Het Land van Hensden en 4llena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
SPROOKJES.
In het strijdperk.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
M 2405. ZATERDAG 11 MAART
1905.
Oorlog tusschen Japan en Rusland.
W90E
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00.
franco per poet zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 oent.
Adyertentien yan 16 regel' 60 et. Elke regel
meer T1/, ct. Groote lettere naar plaatsruimte.
Adyertentien worden tot Dinsdag- en Vrjjdagayond
ingewacht.
In deze dagen wordt door velen de
vraag geopperdIs het wel goed onze
kinderen sprookjes te vertellen. Ver-
hitten deze niet te veel de jeugdige,
nog zoo ontvankelijke gemoederen?
Werken die niet te zwaar op de fan
tasie" van het-jonge kind?
Wij voor ons zouden het bêtfêsre%
als de sprookjes uit de mode raakten.
Evenals in andere verhaaltjes worden
ook in de sprookjes de goedheid beloond,
de boosheid gestraft. Nieuwsgierigheid,
valschheid, afgunst, leugen, hebzucht,
ijdelheid -vallen in de termen om ge
straft te worden, in zooverre geen be
rouw wordt getoond of beterschap be
loofd. Vlijt, bescheidenheid, gehoorzaam
heid, oprechtheid, trouw en medelijden
worden met rijke schatten beloond.
Let eens op de schitterende oogen
der kleinen, wanneer ge hun vertelt
van heksen en reuzen en draken. In
de knapen ontwaakt een ridderlijke
moed, in het meisje wordt een hoopvol
vertrouwen gewekt. De bloemrijke, poë
tische taal boeit allen.
Luister wat Martha Fischer, de groote
Duitsche opvoedkundige, in een harer
paedagogische werken verhaalt, omtrent
den invloed van sprookjes op kinderen.
Kinderen, die sprookjes hooren ver
tellen, leeren een helderen blik slaan
in vele dingen, want de natuur leeft
in de sprookjes en is door alle heen-
geweven. De kleinen leeren lachen op
naïve, gelukkige, kinderlijke manier,
wijl nog de humor klopt in die jonge
hartjes. En, moeders, vergeet dan vooral
niet te verhalen van sprookjes over
dankbare dieren, die hun weldoeners
hielpen, als deze in beklemming waren
geraakt. Of wilt ge niet de liefde jegens
dieren in uwe kinderen ontwikkelen?
Het zijn maar teere kiemen, die ge plant,
doch kiemen welke, schoon niet in alle
dan toch in vele hartjes welig tieren en
vruchten dragen.
Er zullen ouders zijn, die beweren,
dat in sprookjes dingen voorkomen,
welke schadelijk zijn voor het kinder
lijke gemoed. Maar vergeet toch niet
dat dat kinderlijke gemoed nog zoo
rein is en dat wij, volwasseuen, die in
het leven ook de keerzij der medaille
hebben gezien, heel veel twijfelachtigs
ontwaren in sprookjes, dat aan de reine
kinderzieltjes voorbij gaat. En de kin-
FEUILLETON
M. VON ESCHEN.
32)
Maar weldra had hg moedig gekampt
tegen dia »roraaneske vlaag* ran zjjn hart,
zooals hg al de beelden noemde, waarmede
de kinderen dezer herinnering,hoop en ver
langen, maarjd te gaarne zgn ziel begoo
chelden, en zoo had hg ook de zonderlinge
gedachten gedoopt, die als lang vergeten,
overwonnen droomen, altgd weer in Dora
lines bjjzjjn bjj hem opkwamen.
Niet to vergeefs had de jonge dokter zoo*
wel het leven als da wetenschap onder zgn
ontleedmes genomen, en daardoor was hg
rgker aan ervaring en verstand geworden
die beijverde hg zich dan ook op zgn wgze
van toepassing te brengen.
Freule von Sonnenfels was niet voor hem
Als hg eens trouwde zou hg een rjjke vrouw
nemen, zooals anderen ook dedendat zou
den weg tot aanzien en roem, invloed en
positie gemakkelijk maken een doel, dat
nooit uit het oog had verloren en
ook tot bet werk, waartoe zgn kracht en
neiging hem drorgeD.
