Hel Land van Hensden en Altena. de Langstraat en de Bomraelenvaard.
Nieuw Leven.
Buiten verwachting.
FEUILLETON.
Uitgever: L. J. YEEHMAH, Heusden.
M 2474
WOENSDAG 8 NOV.
1905.
lAND VAM A ITEM
VOOK
L/it blad rergch^Ht WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonaementsprgi: per 3 maanden f l.OO.
franco par poat zonder prgarerhooging. Afzonderlijke
QUcaKaars 5 cent.
Advertentien ran 16 regels 50 et. Elke regel
meer 71/, Groote lettere naar plaatamimte.
Advertentien worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
Ondanks de groote beroering, die het
volk nog bezielt, moest alles juichen
en jubelen in het grooten Czarenrijk
over de groote overwinning, die het
recht over het onrecht heeft behaald.
De moegewerkte slaven hebben hun
ketenen verbroken; een nieuwe lente
is aangebroken.
Het is er koud, het is er kil in dat
ontzagwekkend groote Rijk, dat een
wereld is op zich zelf met zijn milli-
oenen inwoners. We denken, als we 't
over Rusland hebben, aan de guurheid
van sneeuwstormen, die aanjagen tegen
de menschen, kleintjes gedoken in pels
jas en bontmuts. Aan onmetelijke ijs
velden, aan de ijzige kilheid van Siberië.
Het waait als een ijswind over ons
heen, wanneer we aan Rusland denken,
en sterk verbeelden doet er ons van
huiveren.
Maar, hebben we nog niet meer ge
huiverd, hebben we niet ineengekrom
pen van pijn, alsof we bij de verkleuming
der felle kou nog de kozakken zweep
ons voelden striemen over de huid, wan
neer we lazen van het gruwelijk onrecht,
van de knevelarijen, van de verdruk
king en gansch de tragische levens
ellende, waaronder de autocratie, waar
onder de kliek van het Czarendom de
menschen trapt en beukt en martelt,
tot ze liggen als moede slaven?
Dat is de kille ijswind, die over de
Russische velden waait en het guurst
over het duistere Siberië!
Alle uiting van recht en gerechtig
heid wordt er uitgeslagen met de zweep.
Opkomen voor de allereerste men-
schenrechten wordt er uitgegeeseld met
verbanning.
Slaven, slaven heeft de autocratie en
het ambtenarendom van de menschen
gemaakt, slaven die zwoegen en werken
en zorgen en ploeteren moeten om dan
maar weer van nieuws afaan te beginnen,
altijd door onderworpen, altijd door ge
dwee.
Want beter gevoel wordt er uitge-
striemd.
Yoelt ge den ijswind, voelt ge van
ver de huivering om wat van dichterbij
te naderen den ijskorst waarin de Rus
sische maatschappij verkild ligt?
En nu heeft een nieuwe lente den
rüwen winter verdreven, om straks
plaats te maken voor volle zomerweelde.
De moede werk-slaven, die in lange,
afmattende werk-uren juist zooveel ver
dienen, dat het leven een marteling is,
hebben lang hun „Vadertje" gesmeekt
om hun te verlossen van het despo-
U-
Oude Piet was eigenlijk volstrekt nog
niet oud, hij had dien naam al gekregen
toen hij nog een jongen was, in dien tijd
toen hij bij Andries den visscher in dienst
kwam Andries' dochter Anna had hem
dien gegeven, omdat zijn gezicht zoo vol
rimpels zat; en daar die naam met zijn
doen en laten overeenstemde had hij dien
behouden. Hij kwam ook juist van pas,
daar men eigenlijk geen anderen bijnaam
voor hem had gevonden, die doel trof.
En waarlijk, hij had er al wat rimpelig
en zorgelijk uitgezien, toen hij ter wereld
kwam, alsof hij er een voorgevoel van had,
dat hij wel wat ongelegen was gekomen.
In zijn eerste jaren kwam hij ten laste der
diaconie en dat mocht er wel weinig toe
bijdragen om de rimpels te verdrij ven, want
toen hij op veertienjarigen leeftijd bij vis
scher Andries in dienst kwam, zag hij er
uit als een veteraan en toen had Anna,
die vlug van oog en begrip was, hem aan
stonds dien naam gegeven.
Het was alsof zijn huid hem in te groote
hoeveelheid was toebedeeld, niettegenstaan
de zijn breed gezicht, of misschien wel op
wat meer gezondheid of een meer behage-
lijk leven moest wachten om gevuld te
wordendaar het toeval dit echter niet
had gewild, hielden de rimpels stand en
tisme en willekeur, om hun de rechten
te geven, die hun als menschen toe
kwamen.
