Het Land van Hensden en Allena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
DIENEN.
Gedwaald.
Uitgever: L. JL VEERMAN, Heusden.
No. 2037. Zaterdag 1 Juni. 1007.
FEUILLETON.
VWK
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00,
franco per post zonder prijs verhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels SO ct. Elke regel
meer 7 7» ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdag
avond ingewacht.
Dit woord heeft in onze Hollandsche
taal langzamerhand een slechten klank
gekregen.
Een meisje gaat niet meer uit dienen,
zij gaat in betrekking. En sinds zij,
evengoed als de dochter des buizes, met
„Juffrouw" wordt aangesproken, wil
zij natuurlijk geen dienstbode meer hee-
ten en spreekt zij natuurlijk niet meer
van haar dienst maar van haar betrek
king.
Een dienaar, dat klinkt alleen nog
maar mooi, en het te zijn schijnt al
leen slechts begeerlyk, maar dan soms
ook zeer begeerlijk, al te begeerlijk
haast als men het woord uitspreekt in
't Grieksch of in 't Latijn. Bij de oude
Grieken was een diakonos een gewone
knecht of een bode, maar in onzen tijd
is een diaken iemand, die een eere-ambt
bekleed, dat niet van invloed ontbloot
is. En de dienaar der Romeinen, hij
is met meer te herkennen in den tegen-
woordigen minister, wiens ambt zoo hoog
staat en zooveel macht geeft, dat er
dikwijls allerlei kromme sprongen ge
maakt worden om deze hoogte te be
reiken en men zich vaak in allerlei
bochten wiingt om er zich staande te
houden.
Of met dien afkeer van de woorden
ook de afkeer van de zaak samenhangt?
Het is te vreezen, dat men niet meer
van dienen spreken wil, omdat men
van het dienen zelf niet meer weten
wil. Vroeger had men knechten in de
winkels; tegenwoordig zijn de knechten
bedienden. Naar de betetkenis van het
woord dienen zij niet meer, maar wor
den zij bediend. MeD heeft dus liever
een verkeerden naam dan dat men lan
ger knecht heet.
Er wordt maar al te veel gedacht,
dat dienen een schande is en minder
eervol. En zoo denkt men niet alleen
in kringen van dienenden, maar helaas
nog veel meer onder hen, die gediend
worden. Hoe menigeen ziet minachtend
neer op zijne dienstboden en behandelt
hen uit de hoogte. Hoevele heeren en
vrouwen vergeten, dat zij ook tegen
over nun dienstpersoneel, een plicht
hebben, namelijk hen te dienen met
de meerdere gaven, die zij ontvingen.
Een goede dienstbare staat zedelijk
veel hooger dan een slechte of hoog
hartige meester. Een dienaar, die zijn
taak met liefde en trouw vervult, is
meer te eeren dan de heer, die nalaat
de belangen van zijne ondergeschikten
23)
Ik stond langzaam op, toen zij binnen
kwam. Ik had den moed niet haar ruw
aan te spreken, maar zacht, met eenig ver
wijt in mijne stem zeide ik:
„Lizzy, toe, blijf nu morgen eens thuis.
Je kind heeft zooveel behoefte aan waar
achtige moederliefde, en jij, hoewel je het
weet, laat haar alleen."
Daar kwam ze met van toorn gloeiende
oogren nader en sissend kwamen deze vree-
selijke woorden over hare lippen:
„Dat kind dat kind is mij een last!"
De fabrikant zweeg. Met ontroerd gelaat
-was hij opgestaan en schreed nu met groote
passen de kamer op en neer.
Plotseling stond hij voor Suzanne stil,
<die bleek en zwijgend had geluisterd.
.„Suzanne! haar eigen kind was haar een
last!" fluisterde hij bewogen, maar niet
boog.
Suzanne antwoordde niet, maar zag hem
aan. met hare groote oogen vol tranen.
„Ik zeide op die woorden niets", ging
Arthur voort, „maar 't was of alles om
mij heen wegzonk. Toen ik mijzelf meester
was, verliet ik de kamer; zwijgend, maar
met het hart vol wanhoop. Had Lizzy mij
waarlijk liet gehad, ze zou mij om verge
ving gesmeekt hebben voor die woorden,
die onuitwiachbaar in mijne ziel stonden
te behartigen naar zijn vermogen. Bij
de beoordeeling van een persoon geldt
niet zijne maatschappelijke stand, maar
zijne zedelijke positie als maatstaf.
