Hel Land van Heasden en Allena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
Twijfelzucht.
In het strijdperk.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
M, 2404. WOENSDAG 8 MAART
1905.
Oorlog tussehen Japan en Rusland.
UN0 VAM ALTE^
yoob
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00.
franco per poat zonder prgarerhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën yan 16 regela 50 et. Elke regel
meer 77* et. Groote letters naar plaatsruimte.
Adyertentiên worden tot Dinsdag- en Vrjjdagavond
ingewacht.
Hoevelen loopen er dezer dagen niet
rond, die twijfelen aan deugd, aan waar
heid en liefde. Hoevele twijfelaars be
vinden ziGh niet onder de verschillende
richtingen en 't zij socialisten, liberalen,
anti-revolutionairen of Katholieken. Met
recht wordt deze eeuw de eeuw van
twijfel genoemd, 't Zijn ongelukkige
menschen, deze twijfelaars en ge ziet
het aan hen, als ge hen ontmoet, ge
gevoelt het aan hun handdruk, hun
oogopslag, hun instemming met anderer
denkwijze, dat zij geen mannen van
overtuiging zijn.
De twijfelaars, waarbij kan men ze
beter vergelijken dan bij den wandelaar,
die, aangetrokken door de schoonheid
van een bosch, zich al dieper en dieper
daarin waagt, tot hij ten slotte verward
raakt in de verschillende slingerpaadjes,
niet wetende welke hij moet inslaan om
den rechten weg te vinden, bij goed
geluk een dezer paadjes inslaat om
al verder en verder af te dwalen van
het pad, dat hem uit het bosch moet
brengen om de vlakte te bereiken.
Of bij den zeeman, dolende op de
groote oceaan, zonder kompas; ten einde
raad, laat hij zijn schip sturen, in de
hoop den rechten weg te vindenof is
het schip zonder roer, overgegeven aan
de wisselvalligheid der golven.
Twijfelaars zijn ongelukkige men
schen, menschen zonder overtuiging.
Ongelukkig den vader, die een twijfe
laar is, hij zal zijn kind niet met vaste
overtuiging 'kunnen zeggen, wat goed
is of kwaad, omdat hij daaraan zelf
twijfelt. Ongelukkig de onderwijzer, die
een twijfelaar is, want zijn leerlingen
zullen nooit mannen worden uit één
stuk, mannen met een vaste overtuiging,
mannen die kunnen zeggendat is goed
en dat is kwaad; dat is waarheid en
dat is leugen.
Gaan wij de geschiedenis na der
menschheid, dan zien we dat de groote
mannen, die daar hebben geleefd, man
nen waren met een overtuiging, mannen
die recht op het doel afgingen dat ze
voor oogen hadden en niets kon hen
verhinderen, geen twijfel bezielde hen,
hun ideaal jaagden ze met een rotsvaste
overtuiging na, 't was bij hen over
winnen of sterven.
Twijfelaars zijn ook de onverschil
ligen, en och, zij zijn zoo velen; be
droevend is 't voor hen, die met een
vaste overtuiging het goede najagen om
te worden teruggeschrikt door de onver-
FEUILLETON*
M. VON ESCHEN.
31)
O, zjj bent het, dat goudkleurig, weel
derig haar, daar op het doek, dat als een
glanzige sluier om de blanke leden yan
de godin der liefde golft; die zachte vlech
ten, waaruit Venus haar tooverstrikken
weeft, die zjj spelend om den hals van haar
ridder legt.
O, zjj kent ze, die trekken, die in de zege-
praai van hun verstrikkende macht op hem
nederzien, die daar voor haar geknield ligt;
die zwarte oogen, welker vlammen zjjn ziel
verteren, dien mond, die door zgn glimlach
elk verlangen voldaan krjjgt «er hg nog
gesproken heeft, al heeft ook de kunste
naar in het ideaal, wat het ook in de
werkelijkheid zgn moge, alles zoo verhoogd,
dat ook slechts weder een geoefend kunste
naarsoog, of een van bange vermoedens
vervuld hart, het origineel er uit kan her
kennen.
Een purperglans verlicht de grot; het
blauwachtig steen is met bontkleurige aderen
doorloopenover den rand vau de gouden
sehelp, waarin vrouw Venus ligt, hangt
het prachtige vel, waarop zg haar bekoor-
Ijjke leden heeft neergevlgd; ep den grond
schilligheid, die ze overal ontmoeten;
ze verlamt de geestkracht van velen, ze
heeft menig goed werk voor de toekomst
bedorven.