En „Vadertje" heeft eindelijk hun
beê verhoord.
De ijzige Russische winterkou heeft
het moeten afleggen tegen het ontwa
kend lenteleven.
De nieuwe lente is aangebroken, de
blijde juichkreten begroeten haar, die
aan de diep geknechten komt brengen
menschelijkheid en recht.
Moeilijk zal men kunnen beweren,
dat de Czaar geen groote concessies
heeft gedaan. Want hij belooft, dat hij
voortaan zal regeeren volgens wetten,
door de volksvertegenwoordiging goed
gekeurd, en niet langer bij willekeurige
besluiten. Hij schaft den politiestaat af,
en belooft de invoering der vier bur
gerlijke vrijheden. De wetgevende macht
komt aan do Doema en de Doema zal
worden gekozen door een zuiver ge
formuleerd algemeen kiesrecht.
Het is moeilijk voor Westersch-
denkenden een begrip te krijgen van
de groote verandering die deze beloften
zoo zij worden uitgevoerd voor
Rusland zullen hebben. Want zij maken
het noodig, dat het onmetelijke leger
van bureaucraten, die tot dusver re
geerden, in naam van den Czaar,
maar naar hun eigen willekeurige op
vattingen, wordt afgeschaftdat het
stelsellooze en reusachtige aantal oeka-
ses, waarvan de meesten niet we. den
uitgevoerd, of ingetrokken voordat zij
uitgevoerd werden, en zoo zij kracht
van wet kregen werden beperkt door
meer uitzonderingen dan regels wor
den ingetrokken, om plaats te maken
voor een geregelde wetgevingdat een
einde wordt gemaakt aan den ramp
zaligen invloed van de grootvorsten en
hun omgeving
Juist de grootte van dezen ommekeer
maakt, dat velen in Rusland daaraan
nog niet gelooven. De ervaring is er
bovendien om dit wantrouwen te recht
vaardigen. Men voege daarbij het ver
schijnsel, dat de revolutionairen, die
thans zoozeer aan de winnende hand
zijn, in toegeven een aansporing zien
om nog meer te eischen en wat
men thans in Rusland ziet heeft zijn
logische verklaring gevonden.
Maar deze storm moet uitwoeden,
want een storm is het, die thans htt
Russische volk beroert, welke alleen
door alle weidenkenden kan worden
bezworen. Een medewerking met de
regeering, die het goede wil, is thans
een eerste eisch, en dan zal bewaarheid
worden hetgeen wij in het begin van
groeiden vast. Zij hadden zich hoofdzake
lijk om de oogen en in de mondhoeken
verzameld om de oogen, die klein en
goedig waren, maar waaraan zij een be
kommerde uitdrukking gaven en om den
mond, die groot en breed was, waaraan
zij een eigenaardigen lach verleenden, een
lach die noch vreugde noch gedruktheid
te kennen gaf, maar een blijde gelatenheid,
die hem dan ook scheen aangeboren.
Overigens was hij flink van postuur en
goed gebouwd en hoewel niet over gezond,
was hij toch onbegrijpelijk taai en sterk.
Hij was een matig kostganger en een flink
arbeider, zoodat visscher Andries zeer met
hem ingenomen was. Visscher Andries was
van klein af begonnen, maar had geluk
gehad en verkeerde nu in gunstige om
standigheden.
Toen Oude Piet twee jaar bij hem in
dienst was geweest, begon hij met twee
schuiten te visschenin de grootste roei
den hij dan zelf met zijn vrouw, in de
kleinste Anna en Piet. Hij had dus altijd
twee schuiten gereed en als er eens over
vloed van visch was, kon men zeker zijn,
dat Andries er niet bij te kort schoot.
Verscheidene jaren roeiden Pieten Anna
dus te samen en zij deden menig gelukkige
vangstzij brachten meestal een paar man
den meer binnen dan de groote boot. Dat
beweerde Anna altijd haar verdienste te
zijn en Piet sprak haar niet tegen, zooals
hij dat over 't algemeen eigenlij k niemand
deed. Zij konden het overigens best met
elkander vinden. Anna hield Piet wel eens
wat erg voor den gek, maar verre van daar
boos over te worden, liet Piet zich dat
met een zeker welgevallen steeds aanleunen.
ons artikel schrevenalles juicht en
jubelt in het groote Czarenrijk.
ttuiteiiland-
Oc toestand in Rusland.
