Het Land van Heusden en Allena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
In het strijdperk.
Ben werk des vredes.
um van alten*
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
M 2410 WOENSDAG 29 MAART
1905.
feuilleton.
Oorlog tusschen Japan en Rusland,
"•ci
VOOB
Dit blad verschijnt WOENSDAGL en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00.
franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderljjke
nummers 5 eest.
Advertentiën van 16 regels 50 et. Elke regel
meer 7% et. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht
"Waar dag aan dag de bladen kolom
men en kolommen vullen met berichten
van de groote verwoestingen, die de
oorlog in het verre oosten aanbrengt,
doet het ons weldadig aan te hooreD,
dat het dynamiet, dat oorspronkelijk
schijnt uitgevonden te zijn om dood en
verderf te stichten, een grootsch werk
heeft gewrocht tot algemeen nut der
menschheid. Wij bedoelen het doorbo
ren van den Simplon.
Wij willen eenige bijzonderheden om
trent dit grootsche werk mededeelen
De geheele tunnel bedraagt een lengte
van 19803 meter. Br liep een weg over
den berg, door Napoleon gebouwd, een
weg van 62 k.M. met niet minder dan
613 bruggen en 8 galerijen om den
berg, waart ver van 1800 tot 1805 was
gewerkt. Hij deed het om snel zijn legers
in Boven-Italië te kunnen werpen. De
thans door den berg gegraven weg is
een werk des vredes, om het vrucht
bare Lombardije te verbinden met de
rijke landen langs de boorden van Ge-
nève's meer en met geheel Frankrijk.
Reeds lang voor men ernstig dacht
over de doorboring van den St. Gothard
en den Mont-Cenis was 't plan gemaakt
voor deze doorgraving en reeds in 1853
had een Italiaansche maatschappij er
concessie voor gekregen, welke twintig
jaar later overging aan de Simplon-
maatschappij. Maar Frankrijk had geen
zin in het plan en werkte het op allerlei
wijze tegen. De haven van Genua toch
zou een gevaarlijke mededinger worden
voor Marseille daar zij 122 K.M. nader
bp Genève lag. Ook Lausanne en Milaan
zouden er zeer door bevoordeeld worden.
Ook met Italië wilden de onderhande
lingen niet opschieten, ondanks het voor
deel dat dit land er van zou hebben.
Het wilde den uitgang op zijn gebied
hebben en allerlei veiligheidsbepalingen
daarenboven, door het recht om mili
taire werken in en bij den tunnel te
maken en zelfs om militaire treinen er
doorheen te voeren, doch slechts weinig
bijdragen,niet meer dan 3 millioen francs.
Toen moest ook Zwitserland van zijn
kant het recht eischen om mijnen in
den tunnel te maken. Zoo kwam de
alles in de wereld bedervende oorlogs
god ook hier dadelyk bij, om in het
reuzenwerk van den vrede zijn deel te
hebben, om in enkele seconden den ar
beid van jaren te vernietigen.
In 1893 kwam de bouwmaatschappij
Brandt Brandau Co. tot stand en kon
M. VON ESCHEN.
37)
•Ik moet lucht hebbenriep Bella buiten
zichzelve. »'t Is niet uit te houden!* Met
een viel de jonge vrouw op de sofa neder. >0,
trouw rooit met een man, wien j* moet
gehoorzamen
Als je me er toe laat komen, om er
een te krjjgen!* was het toornig lachend
antwoord.
Spottend zag Nini op haar zuster neder,
die er opgewonden en ontdaan uitzag. vVat
is er dan nu weer? Het zal wat wezen 1
Is het om een nieuw kleed, ten sieraad,
een paard of een nieuwen hoed?*
Bella was zoo vervuld van zichzelve, dat
zjj op die booze stemming geen acht sloeg
Hjj is jaloerschl* zeide zjj.
Op een anderen keer zou zjj waarschijn
lijk over dezen inval van haar echtgenoot
gejuicht hebben. Nu leed zjj echter te zeer
onder de onaangename gevolgen van de
nieuwe eigenschap, die zg in ham ontdekt
had.
•Frankenstein zoo ging Bella voort, had
mg geëngageerd; nataurljjk had ik >ja«
gezegd zoo'n allerliefste man!* Dat
kwam er uit als een zonnestraal door on
weerswolken; doch terstond betrok haar
het verdrag worden geteekend, waarbij
de Jura-Simplon maatschappij aan deze
den bouw opdroeg. Yan de eindelooze
diplomatieke onderhandelingen, die hier
aan voorafgingen, zwijgen wij.
