Hel Land van Heusden en Altena, de Langslraal en de Bommelerwaard.
Volksvertegenwoordiging,
1b bet strijdperk.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
M 2436 DONDERDAG 29 JUNI
1905.
Oorlog tussehen Japan en Rusland.
SS? Mi'tih&t
land VAN ALTE^
TOOK
Dit blad verschgat WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprjji: per 3 maanden f l.OO.
franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertenties ran 16 regels 50 ei. Elke regel
meer l1/, et. Groote letters naar plaatsruimte.
AdrertentiSn worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
OS9B
Nu in deze dagen alle hoofden en
harten vervuld zijn met onze staat
kundige binnenlandsche aangelegenhe
den en de blik door zoo velen wordt
gewend naar 's Lands vergaderzaal, nu
overzien wij ook eens onze volksver
tegenwoordiging en stellen ons de vraag
of hier eigenlijk wel gansch het volk
vertegenwoordigd is.
En als wij daarbij aan onze koloniën
denken, dan kunnen wij die vraag niet
bevestigend beantwoorden.
Onze tegenwoordige Staten-Generaal
vormen slechts eene vergadering van
afgevaardigden van Neêrlands inwoners,
doch het volk van Nederland omvatten
zij niet, omdat er de vertegenwoordi
gers van het grootste deel van ons grond
gebied ea van de onderdanen van onze
Koningin in gemist wordt.
Zonderling, ja onverklaarbaar is het,
dat onze koloniën de bevoegdheid mis
sen om hunne afgevaardigden naar ons
Parlement te zenden.
Dit punt willen wij wat nader uit
werken. Schrik niet, lezer, dat wij ons
züllen begeven op het glibberige ter
rein der politiek. Daarvan hebt ge in
de laatste maanden al genoeg te slikken
gekregen, en men kan van het goede
zelfs te veel krijgen, de politiek nu
maar eens voor iets goeds aanmerkende,
waaromtrent de meeningen evenwel uit-
eenlnopem
Bespreking van koloniaal-staatkun
dige aangelegenheden is evenwel zeer
goed mogelijk, zonder daarbij in partij
politiek te vervallen. Ja het is zelfs
noodzakelijk daar geheel buiten te blij
ven. °P koloniaal terrein is samen
werking mogelijk van uiteenloopende
partijen en onze parlementaire geschie
denis heeft daar meermalen blijken van
gegeven. Wij zouden er op kunnen
wijzen, hoe een bekend bekwaam katho
liek in de Tweede Kamer zijne instem
ming betuigde met hetgeen van liberale
zijde werd tot stand gebracht: hoe de
anti-revolutionairen krachtig medege
werkt hebben om een einde te maken aan
de exploitatie van Indië ten bate van
Nederland, en hoe twee maal Indië
werd bestutird door vrijzinnige Gouver
neurs-Generaal onder streng calvininis-
tische Ministers van Koloniën.
Juist omdat bij de vertegenwoordi
ging van Indië de politieke struikel-
«22
FEUILLETON.
M. VON ESCHEN.
62)
Het scheen alsof allen nu eerst recht
tot bezinnen kwamen wat er eigenljjk ge
beurd was. Nu er niet meer te helpen was,
dacht men er aan wie dat verradeljjk schot
gelost kon hebben.
Van dien kant, daar, was het gekomen;
Graaf Löbau beweerde duideljjk de flikke
ring en den rook gezien te hebben, maar
hg had aan vervolging kansen denken,
zoolang de goede Philip nog leefde. Nu
keek men over de heg, daar was natnurljjk,
niemand meer. Een plekje platgetrapt gras,
een paar geknakte struiken, vielen in 't oog.
«Hier moet de schurk gestaan hebben
Zie maar, daar zjjn ook nog versche voet
stappen en licht een revolver. Daar drjjffc
een pet in het water. «Dan is hg aan
de overzgde van het bcsch, 't ia nu te laat
om den vluctahng te achterhalen.*
Zoo beraadslaagden de secondanten, ter-
wjjl 'de beide geneesheeren den knecht be
duidden, hoe hg voor het vervoer van den
Majoraatsheer te zorgen had.
