Het Land van Hensden en iliena, de Langstraat en de Bommelerwaard. n bet strijdperk. Werkeloosheid. Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. M 2400. WOENSDAG 22 EEBR. 1905. ^HANBfVAN; TOOK Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.06. franco par post zonder prjjtyerihooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Adyertentien yan 16 regels 50 et. Elke regel meer 77, ct. Groote letters naar plaatsruimte. Adyertentien worden tot Dinsdag- en Yrjjdagavond ingewacht. UI. (Slot) Reeds zijn allerlei middelen beproefd tot wering der werkeloosheid en andere voorgesteld, doch geen enkel is afdoend bevonden. De speardwang aan den eenen kant hoog geroemd, wordt aan den anderen beslist veroordeeld. Werk verschaffing zou afdoende zijn en men zou den staat of de gemeente daartoe een wettelijke verplichting kunnen op leggen, maar dit toch slechts in be perkte mate. En zulks lo om de geld middelen, waarmee rekening dient ge houden, 2o de moeilijkheid om voor ieder bedrijf den geschikten arbeid te geven, 3o met werkeloosheid door eigen schuld en de onvrijwillige. Directe ondersteuning met geld draagt altijd een aalmoezen-karakter en is daarom niet aan te bevelen, doch soms dringt de nood er toe en dan zijn het de plaatselijke besturen en organisaties die toe te zien hebben, dat het geld in de rechte handen komt. Alleen bij een groote crisis of een buitengewone werkeloosheid zou hulp van kantoor of Rijk kunnen worden gevraagd. Pe riodieke werkeloosheid is toch een locaal verschijnsel, dat inzonderheid in de steden voorkomt, op 't platte land kent men die niet. Yerzekering tegen werkeloosheid is zeer moeilijk, omdat de technische grond slagen ontbreken, want oorzaken, om vang, begin en einde van elke werke loosheid zijn moeilijk te berekenen. Zal zij iets beteekenen dan moet het een algemeen verplichte verzekering zijn; want is zij vrijwillig, dan zullen alle bedrijven, die er weinig onder te lijden hebben, zich onttrekken en het soli dariteitsgevoel is nog niet zoover door gedrongen, dat zij, die nagenoeg geen werkeloosheid kennen, zullen bijdragen voor die groepen, die er telkenmale onder lijden. Daarom is vooreerst aan algemeene onverplichte verzekering niet te denken, en de proeven, in enkele steden genomen, hebben gefaald. Daarbij doet zich nog eene moeilijk heid voor, wie moeten geholpen worden? Is de arts zonder praktijk en de advo- kaat zonder cliënten niet evengoed een werkelooze als de metselaar of grond werker? Waar moet de grens worden getrokken En wil men allen verzeke ren, dan wordt de zaak onuitvoerbaar. Tegen spaardwang is dit bezwaar, dat de loonen over het algmeen te laag zijn om deze te kunnen toepassen, FEUILLETON. Naar het Duitsch M. YON ESCHEN. 27) »Maar, papa, ik spreek over mjjzelf, niet over uw wjjn Jc >0, zoo, jawel, neem me niet kwaljjk.* Bijna een weinig beschroomd zag de vader den zoon aan, die sedert hg Majoraatsheer van Meisenbach was geworden, hem wel een voet langer toescheen. Hg stiet de asch yan zjjn sigaar. Zou dat nu ook weer een twistpunt worden Die stapelden zich yan dag tot dag in de familie opde een wilde volstrekt hebben of doen wat de ander niet wilde, en de oude Braun hield van vrede in zjjn gezin. De sigaar brandde opnieuw, en nu nam hjj een aanloop: »Ik heb eigenljjk gedacht, dat de overste Bella maar moest nemen; ik geloof, dat zjj hem ook wel ljjden mag.* »Zooa!s zg alle knappe mannen mag ljjden,* viel Philip hem in de rede. »Haha!