Waarom hg eigenljjk nog niet aanzoek
om Juffrouw Nini had gedaan, wist hij
zelf nietwel viel het hem hoe langer hoe
zwaarder, Doraline uit zgn gedachten te
deren worden immers niet met sprook
jes overladen, vooral bij het zenuw
achtige kind moet eerst de vraag worden
gesteld naar welke, en hoe vele sprookjes
het mag luisteren.
Maar al die vragen kunnen welge-
voegelijk worden overgelaten aan het
oordeel der waakzame moeder, die er
immers ook op let, dat het maagje van
haar kind niet wordt overladen. En zou
zij dan niet dezelfde zorg dragen voor
het ontvankelijke zieltje van het kleine
wezêBtje-?--D§ taak der moeder is het
ook, om het dreigen met den zwarten
boeman en alle mogelijke andere spook
sels zoo snel mogelijk af te weren.
Geheel onjuist worden de sprookjes
beschouwd als zijnde de oorsprong van
deze dwaze voorstellingen, welke inder
daad zijn ontsproten aan het brein van
domme, ontaktische kindermeisjes.
Men klaagt er zoo dikwijls over,
dat onze hedendaagsche kinderen eigen
lijk geen kinderen meer zgn, maar minia
tuur volwassen personen. En om nu die
vroegrijpheid te voorkomen, bestaat er
toch, mijns inziens, geen meer probaat
middel, dan het in eere houden van de
mooie sprookjes in de kinderkamer.
Er zijn personen, die het sprookje
afkeuren, om redenen, die wij bij den
aanvang van dit artikel noemden. Of
die redenen gegrond zijn? De korte
sprookjestijd in de kinderkamer belet
toch heusch niet de ontwikkeling van
het verstand.
Onze zoons worden er niet min
der degelijke haBdwerkslui, kooplieden,
rechters, artsen, ambtenaren of geleerden
om, als wij hen in hun jeugd voeren in
den bloemrijken sprookjestuin; als wij
hun volop laten genieten van wat schoon
en poëtisch is in hun wereldje.
Maar en de tegenstanders van het
sprookje hameren vooral op dit, hun
geliefkoosd aambeeld het kan ge
beuren, dat de vertellers niet voorzichtig
genoeg te werk gaan, dat er te veel van
het sprookje in de hersentjes blijft han
gen te veel argeloosheid vooral.
De nuchtere werkelijkheid zal die
argeloosheid wel spoedig bezweren. Wij
vinden het juist veel erger, dat te weinig
poëzie het gemoed verhardt, want wij
zijn uitteraard al nuchter en praktisch
genoeg. En het praktische ontaardt zoo
gemakkelijk in het prozaïsche.
Kleinoodiën moeten zorgvuldig be
waard worden. De sprookjes behooren
tot de kleinoodiën van het Nederland-
sche volk.
verbannen, of zonder wensch aan haar te
denken.
En daar lag nu dat zoo begeerljjk meisje
door smart gekaakt bewusteloos voor hem.
Met duizend kwellingen gevoelde hg, dat
haar hart een ander toebehoorde, maar te-
gelgk met zalige verrukking, dat die an
dere harer niet waardig was en dat hg
haar boven alles beminde.
Op dit oogenblik moest echter al zulk
gevoel zwggenhij moeht slechts tegenover
haar staan met de liefde tot den naaste,
die ieder menach zgn lgdenden natuurge
noot verschuldigd is. Al had hg ook op
dien eersten avond het recht van die liefde,
met een zekere bitterheid, een zekeren gal
genhumor, willen ontkennen, nu vomd hg
het zonderlinge tegenstrijdigheideen
zegen, dat die lief le in de wereld was en
dat Doraline er aan geloofde.
Met krachtige hand schoof hg den stoel
voor het venster en zette het open, om de
lucht over het bleeke voorhoofd te laten
spelenzacht vatte hg het hoofd, om het
lager te leggen, en aldus het bloed, dat
door den schok naar het hart was gedreven,
naar de hersens te doen vloeien.
Daar slaat zjj de ocgen op. De hemel
is onbewolkt: de bergen in de nabjjheid
zgn met jong groei getooid; overal om
haar heen is lenteleven en lente vreugd.
Maar voor haar is de wereld akelig een
zaam; haar schjjnt zjj een woesteng toe
met verbleekende doodsbeenderen, een groot
graf, dat al haar geluk, haar droomen en
haar liefde verslonden heeft. Alsof zg zelve
gestorven was, verlamt de kende des doods
haar zinnen.