Karei Bitter zat echter, niet ver daar van
daan, in een ouden, hollen boom; afhan
gende takken bedekten de opening tegen
onwelkome bespieding; met zgn gebrekkig
been kon hjj niet ontloopen, maar wal zich
verbergen. Sluw had hg zgn wapen den
blokken geheel kunnen worden verme
den, is het dubbel jammer, dat Oost
noch West het stemrecht is toegezegd
en de talrijke bevolking aldaar in staat
kundigen zin op dezelfde lijn is geplaatst
met proletariërs en economisch minder
waardigen in Nederland, wien men het
niet geraden acht het stemrecht te ver-
leenen.
En aldus is het, dat onze eilanden
wereld, 55 maal grooter dan ons eigen
land, eene oppervlakte beslaand zoo
groot als Europa, met eene bevolking
van meer dan 33 millioen zielen, in
onze Staten-Generaal, welke men de
volks- vertegenwoordiging noemt
niets heeft te zeggen!
De oud-minister De Waal, bekend
en zeer bekwaam schrijver over kolo
niale onderwerpen, heeft eens gezegd
„Er ligt in dat besturen van zoovele
millioenen zielen over een zoo wijde
uitgestrektheid, door een handvol uit
een zoo klein volk in dat behouden,
bevestigen, uitbreiden van zulk een
heerschappij, door het anders weinig
uitblinkende hedendaagsche Nederland,
iets wonderbaars".
Zeker, in dat bestuur van Indië ligt
iets wonderbaars, maar nog in andere
beteekenis dan de oud-minister De Waal
het zich dacht, namelijk dat het bestuur
op zijn hoogste standpunt, daar waar
de wetten voor Indië moeten worden
geschreven en de begrooting voor Indië
moet worden vastgesteld, berust bij
een groep mannen. waaryansW.hts ?A«r
,uur dezen aroeid bekwaam
kunnen worden geacht en de overgroote
meerderheid totaal onbevoegd is, daar
zij de twee hoofdfactoren voor een goed
oordeel, eigen aanschouwing en
ervaring missen, en tengevolge van
de zeer bijzondere omstandigheden en
toestanden in de Koloniën, dat gemis
slechts in zeer geringe mate, en op den
duur onvoldoende, door studie kan
worden aangevuld. (Slot volgt.)
lESuitenlsmdL
De uitgaaf van het Russisch blad «de
Ross* is op bevel van de overheid voor
een maand geschorscht, waarsohjjnljjk om
dat zjj over den oorlog dingen opneemt,
die het legerbestuur liever geheim houdt.
Zoo heeft dezer dagen het Berl. Tageblatt
de volgende mededeeling van het Russische
bersr af en zjju pet in den stroom geslingerd.
Hg had in zgn vuistje kunnen lachen,
dat alles hem zoo uitmuntend gelukt was,
dat zg daar hoofdschuddend stonden, woe
dend over zgn ontsnapping, tarwjjl hg toch
zoo nabjj was. De ochtend was kond, het
v.ou nog een poos dnren, eer hg kon heen
gaan zonder dat iemand hem zag.
Nu, hg heeft nog een overschotje, dat
is goed, dat verwarmt. «Hoe lang zul je
duren?* spreekt hg dat overschotje toe en
lonkt er tegen. Hg moet lang wachten,
totdat het avond geworden is, niemand
mag hem zien, hg is op de vlucht. Akelig
wordt het ham te mosde. Op de vlucht
pah! Hg fluit; hg schrikt, niemand mag
hem hooren ook; het moet een geheim
bljjven waar hg zich verscholen heeft, waar
hg dien ochtend geweest is. Hoe langer
hoe angstiger wordt hjj, zoo alleen met
zjjn geheim; een rilling gaat ham over de
ledon, hjj beeft. «Kom, troost voor alles!*
Hjj schudt zich, alsof bjj iets afschudt.
«Nog zjjn wjj met ons beiden I* Helaas,
de flesch is bjjna leeg. Dan bljjft hem
niets anders over dan denken ea vreezen.
Vreezen 1 pahl Neen hg denkt, hg stelt
zich voor, hoe zjf ginds ach en wee roepen.
Ja, bjj verheugt zich over zgn werk, hg
zal er zich den geheelen dag over verheu
gen, zoolang hg leeft, en drinken kan!
Doraline sliep nog altjjd; na kwam er
beweging in huis; men jammerde en riep
om mevrouw. Zg sprong overeind zjj
snelde de kamer door.
