Hel Land van Heosden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard. Tuberculose. In het strijdperk. M 2429 UitgeverL.. J. VEERMAN, Heusden. ZATERDAG 3 JUNI 1905. Oorlog tusschen Japan en Rusland. 'c' UMQ VAN ALTEN^5 YOOK Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per S maanden f 1.06. franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Vereenigingen en stichtingen worden opgericht ter bestrijding der ziekte, die wij de tering noemen; alle middelen worden, zoowel door geneeskundigen als particulieren, aangewend ter bestrijding dezer ziekte en voor eenigen tijd is hier te lande gesticht een Nederlandsch Comité tot bestrijding der tuberculose, welke zich ten doel stelt een bond te vormen tusschen de verschillende ver- eenigingen en stichtingen die den strijd tegen tuberculose of tering voeren en alle maatregelen bevorderen tot het voeren van dien strijd, ook met gelde- lpken steun. Ze streeft ook naar steun van den staat in dien strijd, maar wil dien ook door particulieren doen be vorderen. Dr. Wijnhoff schrijft over long-tuber- culose in een propaganda-orgaan van de vereeniging: De sterfte aan long-tuberculose op het platteland is veel geringer dan die in de groote steden, in de laatste ge ringer in de wijken der gegoeden dan in die der arbeiders-bevolking, terwijl zij in de armenwijken haar toppunt be reikt. Alle statistieken bevestigen dit ge regeld en leveren ons het bewijs voor de alles overheerschende invloeden van anti-hygiënische misstanden en sociale nooden. Zij vormen de basis (grondslag) en geven ons de middelen in de hand voor een werkdadige bestrijding der ziekte. Weliswaar is de algemeene hygië nische toestand in de laatste eeuw zeer verbeterd, maar wij mogen niet vergeten, dat die verbeteringen voor een goed deel worden teruggedrongen door „de nadee- len, verbonden aan onze moderne pro ductiewijze", nadeelen die vooral op de lagere klassen der maatschappij hun verderfelijken invloed uitoefenen en daarom een „nauwlettend toezicht op den arbeid eischen, wanneer daardoor de volksgezondheid niet belangrijk zal worden geschaad. Yoegt men bij 't over hand toenemende pauperisme (armoede) de gevolgen van het verlammende alco holisme, dan mag men zich niet ver wonderen, dat nog altijd de long-tuber culose zulke vernielingen aanricht. Wat doet de Regeering voor de uit roeiing dezer vreeselijke ziekte? En wat kan ze er tegen doen? Het vorige jaar waren op de begroo- EEUILLETON. M. YON ESCHEN. 54) «Ik dank u«, begon zjj nu zacht, «dat gjj gekomen zjjt om mjj dat te zeggen; ik dank n, dat gjj zoo denkt, al kan ik ook niet aannemen, wat ge mg zoo groot moedig aanbiedt. Na mag ik u ook zeggen, dat ik u bemin; ik mag a beminnen» haar oogen straalden als van heilige be zieling, zonder ontrouw jegens mg zelve te begaan, zonder over een zwakheid te blozenwant wat ik van mjjn kunstenaar en zjjn werk heb gedroomd, heb ik in u gevondende God, aan wien ik geloof, heeft zgn wezen in u levend geopenbaard, en in zgn geest heb ik u lief 1 Hg had zgn arm om het meisje gesla gen, haar hoofd zonk op zgn schouder hg boog zich diep over haar gelaat, zjj sloeg de blauwe oogon onder zgn blik neder; zacht raakten zjjn lippen haar blank voor hoofd aan. Toen want de mensch is nu eenmaal niet alleen tot aanbidden en aan schouwen geschapen, inzonderheid de man niet, als de vrouw, die hg bemint, in zgn armen rast kon hg den nitroep niet bedwingen «Doraline, eindelgk dan toch de mjjnele In zalige verrukking klonken die woorden; maar tegelgk herinnerden zjj, als een doods klok, aan de kloof, die als een gapend graf ting uitgetrokken f 185.000 ten behoeve