Verschillende ingenieurs van naam
hadden onderscheidene plannen ont
worpen, om een tunnel door den voet
van den bergreus te maken, waarvan
dat van den heer Lommei werd geko
zen. De aanneemsom was oorspronke
lijk geraamd op 69Va millioen francs,
maar de verschillende moeilijkheden,
die zich bij het boren voordeden en
allerlei onverwachte tegenspoeden ver
hoogden die som tot 78 millioen francs
en verlengden den tijd van oplevering
tot 30 April 1905, terwijl de aan
nemers voor iederen dag vioeger een
premie zouden ontvangen van 2000
francs. Nu, van premie zal wel geen
sprake zijn, daar op 't allerlaatst de
hoorders op een buitengewoon machtige
heetwaterbron stuitten, die het oogen-
blik van den doorslag vertraagde. Want
men moest het instroomend water in
allerijl in een door ijzeren deuren af
gesloten basin gaan opsluiten, zoodat
de traditioneele gewoonte om elkander
van weerskanten de hand te reiken bij
de voltooide doorboring hier niet kon
gevolgd worden; men had het basin
tusschen zich en dat moest eerst leeg-
loopen.
De tunnel onderscheidt zich van andere
daardoor dat het een basistunnel is, een
zulke waarvan de ingang ligt op het
grondvlak van den berg en niet op een
vierde of meer van de hoogte. Daardoor
werd de bergdruk veel grooter en ook
de temperatuur veel hooger, terwijl men
tevens met geheel andere toestanden te
doen kreeg wat water en steentoestan
den betreft. Ook de stijgingen in den
tunnel zijn zeer gering. Terwijl de in
gang 685 M. boven den zeespiegel ligt,
is het hoogste punt slechts 704 M. daar
boven. Yan Brigg uit stijgt de weg
over een lengte van bijna 10 K.M.
slechts 2 M. per 1000, om dan over
een iets grooter gedeelte met 7 m. per
1000 te dalen naar Ixelles. Dat deze
geringe helling (en eenige helling was
noodig voor den waterafvoer) de snel
heid van het verkeer zeer zal bevorde
ren, ligt voor de hand. De dure en
fraaie, maar tijdroovende kleine slinger-
tunnels, die men op den St. Gothard
door moet om den eigenlijken hoofd
tunnel te bereiken, zijn geheel bij dezen
bouw vermeden.
Maar het belangrijkste van dit werk,
gelaat weder. »Maar Knenraad zei >neon.<
Men sprak reeds veel te veel over zjjn hof-
maken, beweerde hg. Pahwat geef ik
dsaromdat wil zeggen,* en zg lachte
luid, »om hun praat. Nu moet ik, om dis
»m8n« te ontzien, bedanken; Koenrasd heeft
het afgeschreven, en om mjjn allerliefsten
man te believen, moet ik thuis bljjven. Ik
mag mg niet eens aan het venster vertoonen,
als zg allen met klappende zweepeu en
rinkelende bellen bjj ons voorbjjrjjden. Ik
heet verkouden te wezen, zoo heeft dat
toonbeeld van galanterie mgn aardigeu ca
valier geschreven. Verkonden, ik alsof
ik ooit verkouden was!* En zg lachte weer
door haar tranen heendat denkbeeld was
toch al te dwaas!
Maar dat gezanik en gebrom begint
mg te vervelenIeder oogenblik moet ik
hooren: »Dat past niet. Een dame van jou
rang mo-t zich in acht nemen, zg heeft
haar rerpliehtingen.* Het loopt er heen,
dat ik alles zal moeten doen, waar ik geen
lust in heb, en dat alles, waar ik plezier
in heb, mg verboden wordt. O, neen, dat
veel ik niet langer! Waarom ben ik dan
met een voornaam man getrouwd, waarom
ben ik dan rjjk, als ik niet doen mag, wat
ik wil?*
Je bent een gans!* Dit zeggende,
liep Nini met zoo groote stappen, als haar
mogeljjk was, de kamer op en neder.