Dienen is geen schande. Integendeel,
het kan een eer zijn. Want door die
nen maakt men zich nuttig en krijgt
het leven waarde. Een nutteloos leven
is een verloren leven. Hoe meer nut
men sticht door anderen te dienen, doe
te meer ontplooit zich het leven in ve
lerlei richting, des te rijker wordt het
in zegening. Niemand is zoo hoog ge
plaatst, dat hij zich van dienen onthou
den mag. Juist die het hoogste staat,
moet het meeste dienen, omdat de ge
legenheden er toe zich hem in de grootste
mate aanbieden.
Ik weet niet, welke vorst het ge
weest is, maar er was eens een vorst,
die een wapen voerde met een bran
dende kaars er in en daaronder het
divi' sIn dienst van anderen verteer
ik. Dat was schoon gedacht en als die
vorst ook handelde overeenkomstig zijn
devies, dan was het ook schoon gedaan.
Maar dan deed hij toch ook al weer
niets meer dan zijn roeping vervullen.
Een kaars is er om te branden. Als zij
niet brandt en licht verspreidt, doet zij
geen dienst, is zij nutteloos. Maar als zij
brandt, verteert zij tevens. En als zij
verteerd is, dan heeft de kaars aan haar
bestemming voldaan. Eerder niet. Zoo
is des menschen wegsnellend leven ook
dan eerst welbesteed, als het doorge
bracht is in zegenend dienen. Wie zijn
leven zal willen verliezen, die zal het
behouden.
In dienen ligt dan ook geen verdien
ste, al is het een eer en al brengt het
zijn loon met zich. Dienen is eenvou
dig plicht. Maar evenals elke plicht kan
ook deze alleen op de rechte wijze ver
vuld worden, als het voldoen er aan
geschiedt met liefde, omdat men in dienen
zijn roeping gezien en zijn lust gevon
den heeft. Maar voorwaarde tot het me'
liefde dienen, is het dienen uit liefde.
Wie zijn naaste niet liefheeft, kan he n
niet dienen, en als hij, door omstandig
heden gedwongen, hen tochdienen moet,
dan doet hij het met tegenzin, vaak met
wrok in het hart; dan kan hij het niet
goed doen, maar zijn dienen wordt loon
dienst of oogendienst. S'schts wie lief
heelt en den drar.g der liefde in zich voelt,
kan zich zei ven verloochenen om de
minste te zijn, kan niet anders dan
dienen, dat is: helpen, raden, weldoen,
zegenen dien, dien hy liefheeft.
gegrifd. Maar ze liet mij gaanen ik zorgde
voortaan, dat zij het kind niet dan nood
zakelijk zag. Truida, die oude getrouwe,
was mij in die dagen onmisbaar.
Maar de maat was nog niet vol.
Ik sprak nooit weer over Nonnie en be
lette mijn vrouw ook het uitgaan niet
meer.
Er verliepen zoo enkele weken en de
verwijdering tusschen ons beiden werd hoe
langer hoe grooter.
Was het nog slechts zoo gebleven, we
zouden misschien in vrede gescheiden zijn,
toen zij stierf, maar helaas ik deed een
verschrikkelijke ontdekking, die onze har
ten voorgoed van elkander verwijderde.
Eens op een middag, dat ik onverwachts
van de fabriek kwam, om iets te halen,
vond ik Lizzy, mijne vrouw, in een teeder
onderhoud met een mijner beste vrienden.
Hij liefkoosde haar en gaf haar allerlei
lieve naampjes.
Voor ik wist wat ik deed, had ik den
schurk bij de schouders gegrepen en buiten
mijn huis gezet.
Het tooneel, dat toen in de kamer tus
schen mijne vrouw en mij voorviel, is mij
niet mogelijk weer te geven. Na dien tijd
leefden we afzonderlijk 'toude liedje!
Een half jaar later stierf Lizzy aan een
besmettelijke ziekte. Ik mocht niet bij haar,
en zij stierf zonder een enkelen groet van
mij of ons kind."
Weer zweeg de heer Meinderts. Zijn ge
laak was bleek, zijn hand, die op de schou
der zijner jonge vrouw rustte, trilde.
En nu trok Suzanne zijn hoofd naar het
hare en drukte een kus op het donkere
haar, waar reeds iets grijs doorheen sche
merde.
Buitenland.