Buitenland
De werkstaking der beambten van de
boven- en ondergrondsche spoorwegmaat
schappijen te New-Tork heeft groote var
warring onder de bewoners van de wereld
stad gesticht. De oorzaak is, dat de directies
weigerden in te gaan op de eischen der
beambten, die hooger loon en vermindering
van werktjjd verlangen.
Van beide zjjden is men niet tot toege
ven geneigd. De werklieden verklaren, dat
hun stakingskas groot genoeg is om bet
zes maanden~vGl-t9_ houden.
Dagelijks worden ongeveéir-1,200,000
personen door beide maatschappijen ver
voerd. Duizenden, die op grooten afstand
van hun zaken wonen, zgn genoodzaakt
op eene andere wgze zich daarheen to
begeven.
De spoorwegmaatschappijen wanden alle
pogingen aan om uit alle streken van bet
land werklieden te engageeren, ten einde
het verkeer voort te zetten.
Daartoe hebben ze zich in verbinding
gesteld met zekeren Jim Farley. Daze
Farley heeft reeds bg verscheiden stakingen
zijn diensten met succes bekroond gezien,
zoodat hg onder de werklieden bek«nd
staat als de >bonte hond.* Do mannetjes
die hg bijeenverzameld heeft hg houdt
een naamlgstje vau deze die op zgn bevel
gehoorzamen zgn gehuisvest in een
groote stoomboot, liggende in de rivier
en worden bg het ffcfirichten van hun
werk beschermd door de politie. Aldus is
het mogelijk enkele treinen te laten loo-
pen.
Reeds hadden zeven ongelukken met
doodaljjken afloop plaats, die worden toe
geschreven aan de ongeoefendheid van het
personeel.
Bg het instappen in de treinen komen
verschrikkelijke tooaselen voor.
Vrouwen en kinderen worstelen met de
mannen om een plaats, waarbjj de eersten
veelal onder den voet geraken.
De machinisten zgn voorzien van ijzeren
netten, om hen te beschutten tegen de
door de stakers geworpen steenen. De
stads-autoriteiten dreigen van de stations
»gewapende kampen* te maken, zoodra
ongeregeldheden voorkomen.
Sommige werklieden, die den arbeid niet
staakten, worden door de stakers aange
vallen en mishandeld. De politie heeft reeds
Op eens gevoelde zg als 't ware een
nieuw leven in haar vingertoppen tintelen
een warme hand hield de hare omvatzg
zag op in een manneljjk gelaat, dat zich
bezorgd over haar neerboog.
Sneller vloeide nu het bloed haar naar
het gelaat, en zjj sloeg de oogen neder.
Begreep hjj wat er in het trotsche meisje
omging
»Ge kunt mg vertrouwen,* zeide hg, op
eenvondigen, harteljjken toon, en daarbij
zag zg hem glimlachen, zooals vroeger ook
eens bg een ziekbeddie goedhartige glim
lach verzoende haar met zgn medelgden.
»Gjj denkt immers niet geringachtend
over mg Aarzelend, nauwelijks hoorbaar,
kwamen die woorden over haar lippen.
Hg had haar wel willen zeggen, dat hg
haar nog nooit zoo onweerstaanbaar bekoor
lijk had gevonden als in het gevoel, dat
zoowel als de zwakheid ook de kracht der
vrouw is.
>Zgt gg dau vergeten, dat de diagnose
onafscheidelijk van mg geworden ia?»
Een zweem van den hem eigen humor
lag in dit gezegde. >Voor iemand, die de
dingen in hun samenhang begrgpt, is alles
slechts natunrlgk,* verklaarde hg eenvou
dig en vrieudeijjk.
Doralines hart kromp onder deze woor
den. Maar Helmut Werner dacht ook die
per dan de groote menigte; bovendien had
de iiefde zgn blik gescherpt, en in het
beeld van Venus had hjj de gedachte aan
het origineel herkend, in den knielenden
Tannhauser, die onbedriegeljjk de gestalte
en de trekken van den jongen Romberg
vertoonde, de geschiedenis van zgn ver
een menigte arrestaties gedaan.
OndertusBchen ia het publiek de dupe
van alles en zag niets liever dan een op
lossing yan het geschil door arbitrage.