In de groote receptiekamer trad Helmut
Werner haar te geinoet, bleek, met ver
ward haar over het bloedende voorhoofd.
blad overgenomen over het transporteeren
van gewonden na den slag bjj Liao-jang:
In den trein met gewonden, die het eerst
langs Tiëling kwam, bevonden zich, zoo
zegt de berichtgever, meer dan 1000 zieken
?n gewonden, in 50 goederenwagens. Ze
waren niet geljjkmatig verdeeld, maar sche
nen er eenvoudig ingeworpen te zgnin
den eenen wagen lagen er 50, in den ande
ren slechts 5. Gewonden en zieken lagen
door elkaar. Menschen die door de inge
wanden geschoten waren, lagen naast ljjders
aan dysenterie. Aangezien de wagen door
een rjj planken verdeeld was in een bo
venste en een onderste afdeeling, zagen wjj
in verscheiden gevallen ook ljjders aan dy
senterie boven de gewonden liggen
In andere wagens lagen typhnslgders en
gekwetsten door elkaar. Een paar typhns
lgders hadden delirinm, ze liepen heen en
weer en trapten op de ver'orjjzelde beende
ren van hun kameraden. In den geheelen
trein bevond zich slechts één dokter, en
geen enkele verpleegster. Eenige gekwetsten,
door het hoofd geschoten, waren waanzinnig;
schreeuwend liepen zg over de lichamen der
hulpeloos in den wagen liggenden. Vier
mannen werden dood uit den trein gehaald,
waarbjj de doodsoorzaak geen verwonding
was.
Dit transport was 48 uren zonder voedsel
en zonder nienw verend gebleven, toen
het Tiëling bereikte. \lg alle gekwetsten
al dien tjjd waren de wagens niet gerei
nigd, daar enkel treinpersoneel aanwezig
was. In verscheiden wagana lagen al sedert
fwee dagen dooden, en tengevolge van de
hitte waren de ljjken reeds in ontbinding
overgegaan. In een dhr wagens was het
kolengruis van de vrjegere lading niet
weggeveegd. Yele gek. ratsten waren door
onhandige soldaten vofjrloopig verbondsn
en in dien toestand weggezonden. »Het
was geen transport van gekwetsten: het
was een wegwerpen van nutteloos gewor
den organismen.*
In de smerige goederenwagens van de
andere «sanitaire treinen* waren de gekwet
sten opaengepropt. Hoeveel er in konden,
daarover bekommerde man zich niet: de
menschen werden niet geteld en nog minder
uitgezocht. Men legde de ongelnkkigen op
naakte planken, de locomotief floot en de
trein reed weg. Bjj verscheiden gewonden
«Wees bedaard, mevrouw, wjj brengen
een doode.*
Stil zetten de knechts een baar van snel
ineengevlochte takken op den vloer neder
snel was er esn mantel overheen geworpen
en daaronder lag het ljjk van Philip Braun.
Werner 1* riep de jonge vrouw. Zjj
klemde haar vingers om zgn pols; met
ontzetting, maar mat een waarheid eischen-
den blik zag zjj hem aan. «Wat is er ge
beurd? Wie o mjjn God!*
«God is barmhartig,* gaf hg op plech-
tigen toon tan antwoord en hield haar
vast, toen zjj voor hem terugdeinsde
«een ardere kogel dan de mjjne heeft hier
den weg tot den dood gevonden.*
«God is barmhartig 1* Het klonk nau-
weijjks verstaanbaar, zoodat hjj alleen het
hoorde. «Nog hebben zgn lippen mg niet
aangeroerd
Toen knielde zjj aan de baar nederHel
mut Werner boog ook het hoofd; geen ge
luid was in de ruime, hoogo kamer te hoo
ren. Eerbiedig zwjjgend zien de dienstbo
den naar binnen; en hoewel er geen woord
over de lippen van die twee komt, bidden
zjj, Heimat en Doraline.
Daarna sloeg Heimat Werner den man
tel op. De kogel van den vjjand in zjjn
hinderlaag had Philip in den rag getroffen
zooals bjj daar lag, was er nauwaljjks een
spoor van bloed te zien; alle an lag de don
kere schaduw, aan zulk een plotselingen
dood eigen, nog op zgn voorhoofdin woe
dende wanhoop waren de gelaatstrekken
verstjjfd; de oogen staarden nog met dien
blik, zooals hg zgn medeminnaar het laatst
had aangezien.
Zacht drukten Doralines hand an die akelig
hingen de ingewanden uit het liehaam,
toen zjj aankwamen. Ook deze treinen had
den geen verbandstoffen of proviand.
