden geur en ver
blindende pracht.
Met een gevoel van gewicht ontving Braun
zjjn gasten; de aanwezigheid van den Baron
von Sonnenfels verhief ham boven zich zelf;
hg was een groote schrede nader tot zjjn
doel. Het bezoek van den officier, die in de
aanzienlijkste kringen verkeerde, had zgn
uitwerking niet gemist.
Eenige luitenants van het ***810 regiment,
die reeds een poos geschermutseld hadden
om met de familie Braun verkeer aau te
knoopen en, als 't ware, op de voorposten
hadden gestaan, hadden het voorbeeld van
hun superieur gevolgd en waren met klet
terende sporen de villa Braun ingerukt. Zoo
hadden ook eenige families, wier traditiën
door den knagenden tand des tjjds murw
geworden waren, een schrede over de gren
zen gewaagd, waartoe hun goed hart hen
reeds lang had aangespoord, want dat wilde
van geen vooroordeelen weten, vooral niet
als men zich goed kan vermaken in een
huis, waar een volwassen zoon tot het gezin
behoort, en men zelf onbemiddelde en ook
niet al te rjjkeljjk met schoonheid bedeelde
huwbare dochters heeft.
O jal Julius Braun was een grooten stap
verder gekomen, en met het aplomb, dat
hem eigenljjk niet kwaljjk te nemen was,
beproefde hg dan ook op zgn manier Dora-
toe versperd was. De aanvallen le Japan
ners droegen grqswollen kleeren over hunne
donkere soldatenpakken en hadden niets
bjj zich dan geweren, patroongordels en
handgranaten.
Op hetzelfde oogenblik dat het fort Noord-
Kikwan in de lacht vloog, trof een Rus
sische granaat den Berg van 203 M. Een
Japansch kamp met handgranaten werd
daarbjj vernield, en de schrikbarende ont
ploffing richtte groote verwoesting aan.
Naar luid van een telegram aan de
Daily Express uit Tokio, zal het zuidwaarts
gezonden Japansche smaldeel onder admi
raal Kamimoera voorshands dienst doen
als verkenningsafdeeling. Men gelooft in
Japan nog altjjd niet dat de Oostzeevloot
warkeljjk voor Oost-Aziè' bestemd is of
ook maar tot Saigon zal gaan. Men wil
echter op alle gevallen voorbereid zjjn.
Kamimoera's taak is, te waken, dat da
Oostzeevloot niet ta dicht bg het eigenljjke
oorlogsterrein kome. Zoo noodig zou de
geheele voor Port Arthur dienstdoende vloot,
die nu nog maar te letten heeft op het
ontsnappen van het garnizoen en het bin
nensmokkelen van levensmiddelen en schiet
voorraad, elk oogenblik gereed zjjn, om
tegen de Oostzeevloot uitgezonden te wor
den.
Er is een tweede kapitein Klado opge
staan. In hst Nowoje Wremja schrjjtt nu
een ander Russisch zeeofficier over mis
standen bjj de marine. De voortdurende
tegenspoed, zegt hg, der Oost-Aziatische
vloot, is hoofdzakelijk toe te schrjjveD aan
het gebrek aan hooger en lager machine
kamer-personeel. Al de torpedobooten, die
de Russ en in de Gele Zee verloren hebben
hadden gebreken aan de machines, terwjjl
het machinekamer-personeel tekortschoot in
flinkheid en aantal. Yoor het tweede eskader
van admiraal Rozjestwenski heeft men
slechts met moeite de beste krachten saam-
gezocht uit de nog beschikbare machinisten
en werktuigkundigen en toch moest men
nog torpedobooten met hun ingewikkelde
machinerie van 6000 paardekracht aan heel
jonge menschen toevertrouwen, die nauwe-
ljjks de marineschool hadden afgeloopen
en elke practisehe ervaring missen. Om de
rangen van het hoogere machine-personeel
aan te vullen moest men talrjjke bnrger-
ljjke ingenieurs aannemen, die nooit een
scheepsmachine hebben gezien. De stokers
en ondergeschikte machinisten zgn voor
line gezellig bezig te houden, die de eer
van aan tafel naast den heer des huizes te
zitten even twijfelachtig vond als zg er on
aangenaam door verrast was. Julius Braun
volgde daarin slechts de hof-étiquette, dia
de voornaamste dame in rang, hetzjj jong
of oud, bjj alle optochten altjjd vooruit laat
gaan; dat had hg eens gezien, en daarom
had hg in zgn huis ook die eer voor de
waardigste bestemd.
Mevrouw Brauu begon zich ook hoelanges
hoe meer op haar gemak te gevoelen in het
parelgrjjs satjjnen kleed, dat nu toch einde-
ljjk eens te pas kwam. Bg deze feesteljjke
gelegenheid vergat zjj gaarne haar bekom
mering over de verkwisting, in het rtreelend
gevoel, van toch alles te kunnen hebben
wat de wereld geeft; in dien geest sprak
zjj met haar gasten en verzocht huDf het
zich goed te laten smaken, want het was
alles uitmuntend! Natuurlgk.
De dochters van den huize waren in
prachtig toilet, dat evenmin zonder twist
als met overeenstemming van smaak klaar
was gekomen.
Ten opzichte van haar heeren aan tafel
waren de zusters het gemakkelijker eens
geworden dan gewoonljjk; Balla had den
jongen Romberg gekozen, omdat hg haar
het best beviel, en Nini dokter Helmut
Werner, wien men, al kon bg ook niet op
een schitterende praktjjk roemen, toch schit
terende kundigheden moest toekennen.
MWHIU»
Naar het Duitsch
TAN
(Wordt vervolgd)