Och, dat wij dan allen dezen twijfel
verre van ons wierpen, en dat kunnen
wij door ernstig nadenken, door wikken
en wegen. Yan welke gezindheid wij
ook zijn, wij kunnen en moeten zeggen
dat is mijn overtuiging, dat erken ik
voor het goede, dat is de waarheid.
Yooral is dit noodig in de dagen die
aanstaande zijn, waarop we onze bur
gerplichten weder hebben te vervullen
bij de verkiezing voor de leden der
Tweede Kamer. Dan geen twijfel, geen
halfheid, ieder komt dan op met de
vaste overtuiging, dat is de man, die
ons moet vertegenwoordigen. De staat
verlangt hier geen halfheid, ma&r een
vertegenwoordiging, die kan bogen op
de volle overtuiging van het volk.
Buitenland
De toestand ia Rusland.
Te Pargs is uit revolutionaire kringen in
Rusland bericht ontvangen, dat de aanvoar-
ders van een beraamden opstand over een
aantal «uitgelezen bommenwerpers* beschik
ken. De geheime bewaarplaatsen van wapens
zjjn veilig. Men zou goed op weg zgn om
Petersburg te isoleeren, daar hot spoorweg
en telegraafpersoneel voor een steking ge
wonnen zou zjjn. De leiders moeten nauw
keurig op de hoogte zgn van het officieels
verdedigingsplan van Petersburg en daar
naar hunne maatregelen hebben genomen.
Het Vrijdagavond openbaar gemaakte
rescript van den Tsaar aan den minister
van binnenlandsche zaken luidt woordeljjk
aldus
«Getrouw aan het oud-Russische volks
gebruik om in dagen van vreugde en rouw
des vaderlands den troon zgn gevoelens
uit te drukken, hebben mjj vergaderingen
van den adel en zemstwo's, van de koop
lieden en de boerengemeenten nit alle dselen
van Rusland naar aanleiding der geboorte
van den troonopvolger talrjjke gelukwen-
schen gebracht met de verzekering hunner
bereidwilligheid om voor de succesvolle be
ëindiging van den oorlog hun vermogen
op te offeren en mg al hun krachten te
wgden tot volmaking der staatsorde. In
mjjn naam en in dien van Hare Majesteit
draag ik n op hnn onzen barteljjken dank
over te brengen voor de betuiging van
zjjn overal bloemen, gloeiend van kleur,
en breede glanzige bladen verspreid; 't is
alsof uit die groote kelken «en geur op-
stjjgt, bedwelmend, verrukkend, betooverend,
als het rjjk, waar Venus regeert. Eu als
in een zwjjmel van vurige begeerte, ziet
Tannbauser naar zgn koningin op.
«Een meesterstuk!* stoorde een stem
Doraline in haar beschouwing, «een mees
terstuk!* Helmut Werner was, zonder dat
zjj het bemerkt had, in het atelier geko
men, en stond na«st haar.
Ja, een meesterstuk! Dat moest zjj er
kennen, in weerwil van den storm, dit» het
in haar hart gewekt had. Haar geliefde
was een groot kunstenaar geworden, en
toch, en tech die kunstenaar had niet
vervuld wat zjj van hem verwacht had.
«Vindt gjj niet?* vroeg Helmut, wien
haar zwjjgen bevreemdde.
«Doraline begreep, dat hg een aesthetisch
oordeel verlangde en dat zjj dit nu juist
niet geven kon. Als naar hulp zoekend,
zag zg rond.
Daar in een hoek, buiten het scbjjnsel
van het zonlicht, maar daardoor des te
zuiverder in zgn omtrekken, viel haar oog
op een buste van Venns van Melos.
«Dat is schoon klonk het als een zucht
van Doraline's lippen, en zg vouwde de
handeu over haar hart.
Werner hai haar blik gevolgd. Verge-
ljjkend beschouwde hg die edele, kuische
trekken, die reine uitdrukking, aan deze
schepping vau Rombergs genie eigen.