De geneesheeren smeekten, als zjj op
stations kwamen wafir proviand voor de
troepen was, hun tenminste brood te geven
voor hnn gekwetsten en zieken. Maar de
officieren konden daaraan niet voldoen«zjj
hadden geen orders.* Van tjjd tot tjjd was
het inogeljjk, eenig voedsel te laten brengen
naar de treinen, maar alleen daar waar
een hospitaal van de zemstwo's was, die
zeer goed ingericht zgn. Te Tiëling liet
het hospitaal van het zemstwo van Jeroslaf-
Kastromski dadeljjk een veldkenken naar
het station brengen, en op een dag werden
3800 middagmalen en veel thee aan de
uitgehongerde verstrekt.
Dit transport van gewonden en zieken
duurde een week. In dien tjjd reikten de
genoemde hospitalen te Tiëling 28,000 por
ties uit. Maar wat zou er gebeard zgn
zoo vraagt de berichtgever van de Roes-
als de zemstwo's geen hospitalen naar het
oorlogsterrein gezonden hadden, of als deze
niet zoo goed georganiseerd waren geweest,
maar een voorbeeld hadden genomen aan
de inrichting der militaire hospitalen; wat
zon onze gewonden en zieken dan gewacht
hebben?... De hongerdood.
«Deze behandeling van zieken en gewon
den was een ongehoorde barbaarschheid.
De wereld moet weten hoe wjj de verde-
mêr"vê?pleTO?uêa^irJïdSlöh*,fiaiJf31uoS11*!fiï:
ons overgeleverd zjju*.
De berichten over den stand der vredes
onderhandelingen blgven tegenstrijdig, maar
de algemeene indruk ia niet gunstig. Tegen
over een bjjzonder vaag telegram van den
correspondent der Daily Telegraph te Tokio,
dat er op berekend schjjnt, den toestand
hoopvol voor te stellen, staan sterkere aan
duidingen, dat de wapenstilstand verder in
't verschiet ligt dan ooit; en zoo lang de
vjjandeljjkheden niet geschorscht zgn bljjft
de kans dat de oorlog zonder verder ernstig
bloedvergieten binnen afzienbaren tjjd zal
eindigen, toch maar gering.
Toen de Japansche gezant te Washington,
Takahira, Vrjjdagavond drie kwartier met
Roosevelt gesproken had, gaf hjj aan een
journalist, die hem naar de kans op wapen
stilstand vroeg, ten antwoord: Eerst moeten
eenige andere zaken geregeld worden. I)e
starende oogen dicht; dat was de eerste
maal, dat zjj haar echtgenoot aanraakte;
de laatste liefdedienst, die den rjjken man
bewezen kon worden, en waaraan nog nie
mand onder al degenen, die van zgn geld
geleefd hadden, had gedacht.
Daar klonk een kreet, die door merg
en been drong. De onde Braun stond in
de deur.
Hjj was uitgereden, niet zooals hg zich
gisteren had voorgenomen, om met de jon-
gelai vrooljjk te ontbjjten, ach neen, om
een treurig bericht te brengen. In den laat-
sten tjjd had hem niets als oageluk getrof
fen, maar dit, neen, zoo iets had hjj niet
vermoed, dat had hg niet inogeljjk geacht 1
Stom en strak, dood lag daar, te midden
van al die pracht en glans, wat zgn trots
en vrengde gewsest was.
Zgn haar rees te berge van schrik; in
waanzinnige smart wierp hg zich op de
baar neder; hjj kon niet gelooven, dat dit
bleeke strakke gelaat dat van zgn zoon
was, dat die zoon dood was.
Hjj schndde het ljjk; onbeweegljjk bleven
de strakke leden; hjj smeekte: «Philip, mjjn
lieveling, hoor mjj!« Onbeweegljjk bleef de
vertrokken mond. «Flip, Flip, doe alles,
maar zie nog éénmaal je ouden vader aan,
zie nog éénmaal om je heen, je had het
zoo goed op de wereld Gesloten bleven
de oogen, die Doraline voor altjjd had
dichtgedrukt. «Fiip, mjjn Flip, alles heb
ik je gegeven, alles heb ik voor je gedaan.