« de oude Braun kon er zooveel berispeljjks niet in zien, dat ieder knap man een gezond, jong meisje beviel. »Ik zon hem den besten van allen vindeneen beschaafd heer, een echt gentleman, en zoo aardig 1 En wat een stand! Beter zouden wjj het niet kunnen treffen 1 En dan maar ook al wil men dezen, dan zijn het juist de slechtst betaalde arbeiders, die de dupe worden. Zij kunnen des zomers het vereischte bedrag niet bij eenbrengen en blijven dus ongeholpen en juist zij hebben het't meest noodig. En de veronderstelling dat het tekort vooral by crisissen dat in de kassen ontstaat, door vrpwillige bedra gen zal worden aangevuld, is helaas maar al te vaak gebleken onjuist te zpn. Alles te zamen genomen acht de de Bondsraad zich niet bevoegd een voorstel te doen van ingrëpenden aard. De Bondsraad meent, dat men eerst de verzekering tegen ziekten en onge vallen, daarna die der invaliden, ouden, weduwen en weezen moet afhandelen. Yoorhands meent hp te moeten voort gaan met de verbreiding van ambachts- onderwps als een der indirecte midde len tot bestrijding, waarvoor de Staat reeds 12 millioen besteedt, en acht zp voorhands niets beters dan een goed georganiseerde dienst der arbeidskan toren. Reeds nu bestaan er in verschillende steden en arbeidscentra dergelijke kan toren oi beurzen, maar zp hebben het gebrek, dat zp niet in onderling ver band staan en geen voeling met elkan der hebben. En daardoor komt het voor dat op de eene plaats voor een bepaalde soort van werk meer aanbod is dan vraag, terwijl in een andere juist het omgekeerde het geval is. Ook is het voorgekomen dat een arbeider elders werk kon vinden, maar hem het reisgeld ontbrak; terwijl een kleine hulp hier hem had kunnen steunen, bleef hp ten laste der algemeene verzorging. Op dien grond wenscht de Bondsraad een centraalbureau te subsidieeren, dat alle berichten omtrent vraag en aanbod van werk moet ontvangen, ordenen en wekelijks of om de veertien dagen aan alle afdeelingen opgeven. Op die wpze zal ook een betrouwbaar geordend mate riaal worden verkregen, dat later kan dienen bp de bestudeering der kwestie en tot grondslag van mogelpke verze kering. Of deze kantoren nu gemeente inrichtingen moeten worden, of hoe ze geregeld moeten worden, dit zal moeten blpken uit de discussie in de wetgevende Kamers. Ook daar zal moeten worden aangewezen, welke houding de Regee ring heeft aan te nemen tegen de par ticuliere arbeidskantoren de zooge noemde bureaux de placement, die schande]pk dikwerf de werkzoekenden plukken, in Zwitserland, het hotelland bp uitnemendheid, inzonderheid de hotel- bjj kost mg ook minder dan de anderen. Stein heeft 20,000 mark schold Wsnzel 150,000, 't is wel een kleinigheid,* hg zette een hooge borst, amaar men verliest toch niet gaarne altjjd. Meisenbach heeft ook een bom geld gekost, en brengt er vervloekt weinig voor op. Och, als ik aan mjjn vroegere zaken denk het voorname leven is toch dnnrl* >0, papa, «en edel man ziet niet op de reëele waarden der dingen!*' »Wel, verduiveld! Wat heeft de jongen al aangeleerd! Maar het doet ma plezier, Flip, het doet me plezier 1* En in vader lijken trots, dat hjj zgn zoon zoo ver ge bracht had, dat hg hemzelven ia de zucht naar voornaamheid overtrof, dacht hg er niet langer aan dat die zoo dnnr was; het kwam er niet op aan, het kon ljjden!* Je bent ook rajjn zoonmgn eenige Ja,« en hg klopte hem op den schouder, »je zult Doraline hebben, ik houd zelf ook wel van haar. Dat meisje heeft zoo iets nobels over zichzulke fijne manieren, en ze is zeker ook wel zacht en toegevend! Hm Daar had Philip geen bewgzen van, en hg liet zgn vader dus maar aan het woord. >En als ds overste geen lnst heeft de zwager van zjjn schoonzoon te worden,* ver volgde hjj zgn gedachtenloop, »maar ik zie eigenljjk niet in waarom niet welnu dan zullen wjj voor Bella wel een ander vinden,* hg sloeg op zjjn zak. »En zoo hebben wjj hem toch