van de verbetering van de Nederland- sche paardenrassen, f 100.000 tot be strijding der tuberculose en andere ziek ten, die den veestapel bedreigen en f 10.000 ter bestrijding van de tuber culose, die menschen, maar vooral arbei ders, teistert. In Denemarken stelde een commissie onder meer voortuberculose-patiënten, een gevaar opleverende voor hun om geving en zich niet kunnende houden aan de verplichte voorschriften, worden op staatskosten in een geneesinrichting verpleegt, oprichting van hospitalen aan de kust voor klierachtige kindereD, volks-verpleeginrichtingen voor onbe middelde longlijders, hospitalen voor meer gevorderde gevallen, aan tuber- culose-lijdende onderwijzers ontslag op vol pensioen, nauwkeurig toezicht op den melkhandel, gratis verstrekking van goede melk aan behoeftige moeders zonder dat dit als bedeeling te beschou wen is, enz. enz. en drie vierden van de verplegingskosten der onbemiddelden te betalen door den Staat, en 't overige vierde deel door gemeente, liefdadige instellingen en ziekenbussen. Dat zou een jaarlijksche uitgave van 1.072.000 kronen of ongeveer f750.000 vorderen als staatshulp benevens een uitgave ineens van 625.000 kronen of f 437.000 ongeveer bij de oprichting van de ver schillende geneesinrichtingen. Nu was de toestand in Denemarken ook verschrikkelijk. Er waren naar de schatting der commissie voor een paar jaar 20.000 lijders aan longtering, ter wijl van de jaarlijksche voorkomende 28.000 sterfgevallen wel 5000 hun oor zaak vinden in tering, waarvan 4000 alleen in longtering, dus V7 deel of 14 pet. van alle sterfgevallen. We we ten niet, of onder die cijfers ook ge rekend worden de sterfgevallen van klierachtige kinderen of die van perso nen, welke sterven aan ziekten van de ademhalingswerktuigen, verband hou dende of voerende tot tuberculose. In Nederland zijn de cijfers percents gewijze niet zoo ontzettend hoog. De sterftestatistiek over 1904 wijst aan, dat in het geheele Rijk aan allerhande ziekten en andere oorzaken overleden 87.302 personen, de vreemdelingen mee gerekend. Daarvan stierven aan longtuberculose 7075, aan her sen-tuberculose 1074 en aan andere vormen van tuberculose 1937, dus totaal 10.086 personen, d.v. hen van elkander scheidde. »Niet verder, Helmut Werner, mgn leven behoort mg niet meer toe!» »Neen, Doraline, na laat ik niet meer van u aft West gjj dan niet, dat dit hu- welgk een onrecht is tegen n zei va, tegen alles t «Te laat! te laat!» «Neen, hg zal zjjn prjjs ontvangen, hg zal «Om Godswil, hond op; 't is hier te doen om verschrikt bedwong zg wat opgewondenheid haar op de lippen bracht. «Het kan niet zjjn.» «En als ik na eens de geheele toedrscht wiat nog meer, dat Philip Brana er de band in heeft gehad om uw vader te doen wankelen; ja, dat dit jaist ia zgn plan lag!» »Onmogelgk, afschaweljjkHuiverend sloeg Doraline de handen voor het gelaat. «Meent gjj dan, dat gjj jegens zoo iemand nw wcord behoeft te honden, Doraline gelooft gjj dat werkeljjk?» Weder had hjj zgn arm om haar heen geslagen, weder was haar hoofd op zjjn schouder gezonken, en twee groote tranen rolden over de marmerbleeke wangen; zjj vouwde de handen over de borst, als om haar hevig kloppend hart vast te honden. «Ja, Helmut Werner,zeide zg zacht en duidelgk. «En als gg dan toch alles weet, ik heb ook mgn vordering gesteld, eer ik dat verdrag aanging, dat dat mg bindt. Ik zon niet eens een dwaling als veront schuldiging, berouw en tranen kannen aan bieden om er van los te komen. Neen, liefde werd niet verlangd; maar mgn bezit als dt prgs voor voor dat stuk; de ver- Advertentiën van 16 regels meer 77, ct. Groote lettere Advertentiën ingewacht. 