«Jal* Peinzend, langzaam, alsof hg daar-
loyale gevoelens, die in den tegenwoordigen
moeieljjkoa tjjd dei te heugeljjker waren,
daar de uitgesproken bereidwilligheid, om
op mgn uitnoodiging me le te werken aan
volkomen verwezenlijking der door mg aan
gekondigde hervormingen, ten volle beant
woordt aan den wensch mjjns harten. Mgn
wensch bestaat hierin, in gemeenschappe-
ljjken arbeid der regeering en van daartoe
rjjpa krachten der maatschappij de bereiking
mjjner op het welzjjn des volks gerichte
beioalicgen te bereiken. Het werk mjjner
gekroonde voorvaderen voortzettend, om het
Russisch gebied ouges ihonden in stand te
houden en de erde te handhaven, heb ik
besloten van nu af aan met Gods hulp de
waardigste, het vertrouwen des volks ge
nietende en door de bevolking gekozen man
nen te doen deelnemen aan d) uitwerking
en behandeling van wetsontwerpen.
Met het oog op de bizondere verhoudingen
des vaderlands, de groote verscheidenheid
zjjner nationaliteiten en de in enkele deelen
des rjjks zwakke ontwikkeling der burgerjj,
hebben Russische heerschers in hun wjjsheid
het land telkens hervormingen geschonken
naar zich de behoefte deed gevoelen, maar
slechts in de juiste volgorde. Daarbjj hebben
zg ook de continuïteit vau den onveran-
derlgken historischen band in 't oog ger
houden, die zich aan het verleden hecht en
die het onderpand biedt voor de duurzaam
heid en stevigheid in de toekomst.
Indien ik thans deze hervorming onder
neem, ben ik overtuigd, dat d« kennis der
plaatseljjke behoeften, de levenservaring en
het weloverwogen, eerljjke woord der go-
kozen mannen de vruchtbaarheid van den
wetgevenden arbeid verzekeren tot het ware
heil des volks; ik voorzie echter tegeljjkertjjd
de gansche ingewikkeldheid en moeiljjkheid
van de verwezenlijking der hervorming onder
onvoorwaardelijke instandhouding van de
grondstelling des rjjks. Ik heb derhalve,
omdat ik uwe langjarige administratieve
ondervinding ken en uwe kalme zekerheid
waardeer, goed gevonden onder uw voor-
zittersehip een bizondere conferentie in 't
leven te roepen ter beraadslaging over de
voor de tenuitvoerlegging van deze mjjnen
wil te volgen wegen God zegene mgn goed
inïttiatief! Moge God u helpen, dit tot wel
zijn van het mg door God toevertrouwde
volk met succes te voltooien.
Nikolaas.*
Da telegrammen van de Petersburgsche
correspondenten verklaren eenparig dat het
bjj zjjn ge Jachten moest verzamelen, ging
hjj voort: «Dat is de godin, die de ster
velingen tot zich opheft wanneer zjj hem
begunstigt.; en die daar is da schoone duive
lin uit het mïddeleeuwsche sprookje, die
door haar helsche toovermacht de zielen
den hemel ontsteelt.
Weder had Helmut Werner een scherpe
verklaring gevondeH voor datgene, wat
nog onder duizend smarten ia Doraline op
heldering zocht. Zuchtend sloeg zjj de han
den voor het gelaat.
Het was Felix Romberg, die bier voor
vrouw Venns knielde het was Felix Rom
berg, dien zjj aan haar helsche toover
macht onderworpen had. Ja het was een
meesterstuk! En geen ander dan een kunste
naar, wiens godin de «schoone dnivelin*
was geworden, kon znlk een meesterstuk
leveren; maar die kunstenaar was haar
knnstenaar niet!
Zg kon zich niet langer beheerschen;
zjj barstte in snikken nit.
Verbaasd, verlegen, doch niets vermoe
dende, boog Werner zich tot ket meisje
seder. Daar klonken lichte voetstappen in
den corridor. Felix stond op den drempel:
één blik verklaarde hem alles.
«Om Godswil, Dora, neem het zoo niet
op!< klonk het van zgn lippen, en allerlei
tegenstrijdige aandoeningen woelden in zgn
zoo lichtbewogen kunstenaarshart; op dit
oogen blik zag hjj slechts wat hjj haar ge
daan had. «Dora, vergeef mg! En smee-
kend greep hjj haar handen.
Stuipachtig trilde zjj over al hare leden.
jongste manifest en het rescript van den
Tsaar, die zoo kort op elkaar zgn gevolgd,
volmaakt onvereenigbaar zgn, en men ziet
daar een bewjjs in van de toenemende ver
warring in de kringen der regeeriag.