De minister van openbare werken
in Spanje heeft bij den Senaat een
wetsontwerp ingediend betreffende de
binnenlandsche kolonisatie, de ontgin
ning van woeste gronden. De woeste
gronden, behoorende tot het staatsdo
mein of tot het gemeentelijk domein,
zullen verkaveld worden, en ter be
bouwing worden toegewezen aan be
hoeftige gezinnen. De gegadigde krijgt
vijfjaren het vrij gebruik van het hem
toegewezen stuk na afloop van die vijf
jaren wordt hij eigenaar en is hij als
zoodanig verplicht, grondbelasting te
betalen.
De stukken land, die de gemeente
afstaat, zullen worden betaald in ter
mijnen van 2 pet. van den kostprijs.
De prijs moet voldaan zijn in 50 jaren.
De uitgegeven kavelingen zijn on
splitsbaar en niet vervreemdbaar; zij
zullen gedurende 10 jaren niet mogen
worden overgedragen.
De regeering zal de kolonisten de
middelen om zich in te richten en de
ontginning aan te vangen verschaffen
door tusschenkomst van coöperatieve
vereenigingen, die moeten worden op
gericht in elke streek waar op boven
aangegeven wijze gronden zijn afge
staan.
Een centrale commissie zal met de
algemeene regeling worden belast.
Bij het ontwerp wordt de regeering
een crediet van een millioen peseta's
toegestaan voor het nemen van een
eerste proef, 100 peseta's voor eiken
domeinboer.
Men verwacht ook spoedig de indie
ning van een wetsontwerp tot decen
tralisatie van bestuur. Het ministerie
Maura zou tot de overtuiging zijn ge
komen, dat decentralisatie van bestuur
het beste middel zou zijn om de Ka-
talonische en andere gewestelijke be
wegingen haar gevaarlijk karakter te
ontnemen.
Als de conservatieve regeering er in
slaagt, deze groote plannen ten uitvoer
te brengen, dan brengt zij een ware
omwenteling te weeg.
De moord op de Engelsche juffrouw
Lake in het park te Essen, was, naar
men meende, eindelijk uitgekomen.
Woensdagochtend werd bij Bedeney een
jongeman opgepakt, die een meisje ge
weld trachtte aan te doen. Hij heetZapp,
is 20 jaar oud en agent in verzekeringen.
Bij zijn verhoor bekende hij ook juf
frouw Lake vermoord te hebben. Vol
gens een later bericht, twijfelt men er
sterk aan, of hij toerekenbaar en zijne
zelfbeschuldiging waar is. Het zelfde
geval heeft zich vroeger reeds met een
ander verdachte voorgedaan.
„Acharme man! nu eerst begrijp
ik!" zeide ze zachtjes.
De fabrikant nam hare hand en drukte
die vast in de zijne. Toen hervatte hij
„Ja, Suzanne, zoo was mijn eerste huwe
lijk. God alleen weet, hoe ik geleden heb
iD die enkele jaren, want, hoewel ik al
gauw begreep, dat Lizzy niet aan mijn
ideaal beantwoordde, had ik toch nooit
gedacht, dat zij mij ooit zoo bedriegen
zou, mijne oprechte liefde zoo zou be
spotten.
Een maand ging voorbij, toen ik uit
mijne verdooving ontwaakte maar vol
haat en wantrouwen vervuld jegens elke
vrouw.
Toen kwam Frank en ried mij aan eene
huishoudster te nemen. De eerste maal,
dat hij mij dat voorstel deed, had ik hem
aan willen vliegen in mijn toorn. Hij had
echter zijn doel bereikt. Ik dacht er rij
pelijk over na. Ik voelde, dat het mijn
heilige plicht was, mijn eenig kind eene
liefdevolle zorgende moeder te geven. Het
moest, ja, want ik mocht mijn kind niet
laten opgroeien, zonder haar het heerlijke
der moederliefde te leeren kennen.
Lang dacht ik er over na, maar toen
was mijn besluit genomen; Nonnie moest
eene moeder hebben, die haar opvoedde
maar die nooit eenige toenadering met mij
zou hebben. Ik zou mijn eigen weg gaan
evenals zij de hare.
Toen kwam jij, Suzanne. Jij scheen me
eene goede moeder voor mijn kind. Ja!
je kwam!
En den eersten avond, terwijl je op het
balcon van je kamer stond ik had je
De Standard verneemt uit New-York:
De bekende omstandigheid, dat de
Amerikaansch-Japansche pasvoorschrif
ten niet in staat zijn gebleken, de
binnensluiping van Japanners in de
staten aan de Stille Zuidzee te beletten,
verhoogt de wrijving tusschen Noord-
Amerika en Japan. Uit een opgaaf over
April blijkt, dat er in die maand van
dit jaar meer daglooners uit Japan zijn
binnengedrongen dan in 1906.