50 et. Elke regel plaateruimte. worden tot Dinsdag- en Yrjjdagavond naar llYs pCt. ruim van alle sterfgevallen, en ruim 8 pCt. aan long-tuberculose. Laten wij hopen, dat het streven dezer verschillende irstellingen met goede uitslag worden «bk.oond en een maal afdoende maatregelen worden ge vonden ter bestrijding dezer vreeselijke ziekte Buitenland. Een Dnitsch blad verneemt, dat Dinsdag na een langdurig onderhoud tusschen mi nister Delcassé en Nelidof, den Rnssischen gezant te Pargs, besloten is tot het aan- knoopen van onderhandelingm over een wapenstilstand, welke door bemiddeling van Engeland en Frankrjjk gevoerd zonden worden. Hiorbjj zg echter aangeteekend, dat de Japansche regeering vroeger te kennen beeft gegeven, nooit te zallen treden in dergeljjke halve maatregelen, aangezien zg de Russische diplomatie, na al hetgeen er er gebaard is, niet vertroawt. Een Engelsche journalist te Kopenhagen heeft daar in hofkringen vernomen, dat, volgens berichten uit Petersburg, de tsaar hardnekkig alle voorstellen om vrede te sluiten, verwerpt. Voor hst leger een slag gewonnen heeft, zegt hg, is er geen einde aan den oorlog te zien. En in geen geval zon hg ook bjj benadering willen treden in de tot dusver bekend geworden Japansche eischen. Dat standpnnt nam de tsaar ook op de bijeenkomst van Woensdag in, toen Witte voor den vrede pleitte. De tsaar ver beelde daarbjj zgn ontstemming niet over de aansporing om vrede te slniten in de Fransche pers. Zoo 't schjjnt zallen er weer aanzienljjke versterkingen naar Mantsjoerjje gezonden worden. In Rnsland heeft, volgens de telegrammen in de Engelsche bladen, de verpletterende nederlaag van de Oostzeevloot, eindeljjk daar bekend geworden, een buitengewoon diepen indrnk gemaakt. De geheele pars, zelfs het Nowoje Wremja, dringt er op aan ommiddelljjk het volksparlement bjj een te roepen, ten einde de vraag van oorlog of vrede te helpen oplossen. De Soeworin be toogt, dat de medewerking van het volk nu gebiedend noodig is. De Petersbnrgsche correspondent van de nietiging er van als mgn reebt. Men moet niet kannen zeggen, dat ik van mgn recht gahrnik gemaakt, noch mgn plicht ver zaakt heb. Laat mg dokter Werner!" Yoor de eerste maal voelde Doraline zich in zjjn arm zinken. «Wjj moeten scheiden; maar één troost is ons nog overgebleven. De liefde, Helmut, is het hoogste, het bezit niet. Wg big ven vereenigd in den geest, die ons tot elkander heeft gebracht. Nn kan ik dat nog eenmaal zeggen, nn zult ge mg be?rjjpen.« «Is dat nw laatste woord, Doraline?» «Ik kan niet anders, Heimat!» Hg zag haar aan; hg begreep, dat zjj in haar edele, fiere getrouwheid zoo han delen moest. «Dan is een beroep op de grootmoedig heid van nw bruidegom, op alles wat er van menscheljjk gevoel in hem leeft, mjjn taak geworden.» «Bespaar u die moeite, dokter,» klonk het, en Philip trad van achter het boschage, dat hem een tjjd verborgen had, te voor- schjjn. Toorn, woede en haat spraken uit zgn oogen, terwjjl zgn gelaatstrekken on- bewsegljjk strak waren. Nooit had hg Do raline in znlk een gemoedsbeweging ge ziendat dit gevoel, dat hg niet in haar kende, hem niet gold, stemde hem niet verzoeningsgezinder jegens zgn medemin naar, maar veranderde niets aan de zege praal van zgn bezit. «Mgn bruid is veel te verstandig, dan dat zjj mg en mgn recht niet weet te waardeereD,» zeide hg honend. «Verwgder u dadelgk,» liet hg er, met verheffing van stem op volgen, «of ik jaag u weg als een dief, die inge slopen is om eens anders welvsrkregsn Standard saint, dat de Russische regeering nu wel bereid schjjnt vrede te slniten, maa* 