et Land van Heusden en iltena, de Langstraat en de Bominelerwaard.
Door eipi scMi
Afstanden-
Uitgever: L. J, VEERMAN, Heusden.
No. 2SOOW oensdag 5 September.
FEUILLETON.
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO,
franco per post zonder prijsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
19Q6.
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 71/t ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdag
avond ingewacht.
Afstanden bestaan tegenwoordig niet
meer," hoort men veelal zeggen, en
daar is veel waars in.
Wij vinden dat een verblijdende waar
heid.
Verbeterde verkeersmiddelen, en ver
der de Pers zijn de groote oorzaken
van het verminderen der afstanden.
Stoom en electriciteit hebben de uit
einden der wereld verbonden. Spoor
lijnen, waarvan de aarde millioenen
kilo's torscht in eindelooze lengte, heb
ben tot elkaar gebracht wat voorheen
gescheiden was, en nauw vereeöigd wat
bestemd scheen afgezonderd te blyven.
De enge kiing van gemeentebelangen
heeft zich uitgezet tot dien van ge
meenschappelijke belangen van een ge
heel land, tot de internationale betrek
kingen der volkeren onderling.
Geleerden stroomen onophoudelijk uit
alle landen te samen, tot bespreking
van verbeteringen die men door geza
menlijk overleg kan bereiken. Een nieu
we, grootsche poging zal worden ge
daan om de verschrikkingen van den
oorlog te vei minderen, en de volkeren
gedeeltelijk te bevrijden van den ont-
zetteuden last der onophoudelijk zwaar
dere bewapening.
Helaas brengen diezelfde vervoermid
delen ook de dichte drommen als slacht
vee naar het oorlogsterrein, voeren ze
aan de oorlogswerktuigen, die bloeien
de levens wegmaaien als de sikkel de
volle korenaren. Maar ook brengen ze
naar het slagveld de hulpvaardigen die
de smart lenigen, de heel- en verband
middelen die de wonden genezen.
En daartoe werkt de Pers mede.
De strijd die overdag wordt gevoerd,
wordt 's nachts langs tallooze draden
over de wereld bekend gemaakt, en
bij het krieken van den dag door dui
zenden bladen aan het publiek bericht.
Maar tevens gaan daardoor op, on
telbare stemmen die de offervaardigheid
inroepen en de bijdragen tot leniging
van zooveel ellende doen toevloeien.
Yooral ook de Pers heefter toe mee
gewerkt om ons begrip van afstanden
geheel te wijzigen.
Wat voorvalt in verlaten streken der
wereld, zelfs op de eenzame schepen
die do onmeatbare zeeën bevaren, wordt
door de nieuwste ontdekkingen der we
tenschap aan de middelpunten van het
48)
Ilse zag hem met groote oogen strak aan.
„Je gelooft me niet," zeide zij, „als ik je
herhaal, dat er een zware strijd toenoodig
geweest is, om mij tot dien stap te bewegen
Ik had je lief, Hugh, ik meende noodig
voor je te zijn."
„Dat wil zeggen, dat mijn knap gezicht
je genoeg beviel om het met de zedelijkheid
maar zoo nauw niet te nemen. Tegenover
mij houd je 't voor gepast je in het manteltje
der deugd te hullen. Ilse, ik ben in elk
opzicht verdraagzaam, ik wenschje alles
goeds, en ik raad je zelfs het nog te be
proeven of Schmidt nog van je weten wil.
Meenemen kan ik je niet, dat moet je zelve
wel inzien, en het leven, dat wij tot dus
verre geleid hebben, heeft mij den lust be
nomen om het voort te zetten."
„Je dwaalt, Hugh," hernam zij, met een
eigenaardigen, diepen klank in haar stem,
en haar oogen waren verwijtend op hem
gevestigd; „ik ben tot dusverre wel licht
vervaard geweest, ik was bang voor je, en
voor je heftigheidmaar mij zoo te laten
afschudden als je in den zin schijnt te
hebben, dat mag niet gebeuren, dat ben
ik mij zelve verschuldigd te verhinderen.
Ik heb rechten op je, zoowel als jij plichten
jegens mij hebt, en wat ik gezondigd heb
weet dat ik daarvoor gestraft, verschrikkelijk
wreed gestraft ben."
„Gezondigd herhaalde hij verbaasd.
„Ik dacht, dat je zooveel van mij hieldt
„Ja, helaas," zeide zij zuchtend, „maar
geen liefde is sterk genoeg om een schuld
te doen vergeten. O, Hugh, ik heb aan je
verkeer meegedeeld, en de Pers maakt
het alom bekend, door duizend monder.