Hei telegraafagentschap meldt uit
Petersburg
De uitgevaardigde amnestie omvat
ook alle vergrijpen vóór 30 October
tegen den persoon des Keizers of tegen
leden van het keizerlijk huis gepleegd;
evenzoo het vergrijp van deelneming
aan geheime vereenigingen, die den
gewelddadigen ommekeer van zaken ten
doel hebben.
De Roes bevat een heftig artikel tegen
Trepof, die als hoofdschuldige op staan-
den voet dient weggejaagd te worden.
Er is weer heimelijk een revolutio
nair arbeidersblad verschenen, waarin
de Tsaar, Trepof en anderen zeer hevig
worden aangevallen. Het blad voorspelt
dat een commune ophanden is, tenzij
onmiddellijk een republiek met alge
meen stemrecht wordt ingevoerd. Te
Petersburg is een samenspanning tot
het uitmoorden van de joden ontdekt.
In den Kaukasus duurt de burger
oorlog voort. De oproerlingen plunde
ren stations, houden treinen aan en
pakken enkele rijken op, die dan een
ontzaglijk losgeld moeten bieden, om
vrijgelaten te worden.
Volksbenden houden te Kiëf de rij
tuigen op straat aan en verlangen van
de daarin zittenden dat zij bewijzen,
geen joden te zijn. Zij scheuren de klee-
ren van dames open, om te zien of zij
een kruis dragen. Bijna alle huizen ver-
toonen heiligenbeelden of kruisen. Het
Engelsche consulaat is met kogols door
boord. De soldaten laten de verwoes
ting van de joodsche huizen toe en het
gepeupel veilt openlijk zijn buit, be
staande uit bedden, schilderijen, piano's
en huisraad, dat ook overal in 't rond
ligt. Drie voorsteden van Odessa en ge
heel Kisjinef moeten verwoest zijn.
De arbeiderspartij, die uitgaat van
de redeneering dat het manifest van
den Tsaar gelijk staat met de zegepraal
van de burgerklassen, die thans de ar
beiders laten schieten, wil de bekende
eischen ten volle handhaven. Daaronder
behoort ook de spoedige invoering van
een achturenwerkdag in het geheele
rijk. Als die eischen, welke de partij
van Witte niet voor inwilliging vat
baar acht, niet worden toegestaan, wei
gert de volkspartij aan de ernstige be
doeling van het manifest te gelooven
of het werk te hervatten. Inderdaad is
die hervatting op het oogenblik nog
maar gedeeltelijk, zelfs op de spoor
wegen.
Het anti-semietisme wordt met den
dag heftiger. Telkens verschijnen er
anti-joodsche vlugschriften. Een ervan
Piet zat bij het roeien altijd op de ach
terbank en Anna op de voorbank, zooals
dat het gebruik is als een knaap en een
meisje te samen roeien; maar Piet richtte
zijn riemslagen altijd naar de hare, een
attentie waarop Anna hoogen prijs stelde,
ofschoon zij er nimmer iets van zeide. Maar
daar hij koers moest houden, moest hij daar
bij aanhoudend op haar letten en het deed
hem dan telkens genoegen haar in het
frissche rood bloeiende aangezicht te zien.
Niemand hield dan ook zoo nauwkeurig
koers als hij.
Op die wijze gebeurde het dat Piet heel
veel van Anna ging houden. Dat kwam
zoo langzamerhand, zonder slag of stoot,
zonder dat hij er haar iets van zeide, ja
zonder dat hij het bijna zelf wist hij
begon enkel maar te voelen, dat er geen
grooter vreugde voor hem bestond dan de
schuit op te tuigen en dat had hij vroe
ger nooit zoo gezien; het kwam hem ook
voor, dat hij de oude boot begon lief te
krijgen en dat trof hem altijd, als hij daar
op de achterbank zat en het maakte hem
zoo vertrouwend en zeker, ja bijna een
weinig trotsch als hij daar zat en roeide
met Anna daar tegenover hem.
Zooals gezegd, stil en rustig, zonder schok
of stoot ontwikkelde zich zijne liefde, had
zij haar tijd van stil geluk, een tijd toen
Anna's wezen tegenover hem begon te ver
anderen, waarin zij hem niet langer voor
den gek hield, ook niet meer zoo spraak
zaam was als te voren, maar zwijgend aan
haar roeispaan, zat, maar toch een vroo-
lijke glans in haar kwam als Piet naar het
roer keek; en even stU en kalm daalde
toont, op historische gronden, breed
voerig aan dat de joden de schuld heb
ben aan alle euveldaden, door de eeuwen
heen, wat bewijst dat het jodendom een
gevaar voor den staat is.