Hit Petersburg wordt aan de «Daily
Telegraph* gemeld, dat bet eerste manifest
van den Tsaar vermoedelijk het eigen werk
van Pobjedonostsef is geweest en dat de
ministerraad in verband daarmee niet ge
hoord is. Zelfs geen der ministers wist er
van af dat die oekas klaar lag. Een zooveel
te grootere verrassing was het verschijnen,
een half etmaal later, van het keizerljjke
rescript tot voorbereiding van de bjjeen-
roeping van volksvertegenwoordigers. Pob
jedonostsef verklaarde daarvan vooraf niets
afgeweten te hebben, terwjjl hg den inhoud
van dat rescript ten zeerste afkeurt. Maar
de algemeene indruk onder de Russische
liberalen schjjnt te wszen dat het rescript
weinig zal uitwerken, ten minste voorshands.
De Petersburgsche correspondent van het
«Berliner Tageblatt* meldt, dat Je uitvaar
diging van het keizerljjk rescript aan den
minister van binnenlandsche zaken, dat bjj-
eenroeping eener volksvertegenwoordiging
op 't oog heeft, een gevolg is van zeer on
gunstige berichten van het oorlogsterrein.
Koeropatkin zou in cijferschrift geseind
hebben, dat 260,000 Japanners door zgn
linkervleugel heengebroken zgn, zoodat deze
afgesneden is van het overige leger; de
Japanners zouden naar Moekden oprukken,
de toestand zon nitorst hacheljjk zgn. In
regeeringskringen te Petersburg vreest men
dat Koeropatkin geheel verslagen en zgn
leger gedcelteljjk verstrooid zal worden.
In de groote Poetilof-fabriek te Peters
burg is het Maandagochtend tot ernstige
onlusten gekomen. De werklieden lieten twee
ketels springen. Er werd openljjk gevochten
onder de mannen. Men meldt dat 22 man
gedood of gewond zgn door revolverschoten.
De directeur dreigt de fabriek te zullen slui
ten, wanneer het werk niet hervat wordt.
De berichten uit Rusland zjjn dermate
verontrustend dat, zoo zeggen correspon
denten, de wereld verbaasd sou staan indien
zg alles wist. Volgens den Moskouschen
correspondent van de Staadard wordt het
Russische publiek hoe langer hoe meer
ingenomen met de overwinningen der Ja
panners, op straat juieht men bjj de be
richten, waaruit big kt dat Koeropatkin
in het nanw zit.
«Nooit!* Zjj wendde het gelaat van hem
af, maar haar eerste gedachte was daarbjj
weder geweest dat hg het hoogste ontronw
was geworden.
«Neen, Dora, wend u niet van mjj af,«
riep hjj hartstochtelijk, in het gevoel zjjner
schuld, en het verleden rees hem weer voor
den geest in al den glans van dien geluk
kigen tjjd, «Ik heb a nog lief*.
En zjj wendde het gelaat weder naar
hem toe, en zag hem aan, doodsbleek maar
kalm, met een verheven uitdrukking op haar
gelaat, zoodat zg bjjna op de Venns van
Melos geleek.
«Zweer het mg voor dit beeld zside zjj.
Hjj hief de hand op om te zweren
maar de schoone duivelin laat niemand los,
als zjj hem eenmaal gevangen heeft. Zgn
oogen fonkelden, terwjjl zjj naar dat af
beeldsel zagen, zgn wangen gloeiden met een
koortsachtigen blos, onwillekenrig maakte
hjj een beweging er naar toe.
Een trek van trotsche verachting weer
hield Doraline8 lippen, dat jzjj niet van
smart beefden. »Wjj zgn gescheiden voor
altjjd 1" zeide zjj op doffen toon: «Je beat
een ander geworden!*
Eu hjj kon daarop geen neen zeggen; zon
derling gevoelde hjj zich te moede onder
den ernstigen, diep bedroefden blik van
die blauwe oogen; als een vermanenden
schim trof hem dat bleek gelaat. Die kuische
trekken hadden hnn zoete bekoorljjkheid
voor hem verloren zgn ziel leefde nog
slechts in zinnen. Niettemin liet hg het
hoofd op de borst zinken, en tranen blon-
Isprawsik, de chef van het politie-district
Bjelostok, is Maandag vermoord.