Het moge in letterlijken zin niet juist
zijn, dat afstanden niet meer bestaan,
want afstanden zijn er en zullen steeds
blijven, bet is een onmiskenbaar feit,
dat ze aanmerkelijk zijn verminderd en
het streven er op gericht is ze voort
durend te verkorten.
Maar ook in figuurlijken zin worden
afstanden verkort, wij bedoelen die der
maatschappelijke standen onderling.
En ook dat vinden wij een verblij
dend, een zeer verblijdend teeken.
Ook op dit gebied zullen afstanden
wel nooit geheel verdwijnen, maar er
is een ernstig streven merkbaar naar
toenadering. De grenzen worden vager,
de kringen loopen ineen. Wel zijn het
nog vooral, bijna uitsluitend, de lagere
standen die de aandacht op zich ge
vestigd hebben, maar ontwikkeling der
geesten zal van zelf leiden tot onder
linge waardeering der standen in hun
verschillende schakeering. Dit is een
levensvoorwaarde voor het voortbestaan
dier beweging. Het streven toch is naar
"ermiudering der afstanden, en dat doel
wordt 't snelst bereikt, wanneer men
elkander van weerszijde tegemoet komt.
Dat sommigen zich aan die ontwikke
ling trachten te onttrekken, dat ande
ren haar willen verwringen, in de boch
ten van den klassenstrijd, is eenvoudig
de tegenstrooming die zich bij elke
strooming voordoet.
Dit streven naar toenadering der
standen, hoewel nog eenzijdig misschien,
noemen wij een verblijdend teeken.
Wij zijn daarmede geenszins wat men
noemt „modern", noch offeren aan „de
mode".
Dergelijk streven is niet nieuw. We
vinden het b.v. terug in de midden
eeuwen, in die tijden die velen nog
gelieven te noemen de „barbaarsche"
middeneeuwen.
Wie eenigszins kent het machtig
streven der Gilden uit die tijden, zal
moeten erkennen, dat die eeuwen nog
niet zoo barbaarsch waren. De navor-
schingen der geleerden, der Duitsche
geleerden vooral, hebben een nieuw
licht geworpen op die tijden en lang
zamerhand wordt men het eens dat,
zooals we eens van Prof. H. C. Rogge
hoorden, zij die nog gewagen van
„barbaarsche" middeneeuwen, niet op
de hoogte van hun tijd zijn.
zijde geleden meer dan woorden kunnen
uitdrukken I"
„Mij dunkt, dan moest je blij wezen,,
dat je van me af bent en des te bereid
williger mijn voorslag aannemen. Een schei
ding is voor ons beiden het wenschelijkste."
„Daar zal ik nooit in toestemmen," zeide
zij, zoo beslissend als hij haar nog nooit
had hooren spreken. „Mijn eer, de achting
voor mij zelve, dwingen me, het bij je uit
te houden, al verafschuwde ik je ook
dat zal de straf zijn, die ik mij zelve opleg
ik verlaat je niet."
„Ik zal er toch ook wel een woordje in
mee te spreken hebben Denk je, dat ik
weer den ballast van je persoon wil mee-
sleepen? Onze wegen loopen uit elkaar."
Zij zag hem aan met een blik, waarin
iets verschrikkelijks lag.
„Je wilt me dus verlaten? Heb je be
dacht, wat er nu van mij moet worden,
zonder middelen, en vreemd zooals ik
hier ben
„Neen," antwoordde hij onverschillig,
„maar dat zal wel losloopen, geloof ik."
„Je stort me dus maar koelbloedig in
den bodemloozen afgrond vroeg zij, en
haar stem beefde.
Hij haalde ongeduldig de schouders op.
„Ik heb je immers gezegd, dat onze wegen
voortaan uiteenloopen, en als je verstandig
waart, zou je dat zelve inzien. Aan alles
komt een einde, en als je er van spreekt
hoe lang het tusschen ons geduurd heeft,
mag je heel tevreden zijnof had je op
de eeuwigheid gerekend?"
„Ik beschouwde me als je vrouw, Hugh,"
zeide zij op doffen toon.
Hij floot een paar malen uit een melodie
en trommelde daarbij op de tafel.
„Ja, je bent altijd een weinig dwaas ge
weest; je hadt van den beginne af wel
kunnen begrijpen hoe het afloopen moest
en zou."
„O, ik ben verschrikkelijk gestraft,',
Of zouden wel barbaarsche tijden
kunstproducten hebben kunnen voort
brengen, die thans nog de algemeene
bewondering wekken? Verrukkelijke
schilderingen, ontzagwekkende kathe
dralen onnavolgbare, fonkelende ge-
braude glazen.