De Standard verneemt uit Odessa,
dat een reusachtige volksmenigte Vrij
dagnacht de gevangenis trachtte te be
stormen, teneinde duizenden gevang >-
nen te bevrijden. De troepen, van ka
nonnen voorzien, wierpen de aanvallers
terug. Deze tastten toen weer de loden-
wijken aan en richtten daar een bloed
bad aan. Kaulbars en de burgerlijke
gouverneur zeggen, dat 25,000 man
troepen onvoldoende is om de orde te
handhaven, maar ondertusschen vallen
politie en soldaten alleen liberalen en
Joden aan. De soldaten plunderen stel
selmatig mee. Kaulbars zegt: de burgers
moeten zich zelf verdedigen. Ook wil
hij de burgers dwingen voor bewaking
door de politie te betalen. Het aantal
dooden wordt thans op 3500 geschat;
dat der gewonden op 12000. De schade
schat men op twaalf millioen gulden.
De Daily Mail verneemt uit Peters
burg De vertegenwoordigers van de
democratische en van de revolutionaire
partij hebben samen de omwenteling
afgekondigd en Witte daarvan kennis
gegeven. De geheele pers is nu gede
mocratiseerd en weigert verder de re-
geeringsproclamaties af te drukken. Zij
eischt de onmiddellijke verwijdering
van Trepof en invoering van het al-
gemeene stemrecht, en anders de re
publiek. Zij beschuldigt Trepof dat hij
een dictatuur uitoefent; dat hij mapi-
festen van den tsaar laat afscheuren
en door eigen proclamaties vervangen.
Een botsing tusschen de partijen van
Trepof en Witte is nog alleen te ver
mijden, wanneer beiden aftreden.
De correspondent van de Standard
te Odessa seint, dat duizend dooden
en gewonden alleen in de voorstad
Moldawanka op straat hebben gelegen
van Zaterdagnacht tot Zondagmiddag.
Toen liet de overheid haastig de lijken
bijeenrapen en heimelijk begraven.
Overal zijn onmenschelijke wreedheden
gepleegd, ook vrouwen en kinderen
werden gedood. De terroristen achter
volgden de joden op de daken en
wierpen hen naar beneden op straat;
anderen haalden de joden uit de trei
nen waarmee zij trachtten te vluchten.
Toen Zondag te Tiflis een aantal
reactionairen met portretten van den
Keizer door de stad trokken, werd er
met revolvers op hen gevuurd en met
bommen geworpen. De troepen, die
den stoet vergezelden, vuurden terug
en doodden tien en verwondden onge
veer dertig personen, terwijl tijdens
deze voorvallen twee inlanders, die een
mand met bommen droegen, door de
ook het ongeluk op hen neder. Het begon
daarmede, dat Anna soms onvriendelijk
en vreemd tegen hem werd, dat haar stem
een scherpen klank aannam, en wat
Piet eigenlijk het meest hinderde, dat
zij, die anders zoo flink tegen hem oproeide,
steeds gelijk en maatvast, in dat alles be
gon te verslappen, nu eens veel te haastig
uitsloeg, dan weer bij hem achterbleef,
zoodat Piet alle moeite had om de boot
recht te houden. Hij begreep niet, wat er
aan haperde, maar dat er iets niet in den
haak was, dat voelde hij en zijn blik werd
zorgelijker en zijn lach verdween.
Na eenigen tijd ging Anna zelfs in haars
vaders boot over, terwijl haar plaats in de
zijne door de moeder werd ingenomen, eene
verandering, die Piet's hart zwaar maakte
en waarover hij natuurlijk met niemand
kon spreken en het eind van dit alles
was, dat Anna zich verloofde met een vis
scher uit de buurt wiens erf bij na aan dat van
hare ouders grensde. Hij heette Akerström,
was al wat op jaren maar hij had geld in
de kist. Dat kon Piet begrijpen en hij zei
de er dan ook niets over hij vond, dat
alles ging zooals het gaan moest en hij zweeg
hij leed misschien ook wel een weinig,
maar zorgde, dat men hem dat niet kon
aanzien. Het eenige wat hij deed was, dat
hij Andries zijn dienst opzegde, en zich bij
een ander verhuurde, en dat was geen ge
ringe opoffering, want het was een beste
dienst en het loon en de kost beter, dan
hij die ergens anders kon verwachten.
Toen dit alles vijfjaren geleden was, kwam
hij terug met een kleine spaarpenning en
huurde een klein vertrek op hetzelfde eiland,
waar Andries woonde en waar Anna sinds
ontploffing daarvan den dood vonden.