in de familie! Dat Majoraat is verdniveld in je voordeel. En als ja haar hebt, znl je er toch wel wat bedienden, zoodat dan ook daar te lande evenals elders b.v. te Parps wettige maatregelen tegen deze uitzuigerskan toren zpn genomen. Aan het slot vraagt de Bondsraad, dat de wetgevende Kamers hem zullen opdragen daaromtrent definitieve voor stellen in te dienen. Uit het bovenstaande blpkt het, hoe moeilpk de oplossing van het vraagstuk is. Doch de vraag rijst of ook niet ten onzent het wenschelijk ware, dat door een dergelpke centrale arbeidsbeurs in verband met plaatselijke beurzen al thans iets kon worden gedaan en tevens materiaal verzameld, waardoor de re- geeiing in staat gesteld werd een ver zekering te ontwerpen, die althans de meest noodlpdende vakken kon helpen. Bp 't bestaan van zulke beurzen zou veel onnoodig uitgegeven reisgeld be spaard worden en zouden de arbeiders door hare voorlichting in menig geval kunnen worden bpgestaan. 't, Zou wel niet meer zijn dan een eerste schrede op een goeden weg, maar ook die moet er zijn, zullen andere kunnen volgen. En 't zpn vooral de georganiseerde arbeidersbonden, die in dezen veel zou den kunnen helpen. (Z. N. en Adv.) Buitenland De toestand in Rusland. Verscheidene buitenlandsche bladen ken schetsen den vermoorden grootvorst Sergius tegeljjkertjjd met grootvorst Wladimir, voor wien de eerstvolgende bom wel bestemd zal zjjn, als de verpersoonljjkta uiterste reactie. Ook beweren zjj, dat Sergius een van de meest verachteljjke en verdorven individuen was, die er op twee beenen rondloopen, een man van verregaand onzedeljjken levens wandel. In het openbaar werd hjj beschul- digd, meegedaan te hebben aan het rooven van gelden, hjjeengebracht voor het Roode Kruis en van geld voor krjjgsbenoodigdhedan bestemd. Uitroepen, die daarop betrekking hebben, had men reeds gehoord bjj de op- loopen in de straten van Moskou in Novem ber, zeggen de bladen. In den raad der stad werd, toen er geld werd gevraagd voor gewonden in den oorlog, ronduit met bittere ironi gevraagd: waarom geld voor gewonden besteed? Grootvorst Sergius en zgn trawanten zgn immers heel gezond Omtrent het echteljjk leven van Sergins wordt medegedeeld, dat hg, raedg destjjds, bjj willen hebben van reëele waarde? Oho, oho!* Julius Braun was verrukt over zjjn eigen geestigheid; bjj lachte gaarne, hjj was zoo gezond. Philip was zóó onbevatteljjk voor gees tigheid en luim, dat hg zelfs den lichten kost van zgn vader niet wist te waardeeren. >Een Majoraat is altjjd alleen maar voor den adellgken titel,* gaf hjj ernstig ten ant woord, met al de waardigheid die hjj aan zgn staud verschuldigd meende te zgn. Met het doorzettend karakter van zjjn vader, had de jonkman eehter ook diens praktischen geest als man van zaken over geërfd, waarmede hjj samengegroeid scheen te zgn, zoodat die hem noch in het bewustzjjn van zgn waardigheid noch in zgn sterke liefdevlam verliet. »Maar daar wilde ik n jnist over spreken, papa. Dan weet ik da- deljjk, wat ik mgn vronw kan aanbieden. Vindt n goed, dat wjj die zaak maar meteen afhandelen Braun senior had intnssehen nog eenige glazen Johannesberger gedronken, die hem altjjd in een goedwillige stemming brachten maar nu was hjj dubbel verheugd, dat de jongen zulk een gentleman was geworden en toch den helderen koopmansgeest van zgn rader had behouden. Zg giggen aan het overleggen. Julias Braan had nog twee dochters, jegens wie hjj, volgens zgn geweten, dat in weerwil van zgn adel goed burgerljjk gebleven was, niet strikt eerljjk gehandeld had, wat op Philip minder indink maakte. Weina, die aitgare voor den aankoop van Meisenbach bjj zjjn verloving te Darmstadt, naar die plaats