't liefst rechtstreeks met Japan wil onderhan delen. De vreemde diplomaten in Petersburg zjjn echter van meaning, dat de vrede on- mogeljjk is, zoolang Rnsland niet zjjn ne derlaag erkent. Een invloedrjjk minister deelde den correspondent mede, dat de kans op een revolutie bg het sluiten van den ▼rede de raadslieden van den tsaar meer afschrikt dan de ergste vredesvoorwaarden van Japan. Zjj zoeken nn den oorlog voort te zetten, teneinde een uitbarsting binnen lands zoo lang mogeljjk uit te stellen. Liajawitsj moet aan den tsaar geseind hebben, dat de overwinning van Togo den stand van zaken in Mantsjoerge ten zeerste verergerd heeft, vooral het gebrek aan tnebt in het leger. Hjj heeft twaalf officieren moeten laten doodschieten, omdat zjj onder de soldaten oproerige geschriften nitdeelden. Aan de Daily Express wordt nit Tokio gemeld De kruiser Gromowoj, met bjjna 800 man aan boord, is bjj het verlaten van de haven van Wladiwostok, bljjkbaar in de hoop, zich bg het overschot van de Oostzee vloot te knnnen voege?, op een Japansche mgn geloopen. Er ging een hooge zee en het schip i'b met man en muis gezonken. De Tokiosche correspondent van de Daily Telegraph seint over den zeeslag een ver slag over, dat hjj gekregen heeft van een correspondent die op de Japansche vloot was. Daaraan is 't volgende ontleend: De Rassen voeren Zaterdagochtend om vjjf aar de Basji-straat in. De vereenigde Japansche vloot had toen haar steunpunt verlaten. Een smaldeel werd afgezonden om de Rassen naar het eiland Iki te drjj- ven, maar de vjjand stoomde het eiland in volle vaart voorbjj. De Japansche hulpvloot in het Noorden stak hem toen de loef af, en de slag begon. Togo's schepen, met vol maakte nanwkenrigheid manoeuvreerende, nam de Rassen niet alleen van voren in het vuur, maar aan beide boorden. Een tjjd lang beschoten de twee partgen elkan der schot om schot. Binnen de twee nur was Rozdjastwenski feitelgk reeds verslagen. Er kwam aarze ling in de taktiek van zgn vloot. Dat was het voorspel van een volkomen wanorde. Toen de Japanners begrepen, dat het be slissende oogenblik naderde, verdobbelden eigendom te stelen «Matig n, mjjnheer von Brann Fier opgericht stond Helmut tegenover hem, trillend van bedwongen verontwaardiging. Dat is 't niet wat mg hier heeft gebracht, God is mgn getuige maar alleen rid- derljjk gevoel om een dame te beschermen, iets waarop gjj voorzeker zelf recht hebt, maar een recht, dat door de wjjze, waarop het verkregen is, vervalt, ja, vordert dat zjj er tegen verdedigd wordt. Of wilt gjj het loochenen, dat gg dien wissel in han den hebt weten te krjjgen om er in uw belang gebruik van te maken? Wilt gg het loochenen, dat gjj dat verderfeljjke pa pier den vjjand van uw schuldenaar ge schonken hebt, opdat bjj zonder verschoo- ning tegen hem te werk zon gaan, en gjj dan als een groctmoedig redder te voor- achjjn komen? Ja, hebt gjj Karei Bitter niet nog me r beloofd, als hjj het er toe brengen kon den ongelnkkigen man ia zgn hartstochten te verstrikken, en zoo in 't 't nauw te brengen dat hg Een gil brak elk woord af. Doraline had zich tusschen de beide mannen geworpen; Philip had de hand tot een slag opgeheven. Een oogenblik stonden zjj sprakeloos tégen over elkander. «God zjj barmhartig!» Doraline zonk op de knieën neder. «Neem hw geld terng, mjjnheer von Braun.» Heimat Werner deed zich geweld aan om bedaard te big ren. Tranen smoor» den zjjn stsm, terwjjl hjj zich tot s-meeken dwong. «Drievoudig, viervoudig, mgn woord, mgu leven tot pandLiefde laat zich niet dwingenmaak goed wat gjj misdreven hebt, en het zal vergeten worden geef zjj hnn