De m&atschappjjen verklaren, dat zjj de
hoogste loonen in de geheele Unie betalen
eu het kortst laten werken.
Het aantal stakers wordt op zes duizend
geschat.
Er bestaat geen twjjfel meer of de Russen
hebben voor de tweede maal moeten wgken
voor den onstuimigen aanval van de Japan-
sche legers.
Zjf Sga, echter niet geweken, dan na een
bardnekkigeiTlegöSstand. Hiervan spreken
alle telegrammen en langzanieiribü&d-gM
daarvan ook wel meer hooren.
Er moet met een ongehoorde doodsver
achting gevochten zgn, en het kanonvuur
moet in de tien dagen, dat de worsteling
duurde, bjjna niet gezwegen hebben.
Uit Tokio wordt, dd. 8 dezer, ambteljjk
gemeldOjama bericht, dat de Russen op
alle ponten verslagen zgn, en Woensdag
ochtend vroeg den terugtocht hebben aan
genomen, achtervolgd door het Japansebe
leg:r.
Da »Times« verneemt uit Petersburg:
Ernstige tjjdingen zjjn Woensdagmiddag
door den Czaar ontvangen. Koeropatkin
meldt, dat de Japanners zich in zeer grooten
getale t«ü Noordwesten van Moekden be
vinden, soodat hjj genoodzaakt is, onmid
dellijk terng te trekken.
Uit Tokio, 9 Maart: De Japanners heb
ben den spoorweg ten Noorden van Mook-
den afgesneden.
Het Japansche legerbestuur heeft het gros
der troepen verboden, Moeken binnen te
trekken er is last gegeven, de eigendommen
der bewoners te sparen en de heilige, graven
der Chineesche dynastie te eerbiedigen.
De Russen schijnen na ook de hoop op
eenig succes ter zee geheel te hebben ver
loren. Een particulier telegram aau de
»Temps« uit Tananarivo op Madagaskar
meldt, dat de geheele Russische vloot naar
Djiboeti terugkeert.
Blgkt dit bericht waarheid, dan kan men
binnenkort ltodjestwenski weer door het
Saeskanaal zien stooraen. De door Rusland
in België, hoofdzakelijk te Antwerpen, ge-
andering begrepen. Hg had slechts aan
de uiteenloopende ontwikkeling van die
beide menschen gedacht; zjj slechts aan
de krenking, die haar was aangedaan. Zg
wilde zich oprichten, maar zonk achterover.
Hoe gaarne zou hg zgu arm om haar
heen geslagen hebben, en haar hoofd tegen
zjjn borst laten rusten! Maar daar had
hfj het recht niet toe. Alleen als genees
heer mocht hg zgn hand op haar koorts
achtig gloeiend voorhoofd leggen.
>Elke woade geneest,* zeide hg zacht.
Door de oprechte sympathie, dia uit zgn
toon sprak, had die aanroering van de tee-
dere snaar op Doraline een weldadige, le
nigende uitwerking. Onder een invloed,
sterker dan haar trotschheid, zeide zjj on
willekeurig: »Ook als men ter zjjde gewor
pen wordt, een nederlaag geleden heeft,
zich teleurgesteld ziet in iets, waarop men
zgn levensgeluk gebouwd heeft?»
Weder gevoelde hg zich tot heftige te
genspraak gedrongen, maar hjj bedwong
zich.
»Er zgn nederlagen, als gg die uitdruk
king wilt bezigen, die zegepralen zjjn,*
antwoordde hg. »De erkenning van een
dwaling wordt altgd gekocht door het ver
lies van wat ons dierbaar geworden is.<
Als door een electrischen schok getroffen*
richtte Doraline zich op; toen streek zg
zwaar met de hand over het voorhoofd.
»Wie van ons verkeerde in dwaling?* vroeg
zjj, van die gedachte vervuld.
Zonder het te weten, had zjj den jongen
dokter weder een van die voor haar hoogst
gewichtige vragen gedaan, zgn innigste
belangstelling gewekt en hem boven het
dane bestellingen van oorlogsmaterieel zjjn
ingetrokken. De daar aanwezige Russische
agenten werden teruggeroepen. Een en ander
brengt men in verband met een aanslaand
sluiten van een wapenstilstand.