zelf, een heel gevolg van Parjjsche vrouwen van de liederljjkste soort meebracht. En ten slotte is nog bekend geworden, dat, toen in December Tsaar Nikolaas hervor mingsgezinde neigingen vertoonde, Sergius nit Moskon is komen aansnellen en gevraagd heeft, of de Tsaar niet uit de geschiedenis wist, dat er ook paleisrevoluties voorkwa men tot instandhonding van een beginsel. Particuliere berichten uit Petersburg be weren, dat de machthebbers van deu knoet aldaar er niet over denken, Gorki vrjj te laten. Dien beschouwen ze als een kostbaar gjjzelaar. Dentsch, de bekende Russische revolutio nair die te Londen vertoefd, heeft in een onderhoud verklaard dat bjj er geen oogen- blik aan twijfelde, of de moord op groot vorst Sergius vormde een onderdeal van het program van de Russische revolutionaire partjj, welke ook, geljjk bekend is, d*n Tsaar en zekere grootvorsten ter dood heeft ver oordeeld. De revolutionaire partjj is over tuigd, dat vrjj willig door den Tsaar toege stane hervormingen iets ondenkbaars zjjn. Een bloedige omwenteling bljjft het eenige redmiddel. Volgens een telegram uit Gen ere, heeft de leider van de anarchisten aldaar gezegd dat Plehwe's moordenaars en Sergius' moor denaars dezelfden zgn. Alleen waren degenen die de daad voltrokken, anderen geweest. In Polen, en wel in het plaatsje Nowi- rokicz, is weer eens een bloedbad onder stakers aangericht. Bjj een betooging van dezen vuurde de militaire macht er op los, met gevolg, dat 18 personen gedood werden. Yan de bjj de onlusten aan de mgn Katharina te Sosnowic9 gewonde arbeiders zgn er nog veertien bezweken; het aantal slachtoffers klimt daardoor tot zestig. Van alle kanten komt nit Rusland tjjding van een wjjdvertakte oproerige beweging in het binnenland, waaraan ook de boeren deelnemen. Allerwege is er werkstaking van spoorwegpersoneel, telegrafisten en telefo nisten. Ook te Moskon staken de apothe kersbedienden. Veertien van de rjjftig ge patenteerde apotheken zgn er gesloten, ofschoon de eigenaars de eischen der stakers onverwjjld inwilligden. Ernstige berichten komen er uit den Kaukazus, ondanks de pogingen der over heid om den toestand te ver heimei jjken. De Daily Chronicle* verneemt uit Odessa, dat menschen die daar uit Tiflis en Batoem zon hjj wel weer dekkenhjj had nog een mooie speculatie op 't oog; hjj had voor een spotprjjs een bosch met bergwerken gekocht, en bjj wist, dat er in de nabjjheid een spoorweg zou komen, dat had bjj van Löbau gehoord. Zjj kwamen dus overeen, dat de Majo raatsheer boven en behalve de renten van de grondbezitting nog 300,000 mark zou krjjgen. Daar kon men wel van leven, was de rader van meening, en Philip twjj- felde geenszins of Doraline zou zich niet lang bedenken. Waaiers schilderen belaeheljjk; had kg het maar vroeger geweten! Met vasten tred stapte hjj naar de villa Sonnenfels. Maar toen de schel klonk, beefde zgn hart toch, en beschroomd deed hg den baron zgn aanzoek. Deze zat tegenover hem; geen trek op zjjn gelaat verried wat hjj bjj het aanhoo- ren van dien aspirant-schoonzoon, die soms in zgn woorden bleef steken, dacht; alleen sloeg hjj meermalen het eene been over het andere, of trok nn en dan zenuwachtig aan de punten van zgn knevel. Jnist was de overste zelf tot een bepaald beslnit gekomen, naraeljjk, dat hg Bella ten huweljjk wilde vragen. Lang had hjj in zwaren tweestrjjd geaarzeld. Het meisje was koket, maar zoo vol jeug dige frischheid en bloei. Als zjj haar hoofd met dat golvend haar achterover wierp en hem aanzag, mat «en blik en een glimlach, zoo yerleidsljjk als alleen Bella Braun een man kon aanzien en toelachen, dan was aankomen, vertellen van een bepaald oproer van de boeren in het