Een voorbijganger werd gekwetst. Er
heerscht een groote paniek in de stad.
Ook te Bakoe hielden Zondag Rus
sische en Muzelmansche arbeiders een
betooging, waarbij uit de huizen van
Armeniërs op hen geschoten en met
bommen gegooid werd. De verbitterde
werklieden staken daarop het huis van
een Armeniër in brandhet vuur plantte
zich voort op twintig andere, waarin
vijftien bommen ontploften, evenzoo
een menigte kisten patronen. Voorts
ontdekte men Mauser-geweren en dum-
dum-patronen. De betoogers plunder
den vier winkels. Tijdens de gebeurte
nissen zijn ongeveer twintig personen
gedood of gewond; verscheiden plun
deraars zijn gevangen genomen.
Het Berliner Tageblatt verneemt uit
Petersburg dat de revolutionaire propa
ganda onder het leger op schr kbarende
wijze veld wint. In den loop van tien
dagen zijn tegen officieren wegens het
houden van oproerige toespraken 92
aanklachten ingediend.
Te Petersburg zijn 150 matrozen van
de 14de en 18de afdeeling gevangen
gezet.
De Duitsche regeering heeft, met
eenige andere regeeringen samen, te
Petersnurg vertoogen laten houden over
de noodzakelijkheid dat hare onderda
nen beschermd worden.
Voor de huizen van Duitschers, die
zich bedreigd achten, zullen dienten
gevolge militaire wachten geplaatst wor
den.
Hoe ernstig de toestand te Riga is,
blijkt uit een bericht dat daar voort
durend vier Duitsche booten ter be
schikking van den consul zijn, om zoo
noodig de daar wonende Duitschers en
hun roerende goederen aan boord te
nemen.
Volgens een bericht uit Petersburg,
d.d. 3 dezer, heeft Finland vrijheid ver
kregen. De Tsaar is gezwicht voor de
vreedzame revolutie. Het manifest be
helzende de inwilliging van alle eischen
van het volk is hedennacht te Peterhof
door den staatssecretaris Lin Ier aan
den Tsaar ter teekening voorgelegd.
Met de aanwezigheid van oorlogs
schepen ie Helsingfors bedoelt de Tsaar
te beduiden, dat, ofschoon Z.M. toestemt
in de grondwettige vrijheid van het
Finsche volk, hij de afscheiding van
het groothertogdom van het keizerrijk
wil verhinderen.
Het manifest bevat ook de bepaling,
dat de staatssecretaris voortaan aan den
landdag en niet langer aan den keizer
verantwoordelijk zal zijn.
De Tsaar heeft tevens het verzoek
ingewilligd om den Finschen landdag
in buitengewone zitting op den 20en
December bijeen te roepen, ten einde
dien getrouwd was. Hij wilde nu op eigen
gelegenheid uit visschen gaan hij had zelf
eenige netten gebreid en had tegen billij
ken prijs een boot overgenomen. Het was
dezelfde boot, waarin hij als jongen tegen
over Anna gezeten en geroeid had die
was nu als wrak afgedankt en verkocht.
Natuurlijk kwam hij Anna ook spoedig
tegen. Zij was groot en wat zwaarder ge
worden, en was vlugger en frisscher dan
ooit. Zij had zich naar de luimen van haar
man leeren schikken en had het overigens
opperbest. Het terugzien was geheel onge
dwongen vriendelijk, bijna hartelijk. Piet
schudde haar de hand, sprak over oude tij
den en vroeg hoe zij het maakte. Daarna
spraken zij over de visch vangst en verdere
onverschillige onderwerpen en bij het schei
den zeide Anna:
„En dus heeft Piet vaders oude bootje-
kocht?"
„Ja," antwoordde Piet, „ik kon hem gped-
koop krijgen en een boot moest ik 'toch
hebben. En zoo oud zal hij toch wèl niet
zijn, of ik zal 'm nog wel kunnen oplappen."
„Ja," zeide Anna al lachende, „als je
nu maar zorgt, dat je er niet mee naar
den kelder gaat
„O neen," antwoordde Piet ook lachend,
„zoo erg zal het wel niet worden
Later troffen zij elkander bijna eiken
avond en spraken dan een poosje samen.
Anna plaagde hem weder als te voren en
noemde hem weer Oude Piet en nooit ver
zuimde zij te vragen, hoe het met de oude
boot ging. Deze boot was zoo te zeggen
een vereenigingspunt tusschen hen.
flEUWSBLAD
Naar het Zweedsch.
(Wordt vervolgd.)