In de kunst spiegelt zich de tijd
geest af. Ook thans. We zien een zoe
ken naar nieuwe banen voor de kunst
we zien ook een rusteloos vorschen op
elk ander gebied.
Dat der maatschappelijke verhoudin
gen is niet uitgesloten. Maar eene ge
zonde ontwikkeling gaat langzaam, niet
sprongsgewijze.
Onderlinge waardeering, geduld en
volharding, dat zijn de voorwaarden
tot verderen groei.
Iluiteidand.
Ook de Amerikaansche consul te Pre-
toiia waarschuwt zijn landgenooten om
niet in Transvaal werk te komen zoe
ken. De markt is er overvoerd en er
zijn veel werkeloozen. Wekelijks trek
ken ook vele ambachtslieden uitZuid-
Afrika weg. Het kantoor van inlichtin
gen voor landverhuizers te Londen be
vestigd die voorstelling. Er is nog al
leen vraag naar dienstboden, en niet
eens meer zooveel als 't geweest is.
Adolf en Leonard Bloemers uit Be-
sel (Limburg), de moordenaars van over
ste Roos te Munchon-Gladbach, zijn
door den scherprechter ter dood ge
bracht.
Vrouw Bloemers is, nadat het dood
vonnis aan haren man en haren zwa
ger voltrokken was, begenadigd. Hare
doodstraf is veranderd in levenslange
tuchthuisstraf.
In de Rijnstreek zijn Zaterdagochtend
aardschokken waargenomen. Te Boppard
waar bet verschijnsel om 6 uur 12 min.
werd gevoeld, was de beving tamelijk
krachtig, de meubels in de huizen wan
kelden. Te Ems werd de schok om
kwart over zessen waargenomen, gaande
in de richting Zuid-Noord.
Otto Schmidt, een geneesheer te Keu
len, meent in een bijzondere schimmel
plant, die op planten woekert, den ver
wekker van kanker ontdekt en door
overbrenging op dieren echte kanker
verwekt te hebben. Hij gelooft een uit
die schimmelplant bereid middel sa
mengesteld te hebben, waardoor ten
minste lichte gevallen van kanker te
genezen zijn enz.
snikte zij, terwijl zij de handen voor het
gelaat sloeg, „verschrikkelijk maar recht
vaardig Vergeet toch niet, Hugh, dat
ik je liefheb, grenzenloos, onuitsprekelijk
liefheb, dat die liefde niet gestorven is, in
weerwil van alle lijden en ontberingen om
uwentwilals ik je niet zoo blind had
liefgehad, denk je, dat ik je dan gevolgd
zou hebben En nu zou ik moeten voort
leven zonder je te zien, zonder je stem te
hooren, je liefkoozingen te verwachten Je
wilt me verlaten, nu de zon misschien
begint te schijnen? Heb ik niet om jou
van alles afstand gedaan? Ben ik je niet
trouw geweest? Neen Hugh, ik wil het
niet, dat je me van je stoot, ik blijf bij je,
al zou 't me mijn leven kosten."
Zij snikte en beefde. Die taal der liefde
voor hem was voor Hunter ook begrijpelijker,
en scheen hem billijker dan de voorafge
gane; zij was voor zijn ij delheid zoo ge
loofwaardig.
„Troosc je," zeide hij dus, minder on
verschillig dan te voren „anderen hebben
evenzoo geklaagd, en zijn het spoedig genoeg
vergetenzoo zal het je ook gaan."
„Ik duld niet, dat je me verlaat," riep
zij uit, en al het jammerlijke van haar
toestand overweldigde haar, terwijl zij zich
aan zijn arm vastklemde.
Hunter zag haar vertwijfeling en erkende
dat het hem een zwaarder strijd zou kosten
dan hij gemeend had; maar zijn ruw ka
rakter verkreeg de overhand, en met fon
kelende oogen schudde hij haar zoo heftig
van zich af, dat zij op den grond neder-
zonk, terwijl hij de hand naar de deur uit
stak, om die te openen.
Een kreet ontglipte Ilses lippen. Als h^
nu heenging en niet terugkwam, was zij
alleen, geheel alleen op de wereld, zonder
middel van bestaan, zonder iemand, tot
wien zij zich wenden kon, die haar kon
raden, haar helpen. Alleen, geheel alleen!
Zij wierp zien voor de deur en omklemde
Nauwkeurig wetenschappelijk onder
zoek heeft echter nog niet plaats ge
had, zoodat deze mededeelingen met
het noodige voorbehoud moeten worden
opgenomen.