Nini was voorzeker niet gezind, haar
man ooit onderdanig te zjjnmaar zg zou
toch altgd doen wat gepast was. üe teleur
stelling, waarover Bella zich beklaagde,
had haar woedend geërgerdwant in weer-
en geheel nieuw op het tunnelgebied,
is het hier toegepaste tweelingtunnel-
stelsel. In plaats van één tunnel met
breedte voor dubbel spoor heeft men
2 tunnels geboord, die op een afstand
van 17 M. evenwijdig loopen. Op elke
200 M. is een zijgang, die beide ver
bindt. Yoorloopig is tunnel 1 nog maar
alleen geheel afgewerkt, terwijl de an
dere nog in den staat is zooals hij na
de dynamietbewerking geworden is.
Bedragen de inkomsten van tunnel 1
per jaar 50.000 trancs, dan wordt ook
de 2e geheel gereed gemaakt, die nu
alleen in het midden over eene lengte
van 500 M. is voltooid om gelegenheid
te geven voor het kruisen van treinen,
zoodat de van Brigg komende trein
dien van Ixelles kan doorlaten en twee
treinen tegelijk den tunnel kunnen be
rijden. Later wordt de eene tunnel
bestemd voor de opgaande, de andere
voor de afgaande treinen.
Dit tweelingtunnelstelsel heeft reeds,
tijdens den bouw, zeer groote diensten
bewezen. Al aanstonds voor de lucht-
verversching. Door krachtige machines
werd in tunnel 2 versche lucht inge
blazen, die na den geheelen tunnel te
hebben doorloopen, door de laatste
dwarsgang (de andere waren alle door
deuren afgesloten) in tunnel 1 kwam
en, na dezen gezuiverd te hebben, bij
den ingang weer uitkwam.
Hierdoor had men voortdurende cir
culatie van versche lucht en was het
mogelijk de temperatuur op 25 graden
G 87® F.) te houden, daar deze
somtijds niet minder dan 5o.6 graden
C was. Een ander voordeel was dat
de druk van den berg, verdeeld over
twee kleinere tunnels, natuurlijk veel
minder was dan over een breederen.
Maar vooral was dat stelsel van groote
beteekenis voor den afvoer van water
en steenen. Telkens toch stiet men op
ontzaglijke wateraderen. Toen men ge
komen was aan de plaats aan de zijde
van Ixelles kwamen stroomen heet
water, die de zware ijzeren pilaren en
eiken balken verbraken en in enkele
minuten den tunnel onderzetten. Had
men nu enkelen tunnelbouw, dan zou
men eerst al dat water moeten laten
afloopen, terwijl men nu tunnel II als
afvoerkanaal gebruikte en in tunnel I
rustig voortwerkte. Niet minder gemak
leverde de tweede tunnel voor den af
voer van de uitgehouwen steenen. Ook
deze werden naar tunnel II gevoerd
door dwarsgangen en van daar naar
buiten den berg. Yoor het vervoer van
wil van haar idee voor Heimat Werner,
en haar smaak voor andere kringen, kon
zg niet verdragen, dat er in da gez<dschaps-
wereld iets gebeurde zonder dat men er
juffrouw Braan bjj noodig hal, zooals, bjj
voorbeeld nn, bg dien slederit der huzaren
officieren.
•Ja, een gans,* verklaarde zg nogmaals.
•Je hadt je schilder maar moeten nemen,
dan had ja rustig kannen leren!
Had ik dat maar gedaan!* riep Bella
nit. En met wjjd geopende oogen staarde
zg voor zich uit, terwjjl een wellustige
glimlach over haar gelaat zweefde. >0, ja,
Felix zou mgn zin wel gedaan hebben!*
Als men van den drommel spreekt, ziet
men zjjn staart! is een bekend spreekwoord.
Do portière werd opengeschovenPhilip
Braue. die sedert eenigen tjjd zjjn domicilie
op M eisen bach hield, kwam zjjn ouders be
zoeken. Hg bracht Felix Romberg mede.
Nauweljjks een uur geleden, was deze
in R. aangekomen, en op zjjn eersten uit
gang had hg den Msjoraatsheer ontmoet.
De jonkman had geluk gehad, of wat
hier hetzelfde beteekent, hjj was een man
van zjjn tjjd. Zjjn werk viel ia den smaak;
hg had zjju schilderstuk voor 50,000 mark
verkocht.
Msn juichte hem overal toe; hjj had
volop geld en werk. Ook begon men in
de gezelschapskringen notitie van hem te
nemen; waar hjj zich vertoonde werd hg
met alle vrieaceljjkheid bejegend.