Volgens telegrammen van de Filip
pijnen zouden de Filipino's heimelijk
bezig zijn, een verbond met de Japan
ners te sluiten, om de Amerikanen weg
te jagen en de Japanners binnen te
halen. Officieel is hier natuurlijk niets
van bekend.
De Amerikaansche regeering zendt
dit jaar drie, in plaats van twee, douane-
kotters naar de Behringzee, om de on
geoorloofde robbenvangst van de Japan
ners te beletten.
Aan boord van het Zweedsche stoom
schip Ruth is in de Deensche haven
Norresundby een vreemd ongeluk ge
beurd. Een man kroop uit de machine
kamer in een gat of koker, om een
deel der machine te smeren. Toen hij
er niet weer uitkwam, ging er een
tweede in, en toen ook deze wegbleef
een derde, die eveneens niet terugkeerde.
Na eenigen tijd kon men de twee
laatsten er uit halen. Ze waren bewus
teloos en konden niet meer bijgebracht
worden. De derde lag, bij het afzenden
van het bericht, nog in het gat, en
was naar alle waarschijnlijkheid ook
dood. Welke vergiftige gassen den dood
der drie mannen veroorzaakt hadden,
wist men niet.
Het toeval wil, dat de Ruth ook
afkomstig is van Gothenburg, evenals
de Olof Wijk, aan boord waarvan kort
geleden vier reizigers, o. a. de Russische
socialist Tsjerniak, door vergiftige dam
pen het leven hebben verloren.
In den staat New-York is het om
dezen tijd nog nooit zoo koud geweest
als dit jaar. In verschillende plaatsen
heeft het gesneeuwd.
De toestand in Zuid-China wordt
onrustbarend.
Een revolutionair genootschap te
Swatow heeft bekend gemaakt, dat de
opstand niet gericht is tegen de buiten
landers of tegen gewone Chineesche
burgers. Wel is het de bedoeling, alle
regeeringsgebouwen aan te vallen en
te verbranden en de regeeringsambte-
naren uit te roeien, ten einde zoodoende
de regeering omver te werpen. De
woningen enz. der zendelingen zijn
niet aangeroerd; maar de zendelingen
verlaten de stations en vluchten naar
Swatow.
De ambtenaren achten den toestand
de kamers mijner vrouw gegeven, omdat
ik medeLjden, reeds medelijden met je
voelde, omdat je je jonge leven voor 't geluk
van je oude moeder gegeven hadt stond
ik buiten, recht tegenover het balcon, in
de schaduw van den nacht. Ik zag de
tranen op je gelaat, ik zag je.gevouwen
handen op diezelfde plaats had ik eens
eene andere gezien met de vuisten gebald
in onmachtige woede en toen' wist ik,
dat achter uw eenvoudig uiterlijk een edele
reine ziel leefde.
Ik maakte mijzelf wijs, dat ik medelijden
met je had, ik lachte om mijzelf, maar een
stem in mij riep me toe:
„Wees op uw hoede; je veracht de vrou
wen; wees uzelf."
En toen ik je weder ontmoette, was ik
barscher tegen je, dan ooit mijn plan ge
weest was.
•„Suze, kan je begrijpen, dat, toen je voor
'teerst de kamer binnentrad en ik je teleur-
gestelden blik over de meubels zag glijden,
kan je begrijpen, dat ik toen op ruwen
toon zeide„Mijn vrouw hield van weelde?"
Het was een uiting van bittere smart,
want je deed mij terstond aan haür denken,
aan Lizzy en op dat oogenblik wakkerde
daardoor mijn haat jegens uwe secte aan.
O! Suzanne en je stond voor me en
je zeide vol overtuiging: „Weetje, hoeveel
de vrouw soms te lijden heeft onder de
grove onverdiende verwijten van den man?"
Ik was mijzelf haast niet. Ik wilde zeg
gen, of je ook wel wist hoeveel de man
soms te lijden heeft onder de ellendige
lage kuiperijen der vrouw. Wie weet, wat
er nog meer mijn mond was ontvallen,
want ik voelde, als ik eenmaal begon, dat
zich al mijn bitterheid in de ruwste woor-
ernstig en dringen er bij de autoriteiten
te Kanton op aan kanonneerbooten te
zenden.