De Keizer van China heeft een be
sluit uitgevaardigd, waarbij een grond
wet beloofd wordt, zoodra het volk daar
rijp voor is. Ook verklaart de Keizer
zich bereid, hervormingen tot stand te
brengen in de bestuursinstellingen en
in het geldelijk beheer.
Te Valparaiso zijn verscheidene ge
vallen van pokken waargenomen. Tal
van werklieden, door de politie opge
roepen, zijn nog bezig met het verwij
deren van lijken uit de puinhoopen.
Steeds worden nog aarschokken waar
genomen. Te Curico zijn rijke petreleum-
bronnen ontstaan.
Ook uit Buenos-Ayres wordt bericht
dat nog steeds weinig sterke aardschok
ken voorkomen.
In Engelsch-Indie is opschudding
ontstaan door de kroning met vorste
lijke eer, te Calcutta, van Surendranath
Banerjee. De genoemde is een inboor
ling, die een belangrijk aandeel had
in de opwinding, veroorzaakt door de
verdeeling van Bengalen in twee pro
vincies.
Bladen van inlanders veroordeelen
deze daad en zeggen als hun meening
dat Banerjee zich zei ven en Bengalen
belachelijk maakt.
De overeenkomst, welke tusschen de
mogendheden en de Grieksche regee
ring zou zijn aangegaan, en volgens
welke prins George zijn post op Kreta
moet verlaten om door een Grieksch
staatsman te worden vervangen, lokt
te Canea levendige critiek uit.
De Kretenzers beklagen zich bitter
dat men zoo maar met elkaar overeen
komt, zonder hen in de kwestie te ken
nen.
En daarom hebben de Kretenzers af
gevaardigden, die de groote meerder
heid der nationale vergadering vormen
dat wil zeggen 80 leden van de 130
zich te Cana vereenigd en een motie
aangenomen, waarin wordt gezegd, dat
de handhaving van prins George in
zijn functies de beste waarborg is voor
de aanstaande vereeniging en voor de
openbare orde, en dat zijn aftreden een
zoowel abnormalen als gevaarlijke toe
stand zou scheppen.
„Wij zijn overigens overtuigd," zegt
de motie, „dat Uwe Majesteit zich re
kenschap zal geven van de gevaren,
voortvloeiende uit het prikkelen der
zijn knie, zoo vast als zij kon. Hij zou, hij
mocht haar niet verlaten.
„Blijf bij mij," smeekte zij nog eens, en
tranen smoorden haar stem, „of dood mij
eerst."
Het lange, losgeraakte haar sleepte over
den grond, haar gelaatstrekken wareD ver
wrongen van angst en ontzetting. Maar zon
der medelijden zag hij op haar neder. Wat
was zij dan anders voor hem geweest dan
een bloem op den weg, die hem bevallen
was, die hij brak, om haar nu, dewijl ze
hem overtollig was geworden, weg te wer
pen? Wat de wereld verder van haar maakte,
daarover bekommerde hij zich niet.
„Laat mij los," gebood hij op strengen
toon.
„Nooit of nimmer, je zult niet heengaan."
En al vaster en vaster omklemde zij hem.
„Laat mij los!" zeide hij nog eenif, en
zijn oogen fonkelden onheilspellend, zijn
borst zwoegde van toorn.
Ilse hoorde er niet naar; haar zinnen
nauwelijks meester, lag zij op den grond.
Toen gaf hij met het wandelstokje, dat
hij in de hand had, een hevigen slag op
den hals van de snikkende vrouw, en stiet
tusschen de tanden een vloek uit.
Zij gaf geen gil, geen geluid kwam over
haar lippen, haar handen zonken neder en
lieten hem den weg vrijvoor 't overige
bewoog zij zich niet.
Hij ging heen, zonder zich nog een enkele
maal om te wenden; zij hoorde hem de
steile trap afgaan, toen werd het stil. Haar
hoofd viel zwaar op de vermolmde, morsige
planken neder, dat was de eenige bewe
ging, die zij maakte; toen bleef zij liggen.
Wat in die oogenblikken in Ilses hart
omging, wie vermag dat te beschrijven?
Maar zij boette met duizend kwellingen
voor hetgeen zij misdreven had. Berouw
knaagde aan haar hart, verterend berouw,
en diepe schaamte dat zij zoo diep gezon
ken was.
nationalistische gevoelens van de over-
groote meerderheid van de Kretenzer
bevolking.
Een dramatische politieke moord heeft,
volgens de New York Herald, plaats
gehad in de stampvolle zaal van het
hotel Jungfrau te Interlaken.