pogingen. De beschieting bereikte om 2.10 nam. haar toppunt. Al dien tjjd stoomden de Rassen lang zaam noordwaarts; de Japanners bewogen zich in geljjke richting, waarbjj de slagorde bleef, geljjk zjj van den aanvang was, met smaldeelen in het OW. en N. De Rassen werden aldus in een kring gehouden, waar uit geen ontkomen was. Tusschen 3 en 5 nar zonken twee sche pen nadat het bovendeel reeds tot splinters geslagen was. Daarna vielen de Rassen in wanorde uiteen, de eene steven westwaarts, de andere oostwaarts wjjzende. Yan dat oogenblik was 't duidelgk, dat Rozdjest- wenski volkomen verslagen was. Nn kwamen de Japanners dichterbjj, waardoor hnn vnnr nog doodeljjker werd. De Rassen, geheel ontsteld, vormden geen vloot meer, zjj waren geecheiden in een aantal afzonderlijke smaldeelen, die lang zamerhand op de kast van Nagato werden gedrongen. Togo waagde niets en verloor niets. De wind was nn gevallen en de zee kalm. Het was een prachtige avond. De Russen zochten nog het noorden, terwjjl de Japanners hnn den weg versperden. Het dagwerk was voorbjj, nn begon het nachtwerk. Met de dnisternis kwamen de torpedo jagers en torpedobooten als een zwerm sprinkhanen voornit om de vjjand te steken en tot zinken te brengen. Hun vooruit dringen werd gedekt door een hevig vuur van de groote Japansche schepen, terwjjl ontelbare zoeklichten heen en weer vlogen. Er werd den vjjand geen rast gelaten. Geen oogenblik verstomde bet scbietea. Kort na tweeën werden de torpedobooten opnieuw losgelaten. Er werden twee aanvallen ge daan, terwgl de Japansche zoeklichten de bemanning der gehavende Russische sche pen verblindden, om hen te beletten, de torpedoaanvallen af te elaan. Men kan zioh bg benadering den boven alle beschrjjving vreeseljjken toestand voorstellen waarin een tot ondergang gedoemde bemanning in zulk eeu nacht verkeert. De driedaagsche zee slagen van vroeger een wen waren er kinder spel bg, dan gaf de nacht teminste rast, maar de zeeslag waarin Rozjestwenski's vloot vernietigd werd, dunrde zes en dertig aren achtereen. Want den heelen Zondag werd er nog gevochten. De ruwe schatting van de verliezen die Doraline haar vrjjheid terng!» «Nooit!» bolderde Philip. Een verterende gloed straalde nit den blik, dien hjj op het meisje wierp, dat hem in haar opgewon denheid nog begeerljjker tofscheen dan in haar gewoonljjk koele houding; en des te woedender was hjj op den man, die hem in haar oogen zoo openljjk tentoongesteld had. «Je bent een schnrk, Philip Brann Dat was het eerste woord van den baron, die zgn aanstaanden schoonzoon op den voet gevolgd was en getaige van het laatste tooneel was geworden. Tot dasverre had hjj, door de anderen niet opgemerkt, onbe merkt, onbeweegig k tegen den etam van den lindeboom geleand. «Dat heb ik niet geweten. «Hohol Is dat nu mgu dank, dat ik n gered heb? Wie heeft dan de schalden ge maakt, die n ten val hebben gebracht? Gjj alleen moogt das een leren leiden zooale het n behaagt, al ontbreken u ook de mid delen daartoe, omdat gjj willekeur beschouwt als een onvervreemdbaar recht, van uw voorvaders geërfd. Ja, gg kondt naar nw sin leven, omdat gjj op het privilege bonwdet dat men aan de familie-eer ge- looven, een ouden naam ontzien zou. Maar omdat ik gebrnik maak van de middelen, die ik in banden heb om mgn wenschen te bevredigen, alleen omdat ik een mensch ben, die kan wat hg wil, moet ik een schnrk heeten! O, wg hebben elkaar niets te verwjjten. Wjj zgn quitte, mjjnheer von Sonnenfels.» VIIIU uii|iiu—si iii—iuii IIIIWmui irr"r- - Naar het Duitsch TAN Merit vervolgd.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1905 | | pagina 1