Te Sjao-sjo-foe worden alle met den
trein aankomende of vertrekkende rei
zigers aan den lijve onderzocht.
De correspondent van de Standard
te Hongkong wijst er op, dat er te
Swatow geen Engelsch oorlogsschip is,
ofschoon de opstandelingen de stad
reeds dicht naderen.
Uit Kanton zijn 1300 man troepen
naar Swatow gezonden. Een andere
troepenafdeeling, uit Sjen-hing, zal vol
gen. De opstandelingen hebben het
geheele gezin van een generaal gevangen
genomen en alle leden gedwongen zelf
moord te plegen door in een put te
springen.
Donderdag werd uit Hongkongbericht:
De plaatselijke troepen zijn slaags
geweest met de opstandelingen, van
wie er meer dan 100 werden gedood,
en wier aanvoerder, vlaggen en schiet
voorraad werden vermeesterd. Twee
duizend man troepen zijn vertrokken
naar Sjao-sjow. De kanonneerboot Soem-
hong is van Kanton vertrokken naar
Swatow.
De „Morning Post" meldt uit Sjan-
hai, dat men in de hoofdstad van Korea
een groote samenzwering ontdekte, ten
doel hebbend, het tegenwoordig ïainis-
terio ten val te brengen en een nieuw
regime in te voeren. De vroegere mi
nister-president en de ex-minister van
Oorlog worden als hoofdaanvoerders ge
noemd. De beweging schijnt zich in de
eerste plaats tegen de Japansche heer
schappij in Korea te richten.
Uit Enden wordt gemeld dat in een
heide bij Bernuthsfeld een vrouwelijk
lijk, naar schatting uit de 2de eeuw,
is gevonden, waarvan de kleederen nog
goed bewaard waren gebleven.
De politie te Munchen vond bij een
herbergier een zak, die een onbekend ge
bleven arbeider daar achtergelaten had,
en die de milt, de lever en de darmen
bleek te bevatten van een kind, dat se
dert een halfjaar te Groszhadern wordt
vermist.
Te Rodez slaapt een meisje geduren
de 362 achtereenvolgende digon. Gis
teren is ze vijftien jaar geworden. Zeven
doktoren hebben haar reeds geobser
veerd, doch men kan tot dusver den
aard harer ziekte niet constateeren.
In de Russische gouvernementen Sa
mara en Saratof lijden ongeveer 620,000
Duitschers zoodanig gebrek, dat zij, naar
de „Deutsche Volkszeitg." te Saratof me
dedeelt, voor zoover hunne middelen
dat toelaten, voornemens zijn naar Ame
rika of Siberië te verhuizen. Het hulp
comité te Berlijn doet daarom een be
den zou lucht geven. Maar Goddank, zoo
ver was het toch nog niet.
Toen dien volgenden avond. Zonder dat
je het zelf wist, hadden uwe eenvoudige
manieren en oprechte woorden je voor mij
ingenomen. Maar nauwelijks was de deur
achter je gesloten, of ik zwoer mijzelf, me
nooit over te geven. In dat oogenblik kwam
mijn ziel in opstanden plotseling klonk
uw wiegelied van boven.
Toen boog ik 't hoofd want dat was,
wat ik mij eens had voorgesteld van mijn
huwelijk mijne vrouw aan het wiegje
van ons kind en ik vol verlangen op hare
terugkomst wachtende.
Toen je beneden kwam, was ik harder
voor je dan ooit.
Daarna het uur in de kerk, toen onze
inzegening plaats had. Ik kon mijn oog
niet afhouden van die teere jonge vrouw
aan mijne zijde. Ik zag, dat uw oog uwe
moeder zocht en jalouzie vulde mijn hart
naar mij zag je niet eenmaal om.
Dat was het begin.
Toen ik je met Lizzy's portret in de
handen zag, overviel mij weer die groote
smart en teleurstelling over haar ontrouw
en dat grenzenloos wantrouwen, toen ik
zag, hoe vriendelijk je die rozen aan Sas-
berg gaf.
O Suzanne, mijn lieveling, ik wilde mij
verzetten tegen die onzichtbare macht, die
me steeds meer tot je trok maar ik
voelde langzamerhand, dat het mijne krach
ten te boven ging.
Je hadt verschrikkelijk geleden door den
dood van je moeder, Suzanne. Ik zag het
aan je smal gezicht en de donkere kringen
om je oogen, toen ik van mijne reis huis
waarts keerde. (Slot volgt.)
Oorspronkelijke roman.
-\
Hoofdstuk XXVI.