Zuiden van den Kau kazus. De troepen kunnen het niet beteu gelen. De vronwen van Moskon hebben een van vele handteekeningen voorzien adres aan de keizerin van Rusland gericht. Het luidt >Wjj, Russische vrouwen, moeders, echt- genooten en zusters van de krjjgslieden, die in het verre oosten hun bloed voor het dierbare vaderland storten, wenden ons tot u, o vorstin, in het geloof, dat gjj met uw moederhart al de gruwelen van den oorlog voelt als wjj. Gjj zult begrjjpen, dat een vrouw vurig naar den vrede verlangt. De vrede nu wordt niet alleen geschonden over de grenzen van ons land, maar in het hart van het vaderland zelf. Wjj zien met schrik in de onlusten van den laatsten tjjd het begin van de rampen, die heel Rusland zullen verpletteren, indien de keizer niet, samen met zgn volk, ze tracht te voorkomen. Al de grondslagen des levens en der ze- delg kheid worden geschokt. De moeders, zjj die het jonge geslacht moeten groot brengen, zgn terneergeslagen en hun taak wordt hun onmogeljjk gemaakt. Het gaat hun krachten, het gaat alle mogeljjkheid te boven, hun kinderen op te voeden op de grondslagen van onwrikbare trouw en liefde tot den plicht, wanneer 's lands maat- schappeljjk leven niet op die grondslagen berust. De jeugd van het land stuit, bjj haar intreden in het leven, steeds op wat strjjdt met hetgeen zjj in het gezin geleerd hebben. Zoo verliezen zjj alle vertrouwen in de beginselen, waarin zjj onderwezen zjjn, zoeken nieuwe paden en vallen in uitersten. Onze beste krachten gaan teloor. Moeder harten breken er. Zg kunnen niet stil big- ven. Zjj voelen, dat er nog veel meer levens opgeofferd zullen worden, want wat er ge beurt, staat niet op zich zelf, maar is de uitkomst van vroegere rampen. De heizer kan Rusland nog met zjjn machtigen wil redden. Wees onze pleitbezorgster en smeek den keizer, dat hjj lnistere naar de stem des lands en den kreet der moeders. Indien de keizer het land op de padeu van groot heid leidt, znllen de vrouwen met het werk van hervorming helpen, door hun broeders en hun kinderen op den nieuwen wag en tot een leven des lichts te leiden*. Zekere Balali te Bakoe, van moord be klaagd en in hechtenis genomen, trachtte op weg naar de gevangenis te ontsnappen; hg het eens met dien Franschman, die toch ook een verstandig man geweest moet zgn, en die ezegd heeft: »Yoor een vronw, die niet koket is, sta ik niet op.< Bella was geen fijne dame, dat was niet ta ontkennenmaar was het toch ook ni«t wel zoo aangenaam als men zich, ten minste thnis, niet behoefde te geneeren, en had hjj tegenwoordig niet dikwjjls oogenblikken gehad, dat hjj het samenzjjn met Doraline een weinig gêaant vond Ach, hg was al tjjd te streng in zgn eischen geweest; hjj had ook van die vooroordeelen gehad, die men tegenwoordig meer en meer laat varen. De overste was geheel vergeten, dat hjj eens het in acht nemen van fijne en kiesche vormen tegenover de vronwen als maatstaf voor den echten gentleman had verklaard, wat ook grooteadeels de reden van zgn antipathie tegen den burgerljjken parvenu geweest was. Yan höt eerste oogenblik af dat hg het meisje had gezien, had zjj hem betooverd. Als zjj haar hand op zgn arm legde, wat zg onder het praten gaarne deed; als de aanraking harer vingertoppen hem door de uniform heen een tinteling deed gevoelen als van een electrische vonk; als zjj zich tot hem voorover boog, zoo dichtbjj dat haar weelderige vormen langs hem heen streken, dan overmeesterde hem de harts tocht. Wat zou hem beletten te doen wat hem beviel? Wat? ja, wat? VAN ui i wiwiu ii iii ii i iwhiis ui ui miiib uw mail «ims m n (Wordt venolgd).

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1905 | | pagina 1