Felix liet zich dit alles gaarne welge
vallen. De herinnering aan Doraline kwelde
hem niet meer. Maar daarbjj werd de ge-
manschappen, materialen, dynamiet en
den afvoer van steen werd een loco
motief gebezigd met gecomprimeerde
lucht en midden in den tunnel was
een zoogenaamd station ingericht.
Om het werk uit te voeren zijn in
de dalen van Brigg en Ixelles geheele
fabrieksterreinen aangelegd door de
maatschappij, die haar eigen fabrieken,
machines enz. bouwde en ook zorgde
voor de woning harer arbeiders.
Als drijfkracht wordt water gebe
zigd. Bij Brigg is het de Rhone, bij
Ixelles de Diveria die het noodige
water levert. In het machinehuis staan
5 perspompen voor de levering van
perswater, dat door buizen langs tunnel
II geleid wordt naar de hoorplaatsen.
Ook vindt men daar de werktuigen
voor de luchtpersing, die de atmosfeer
moeten ververschen en de locomotieven
bewegen. Twee groote ventilatoren bla
zen elke seconde 50 kubieke M. lucht
in tunnel II. Met een zekerheid en
promptheid (zoo schrijft een Duitsch
blad) als in het open veld loopen daar
in het hart van den berg locomotieven
en treinen. Dozijnen wachters zijn in
kleine, in den zijwand uitgehouwen
kamers op regelmatige afstanden voor
den veiligheidsdienst gestationeerd en
met een zekerheid alsof ze het geheele
terrein overzagen, geven de ingenieurs,
die eiken arbeider bij naam kennen,
hünne bevelen aan wisselwachters en
rangeerders.
De Japansehe maarschalk Oyarao schjjut
weer opnieuw bezig te zjjn, zjjn geliefkoos
de en met zooveel succes bekroonde ma
noeuvre uit te voeren, en langs de flanken
van het Russigcbe leger twee wjjde vleu
gels uit te zenden, terwjjl hjj met zjjn
eigen centrum langzaam optrekt.
Volgens de berichten van de oorlogs
correspondenten, is ean korps cavalerie op
weg om langs een grooten boog door
Mongolië trekkende, den Siberischen spoor
weg in den rng van generaal Linevitsch
te bereiken. Het doel zon zjjn, over Bodnno,
dat tusschen Kirin en Charbin ligt, maar
meer westeljjk, te rjjden en dan recht op
den spoorweg af te gaan.
Ook zonden de Japanners willen trachten
Tsitsikar, dat nog noordeljjker ligt, te be
reiken. Hier kronkelt zich d* Soengari,
dachte aan Bella telkens weer bjj hem op
gewekt.
Hjj moest haar wederzien, dat had hg
dadeljjk geweten, haar dadeljjk gezegd,
't Was niet meer dan billjjk, dat hg zjju
woord hield!
Nu stond hjj voor haar, verheugd als
iemand, die zjjn doel bereikt heeft; en de
jonge vrouw, vergetende wat haar geërgerd
had, stak hem juichend beide handen toe.
Vurig en teeder beantwoordde Felix den
druk van die zachte vingers, eer hjj in
den kleine kring plaats namhg hield ze
in zjjn hand vast, verborgen in de plooien
van haar kleed, t6rwjjl hjj met broeder en
zust-r sprak. Gemakkeljjk voad hjj gelegen
heid om de jonge vrouw in den wintertuin
te geleidea, terwjjl broeder Philip en Nini
met elkaar in gesprek waren.
Bella, alleen om u te zien, ben ik te
ruggekomen,* zeide hjj met vuur.
O, Bella, mgn koningin!* riep hjj.
Waarom hebt gjj geweend?*
Op dit oogenblik wist de jonge vrouw
bepauid, dat haar man een tiran was, die
haar alléén om haar geld gaaomen had,
met wien men haar overreed had te trouwen,
en dat zjj zeer ongelukkig Was.
En zjj sloeg haar armen om zjjn hals,
en weende en lachte tege'jjk; maar hjj
kuste de tranen van de zwarte oogen, tot
dat zg van vreugde straalden, en lea glim
lach van haar li; pen totdat zij die toornig
optrok en verklaarde, dat zg geen slavin
was ea niet langer ongelukkig wilde zjjn.