Geld en aanzien, alles bezit je waarom
ga je heen? VVat ik heb, wil ik je ook
nog geven, maar verlaat mjj nietl O, wil
nog maar wil nog leven!*
Te vergeefs, al het vuur van die door-
Washingtonsche oorrespondent van de New-
York World zegt nadrnkkeljjk, dat presi
dent Roosevelt nu alle hoop op het tot
stand brengen van een wapenstilstand heeft
opgegeven, aangezien Japan beslist ver
klaard heeft, dat het daarin niet zal toe
stemmen voordat Rusland in beginsel ver
klaard heeft, een oorlogsschatting in geld
te willen betalen.
Laffan seint uit Washington: De Ame-
rikaansche regeering is met weerzin tot de
slotsom gekomen dat de hoop op wapen
stilstand opgegeven moet worden. Japan
heeft toch te kennen gegeven dat de oorlog
zal moeten voortduren totdat de gevol
machtigden een overeenkomst gesleten heb
ben tot schorsing der vjjandeljjkheden. Als
reden wordt opgageven, dat Rusland's ver
klaring, dat het zich met onderhandelingen
inliet, niet geheel oprecht was, daar het ean
achterdeurtje opsnliet, waardoor het zich
aan de onderhandelingen kon onttrekken
indien het de voorwaarden ta ongunstig
achtte.
Te Tokio is uit Mantsjoerjje een ambte-
Ijjk rapport ontvangen, van den volgenden
inhoud:
Om den vjjand terng te drjjren, die se
dert den 21en naar het zuiden opdrong,
viel een afdeeling onzer troepen Donderdag
ochtend vroeg een vjjandeljjka macht aan,
die het bergland ten noordwesten van
Nansjan-tsjing-ts», op 25 K.M. ten O. van
de Russische troepen begon spoedig terng
te trekken, maar de overigen boden hard
nekkig weerstand langs de hellingen in het
westen. Wjj namen deze hoogten in een
kr&chtigen stormloop.
Daarna mankten onze troepen een flank
beweging, waarbjj ons vnnr de Rassen
dserljjk havende. Hun voetvolk en rniterjj
heesch de vlag van het Roode Kruis, maar
wjj zetten de veivolgiug voort en dreven
de Russen in groote wanorde verder noord
waarts.
De vjjandeljjke strgdmacht in dit gevecht
bestond uit 3000 man infanterie en cavalerie,
met verscheiden kanonnen. Hij liet meer
dan 50 dooden op het slagveld achter,
zoodat zgn verlies op zgn minst 200 man
moet bedragen. Wjj hadden 2 dooden en
17 gewonden.
Uit Russische bron wordt gemeld, dat
de toebereidselen voor mobilisatie te Moskon
zettende wilskraeht was voor eeuwig uit
gedoofd.
Overstelpt van smart, zonk Julius Braun
op een stoel nederhjj weende als een kind.
Verloren alles, alles Bella weg
Philip doodl «Dood!* Toen wierp hjj
een blik om zich heen op dien rjjkdom
van marmer en verguldsel, die schitterende
kleuren van wanden en zolderinir, en daar
lag de eigenaar van al die pracht als de
armste houthakker op die van takken ge-
vlochte baar.
«Ontneem mjj mjjn millioenea, maar
laat mg mjjn kiaderenjammerde hjj weder.
«Alles is jjdel!* weeklaagde de onde
man; een eigenaardig vunr begon in zgn
blik te gloeien. «Alles is jjdel!* riep hjj
in gillende wanhoop nit en sloeg zich op
de borst.
Zacht legde Doraline haar hand op zgn
schouderhjj zag haar verschrikt aan, als
of hjj in zjjn denken, in zgn jammeren
gestoord was; toen namen zgn verwrongen
gelaatstrekken een zachter, maar wezealooze
uitdrukking aan.
«Gjj zjjt er nog* zeide hg, »Gjj bljjft
bjj mg en de oude vrouw? Ik heb n altjjd
lief gehad, evenalszjjn oogen zagen
rond, alsof hjj zocht wat hem nit de ge
dachten gegaan was.
Diep bewogen, boog de jonge vrouw
zich neder tot den man, wiens huis haar
zooveel verdriet had berokkend, zoader dat
hjj het gewild had, in wiens leed zjj bniten
haar schuld verstrikt was geworden.
«Wjj znllen samen dragen wat het lot
ons heeft opgelegd, papa Braun,* zeide
Doraline zacht; «ik zal uw dochter blgven.*
Naar het Duitsch
TAN
(Wordt vervolgd