De Standard verneemt nit Petersburg
De liberalen hopen, dat Koeropatkin's ne
derlaag en de terugroeping van de Oost-
zeevloot naar Dzjiboeti de snelle nadering
van den vrede beduiden. Zelfs ia leger-
kringen hoopt men nog maar, dat Koero
patkin's leger naar Tiëling zal weten te
ontkomen. Weinigen gelooven er, dat
Koeropatkin opperbevelhebber zal kunnen
blgven.
Een correspondent van de Tigliche Rund
schau ie Irkoetak, schreef einde Februari
van daar aan dat blad:
~*^IrHrSg?lr®<5hte hongersnood bedreigt
binnen korten^^t^d^Ss^^flifeift^ 'fegSrT
Dit is geen gerucht meer, maar een door
cjjfers en berekeningen vastgesteld feit,
waarop ik altjjd weer moet terugkomen.
Naar mjj van gezaghebbende zjjde werd
meegedeeld, staan op 't oogenblik langs
den Siberiscben spoorweg niet minder dan
5000 wagonladingen levensmiddelen, die
voor Mantsjoerjje zgn bestemd en door
gebrek aan rollend materiaal en 't gemis
van dubbel spoor niet verder kunnen wor
den vervoerd. Men bedenke, wat dat zeggen
wil: een millioen centenaars bedervende
levensmiddelen, terwjjl het veldleger reeds
honger begint te leiden. Hoe misdadig
lichtzinnig het militaire bestuur der ver
keerswegen* te werk gaat, blgkt reeds
hieruit, dat men tegenwoordig niet eeus
weet, waar onder anderen 400 waggons
suiker sn 100 waggons petroleum, die in
Augustus en November van verleden jaar
naar Mantsjoerjje zgn gezonden, gebleven
zgnde nummers der wagens zgu bekend,
de wagens zelve met hun lading eenvou
dig verdwenen. En opdat men mjj zelfs
geen lichtzinnigheid verwjjte, wil ik hier
dadeljjk de namen der afzenders noemen
het zjjn de suikerfabrieken van Aleian-
drowski bjj Kiëf en de petroleummaatschap-
pjj gebr. Nobel te Petersburg en Bakoe.
»Nog veel erger dan op het eigenlgk
Mantsjoersche oorlogstooneel ziet het er uit
in Wladiwostok en op het eiland Sachalin,
die ook wel spoedig met den krjjg kennis
zullen makeu. Wladiwostok is van den zee
kant feiteljjk reeds geblokkeerd en zoodoende
is de beste verzorgingsweg, die van en over
oogenblik verheven. Wat hjj hier dwaling
noemde, gold wel bepaaldelijk Doralines
persoonlijk gevoel voor den jonkman maar
haar vraag deed hem, om baar kieschheid
niet te kwetsen, het woord in zgn alga-
meene beteekenis nemen.
Ieder onzer is de vertegenwoordiger van
een idea, van zgu eigen ideaal,* gaf hjj
ten antwoord; >en het leven geeft eerst
de uitkomst, 't Is ook alweder een strjjd:
de sterkste heeft gelgk, de overlevende
bljjft overwinnaar, zooals overal!* En zacht
en trouwhartig liet hjj er op volgen:
>Moed, lieve freule, moed! Gg denkt veel
te edel, om u door 44a bittere ervaring
geheel te laten terneerslaan.*
Die woorden brachten Doralina tot zich-
zelve terug.
»Gg hebt gelgk, dokter Werner,* sprak
zjj. Ea zich vergetende, liet zg er zacht
op volgen: >Ja, er is nog iets anders dan
geluk! Mjjn leven heeft nog een doel!*
Doch een huivering overviel haar terwjjl
zjj dit zeide. >0, mjjn God, als dat maar
niet zoo verschrikkelijk was!Onwillekeurig
kwam dit over haar lippen.
Weder begreep hg wat haar zoo schokte,
haar leed zoo verzwaren moest. Wat zou
hjj er niet voor gegeven hebban, als hjj
haar naar zjjn huis had kunnen medena
men, om elke smarteljjke herinnering uit
haar ziel te verbannen, het leed van die
liefje in een nieuw gevoel te smoren. Maar
kg moest zwggen; slechts ontglipte hem
een diepe zucht.
Naar het Duitsch
VAN
•■uBeanwaansawpaOTOTiiaTiii iiiiLaawaa«apwMBnwMWBEwaMeaat—Mwgas«t
Wordt vervolg d\