En hjj verklaarde, dat zjj de zjjne moest
•n zou zjjn. Zjjn meesterhand zon haar
zoodat zoowel bg Boduno als bjj Tsitsikar,
de spoorweg over die rivier gaat, en in
het begin van den oorlog hebben drie
Japanrche officieren beproefd, om een der
spoorwegbruggen te doen springen. Zjj zjjn
betrapt en opgehangen.
Maarschalk Oyama laat het echter niet
bjj deze omtrekkende beweging. Een onder
legerkorps ageert in het coaten en tracht
de spoorwegljjn tusschen Wladiwoatock en
Charbin te bezetten. Koeroki is hier aan
het werk, en het is zwaar werk, want zjjn
troepen moeten een langen marsch maken
door de bergen, waaraan zjj niet gewend
zjjn.
Oyama zelf marcheert naet zjjae 'troepen
aan op de Russisehe defensieljjn Kirin-
Tshanchoen, welke stelling gelegen is op
een reeks heuvelen.
Dit is het drjjven van de Japanners,
die uit het zuiden komen. Er moet echter
ook een legerkorps uit Korea komen af
zakken, ook met het doel, de spoorwegljjn
bjj Wladiwostock te veroveren, en die stad
van de verbinding met Charbin af tesnjj-
den.
Zouden al deze plannen gelukken, dan
zou dus Wladiwostock geïsoleerd worden
en generaal Linevitsch met zjjn leger van
dan weg naar Siberië worden afgesneden.
Eb nu moet Wladiwostock wel genoeg
voorraad van alles hebben, om het twee
jaar nit te houden, maar in een stad, die
door het zware belegeringsgeschut van de
Japanners voor driekwart verwoest is, is
het toch niet uit te honden.
Generaal Linevitsch wil zooals gemeld
is, standhouden bjj Kirin, ten eerste omdat
de streek daar zoo vruchtbaar is, ea omdat
hg zjjn troepen daar op de gsmakkeljjkste
wjjze van het noodige kan voorzien. Zjjn
tactiek is, slagen in het opaa veld te ver-
mjjdeu, omdat de Japanners zooveel meer
troepen hebben, en dan telkens op een
stelling stand te houden, opdat het mogelgk
zjj, dat langs de Siberische ljjn zoo lang
mogelgk troepen en voorraden worden aan
gevoerd.
HoeTanger Linevitsch de Japanners nu
tegenhoudt, hoe beter èa Charbin èti Wla
diwostock versterkt en geproviandeerd kun
nen worden.
Men zegt, dat er zes maanden noodig
znllen zjjn, om een voldoend Russisch leger
te Charbin te verzamelen.
In dien tjjd moeten de Japanners das
zien, Wladiwoatock te belegeren en te
schoonheid aan de geheele wereld open
baren. Zjj zou deel hebben aan zjjn roem
Zjj zouden reizen, zjj zou doen wat haar
beviel; de vrjje kunstenaar bekommert
zich niet om maatschappelijke banden.
Bella zeide er niets tegen, maar zjj ver
droeg en beantwoordde zjjn kussen, de be
vestiging van zjjn hartstocht.
Nini en Philip hadden elkaar aangezien
toen die twee de kamer uitgingen; het
scheen, dat zjj zwjjgend hun meening over
die begroeting te kennen hadden gegeven
en elkaar begrepen. Nu zagen zjj naar den
wintertuin, waaruit niet anders te hooren
was dan het gekletter van de fontein.
•Ik gnn het hem,* mompelde Philip,
dien trotschen gek!*
Die aap met zjjn neus in den wind is
niet beter waard,* prevelde zjjn zuster.
De weorden waren onverstaanbaar, maar
aan den toon bemerkten beiden, dat zjj
hun door geen welwillende opwdling ont
lokt werden.
Philip had het den baron nog maar
niet kannen vergeven, dat hjj zjjn aanzoek
zoo slecht onderstaand had, on zich, door
zjjn eigen huwelijk, van d* rstddeka tfst
m«*uns had verschaft wat hg noodig had.
Nini haatte üoraliae, sedert zjj een gevaar-
ljjke mademianares in haar ontdekt had.
Snel had het slimme meisje overlegd, of
zjj met de omstandigheden haar voordeel
niet kon doen.
Als die twee het eens zjjn,* veelbetee-
kenend wierp zjj ean blik naar den winter-
tuin.
Naar het Duitsch
VAN
(Slot volgt.)
Buitenland.
(Wordt vervolgd).