Een correspondent heeft met een hoofd
officier te Petersburg een onderhoud gehad
over Koeropatkin's positie. De berichten uit
Mantsjoerjje, zeide de officier hem, zgn niet
gunstig. De Japanners zgn er in geslaagd,
den rechter vleugel van de Russen geheel en
al om te trekken en staan thans bjj Moek
den. Terwjjl Nodzoe, in het centrum, onder
dekking van een verwoede kanonnade het
Russische centrum aanviel, het daarbjj ge
munt hebbende op de Poetilof- en Novgorod-
bergen, joeg de linkervleugel van Okoe gaan
deweg de Russen nit de stellingen aan de
Hoenbo, van Tnjan-tan tot Soechoedzjapoe,
over een afstand van 20 KM. Uit Soechoe
dzjapoe, aan den linkeroever van de Hoen-ho,
heeft de Japansehe linkervleugel, ua de rivier
te zgn overgestoken, zgn omtrekkende be
weging voortgezet, ondanks de pogingen
van het tweede Russische leger, dat voor
de overmacht moest zwichten en gedwongen
werd om Sjalinpoe, op 15 KM. ten W. van
Moekden, te ontruimen.
Intusschen hebben twee Japansche divi
sies, langs een grooten omweg rukkende,
Hsin-min-tiag, het groote proviandeerings-
centrum van de Russen, zonder slag of stoot
genomen. Deze troepen (onder Nogi) hebben
zich vervolgens met het gros van Okoe's
leger vereenigd, welker voorposten reeds op
8 werst van Moekden staan.
Als om een spil, om Sjalinpoe draaiende,
rukt de tweede kolonne van het leger van
Okoe in oosteljjke richting, ten einde Koe
ropatkin's terugweg af te snjjdeH. De rech
tervleugel van de Russen is dus op gevaar-
ljjke wjjze omgetrokken.
Na een zwenking uitgevoerd te hebben
tot op 30 KM. achter de Russische stel
lingen aan de Sjabo, ligt het tweede leger
ouder generaal Kaulbars thans onder de
maren van Moekden. Terwjjl Koeropatkin
het Japansche centrum aau de Sjaho tegen
hield, heeft hjj ook, ondanks verwoede aan
vallen, zjjn stellingen aan den Kaotoeling-
pas kunnen behouden. Maar aan de linker
flank is hg eveneens overvleugeld.
Aan dien kant schjjnen de Japanners
minder op te schieten dan bjj Hsin-min-
ting. Linjewitsj heeft da Japanners geieel-
teljjk kunnen stniten. Maar de slag schjjnt
toch voor de Rassen verloren, vervolgde de
Russische officier. Koeropatkin kan niet meer
ken in zjjn oogen; hjj drnkte haastig een
kas op Doralines haud eu snelde heen.
Nog zag Doraline, hoe hjj zgn lokken
schudde en het hoofd weder ophief; zoo
wsrpt men een lastige herinnering van
zich af en ziet w«ar vastberaden en vrjj
een nieuw leven te gemoet.
Nu beefden de trotsch op elkander ge
drukte lippen.
«Verloren I* zuchtte zjj, en een welda
dige onmacht verdoofde haar grievend ge
krenkt gevoel.
Dikwjjls, veel meer dan zjj wist, had
Helmut Werner het gelaat gezien, dat na
onbewegeljjk tegen het donkere kassen van
den ruststoel leunde.
Nooit had hjj verzuimd onder de beschut
ting der boomen post te vatten als bet
rjjtuig van den baron voor diens villa stil
hield altjjd, als hjj maar kon, had hjj 's
avonds zgn weg over het terras genomen,
zoodra hjj wist, dat daar ergens een bal
of partjj gegeven werd, al beweerde hg
voor zichzelf ook, dat hjj het alleen deed
om de frissche lucht, die daar woei. Zjjn
hart klopte sneller zoodra de deur van de
villa geopend werdhjj had geen oogenblik
verloren om naar Doraline te zien, als zg
in haar balcostuum met een frissche bloem
in het kastanjebruin haar, in den tuin te
voorschjjn kwam om in het rjjtuig te stap
pen, en nog met verrukking zich aan de
herinnering vergastte.
nmvmiu
aWaPBBF-jWyiWHIWM1.1
yi mw ui i iiiiMii«mr—f—«Mi i ■linnen unf inrn i
Naar het Duitsch
VAN
Wordt vervolgd^.