Eenige honderden gasten waren aan
den eersten schotel van het dejeuner,
toen een gedistingeerd uitziende vrouw
van ongeveer 25 jaar, die sedert Maan
dag in het hotel was onder den naam
van Mad. Stafford uit Stokholm, een
revolver uit een reticule nam en met
beslistheid op den heer Charles Müller
uit Mülhausen vuurde, die aan een na
burige tafel gezeten was.
Het eerste schot was doodelijk, maar
de vrouw stond kalm op en naar het
op den grond liggende lichaam gaande,
schoot zij daarop nog 4 schoten af.
Er ontstond een algemeene paniek.
Ieder vloog overeind en trachtte door
de deuren of de ramen te ontkomen.
Nadat zij alleen over was in de zaal,
ging zij door de terugdeinzende menigte
het hotel in en van daar naar het ter
ras. De gérant liep van achteren op
haar toe, greep haar en ontrukte haar
haar revolver, waarop de vrouw op hoog-
hartigen toon uitriep„Geweld is niet
noodig. Ik verzet mij niet. Die man
was door het Russische revolutionnaire
comité ter dood veroordeeld en het
vonnis is nu voltrokken. Breng me naar
de gevangenis." Daarna was er geen
woord meer uit haar te krijgen.
Het slachtoffer, 73 oud, logeerde in
het hotel met zijn zoon. Sedert vijf jaar
kwam hij jaarlijks in't hotel Jungfrau.
Zijn vrienden weten niet dat bij iets
met Rusland had uit te staan.
De vrouw is blijkbaar geheel toere
kenbaar men veronderstelt, dat zij het
slachtoffer voor een ander aanzag, of
schoon zij vijf dagen lang tegenover
hem aan tafel zat. Zij kwam met een
man in het hotel, blijkbaar haar mindere
in beschaving, die haar als zijn vrouw
inschreef en Vrijdagavond vertrok.
De luitenant-kolonel Rollin, onlangs
betrokken bij de pogingen om het eer
herstel van kapitein Dreyfus tegen te
houden, is op non-activiteit gesteld.
Te Boedapest heeft een botsing plaats
gehad tusschen 7000 stakers van de
kolenmijnen te Petroseny en de troe
pen. Er vielen 175 gewonden, onder
wie verscheiden ernstig gekwetst zijn
15 personen werden in hechtenis ge
nomen.
Te Bodö in Noorwegen is in den
nacht van 29 op 30 Augustus een zware
Arnolds beeld rees haar voor den geest.
Wat was hij toch altijd goed voor haar ge
weest, wat had hij haar liefgehad! En tot
dank daarvoor had zij hem kunnen ver
raden, hem verlaten en hem aan den spot
en het medelijden der wereld prijs geven.
Ja, haar straf kon niet te zwaar zijn, zij
had die duizendmaal verdiend. En Ina
O, als zij kon vermoeden hoe ellendig, hoe
wanhopig zij hier op den grond lag, zou
zij haar dan een woord van troost toespre
ken, of zich in stilzwijgende verachting van
haar afwenden?
Ilses schuldbesef werd al zwaarder, want
de liefde, die het tot dusverre verborgen
had, was in dien avond een plotselingen
dood gestorven. En de roode striem over
haar lichaam brandde en smartte, als het
brandmerk der schande, waarmede zij zich
zelve gestempeld had.
En dan overviel haar weder het ontzet
tende der eenzaamheidzij rees overeind,
wierp het haar naar achteren, en luisterde,
met angstige, strak starende oogen, of Hugh
nog maar niet terugkwam; het was toch
onmogelijk, dat hij hnar thans zóó verliet,
zonder middelen, hulpeloos en aan alle
gevaren prijs gegeven. Zij huiverde koorts
achtig bij dit denkbeeld, en haar hart bonsde
geweldig.
De nacht verliep, en in het hnis werd
het levendig, maar hoeveel voetstappen zij
ook hoorde, hij kwam niet. Een ijskoude
wind was opgestoken, deed den roestigen
weerhaan op het dak knarsen, en wierp
hagelsteenen en regendruppels tegen het
venster, dat het klonk alsof er een hand
vol erwten tegen gesmeten werd, en grauw
brak de dag aan maar hij kwam niet.
Haar oogen gloeiden, zij had een hevige
pijn in 't hoofd en haar polsen klopten als
van koortsvoetstappen naderden en stier
ven weder weg, wanneer zij bevend van
opgewondenheid luisterde hij kwam niet 1
Wordt vervolgd.)
Uit het Duitsch.